REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo małżeńskie kościelne i cywilne - różnice

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Rozwód kościelny, cywilny./ Fot. Fotolia
Rozwód kościelny, cywilny./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Podczas starania się o orzeczenie nieważności swojego małżeństwa kościelnego nie istnieje konieczność jego unieważnienia wg norm prawa cywilnego, a tym bardziej nie istnieje konieczność uzyskania rozwodu. Także problem zawarcia małżeństwa typu konkordatowego nie istnieje, gdyż będąc dopuszczonym do ślubu kościelnego, będzie się dopuszczonym do cywilnego.

REKLAMA

Na początku podaję, iż analizy w kontekście prawa cywilnego w niniejszym artykule nie należy traktować jako eksperckiej, gdyż ta dziedzina prawa nie jest moją specjalizacją. Zdecydowałam się na takie rozważanie, aby ukazać, iż być może pewne różnice pomiędzy oboma porządkami prawnymi powinny skłonić do pewnych w nich zmian.

REKLAMA

Pierwszą wybraną różnicą jest istnienie instytucji symulacji (wykluczenia) w kościelnym prawie małżeńskim (kan. 1101 KPK) a jej brak w KriO. Istota jej polega na dychotomii pomiędzy tym, co jest treścią wewnętrznego aktu woli, a przejawem jego na zewnątrz, przy jednoczesnym zachowaniu świadomości o tej różnicy. Dzięki temu, gdy przynajmniej jedna ze stron nie chce zawierać związku małżeńskiego, bądź nie chce zachować jego przymiotów czy elementów, ale równocześnie na zewnątrz składa przysięgę wprost przeczącej treści woli, wówczas zawiązany węzeł małżeński jest nieważny. Wada ta nie jest znana w cywilnym prawie rodzinnym. Być może wynika to z regulacji przez to prawo tego, co jest w jakiś sposób uzewnętrznione, a być może wynika to z tego, iż jest jakaś trudność w udowodnieniu takiej wady woli. Temu ostatniemu na pewno nie można zaprzeczyć, samo bowiem przyznanie się strony symulującej niekoniecznie musi być prawdziwe, to samo dotyczy świadków potwierdzających dokonanie wykluczenia. Czy zatem jest to jakiś brak kościelnego prawa małżeńskiego? Nie, bowiem w nim liczy się i tak obiektywny stan. A zatem, nawet gdy strona przyzna się do symulacji, mimo iż faktycznie ta nie miała miejsca, nawet, gdy świadkowie, strona przeciwna to potwierdzi, to powstały tym sposobem „pozytywny” wyrok jest nieważny, co oznacza, iż zawierany kolejny ślub kościelny nie zaistnieje. 

Zobacz również: Etapy kościelnego procesu o nieważność małżeństwa

REKLAMA

Kolejnym przykładem jest kwestia wieku (kan. 1083 KPK). Wiemy, iż wg KPK związek zostaje ważnie zawarty, gdy kobieta ma ukończony czternasty rok życia zaś mężczyzna szesnasty. Pomijam kwestię godziwości oraz instytucję zakazu. Natomiast, wg KriO obie strony winny mieć ukończony osiemnasty rok życia, chociaż dopuszcza się zawarcie jego przed ukończeniem przed ukończeniem przepisanego wieku, a po ukończeniu szesnastego roku przez kobiety (art 10 §1 KriO). Czyżby zatem regulacja cywilna była lepsza, gdyż bliższa naszej kulturze? Nie o to chodzi, bowiem różnica wynika z faktu, iż KriO dotyczy tylko sytuacji w Polsce, nie zaś na całym świecie, jak to jest w przypadku KPK. Stąd Prawodawca kościelny mógł „pozwolić” sobie na zaniżenie wieku, przyznając jednocześnie prawo jego zawyżenia do godziwości zawarcia przez kościelną władzę partykularną, co w Polsce nastąpiło. Warto jednak przytoczyć inne cywilne regulacje w tym kontekście, a mianowicie brak możliwości unieważnienia związku w przypadku, gdy nastąpiło osiągnięcie wymaganego wieku, bądź gdy kobieta zaszła w ciążę (ar. 10 §3 oraz §4 KriO). Te z kolei różnice wynikają z innego podejścia, co jest widoczne w używanej nomenklaturze: unieważnienie związku (prawo cywilne) a stwierdzenie bądź orzeczenie jego nieważności (prawo kanoniczne).

Kolejnymi przykładami, które można rozpatrzyć równolegle jest przeszkoda pokrewieństwa oraz adopcji (kan. 1091 KPK oraz kan. 1094 KPK, zaś po stronie prawa cywilnego: art 14 §1 i §2, art. 15 KriO). Wg prawa kanonicznego pierwszy rodzaj przeszkody obejmuje spokrewnionych ze sobą we wszystkich stopniach linii prostej oraz do czwartego stopnia w linii bocznej. Z kolei, w cywilnym prawie rodzinnym instytucja unieważniająca dotyczy linii prostej oraz rodzeństwa. Różnica polega na możliwości dyspensowania od pokrewieństwa w trzecim oraz czwartym stopniu linii bocznej w prawie kanonicznym. Następnie, wg kanonicznych regulacji przeszkoda pokrewieństwa prawnego obejmuje nie tylko adoptujących i adoptowanych, ale i jednocześnie dzieci naturalne oraz adoptowane, nadto nie zanika po dojściu do pełnoletności. Trudno w tym momencie oceniać szczegóły tych regulacji, gdyż wykraczałoby to poza nasze kompetencje, ale warto zastanowić się nad ich źródłem. I tak, przez takie a nie inne zrozumienie przysposobienia kościelny Prawodawca bardziej zrównuje potomstwo adoptowane do potomstwa pochodzenia naturalnego, skoro wiek nie likwiduje tej przeszkody, a rodzeństwo pochodzenia naturalnego też jest tą przeszkodą objęte nie zaś tylko przysposabiający. Przy czym po raz kolejny przewidziana jest możliwość udzielenia dyspensy. Jak można zatem wnioskować, zasadniczych różnic nie ma, a jeżeli już zachodzą to istnieje możliwość rozluźnienia prawa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Posłużyłam się tu zaledwie kilkoma przykładami, nie w tym celu, aby przewartościować jedno prawo ponad drugie, ale, aby ukazać, iż podczas starania się o orzeczenie nieważności swojego małżeństwa nie istnieje konieczność jego unieważnienia wg norm prawa cywilnego, a tym bardziej nie istnieje konieczność uzyskania rozwodu. Także problem zawarcia małżeństwa typu konkordatowego nie istnieje, gdyż będąc dopuszczonym do ślubu kościelnego, będzie się dopuszczonym do cywilnego.

Na ten temat m. in.:
T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, Prawo małżeńskie, T. III, Olsztyn, 1996.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

REKLAMA

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA