REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Należności sądowe – umarzanie, odraczanie i rozkładanie zapłaty na raty

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wojciech Országh
Radca prawny specjalizujący się w prowadzeniu sporów sądowych oraz windykacji należności
Należności sądowe – umarzanie, odraczanie i rozkładanie zapłaty na raty
Należności sądowe – umarzanie, odraczanie i rozkładanie zapłaty na raty
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Na należności sądowe w postępowaniu cywilnym składają się kwoty należne Skarbowi Państwa z tytułu kosztów sądowych oraz grzywien orzeczonych w postępowaniu cywilnym. Zasady i tryb ich pobierania, zwrotu, a także zasady ich umarzania, rozkładania na raty i odraczania określa ustawa z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2023.1144 t.j. ze zm.; dalej „u.k.s.c.”).

Co składa się na koszty sądowe

Na koszty sądowe składają się opłaty od składanych pism, a także wydatki (np. wynagrodzenie biegłych, wydatki stron i świadków, czy koszty ogłoszeń sądowych). Grzywny w postępowaniu cywilnym mogą być nakładane np. za świadome podanie nieprawdziwych okoliczności, w wyniku których strona uzyskała ustanowienie adwokata lub radcy prawnego (art. 120 § 4 k.p.c.); za powołanie się w złej wierze na nieprawdziwe okoliczności, które skutkowały odroczeniem rozprawy (art. 214 § 2 k.p.c.); za nieuzasadnioną odmowę przedstawienia dokumentu przez osobę trzecią (art. 251 k.p.c.), czy też za nieusprawiedliwione niestawiennictwo świadka na rozprawie (art. 274 § 1 k.p.c.) oraz za naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie (art. 49 § 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych; Dz.U.2024.334 t.j. ze zm.).

REKLAMA

REKLAMA

Umorzenie należności sądowych

Umorzenie należności sądowych pociąga za sobą najdalej idący skutek w postaci odpadnięcia obowiązku zapłaty. Umorzenie może dotyczyć całości lub części należności.

Na wniosek dłużnika umorzenia można dokonać:

  • jeżeli dłużnik wykaże, że ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów nie jest w stanie ich uiścić, a ściągnięcie należności pociągnęłoby wyjątkowo ciężkie skutki dla niego lub jego rodziny;
  • w razie stwierdzenia przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, że w postępowaniu, w którym je zasądzono, naruszono wobec dłużnika Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzoną w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. poz. 284 ze zm.) lub Protokoły dodatkowe do tej Konwencji.

Należności sądowe mogą być także umorzone z urzędu, jeżeli ich egzekucja okazała się bezskuteczna, a ponowne jej wszczęcie w późniejszym czasie byłoby bezcelowe.

Umorzenie należności na wniosek może też dotyczyć dłużnika będącego osobą prawną. Umorzenie należności jest możliwe wtedy, gdy są spełnione kumulatywnie dwie przesłanki. Chodzi o przypadek, w którym dłużnik, ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów, nie jest w stanie uiścić należności, a ich ściągnięcie (w drodze egzekucji lub postępowania upadłościowego) pociągnęłoby za sobą wyjątkowo ciężkie skutki dla niego lub jego rodziny. Podstawy umorzenia należności na wniosek zostały zatem określone bardzo wąsko, co wskazuje, że chodzi tu o przypadki wyjątkowe [1].

REKLAMA

Odroczenie zapłaty należności sądowych i rozkładanie płatności na raty

W przypadkach nieuzasadniających umorzenia należności, gdy mimo wszystko natychmiastowe ściągnięcie należności byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami na wniosek dłużnika możliwe jest rozłożenie płatności na raty lub odroczenie zapłaty na okres do dwóch lat, a w wyjątkowych wypadkach na okres do trzech lat. Warto jednak pamiętać, że niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie powoduje natychmiastową wymagalność pozostałej części należności. Rozłożenie na raty lub odroczenie terminu zapłaty może być cofnięte w razie stwierdzenia, że nie istnieją już okoliczności, które je uzasadniały.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozłożenie należności na raty albo odroczenie terminu zapłaty należności służą stworzeniu dłużnikowi dogodnych warunków pozwalających na dobrowolną spłatę zadłużenia wobec Skarbu Państwa. Dobrowolna zapłata nie rodzi konieczności ponoszenia wydatków związanych z postępowaniem egzekucyjnym (co jest korzystne dla wierzyciela) i nie powoduje obciążenia dłużnika kosztami takiego postępowania [2].

Tryb orzekania

Wniosek o rozłożenie na raty, odroczenie lub umorzenie należności sądowych wnosi się do prezesa sądu właściwego do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Wniosek powinien zawierać:

  • wskazanie orzeczenia, z którego wynika obowiązek zapłaty;
  • precyzyjne określenie żądania umorzenia, rozłożenia na raty lub odroczenia zapłaty, przy czym dopuszczalne jest złożenie wniosku np. o umorzenie zapłaty części należności i rozłożenie płatności pozostałej części na raty, czy też składanie wniosków ewentualnych (np. o umorzenie, ewentualnie o odroczenie zapłaty);
  • wskazanie, czy wniosek dotyczy całości, czy części należności, a także okresu odroczenia, wysokości rat;
  • uzasadnienie okoliczności przemawiających za uwzględnieniem wniosku.

Do wniosku należy dołączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach, źródłach utrzymania, sporządzone według ustalonego wzoru. Ewentualne załączniki stanowić mogą także inne dokumenty na wykazanie wysokości osiąganych przychodów i posiadanych aktywów, a także ponoszonych kosztów życia, czy stanu zdrowia.

Na zarządzenie (pozytywne lub negatywne) w przedmiocie wniosku o rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności albo w przedmiocie cofnięcia tych czynności nie przysługuje zażalenie. Jeżeli jednak zarządzenia te wydaje referendarz sądowy, to podlegają one zaskarżeniu skargą na orzeczenie referendarza [3].

Przypisy:

[1] M. Uliasz [w:] Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Komentarz, wyd. II, red. P. Feliga, 2023, art. 121.

[2] Ibidem, art. 120.

[3] Ibidem.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Reklama

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Milczące załatwienie sprawy po nowemu. Rewolucyjne przepisy, które już na zawsze mogą zmienić relacje obywatel–urząd

Rząd szykuje istotną zmianę w Kodeksie postępowania administracyjnego (KPA) – milczenie urzędnika może wkrótce oznaczać znacznie więcej niż tylko opieszałość. Projekt ustawy, który trafił właśnie do konsultacji, przewiduje rozszerzenie stosowania tzw. milczącego załatwienia sprawy. To część szerokiego pakietu deregulacyjnego, który ma uprościć życie zarówno obywatelom, jak i przedsiębiorcom.

Osoby powyżej 65 roku życia wykluczone przez rząd z najważniejszego świadczenia dla osób niepełnosprawnych – Rada Ministrów przyjęła ustawę, która rozczaruje wielu seniorów

W dniu 28 października br. rząd przyjął projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych Łukasz Krasonia – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia (tj. prawa do świadczenia w postaci asystencji osobistej) niepełnosprawnych seniorów, czyli osoby z niepełnosprawnościami powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą. Za to grozi mandat w wysokości 500 zł! O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa w ramach realizacji strategii migracyjnej – co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

REKLAMA

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

REKLAMA

Rząd chce zakazać sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Branża alarmuje: to cios w małe firmy

Ministerstwo Zdrowia chce wprowadzić całkowity zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Projekt ustawy podzielił opinię publiczną. Lekarze mówią o konieczności walki z alkoholizmem, a przedsiębiorcy ostrzegają przed stratami i dyskryminacją. Sprawdzamy, co naprawdę oznaczają planowane zmiany i kto na nich straci.

Bon senioralny już od 2026 r. Nowe świadczenie wyniesie maksymalnie 2150 zł brutto miesięcznie. Kto się załapie?

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

REKLAMA