Wg Kodeksu Prawa Kanonicznego w sprawach dotyczących osób, a takimi sprawami są kościelne procesy o nieważność małżeństwa, nie ma tzw. stanu rzeczy osądzonej (kan. 1643 KPK). Innymi słowy: nawet, gdy w danej sprawie zapadły dwa jednobrzmiące wyroki, i to bez względu na to czy są one negatywne, czy nawet pozytywne, to także ten stan może ulec zmianie.
W naszym życiu, czasem zdarzają się tragiczne sytuacje związane ze zniknięciem człowieka. Oprócz bólu, rodzina boryka się także z prawnymi przeszkodami, na przykład z wzięciem kredytu hipotecznego (gdy właścicielem było małżeństwo a jedno z nich zaginęło), sprzedażą nieruchomości, przeprowadzeniem postępowania spadkowego itp. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny uregulował a artykułach 29-32 kwestie związane z uznaniem za zmarłego, aby nie paraliżować dalszego funkcjonowania rodziny.
Pod pojęciem akt sądowych rozumiemy to, co zostało zebrane podczas kościelnego procesu małżeńskiego i co dotyczy istoty sprawy – tzw. akta sprawy, jak i procedury - akta procesowe . W obecnych rozważaniach zajmiemy się najczęstszym przypadkiem, w trakcie którego nie ma wyjątków, jeśli chodzi o kwestie zapoznania się z aktami. Z aktami mogą się zapoznać naturalnie obie strony procesowe, tj. strona powodowa oraz pozwana, jak również ich adwokaci czy pełnomocnicy.
Niektóre sformułowania, z którymi możemy spotkać się przy okazji lektury Kodeksu Prawa Kanonicznego wcale nie oznaczają tego, na co może wskazywać ich literalny, dosłowny sens. Oznacza to więc, iż każde słowo użyte w Kodeksie ma bogatą konotację, którą warto poznać zanim się je przywoła. Poniżej przedstawione zostały trzy przykłady, które ukazują w sposób wystarczający naszą problematykę.
Do najczęściej spotykanych środków dowodowych, które mogą być zaproponowane przez strony w trakcie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa są: ich oświadczenia, zeznania świadków, dowód z dokumentów, opinia biegłych. W niniejszym artykule przedstawię najczęstsze zapytania, jak i odpowiedzi na nie, a związane bezpośrednio z naszym zagadnieniem.