REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Radca prawny: W sytuacji pracowników dokona się rewolucyjna zmiana [WYWIAD]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Radca prawny Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny Paweł Bronisław Ludwiczak
Justyna Gieleta
Źródło zewnętrzne

REKLAMA

REKLAMA

„W mojej ocenie najskuteczniejsze sposoby ochrony sygnalisty to kanały zgłoszeniowe umożliwiające dokonywanie zgłoszeń anonimowo oraz wyznaczenie odpowiednich ludzi do przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych. To także zmiana kultury organizacyjnej, dzięki przykładowi kierownictwa i odpowiedniej komunikacji, w tym szkoleniom. Warto też zapewnić bezpłatny i otwarty dla wszystkich dostęp do kompleksowych i obiektywnych informacji oraz porad na temat systemu dla sygnalistów, pomoc prawną i wsparcie psychologiczne” – przekonuje radca prawny Paweł Bronisław Ludwiczak.

Wioleta Matela-Marszałek, Infor.pl: Jakie są – Pańskim zdaniem – największe nieporozumienia w rozumieniu nowych przepisów o ochronie sygnalistów?

REKLAMA

REKLAMA

Paweł Bronisław Ludwiczak, radca prawny: Często pokutuje przeświadczenie, że sygnalista będzie miał obronę absolutną i ludzie będę dokonywać zgłoszeń np. by uniknąć zwolnienia.

Po pierwsze, ochrona przed działaniami odwetowymi nie oznacza, że sygnalisty nie można np. zwolnic z pracy. Pracodawca będzie musiał udowodnić, że podjęte działanie, np. zwolnienie pracownika, nie jest działaniem odwetowym, czyli nie jest skutkiem zgłoszenia. Bo sygnaliście tylko lub aż przysługuje ochrona przed działaniami odwetowymi a nie ochrona jak np. kobiecie w ciąży. Po drugie - zgodnie z ustawą - czynem zabronionym będzie dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło. Czyli popełni przestępstwo, ktoś kto dokona zgłoszenia naruszenia prawa wiedząc, że do naruszenia prawa w rzeczywistości nie doszło.

Drugim największym nieporozumieniem w rozumieniu nowych przepisów jest brak zrozumienia kim jest sygnalista, czyli osoba która zamiast odwrócić wzrok, reaguje na zło. Nadal sygnalista jest mylony z donosicielem, kapusiem itp. To coś z czym zmagają się wszyscy oficerowie Compliance. Ja zawsze tłumaczę, że sygnalistę najbardziej atakują ci, którzy mają coś do ukrycia, bo nie chcą by ich przestępstwa wyszły na jaw lub których czyny zabronione sygnalista ujawnił.

REKLAMA

Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawców

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co w praktyce oznacza wykreślenie prawa pracy z katalogu obszarów objętych zgłoszeniami?

Wykreślenie prawa pracy z katalogu obszarów objętych zgłoszeniami oznacza, że podmioty sektora publicznego lub sektora prywatnego nie będą musiały przyjmować zgłoszeń o naruszeniach prawa pracy. Co więcej uniemożliwianie lub utrudnianie zgłoszeń o naruszeniach prawa pracy nie będzie czynem zabronionym. Sygnalista dokonujący zgłoszenia lub ujawnienia publicznego naruszenia prawa pracy nie będzie zaś posiadał statusu sygnalisty i ochrony przed działaniami odwetowymi. Dane osoby dokonującej zgłoszenia naruszenia prawa pracy nie będą z kolei objęte ustawową ochroną.

Osobiście uważam, że w katalogu obszarów objętych zgłoszeniem powinny być co najmniej: mobbing, dyskryminacja, wykroczenia przeciwko prawom pracownika  i przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową z Kodeksu karnego.

Dużo mówi się o tym czy i kiedy pracodawcy powinni przygotować się do nowych procedur. A co zmieni się w sytuacji pracowników?

Jak pisałem w artykule „9 najczęstszych zgłoszeń pracownika-sygnalisty. Już po wakacjach pracownik może bronić prawa w swojej firmie” w sytuacji pracowników dokona się rewolucyjna zmiana.

Po pierwsze w podmiotach objętych ustawą, pracownicy dostaną do dyspozycji kanały zgłoszeniowe umożliwiające co najmniej poufne dokonywanie zgłoszeń o naruszeniach prawa.

Po drugie pracownicy, we wszystkich podmiotach sektora publicznego i sektora publicznego, będą objęci ochroną przed działaniami odwetowymi, w przypadku gdy dokonają zgłoszenia wewnętrznego, zgłoszenia zewnętrznego lub ujawnienia publicznego naruszenia, o którym mowa będzie w ustawie o ochronie sygnalistów.

Warto jednak zwrócić uwagę na dwie kwestie. Pracownicy, którzy mają wiedzą o naruszeniu, już teraz mają obowiązek poinformować pracodawcę o naruszeniu. Co istotne, pracownik popełni czyn zabroniony, jeżeli dokona zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, wiedząc, że do naruszenia prawa nie doszło.

Sygnaliści w administracji publicznej. Przewodnik dla pracodawców

Czy podjęcie działań jako sygnalista wiąże się z ryzykiem dla pracownika?

W praktyce, bardzo wielu sygnalistów po dokonaniu zgłoszenia staje się ofiarą działań odwetowych, takich jak np. wypowiedzenie stosunku pracy, obniżenie wysokości wynagrodzenia, mobbing czy dyskryminacja. Dlatego ustawa o sygnalistach wprowadza ochronę sygnalistów.

Po pierwsze pracodawca ma obowiązek chronić sygnalistę przed działaniami odwetowymi, próbami lub groźbami zastosowania działań odwetowych. Po drugie jeżeli pracodawca dopuści się działań odwetowych, to sygnalista będzie miał prawo do odszkodowania. Po trzecie, pracodawca ma obowiązek umożliwić im dokonanie zgłoszenia, w tym stworzyć kanały zgłoszeniowe zapewniające co najmniej poufność. A na wniosek sygnalisty, pracodawca musi przyjąć zgłoszenie ustne podczas bezpośredniego spotkania zorganizowanego w terminie 14 dni od dnia otrzymania takiego wniosku. Poufność – to funkcja bezpieczeństwa, polegająca na tym, że dane nie powinny być udostępniane lub ujawniane nieuprawnionym osobom, procesom lub innym podmiotom. Na marginesie dodam, że anonimowość – to funkcja bezpieczeństwa, polegająca na tym, że niemożliwa jest identyfikacja tożsamości jednostki. Obydwa te rozwiązania są jednym z zasadniczych środków ex ante zapobiegających działaniom odwetowym.  Po czwarte kto podejmuje działania odwetowe wobec sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą, będzie podlegał grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Reasumując, bycie sygnalistą w praktyce wiąże się niestety z ryzykiem, ale zgodnie z ustawą sygnalista ma być chroniony.

Jakie są – w Pańskiej ocenie - najskuteczniejsze sposoby ochrony sygnalisty?

W mojej ocenie najskuteczniejsze sposoby ochrony sygnalisty to kanały zgłoszeniowe umożliwiające dokonywanie zgłoszeń anonimowo oraz wyznaczenie odpowiednich ludzi do przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych. To także zmiana kultury organizacyjnej, dzięki przykładowi kierownictwa i odpowiedniej komunikacji, w tym szkoleniom.

Warto też zapewnić bezpłatny i otwarty dla wszystkich dostęp do kompleksowych i obiektywnych informacji oraz porad na temat systemu dla sygnalistów, pomoc prawną i wsparcie psychologiczne.

Dlaczego przepisy o ochronie sygnalistów wciąż budzą kontrowersje?

Po pierwsze wynika głównie z naszej historii. Przez okres zaborów oraz później za PRL, Państwo nie było nasze. Każdy, kto składał zgłoszenie do władz zaborców lub władz PZPR był uważany za donosiciela. Mimo upływu 35 lat nadal nie nauczyliśmy się szanować, dbać i ufać naszemu Państwu. Do dziś nikt prawie się nie chwali, że uczciwie płaci podatki, bo za bohatera traktuje się kogoś kto oszukuje na podatkach (choć to przestępstwo) lub stosuje agresywną optymalizację podatkową.

Po drugie wynika to ze źle pojętej lojalności stadnej. Gdy ktoś obcy łamie przepisy, to jesteśmy oburzeni i chcemy, by został ukarany. Gdy natomiast przepisy łamie ktoś z naszego środowiska, to już nie jesteśmy często tacy oburzeni. Często zaczynamy go tłumaczyć i rozgrzeszać. Błędnie interpretując zasadę „Zły to ptak, który kala własne gniazdo” ludzie zaczynają potępiać sygnalistę a nie sprawcę naruszenia. 

Po trzecie zabrakło i brakuje nadal edukacji.  Z tego powodu nadal są osoby traktujące sygnalistów jako donosicieli, a nie bohaterów czy patriotów. Dopóki nie będziemy szanować i przestrzegać prawa oraz być z tego dumni, to postrzeganie sygnalistów się nie zmieni.

Dla mnie osoba dokonująca zgłoszenia - inaczej sygnalista lub demaskator - to bohater. Postępuje słusznie i naraża się na działania odwetowe. Natomiast czarnym charakterem jest ten co dokonuje naruszania lub dokonuje działań odwetowych wobec osoby zgłaszającej.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy drogowe 2025: odbiorą prawo jazdy i zablokują kasowanie punktów karnych

Jeszcze w tym roku, w listopadzie lub grudniu wejdą w życie przepisy, które całkowicie zmienią zasady dla kierowców. Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym wprowadza rozwiązania, o których mówi się od miesięcy. Nowe regulacje zaskoczą wielu kierowców, bo prawo jazdy będzie można stracić znacznie szybciej niż dotąd.

Dodatek dopełniający - co to za świadczenie, dla kogo, ile można dostać?

Od 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę o rencie socjalnej. Zmiana ta była dość istotna, bowiem nowelizacja wprowadziła nowy dodatek – tak zwany dodatek dopełniający. Komu przysługuje, na jakich zasadach i ile wynosi?

Co dla osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w 2026 r.? [LISTA]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną dostępne świadczenia i zasiłki? Oto najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i miejscu pracy.

Dodatkowy dzień wolny od pracy. I to już na przełomie października i listopada 2025. Nie trzeba brać urlopu. O jaki dzień chodzi?

Pracownicy mogą mieć długi weekend na przełomie października i listopada 2025 roku, ponieważ Dzień Wszystkich Świętych przypada w sobotę. Z tego powodu pula dni wolnych od pracy ulega zmianie. Wiele osób może otrzymać dodatkowy dzień wolny bez konieczności składania specjalnego wniosku. Oto szczegóły.

REKLAMA

To trzeba sprawdzić właśnie teraz, przed końcem roku. Jeśli nie, w rocznym rozliczeniu możesz stracić ponad 7000,00 zł. Dlaczego?

Przełom roku to moment, w którym przedsiębiorców obciąża wiele specyficznych obowiązków. Dotyczą podatków, ubezpieczeń społecznych i wielu innych kwestii. Niektóre z nich mają jedynie charakter porządkowy, jednak od innych zależą kwestie finansowe.

Dodatkowy dzień wolny od pracy w 2026 r. za święto wypadające w sobotę lub niedzielę. Kto powinien dostać?

W praktyce najczęstszym wariantem pracowniczego czasu pracy jest pięciodniowy tydzień pracy z wolną sobotą i niedzielą. W takim wariancie pracownikom należy się dodatkowy dzień wolny od pracy tylko za święta wypadające w soboty. Z tego powodu (co do zasady) pracodawca nie ma obowiązku dawać pracownikom dodatkowego dnia wolnego od pracy za święta wypadające w niedziele. Ale ta zasada nie dotyczy tych wyjątkowych przypadków, w których praca jest świadczona w niedziele i święta zgodnie z art. 151(10) Kodeksu pracy. Bo w takich przypadkach pracodawca ma obowiązek zapewnić (wyznaczyć) pracownikom inny dzień wolny od pracy za święto wypadające w te dni. Warto wiedzieć, że w 2026 r. mamy następujące święta wypadające w sobotę: 15 sierpnia (Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny) oraz 26 grudnia (drugi dzień Bożego Narodzenia). Natomiast w 2026 r. mamy następujące święta wypadające w niedziele: 5 kwietnia (Wielkanoc), 3 maja (Święto Narodowe Trzeciego Maja), 24 maja (Zielone Świątki), czy 1 listopada (Wszystkich Świętych) 2026 roku.

Nowa opłata obejmie także te urządzenia - już niedługo uderzy wszystkich po kieszeni

Już niedługo trzeba będzie płacić więcej za urządzenia elektroniczne codziennego użytku, takie jak komputery (w tym laptopy), telewizory, tablety czy smartfony. Zostaną objęte nową opłatą, która ma w założeniu rekompensować ich używanie do pewnych celów. Jakich?

Komisje w całej Polsce w 2-10 minut uzdrawiają niepełnosprawne osoby. Tak uważają rodzice i opiekunowie

Do redakcji Infor.pl trafiają kolejne listy od rodziców albo opiekunów dzieci, którzy stracili prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wszystkie listy opisują ten sam schemat pracy komisji lekarskich. Schemat dotyczy dzieci cierpiących na autyzm albo zespół Aspergera (nie zostały objęte kilka miesięcy temu korzystnymi dla niepełnosprawnych dzieci wytycznymi min. Ł. Krasonia). Dzieci te przez ostatnie lata dysponowały orzeczeniem z pkt 7 i 8 (= świadczenie pielęgnacyjne). I nagle w 2025 r. (przy okazji przedłużania ważności orzeczenia) seryjnie - tak opisują rodzice - mają miejsca "cudowne uzdrowienia". Dziecko jest pozbawione pkt 7 albo 8).

REKLAMA

Podróżujesz ze zwierzakiem? Musisz złożyć taką deklarację. Trzeba za to zapłacić, ale wiele to zmienia

Czy zwierzę to rzecz, a w podróży można traktować je jak bagaż? Przepisy nie pozostawiają w tym zakresie wątpliwości, a TSUE potwierdził jak należy je rozumieć. Jeśli podróżujesz ze zwierzakiem, lepiej żebyś znał te zasady i złożył odpowiednią deklarację. Dzięki temu unikniesz nieporozumień.

Karta parkingowa 2026 – kto może ją dostać i jak złożyć wniosek

Od 2026 roku obowiązują ujednolicone przepisy dotyczące kart parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami. Nowe karty będą wydawane w formie elektronicznej, z kodem QR i zabezpieczeniami przed fałszerstwem.

REKLAMA