Zwolnienie od kosztów sądowych w 2020 r. – zasady, wzór wniosku

Komu przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych?

Dzięki zwolnieniu od kosztów sądowych strona nie uiszcza opłat sądowych i nie ponosi wydatków. Obciążają one tymczasowo Skarb Państwa.

Sąd może zwolnić osobę fizyczną od kosztów sądowych w całości lub w części.

Ze zwolnieniem od kosztów sądowych w części mamy do czynienia w sytuacji, gdy strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Wówczas zwolnienie może przykładowo dotyczyć ułamkowej lub procentowej części kosztów określonej kwoty czy niektórych opłat.

Częściowe zwolnienie od kosztów w praktyce oznacza, iż strona musi uiścić opłaty oraz ponieść wydatki w wysokości nie objętej przyznanym zwolnieniem.

Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Polecamy: Serwis Inforlex Przeciwdziałanie praniu pieniędzy – procedury

W przypadku osób fizycznych zwolnienie od kosztów przysługuje, jeżeli ze złożonego oświadczenia wynika, iż taka osoba nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek. Dlatego do wniosku należy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów.

Oświadczenie można pobrać w siedzibie sądu. Wzór takiego formularza znajduje się również na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym

Jak ubiegać się o zwolnienie od kosztów sądowych?

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłasza się w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy:

• na piśmie lub
• ustnie do protokołu.

Jeżeli dana osoba nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie sądu, w którym ma toczyć się sprawa, może złożyć wniosek w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swojego zamieszkania. Wówczas sąd prześle niezwłocznie taki wniosek właściwemu sądowi.

Jak napisać wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych?

Przed sporządzeniem wniosku należy pamiętać o tym, iż każda sprawa jest inna. Nie ma zatem jednolitego wzoru. Ważnym elementem pisma jest oznaczenie sądu oraz sprawy, w jakiej ubiegamy się o zwolnienie. Pamiętajmy, iż zwolnienie nie musi dotyczyć całości kosztów, ale może obejmować jedynie ich część. W uzasadnieniu należy wykazać, iż poniesienie kosztów będzie skutkowało uszczerbkiem utrzymania koniecznego dla wnioskodawcy i jego rodziny albo narażeniem na taki uszczerbek. Uzasadnienie powinno zatem przedstawiać sytuację materialną, popartą odpowiednimi dowodami, dołączanymi do wniosku. Załącznikami poza formularzem oświadczenia o majątku będą zatem przykładowo zaświadczenia o dochodach wnioskodawcy oraz jego małżonka, zaświadczenie z urzędu pracy czy dokument potwierdzający zaciągnięcie kredytu. Wniosek należy własnoręcznie podpisać.