Emerytura, KRUS

Od 1 stycznia 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o rentę wdowią. Osoby uprawnione mogą składać wnioski, ale prawo do tego świadczenia zostanie im przyznane od miesiąca, w którym złożyły wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.

Renta wdowia to połączenie wypłaty renty rodzinnej z innym świadczeniem (np. emeryturą). Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od początku przyszłego roku. ZUS przygotował ankietę, która umożliwia seniorom sprawdzenie, czy będą mogli pobierać połączone świadczenia.

Dzietność spada, a przyszłe emerytury są zagrożone. Rządzący szukają więc nowych sposobów na zachęcenie Polaków do posiadania potomstwa. W ostatnim czasie w przestrzeni publicznej wspomniano o pomyśle uzależnienia wysokości emerytury od liczby posiadanych dzieci.

W artykule analiza wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 lipca 2024 r. sygn. akt VI U 528/24 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października 2024 r. sygn. akt VI U 1016/24 w zakresie przyznanego emerytowi wyrównania. Autor dr Andrzej Hańderek radca prawny.

Emerytura pomostowa to przywilej, z którego mogą skorzystać tylko niektórzy pracownicy wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. O uznanie swojego prawa do korzystania z tego uprawnienia zabiega nowa grupa zawodowa.

Od 1 grudnia 2024 r. zmieniły się kwoty miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie lub zawieszenie emerytur i rent.

KRUS informuje, że od początku grudnia 2024 roku obowiązują nowe kwoty przychodu decydujące o zmniejszaniu lub zawieszaniu świadczeń emerytalno-rentowych. Sprawdź nowe limity miesięcznego przychodu powodujące zmniejszenie/zawieszenie emerytury lub renty.

Każdy kto otrzymuje emeryturę z ZUS może być uprawniony, by oprócz podstawowego świadczenia wyliczonego przez ZUS przy składaniu wniosku o przyznanie emerytury dostawać dodatek lub ekwiwalent. Ich lista jest dość długa, a zasady korzystania - zazwyczaj zupełnie różne. Część dodatkowych pieniędzy, jak np. dodatek pielęgnacyjny po ukończeniu 75.roku życia ZUS dopłaca do emerytury automatycznie.

Do emerytur wypłacanych przez ZUS trzeba z budżetu państwa dokładać rocznie 40 miliardów złotych. Nie licząc wydatków na dodatkowe świadczenia: trzynastą i czternastą emeryturę. Szukając oszczędności w ramach procedury nadmiernego deficytu z pewnością rząd będzie kalkulował ograniczenie tych wydatków. Podwyższenie wieku emerytalnego jest jednym ze sposobów.

Wzory wniosków o rentę wdowią będą dostępne już w grudniu 2024 r. na stronie internetowej KRUS i we wszystkich jednostkach organizacyjnych. Wypłaty pierwszych świadczeń nastąpią od 1 lipca 2025 r., ale wnioski do KRUS o ustalenie prawa do renty wdowiej można składać już od 1 stycznia 2025 r.

Ochrona przedemerytalna pracownika przed zwolnieniem z pracy nie zawsze działa. Skąd więc brak środki finansowe na utrzymanie, jeśli wynagrodzenia za pracę już nie ma, a na emeryturę za wcześnie, bo do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego sporo brakuje?

Rząd proponuje możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych z lat 2009-2019. Chodzi o świadczenia przyznawane przez okres 10 lat w czerwcu każdego z tych lat. Problemy wynikające z tego rozwiąże "hurtowo" specustawa. To korzystne rozwiązanie dla 100 000 osób. Ustawa uwzględnia w ich emeryturach i rentach dodatkową waloryzację kwartalną, a nie tylko wyłącznie roczną. 

Do 31 października należy opłacić należnych składek za rolników, małżonków i domowników za czwarty kwartał 2024 r.

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

RPO interweniuje w spawie nieogłoszenia w Dzienniku Ustaw wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., o sygn. akt SK 140/20, na podstawie którego nawet 200 tys. emerytów, którzy przed 6 czerwca 2012 r. przeszli na wcześniejszą emeryturę, a następnie – złożyli wniosek o emeryturę powszechną, która została im pomniejszona na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – może teraz otrzymać od ZUS wyrównanie sięgające nawet 64 tys. zł. Emeryci nie mają jednak na co czekać – mogą dochodzić swoich praw już dzisiaj.

Dodatek kombatancki to świadczenie, które przysługuje osobom uprawnionym na mocy ustawy o kombatantach, będącym równocześnie emerytami lub rencistami. Jakie są najważniejsze zasady i warunki otrzymywania tego dodatku emerytalno-rentowego?

Aktywność zawodowa na emeryturze (lub podczas pobierania renty), może pozbawić emeryta (lub odpowiednio – rencistę) świadczenia emerytalno-rentowego lub spowodować jego odpowiednie zmniejszenie, jeżeli przekroczone zostaną tzw. limity dorabiania do emerytury (lub renty). Dorabiać bez ograniczeń – co do zasady – mogą jednak emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, chyba, że kontynuują oni zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy.

Zbliża się ustawowy termin uregulowania należnych składek za rolników, małżonków i domowników za czwarty kwartał 2024 r. Składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie należy opłacić w terminie do 31 października br.

Ryczałt energetyczny to dodatkowe świadczeniem, które przysługuje emerytom i rencistom spełniającym określone warunki. Jest on dedykowany kombatantom, osobom represjonowanym oraz ich rodzinom. Obejmuje zarówno osoby bezpośrednio dotknięte przez trudne warunki pracy w czasie wojny i w okresie powojennym, jak i wdowy oraz wdowców po takich osobach.

Nawet o 1780,96 zł miesięcznie mogą ubiegać się osoby, które zrezygnowały z zatrudnienia, aby wychowywać dzieci lub z tego powodu w ogóle go nie podjęły. Świadczenie może być przyznane matce po osiągnięciu wieku 60 lat albo ojcu po osiągnięciu wieku 65 lat, w razie braku dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania.

Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kodeksu postępowania cywilnego przyznał emerytowi prawo do wypłaty odsetek od decyzji ZUS ponownie ustalającej wysokość emerytury. ZUS zagubił pieniądze emeryta. I nie chciał zapłacić z własnej woli odsetek. Pieniądze przeleżały kilka lat na jakimś dziwnym subkoncie.

Pracownicy w wieku 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna są chronieni przed zwolnieniem z pracy aż do osiągnięcia wieku emerytalnego. Jednak ochrona przedemerytalna nie zawsze działa skutecznie. Utrata pracy i innych źródeł utrzymania sprawia, że takie osoby mogą ubiegać się w ZUS o świadczenie przedemerytalne. Czy przysługuje ono wszystkim i jak je załatwić?

Czy lata nauki mają w ogóle wpływ na wysokość emerytury? Osoba, która ukończyła zawodówkę będzie dostawać niższe świadczenie z ZUS niż magister, a tym bardziej doktor nauk? Odpowiedź na to pytanie warto znać jeszcze nim złoży się wniosek o emeryturę. Podobnie jak mieć wiedzę, dla kogo ważny jest staż emerytalny i nie mylić go ze stażem pracy.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) ma ściśle określone stawki podstawowych świadczeń dla emerytów, rencistów oraz innych osób uprawnionych do wsparcia. Poniżej znajduje się szczegółowe zestawienie aktualnych wysokości świadczeń, z kwotami obowiązującymi w 2024 r.

Mało osób ma świadomość tego, że jeżeli umrze bliska nam osoba to małżonkowi i dzieciom zmarłego, czy osobie, na której utrzymaniu się pozostaje przysługuje jego niepobrana emerytura czy renta z danego miesiąca. Jest to tzw. niezrealizowane świadczenie z ZUS. Przysługuje ono nawet wtedy, gdy dana osoba dopiero złożyła wniosek o emeryturę czy rentę i jeszcze nie pobrała nawet pierwszego świadczenia. Masz prawo do niezrealizowanego świadczenia z ZUS także w 2025 r.