Zapis windykacyjny w pytaniach i odpowiedziach

W jaki sposób mogę ustanowić zapis windykacyjny w testamencie?

Zapis windykacyjny może być dokonany jedynie w testamencie notarialnym. Aby nie było wątpliwości o jaki zapis chodzi w treści aktu notarialnego powinno znaleźć się wyraźne określenie, że spadkodawca ustanawia zapis windykacyjny. W razie wątpliwości czy spadkodawcy chodziło o zapis zwykły czy windykacyjny, przyjmuje się skutki wynikające z zapisu zwykłego. Dlatego ustawodawca ograniczył możliwość ustanowienia zapisu windykacyjnego jedynie do testamentu notarialnego.

Jak mogę udokumentować swoje prawa do zapisu windykacyjnego?

Informacje dotyczące zapisu windykacyjnego znajdą się zarówno w postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, jak i w notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia. Informacje zawarte w tych dokumentach są wystarczające dla potwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu przez zapisobiercę windykacyjnego.

Pamiętajmy, iż sąd stwierdzi nabycie spadku dopiero po upływie 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Tak samo jest w przypadku aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzanego przez notariusza.

Zobacz również: Zapis windykacyjny a podatek

Czy mogę przekazać nieruchomości lub przedsiębiorstwo?

Tak. Przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być nieruchomości, a także przedsiębiorstwo czy gospodarstwo rolne. Spadkodawca może w ten sposób przekazać również zbywalne prawa majątkowe takie jak na przykład udziały w spółce z o. o.

Podstawą wpisu do księgi wieczystej dla zapisobiercy windykacyjnego uzyskującego nieruchomość jest postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku (w którym znajdą się informacje o zapisach windykacyjnych) lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.

Przepisy dotyczące zapisu windykacyjnego weszły w życie 23 października 2011 r. Nowa instytucja prawa spadkowego umożliwia przekazanie określonych w testamencie przedmiotów, które oznaczone osoby nabędą w chwili otwarcia spadku.

Zobacz również: Zapis windykacyjny 2011

Czy możliwe jest przekazanie w formie zapisu windykacyjnego określonej kwoty pieniężnej?

Nie. Przekazanie pieniędzy w zapisie windykacyjnym nie jest możliwe. Zgodnie z art. 9811§ 2 przedmiotem zapisu windykacyjnego może być: rzecz oznaczona co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, oraz ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności.

Czy mogę cały spadek rozdysponować w formie zapisów windykacyjnych?

Takie rozrządzenie testamentowe może spowodować, iż zapisy windykacyjne staną się bezskuteczne. Zgodnie bowiem z art. 961 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę. Jeżeli takie rozrządzenie testamentowe zostało dokonane na rzecz kilku osób, osoby te poczytuje się w razie wątpliwości nie za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów.

Zobacz również: Zapis windykacyjny - dla kogo?

Kiedy jeszcze zapis windykacyjny może okazać się bezskuteczny?

Ma to miejsce w sytuacji, gdy przedmiot zapisu nie należy do spadkodawcy w chwili otwarcia spadku (w przypadku prawa użytkowania lub służebności, konieczne jest aby przedmiot na którym ustanawia się te prawa wchodził do spadku). Podobnie w sytuacji, gdy spadkodawca w chwili otwarcia spadku zobowiązany jest do zbycia przedmiotu zapisu windykacyjnego (lub składnika spadku, na którym ma powstać użytkowanie lub służebność).

Zobacz również serwis: Spadki