Tematy - Encyklopedia prawa, Prawo karne - INFOR.PL

Akt normatywny to tekst, który zawiera normy prawne – sformułowane w języku prawnym i zapisane w postaci przepisów.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest właściwa w sprawach ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego. Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest centralnym organem administracji rządowej, działającymi przy pomocy ABW, będącego urzędem administracji rządowej.

Jeżeli ustawa przewiduje możliwość wyboru rodzaju kary, sąd orzeka karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary.

Świadek odgrywa niebagatelną rolę w każdym postępowaniu. Tak istotne jest więc przyznanie mu odpowiednich uprawnień, chroniących jego i osoby mu najbliższe.

Posiadanie narkotyków, nawet w niedużych ilościach, jest w Polsce czynem karalnym. Jaką karą zagrożone jest to przestępstwo? Czy można zrobić coś, by uchronić się przed karą?

Co zrobić w sytuacji, gdy ktoś włamał się do naszego mieszkania? Czy możemy się skutecznie obronić przed napastnikiem jeszcze przed przyjazdem policji? Tak, ale musimy pamiętać, że prawo jest w takich sytuacjach bardzo restrykcyjne i nie zawsze będziemy mogli zatrzymać napastnika.

Raport MAK, opisujący przyczyny katastrofy smoleńskiej, w której zginął prezydent Kaczyński, wywołał spore oburzenie wśród przedstawicieli polskiej sceny politycznej. Rząd premiera Tuska domaga się rewizji ostatecznej wersji raportu. Przeczytaj polskie tłumaczenie raportu MAK.

Ustawodawca w ramach ochrony własności prywatnej i ochrony dóbr osobistych penalizuje nie tylko wykroczenie niszczenia cudzych rzeczy materialnych, ale również wykroczenie polegające na przywłaszczeniu, umyślnym niszczeniu lub uszkadzaniu cudzej rzeczy przedstawiającej wartość niemajątkową.

W toku postępowania karnego oskarżonemu (oraz podejrzanemu) przysługuje prawo do obrony, którego jednym z przejawów jest prawo do ustanowienia obrońcy. Wskazany obrońca może pochodzić z wyboru oskarżonego (podejrzanego) czyli być ustanowionym do prowadzenia sprawy na podstawie jego indywidualnej umowy z oskarżonym (podejrzanym) lub może być ustanowiony dla oskarżonego przez sąd (jest to tzw. „obrońca z urzędu”). Istnieje określony katalog sytuacji kiedy oskarżony może mieć przyznanego obrońcę z urzędu.

Mój mąż został tymczasowo aresztowany przez prokuraturę. Nie mam z nim żadnego kontaktu – nie mogę się spotkać, zadzwonić ani odwiedzić w areszcie – podobno wymaga tego dobro śledztwa. Co mogę zrobić?

Dziecko nie może samodzielnie kupić fajerwerków. Ich używanie powinno mieć miejsce tylko pod nadzorem rodziców.

Obecnie obowiązująca ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii w art. 63 tak samo jak poprzednio obowiązująca ustawa z 1997 r., jako przestępstwo kwalifikuje nielegalna uprawę maku ( z wyjątkiem maku niskomorfinowego) konopi (z wyjątkiem konopi włóknistych) krzewów koki. Pod groźba kary zabronione jest także nielegalny zbiór mleczka makowego, opium, słomy makowej, liści koki, ziela konopi. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym nieznany był typ kwalifikowany omawianego przestępstwa.

Znęcanie się nad zwierzętami stanowi w Polsce (i nie tylko) poważny problem. W związku z nagłaśnianymi przez media kolejnymi przypadkami wręcz bestialskiego traktowania zwierząt, środowiska zajmujące się ich ochroną, zaczęły coraz głośniej wypowiadać się co do konieczności surowszego karania tych, którzy dopuszczą się złego traktowania zwierząt.

Obowiązująca ustawa o przeciwdziałaniu narkomani samodzielnie w art. 64 rozstrzyga kwestie kradzieży środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub słomy makowej. Wskazany przepis stanowi lex specialis w stosunku do art. 278 § 1 i 3 kodeksu karnego, art. 279, art. 294 § 1 kodeksu karnego. oraz art. 119 kodeksu wykroczeń. Dla odpowiedzialności karnej za kradzież narkotyków obojętna jest ich wartość.

Zgodnie z zasadą ogólną, którą wyraża art. 304 kodeksu postępowania karnego, prawny obowiązek zawiadomienia organów ścigania o fakcie popełnienia przestępstwa mają jedynie osoby kierujące instytucjami państwowymi i samorządowymi, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. Dla pozostałych osób obowiązek zawiadomienia o przestępstwie ma wymiar jedynie obowiązku społecznego. Od przedstawionej powyżej zasady ogólnej wyjątek wprowadza art. 60 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani.

Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r., penalizuje zachowanie polegające na udzielaniu innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwianiu albo umożliwianiu ich użycia albo nakłanianiu do użycia wskazanych powyżej substancji. Artykuł 58 jest odpowiednikiem art. 45 poprzednio obowiązującej ustawy z 1997 r.

Przestępstwo udziału w obrocie narkotykami to przestępstwo określone w art. 56 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wskazany przepis jest odpowiednikiem art. 43 poprzednio obowiązującej ustawy z 1997 r. Omawiane przestępstwo występuje w trzech typach: typie podstawowym, typie uprzywilejowanym oraz typie kwalifikowanym.

Niezależnie od oceny zasadności tego uregulowania na dzień dzisiejszy karalnym jest posiadanie wszystkich narkotyków nawet w najmniejszej ilości na swój użytek. Każde więc co do zasady ujecie osoby, która posiadać będzie zakazaną substancją skutkować będzie wszczęciem postępowania karnego, które w takich przypadkach z reguły kończy się wyrokiem skazującym.

Niezależnie od oceny zasadności tego uregulowania na dzień dzisiejszy karalnym jest posiadanie wszystkich narkotyków nawet w najmniejszej ilości na swój użytek. Każde więc co do zasady ujecie osoby, która posiadać będzie zakazaną substancją skutkować będzie wszczęciem postępowania karnego, które w takich przypadkach z reguły kończy się wyrokiem skazującym. Omawiane przestępstwo jest przestępstwem powszechnym, które występuje zarówno w typie uprzywilejowanym jak i kwalifikowanym.

Przepisy procedury karnej ustanawiają szereg ograniczeń dotyczących możliwości wniesienia kasacji. Związane są one z udziałem strony w postępowaniu sądowym, rodzajem wydanego wyroku sądowego, a także wymogami formalnymi, które muszą być spełnione, aby kasacja była skutecznie wniesiona.

Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, który przysługuje stronom od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji do Sądu Najwyższego. Mogą ją wnieść podmioty wskazane w art. 521 Kodeksu postępowania karnego od każdego prawomocnego orzeczenia sądowego.

Wznowienie postępowania karnego jest drugim (obok kasacji) nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie. Co do zasady wznowienie postępowania następuje na wniosek strony, ale ustawa przewiduje możliwość podjęcia postępowania również z urzędu.

Rozpoznanie wniosku o wznowienie postępowania następuje co do zasady w sądzie wyższej instancji nad tym, który orzekał jako ostatni w sprawie. Należy wskazać, iż aby wniosek taki był przyjęty musi on spełniać określone wymogi formalne. Rozpatrzenie wniosku następuje co do zasady na posiedzeniu niejawnym.

Wyrok sądu wydawany w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej jest kluczowym rozstrzygnięciem zapadającym w postępowaniu karnym. Należy wskazać, iż przepisy procedury karnej przewidują kilka sytuacji procesowych, w których zapada wyrok. Różny może być przedmiot wyrokowania. W związku z powyższym należy przedstawić klasyfikację rodzajów wyroków zapadający w postępowaniu karnym.

Przepisy procedury karnej zawierają zamknięty katalog podstaw wznowienia postępowania karnego. Z podstawami wznowienia wiąże się tzw. kierunek wznowienia postępowania.

Wedle opinii Polaków nasze prawo jest w dużej mierze absurdalne. Są jednak ustawodawcy, którzy w kreatywności biją naszych posłów na głowę. Bo dlaczego ze ślimaka nie zrobić ryby, a kogutom zabronić piania w obrębie miasta?

Ustawodawca w ramach ochrony własności prywatnej obok wykroczenia niszczenia lub przywłaszczania cudzego mienia oraz szalbierstwa wyodrębnił oddzielny typ wykroczenia polegający na samowolnym używaniu cudzej rzeczy ruchomej.

W ramach prawnokarnej ochrony własności prywatnej ustawodawca penalizuje zachowanie polegające na umyślnym niszczeniu cudzej rzeczy, uszkadzaniu jej lub czynieniu jej niezdatną do użytku.

Dyrektywy wspólnotowe wymusiły na polskim ustawodawcy zmianę w przepisach dotyczących ochrony środowiska. Projekt nowelizacji Kodeksu karnego zakłada, że nowe regulacje będą skuteczniejsze od tych, które obowiązują obecnie. Przewidywane są surowsze sankcje za działania szkodliwe dla środowiska.

Korupcja w sporcie jest poważnym problemem. Przekupstwo i sprzedajność, mające wpływ na wyniki zawodów sportowych, są zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy nawet do 8 lat. Takie uregulowania zostały wprowadzone w ustawie o sporcie.

Wielbiciele przygód jednego z najsłynniejszych archeologów naszych czasów Indiany Jonesa, którzy chcieliby pójść w jego ślady i zająć się poszukiwaniem skarbów, powinni wiedzieć, że zanim podejmą jakiekolwiek prace muszą spełnić szereg formalności. Zgodnie z obowiązującymi przepisami za nielegalne poszukiwanie skarbów grozi odpowiedzialność karna.

W ramach ochrony prawnokarnej przyrody ustawodawca zdecydował się objąć ochroną las oraz drzewa w nim rosnące. W związku z powyższym zabroniony jest czyn polegający na wyrębie, kradzieży lub przywłaszczeniu drzewa.

Kradzież lub przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej jest zawsze czynem zabronionym pod groźbą kary. Przestępstwo kradzieży cudzej rzeczy ruchomej penalizowane jest w art. 278 § 1 kodeksu karnego i zagrożone jest karą od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności, natomiast przestępstwo przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat trzech.

W ramach konstrukcji przepisów chroniących prywatne mienie ustawodawca zdecydował, iż wykroczeniem będzie bezprawny zabór mienia z ogrodu w postaci nieznacznej ilości owoców, warzyw lub kwiatów. Za wskazane wykroczenie sprawcy może grozić kara grzywny do 250 zł lub kara nagany.

Wyłudzanie świadczeń to wykroczenie (zwane również szalbierstwem), które w praktyce występuje dość często. Ustawodawca pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny penalizuje w art. 121 Kodeksu wykroczeń szereg zachowań polegających na uzyskaniu nienależnego świadczenia.

Wbrew powszechnie powtarzanemu przysłowiu „iż znalezione, jest niekradzione”, które sugeruje niekaralność braku zwrotu znalezionej rzeczy istnieje prawny obowiązek zwrotu znalezionej rzeczy. Uczciwemu znalazcy należy się „znaleźne” w wysokości do 1/10 wartości przedmiotu.

Oskarżony w stosunku do którego ustawa nie przewiduje obowiązku posiadania obrońcy, (tzw. obrony obligatoryjnej) a którego nie stać na wyznaczenie adwokata z wyboru może wystąpić do sądu o wyznaczenie adwokata z urzędu jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Uwaga ta dotyczy również strony, której nie stać na ustanowienie w sprawie pełnomocnika. Należy podkreślić, iż niezależnie od sposobu jego umocowania obrońca lub pełnomocnika zawsze mają obowiązek dołożenia należytej staranności w prowadzeniu danej sprawy.

W procesie karnym w ramach prawa do obrony mieści się prawo oskarżonego do ustanowienia swojego obrońcy w sprawie. Zasadą jest, iż jest to uprawnienie, z którego oskarżony może dobrowolnie skorzystać (zależnie od swojej woli), nie zaś obowiązek oskarżonego. Wyjątkiem od tej reguły jest występowanie w procedurze karnej sytuacji, w których z mocy samej ustawy oskarżony musi posiadać obrońcę. Takie sytuacje nazywa się sytuacjami obligatoryjnej obrony.

W zależności od etapu postępowania karnego istnieją różne uregulowania dotyczące konieczności sporządzenia przez sąd uzasadnienia wyroku i doręczenia go stronie. Najważniejszą regułą, którą należy znać jest to, iż co do zasady wyrok sądu zapadły w pierwszej instancji będzie uzasadniony i doręczony stronie tylko wówczas, gdy strona złoży o to wniosek w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku. Ostrożność procesowa nakazywałaby stronie zawsze składanie takiego wniosku, co pozwoli uniknięcia przykrych sytuacji procesowych.

Nowelizacja ustawy antynikotynowej ogranicza możliwość palenia papierosów w większości miejsc publicznych. Zakazem palenia objęte są: szkoły, placówki zdrowotne oraz środki transportu publicznego.

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia obszernie reguluje zagadnienia procesowe związane z uczestnictwem poszczególnych podmiotów w toku postępowania. W ramach wskazanych przepisów ustawodawca uregulował również zagadnienie wpływu śmierci uczestników procesowych na przebieg postępowania.

W postępowaniu w sprawach o wykroczenia, podobnie jak i w innych procedurach zachodzi konieczność dokumentowania podejmowanych czynności procesowych. Ma to niezwykle istotne znaczenie nie tylko z punktu widzenia treści przyszłego merytorycznego rozstrzygnięcia, ale również z uwagi na możliwość kontroli prawidłowości i kierunku postępowania w oparciu o wskazane dokumenty.

Z uwagi na fakt, iż zapisy protokołów rozpraw oraz posiedzeń zawierają treści niezwykle istotne z punktu widzenia przyszłego orzeczenia sądowego bardzo ważne jest aby zachowana była pełna korelacja między opisem zdarzeń oraz wypowiedzi, które miały miejsce na rozprawie, a ich odzwierciedleniem w protokole.

W postępowaniu wykroczeniowym zarówno pokrzywdzony występujący jako oskarżyciel posiłkowy, jak i pokrzywdzony występujący samodzielnie w procesie mają prawo do ustanowienia jednego pełnomocnika w procesie. Pełnomocnik ten może pochodzić z wyboru strony (na podstawie oddzielnej umowy cywilnoprawnej) lub być wyznaczony przez sąd z urzędu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 37 p. 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, notatkę urzędową sporządza się w odniesieniu do czynności co do których nie sporządza się protokołu, a także inne zdarzenia, które mają znaczenie dla postępowania. Notatka urzędowa może być odczytywana na rozprawie, a na okoliczność jej sporządzenia (oraz zawartej w niej treści) może być przesłuchiwana osoba, która sporządziła daną notatkę służbową.

Tymczasowe aresztowanie stanowi najbardziej dolegliwy ze znanych polskiej procedurze karnej środków zapobiegawczych. Jest jedynym środkiem izolacyjnym, który powinien być stosowany w wyjątkowy sytuacjach, w których inne łagodniejsze środki zapobiegawcze nie mogą spełnić należycie swych zadań.

W czerwcu 2010 r. weszła w życie ważna nowelizacja Kodeksu karnego oraz innych aktów prawnych regulująca przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, których ofiarami mogą być tylko i wyłącznie dzieci

Polskiemu systemowi prawa karnego wykonawczego nie jest znane jednolite uprawnienie skazanych do kontaktów ze światem zewnętrznym. Treść omawianego uprawnienia w konkretnym przypadku zależeć będzie od rodzaju i typu zakładu karnego, w którym przebywa skazany. Zgodnie z zamysłem ustawodawcy realizacja omawianego uprawnienia jest jednym ze środków oddziaływania na skazanego.

Skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione naruszenie, zwane dalej przekroczeniem, nakazów lub zakazów wynikających z ustawy, regulaminu lub innych przepisów, albo też ustalonego w zakładzie karnym lub miejscu pracy porządku. Jeżeli przekroczenie zawiera znamiona wykroczenia, skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej, chyba że wykroczenie popełnione zostało w czasie pobytu poza obrębem zakładu karnego.

Encyklopedia prawa, Prawo karne

Akt normatywny

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Wybór rodzaju kary (art. 58)

Jakie prawa przysługują świadkowi?

Co grozi za posiadanie narkotyków?

EURO 2012: jak będą działać sądy odmiejscowione?

Jak skutecznie bronić się przed włamywaczem?

Katastrofa smoleńska: Co zawiera raport MAK?

Niszczenie rzeczy o wartości niemajątkowej

Komu przysługuje obrońca z urzędu?

Kontakt z osobą tymczasowo aresztowaną

Dzieci plus fajerwerki - co na to prawo?

Uprawa marihuany i innych nielegalnych substancji

Wyższe kary za znęcanie się nad zwierzętami

Co grozi za kradzież narkotyków?

Obowiązek zawiadomienia o przestępstwach narkotykowych

Co grozi za udzielanie, ułatwianie, nakłanianie do użycia narkotyków?

Co grozi za udział w obrocie narkotykami?

Przestępstwo posiadania narkotyków

Jaka kara grozi za posiadanie narkotyków?

Kiedy nie możemy wnieść kasacji?

Procedura wniesienia kasacji

Wznowienie postępowania – ogólna charakterystyka

Kto rozpoznaje wniosek o wznowienie postępowania?

Rodzaje wyroków

Jakie są podstawy wznowienia postępowania karnego?

Subiektywny przegląd absurdalnych przepisów prawa

Co grozi za samowolne używanie cudzej rzeczy?

Jaka sankcja grozi za uszkodzenie cudzej rzeczy

Jakie kary za zanieczyszczanie środowiska?

Jakie kary za korupcję w sporcie?

Jakie kary grożą poszukiwaczom skarbów?

Jaka kara za wyrąb oraz kradzież drewna z lasu

Jaka sankcja za kradzież i przywłaszczenie rzeczy

Co grozi za zabór rzeczy z ogrodu

Jakie sankcje grożą za szalbierstwo

Co grozi za brak zwrotu znalezionej rzeczy

Kiedy należy mi się obrońca z urzędu?

Jak ustanowić obrońcę w sprawie?

Kiedy oskarżony otrzyma wyrok z uzasadnieniem?

Zakaz palenia wchodzi w życie

Wpływ śmierci uczestników procesu na jego przebieg

Protokół jako czynność urzędowa

Na czym polega sprostowanie treści protokołu rozprawy?

Ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu wykroczeniowym

Notatka urzędowa i jej znaczenie procesowe

Na czym polega tymczasowy areszt?

Wykorzystywanie seksualne dzieci w Kodeksie karnym

Prawo skazanych do kontaktu ze światem zewnętrznym

Podstawy odpowiedzialności dyscyplinarnej skazanych