REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Posyniak
Notariusz Szczecin
Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?/ Fot. Fotolia
Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zachowek zabezpiecza interesy osób tak by po śmierci spadkodawcy miały jakieś korzyści ze spadku nawet jeśli zostały pominięte w testamencie. Zachowek należy się tylko najbliższej rodzinie zmarłego. Co jeszcze warto wiedzieć o instytucji zachowku?

Zachowek należy się najbliższej rodzinie czyli:

REKLAMA

  • zstępnym zmarłego – to znaczy jego dzieciom, a jeśli one nie żyją to ich dzieciom, wnukom, prawnukom;
  • małżonkowi;
  • rodzicom - ale tylko w przypadku gdy byliby powołani do spadku z ustawy. W przypadku gdy zmarły pozostawił małżonka i dzieci lub tylko dzieci, wnuki, prawnuki, to rodzice nic nie dziedziczą.

Zobacz również: Kto ma prawo do wyższego zachowku?

Komu zachowek się nie należy?

Sporządzając testament bądź poprzez rozdysponowanie majątkiem jeszcze za życia, z dziedziczenia można bez powodu wyłączyć tylko rodzeństwo oraz dzieci rodzeństwa. Nawet w przypadku bezpotomnej śmierci spadkodawcy, gdy staną się oni tak zwanymi spadkobiercami ustawowymi – zachowek nie będzie się im należał. Poza tym, zachowek nie przysługuje:

  • osobom wydziedziczonym w testamencie,
  • osobom, które zostaną sądownie uznane za niegodnych dziedziczenia,
  • tym którzy zrzekli się dziedziczenia lub odrzucili spadek, a także
  • małżonkowi wyłączonemu z dziedziczenia (czyli takiemu, który był ze zmarłym w separacji bądź przeciw któremu zmarły wystąpił przed śmiercią z uzasadnionym wnioskiem o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy współmałżonka).

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Kiedy przysługuje zachowek?

REKLAMA

Każdy uprawniony do zachowku, może się o niego starać w przypadku, gdy nie otrzymał należnej mu części spadku ani na skutek dziedziczenia (bądź zapisu w testamencie) ani na skutek darowizny poczynionej przez spadkodawcę jeszcze za życia, a zaliczanej do spadku. Dodatkowo może wystąpić sytuacja, gdy uprawniony nie uzyskał całego należnego mu spadku – przysługiwać mu będzie wówczas roszczenie o jego uzupełnienie to znaczy zapłatę różnicy między tym co otrzymał, a należnym mu faktycznie zachowkiem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Uprawniony do zachowku nigdy nie może zażądać wydania jakiejkolwiek rzeczy, która jest zaliczona do spadku bądź określona jako jego składnik, może jedynie domagać się zapłaty określonej kwoty pieniężnej.

Jak pozbawić rodzinę zachowku?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić uprawnionych do zachowku poprzez wydziedziczenie jeśli:

  1. uprawniony do niego, wbrew woli spadkodawcy, postępuje w sposób rażąco niezgodny z obowiązującymi normami społecznymi (np. znęca się nad rodziną, jest alkoholikiem etc.);
  2. jeśli uprawniony do niego dopuścił się względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób, umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności bądź obrazy czci; bądź też
  3. uprawniony uporczywie i umyślnie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zobacz również: Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe

Przyczyna wydziedziczenia osoby uprawnionej do zachowku powinna wprost wynikać z treści sporządzonego testamentu, zaznaczyć przy tym trzeba, iż dzieci, wnuki i prawnuki wydziedziczonego uprawnione będą do zachowku. Osoba wydziedziczona testamentowo, może przed sądem zakwestionować zasadność wydziedziczenia. Musi wtedy dowieść, że przyczyna podana w testamencie nie istniała bądź, że spadkodawca jej wybaczył (nie może on w takiej sytuacji uprawnionego do zachowku wydziedziczyć). Jeśli w momencie „wybaczenia”, spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, będzie ono skuteczne wtedy gdy nastąpiłoby z tak zwanym dostatecznym rozeznaniem – czy taka okoliczność miała miejsce ocenia się indywidualnie.

Zobacz również: Odrzucenie spadku a zrzeczenie się dziedziczenia

Co jeszcze warto wiedzieć o zachowku?

Jeśli spadkobierca zostanie, mocą testamentu, wydziedziczony, wtedy w jego miejsce wchodzą dzieci i wnuki.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Zachowek nie będzie należał się temu, kto zrzekł się go w umowie notarialnej zawartej ze spadkodawcą jeszcze za jego życia. Postanowienie to rozciągać się będzie automatycznie na dzieci i wnuki zrzekającego się, chyba, że w umowie zapisano inaczej.

Wysokość zachowku

Wysokość zachowku zależeć będzie od wartości części majątku, która należałaby się danej osobie w razie dziedziczenia ustawowego. Na ogół wynosi on połowę, a w przypadku dzieci, wnuków, prawnuków, małżonka i rodziców, którzy otrzymaliby spadek ustawowy, a są trwale niezdolni do pracy (także dzieci do 18 roku życia) należy się 2/3 tego co otrzymaliby w drodze dziedziczenia ustawowego. Bardzo ważną kwestia podczas ustalania wysokości zachowku, jest określenie wartości całego majątku spadkodawcy, od którego ów zachowek ma być wyliczony. Składa się na niego nie tylko to, co zmarły pozostawił w chwili śmierci ale również darowizny, także te poczynione na rzecz osób obcych (chodzi o określenie całościowej wartości). Przy wyliczaniu wysokości udziałów, sąd bierze pod uwagę wszystkich ustawowych spadkobierców, także tych uznanych przez sąd za niegodnych oraz tych, którzy spadek odrzucili. Nie uwzględnia się tylko tych, którzy zrzekli się dziedziczenia bądź zostali przez spadkodawcę wydziedziczeni.

Zachowek - właściwość sądu

Najlepszym sposobem na załatwienie sprawy zachowku jest dogadanie się ze spadkodawcą bądź spadkobiercami ustawowymi. Pomoże nam to uniknąć kosztownych i czasochłonnych rozpraw sądowych (5% wartości przedmiotu sporu – czyli dochodzonej kwoty – to opłata za pozew o zachowek). Gdyby jednak pojawiła się konieczność sądowego załatwienia kwestii zachowku, właściwym do wniesienia pozwu jest sąd właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Pozew o zachowek mogą wnieść do sądu jedynie osoby do owego zachowku uprawnione, nim to jednak zrobią muszą złożyć w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku bądź dokonać u notariusza poświadczenia dziedziczenia. W pozwie o zachowek, wnosi się o zasądzenie konkretnej kwoty (należy ją wskazać). Ważną informacją jest, że sąd rejonowy rozpoznaje sprawy, jeśli żądamy kwoty do 75 tysięcy złotych, a sąd okręgowy, jeśli domagamy się kwoty wyższej.

Polecamy serwis: Sprawy spadkowe

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najnowszy sondaż prezydencki 2 tura 2025 [WYBORY]

Oto najnowszy sondaż prezydencki infor.pl dla 2 tury wyborów 2025 r. Jakie były wyniki sondaży dla drugiej tury pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim? Kto wygra wybory prezydenckie 2025 według sondaży?

Trzaskowski u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Kiedy Rafał Trzaskowski będzie u Sławomira Mentzena na kanale YouTube? Czy podpisze 8 punktów deklaracji Mentzena? Rozmowa odbywa się w serii "Mentzen grilluje".

Renta wdowia: ZUS rusza z decyzjami, już wkrótce wszystko będzie jasne

Prezes ZUS zapowiedział, że od 13 czerwca rozpocznie się automatyczne wydawanie decyzji w sprawie renty wdowiej. Z dotychczasowych danych wynika, że aż 75% złożonych wniosków rokuje pozytywnie. Problemy pojawiają się w co piątym przypadku – brakuje danych o drugim świadczeniu. Część wniosków zostanie też odrzucona.

4 sposoby oszustw „na ZUS”. Jak się nie dać oszukać? Emeryt i rencista musi wiedzieć, czego pracownik ZUS nie ma prawa zrobić

Podszywanie się pod pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych to niestety coraz częstsza metoda oszustów, by wyłudzać pieniądze lub dane osobowe. ZUS ostrzega swoich klientów i zachęca, by próby oszustw zgłaszali na policję. Jakie są najczęstsze sposoby (typy) takich oszustw? Wyjaśnia Małgorzata Korba, rzecznik ZUS w województwie lubelskim.

REKLAMA

Nawrocki u Mentzena - kiedy? [NA ŻYWO YOUTUBE]

Karol Nawrocki będzie u Sławomira Mentzena na kanale youtube już dziś o godzinie 13:00. Oto link do rozmowy na żywo "Mentzen grilluje: Karol Nawrocki".

5. punkt deklaracji Mentzena groźny dla Polski? Opinia wiceszefa MON

Wiceszef MON ocenia, że 5. punkt deklaracji Mentzena jest groźny dla Polski. To jedno z głównych żądań Putina. Czy Ukraina powinna być w NATO?

Pozew o podwyższenie alimentów [WZÓR]

Rolą alimentów jest zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, w szczególności małoletniego dziecka. Kiedy można żądać podwyższenia alimentów? Jak wnieść o podwyższenie alimentów? Co powinno znaleźć się w pozwie?

QUIZ Polscy prezydenci. Dasz radę zdobyć 10/10?
Ile lat w dniu wyborów musi mieć kandydat na prezydenta? Kto był pierwszym prezydentem RP? Ile lat trwa kadencja? Sprawdź swoją wiedzę o przed drugą turą wyborów.

REKLAMA

Darowizna od matki w kwocie 4 mln złotych: Jak przekazać legalnie i bez podatku?

Darowizna na kwotę 4 milionów złotych może brzmieć jak zaproszenie do kontroli skarbowej. Tymczasem obowiązujące przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie tylko dopuszczają taką transakcję bez podatku, ale wręcz jasno określają, jak to zrobić legalnie i bezpiecznie. W najnowszej interpretacji indywidualnej skarbówka potwierdził, że nawet wielomilionowe darowizny mogą być zwolnione z podatku, jeśli spełnione zostaną trzy kluczowe warunki. Jakie? Sprawdzamy.

Zasiłek dla tracących świadczenie pielęgnacyjne (stare). Opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) z problemem

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.

REKLAMA