REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Testament ustny – zmiany w prawie spadkowym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Testament ustny to szczególna forma sporządzenia ostatniej woli. /fot. Fotolia
Testament ustny to szczególna forma sporządzenia ostatniej woli. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Testament ustny to szczególna forma sporządzenia ostatniej woli. Dotyczy osób, wobec których zachodzi obawa rychłej śmierci. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zapowiada reformę prawa spadkowego w zakresie testamentu ustnego oraz prawa do zachowku.

Testament szczególny

Testament ustny jest formą testamentu szczególnego. Uregulowany został w art. 952 Kodeksu cywilnego. Może zostać sporządzony tylko w ściśle określonych przez ustawę okolicznościach. Do testamentów szczególnych zaliczamy także testament sporządzony na polskim statku morskim lub powietrznym oraz testament wojskowy.

REKLAMA

REKLAMA

Testament ustny

Pierwszym warunkiem uzasadniającym sporządzenie ostatniej woli w takiej formie jest obawa rychłej śmierci spadkodawcy. „Obawa rychlej śmierci” jest pojęciem niedookreślonym. Konieczne jest badanie zaistnienia tej przesłanki w każdym, konkretnym stanie faktycznym. Jak stwierdził Sąd Najwyższy obawa rychłej śmierci nie może być utożsamiana z lękiem ani strachem przed śmiercią. Wymaga bowiem świadomości po stronie spadkodawcy zbliżającej się śmierci (postanowienie SN z dnia 15 lutego 2008 r., I CSK 381/07). Obawa może być wynikiem podeszłego wieku, nagłej choroby, nieszczęśliwego wypadku. Istotna rolę odgrywają także subiektywne przekonania samego spadkodawcy oparte na rzeczywistych zdarzeniach.

Testament ustny sporządzony przed samobójstwem nie może być uznany za sporządzony w warunkach obawy o rychłą śmierć.

Druga przesłanką, która umożliwia sporządzenie testamentu we wskazanej formie jest szczególna okoliczność uniemożliwiająca lub w znaczny sposób utrudniająca zachowanie zwykłej formy testamentu. Pod tym pojęciem rozumiany jest szereg zjawisk. Od klęsk naturalnych począwszy, po brak umiejętności pisania testatora czy nieważność testamentu allograficznego.

REKLAMA

Dla swej ważności testament ustny wymaga jednoczesnej obecności co najmniej trzech osób – świadków. W ich obecności testator musi wyrazić wolę testowania i treść rozrządzeń.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: Kiedy testament ustny jest ważny

Potwierdzenie treści

Testament sporządzony ustnie wymaga potwierdzenia jego treści. Może ono nastąpić w dwóch formach: pisemnej i sądowej, które wzajemnie się wykluczają. Pismo stwierdzające treść testamentu powinno być sporządzone przez jednego ze świadków lub przez osobę trzecią. Powinno ono zawierać miejsce, datę i treść złożonego oświadczenia woli, miejsce i datę potwierdzenia testamentu, podpis testatora, świadków i osoby sporządzającej pismo.

Drugim sposobem jest potwierdzenie sądowe. Treść zostaje ustalona i potwierdzona przez zgodne oświadczenia świadków złożone przed sądem. Jest to rozwiązanie ograniczone czasowo, może nastąpić tylko w ciągu 6 miesięcy od otwarcia spadku. Niepotwierdzenie treści testamentu ustnego skutkuje jego nieważnością.

Warunkiem niezbędnym istnienie testamentu ustnego jest wyrażenie takiego życzenia przez spadkodawcę.

Propozycje Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego:

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zapowiada reformę prawa spadkowego. Przyczynami planowanych zmian jest niedostosowanie uregulowań prawnych do rzeczywistości, także wysoki procent fałszywych testamentów wśród testamentów ustnych. Zmiany mają na celu:

  1. Zlikwidowanie szczególnej formy testamentu, jaką jest testament ustny. Zdaniem Komisji nie wywrze to negatywnych skutków bowiem osoba, która nie będzie w stanie własnoręcznie napisać testamentu, w każdej sytuacji będzie miała możliwość wezwania notariusza, by ten sporządził testament notarialny.
  2. Ograniczenie odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe - dziedziczone wraz ze spadkiem i wyeliminowanie konieczności spłacania ich z własnego majątku. Spadkobierca bardzo często nawet nie wiem o istniejącym zadłużenie, dlatego nie korzysta z instytucji odrzucenia spadku albo przyjęcia go z dobrodziejstwem inwentarza. Projekt zakłada wprowadzenie automatycznego przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, w sytuacji gdy spadkobierca nie odrzuci zadłużonego spadku w ciągu 6 miesięcy. Za długi spadkowe będzie więc można odpowiadać tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Oznacza to, że w najgorszym przypadku spadkobierca niczego nie odziedziczy.
  3. Wprowadzenie testamentu wspólnego małżonków. Wzorem regulacji prawa niemieckiego Komisja dąży do wprowadzenia możliwości wspólnego rozrządzenia na wypadek śmierci majątkiem przez małżonków. Jest to rozwiązanie praktyczne zwłaszcza w sytuacji osób będących we wspólności majątkowej.
  4. Ograniczenie kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia po bezdzietnych małżonkach jedynie do wdowca. Obecnie jest to małżonek i rodzeństwo zmarłego.
  5. Wprowadzenie substytucji powierniczej, czyli możliwości testatora zdecydowania o tym, co będzie działo się z jego majątkiem nawet po śmierci jego spadkobierców.
  6. Ograniczenie kręgu osób uprawnionych do zachowku jedynie do dzieci i małżonka.
  7. Rozszerzenie katalogu przesłanek wydziedziczenia.

Projekt znajduje się nadal w Komisji Kodyfikacyjnej, nie wiadomo czy przyjmie kształt nowelizacji prawa spadkowego czy projekt zupełnie nowych rozwiązań.

Polecamy serwis: Spadki

Podstawa prawna:

  • ustawa z 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93),
  • postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2008 r., I CSK 381/07.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w listopadzie 2025 r. kolejne cięcie oprocentowania. Do końca października można jeszcze kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu i październiku 2025 r. - w listopadzie kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

Czy można fajerwerkami świętować Dzień Niepodległości 11 listopada? Są za to kary czy nie?

Jeżeli ktoś ma pomysł obchodzić z hukiem – i to dosłownie – Święto Niepodległości, które już niebawem, bo do 11 listopada pozostało niewiele dni, powinien przemyśleć sposób świętowania i podejść do używania fajerwerków czy petard w ten dzień ostrożnie. Niewłaściwe użycie fajerwerków w Dzień Niepodległości może bowiem grozić karami.

Wydatki na psychoterapię można rozliczyć w zeznaniu podatkowym. MF potwierdziło to w jednej z najnowszych interpretacji

Czy pieniądze wydane na usługi medyczne, z których ubezpieczeni korzystają na rynku prywatnym można odzyskać choćby częściowo? Niestety rządzący nie dotrzymali swojej obietnicy wyborczej, jednak szansa w tym zakresie pojawia się na gruncie rozliczeń podatkowych.

TSUE ucina spekulacje wokół WIBOR-u: ten wskaźnik jest legalny. Chodzi o przejrzystość komunikacji banku z klientem

W dniu 11 września 2025 roku rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie kredytów hipotecznych opartych o wskaźnik WIBOR. Wbrew niektórym zapowiedziom, nie był to dzień „przesilenia” dla sektora bankowego. Przeciwnie – opinia wprowadziła spokój i przywróciła proporcje w dyskusji, która w ostatnich miesiącach coraz bardziej przypominała medialny rollercoaster.

REKLAMA

eZUS niedługo zastąpi PUE ZUS. mZUS dla Płatnika od 2026 roku. Co się zmieni dla emerytów, rencistów i innych klientów ZUS-u?

Portal eZUS, który już niedługo zastąpi PUE ZUS, będzie miał prostą nawigację, intuicyjny interfejs i funkcje dostosowane do potrzeb różnych klientów, w tym osób ze szczególnymi potrzebami. – Jesteśmy w trakcie wprowadzania kolejnych zmian. Pod koniec tego roku planujemy je udostępnić klientom – zapowiada Magdalena Mazur-Wolak, dyrektorka Departamentu Relacji z Klientami. Platforma Usług Elektronicznych ZUS to pierwszy polski e-urząd. ZUS udostępnił go swoim klientom w 2012 roku. Obecnie korzysta z niego 13,6 mln klientów ZUS.

Kup telefon przed końcem 2025 roku i rozlicz to w zeznaniu rocznym. MF potwierdza, że te wydatki ułatwiają wykonywanie czynności życiowych

Jakie wydatki będzie można uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym? Warto zastanowić się nad tym już teraz, by na początku 2026 roku nie mieć problemu z udokumentowaniem poniesionych kosztów. Przepisy, które trzeba będzie zastosować już znamy.

Czy kancelarii prawnej potrzebny jest marketing

Rynek prawny obserwujemy od lat i widzimy, że kancelarie coraz bardziej dostrzegają rolę marketingu, a nawet możemy zaryzykować stwierdzenie, że marketing prawniczy sam w sobie staje się trendem. Świadczy o tym chociażby rosnąca liczba wydarzeń branżowych czy coraz większe zainteresowanie rankingami prawniczymi.

Ile weźmiesz czternastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest jeszcze wiadome oficjalnie, ile dokładnie wyniesie czternastka w 2026 roku, ale na podstawie już dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów, można oszacować z wysoką dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa czternastka w 2026. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane ekonomiczne.

REKLAMA

Asystencja osobista. Rządowa ustawa, która zmieni życie tysięcy Polaków z niepełnosprawnością

Już jutro, 28 października 2025 roku, Rada Ministrów zajmie się projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, co zapowiada prawdziwą rewolucję w systemie wsparcia w Polsce. Informację tę przekazał w piątek wiceminister rodziny i pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnych, Łukasz Krasoń, który podkreślił wagę tego wydarzenia. Jak zapowiadają eksperci i sam resort rodziny, nowa ustawa może wreszcie ujednolicić dostęp do usług asystenckich, który do tej pory był rozproszony i zależny od czasowych programów realizowanych przez samorządy oraz organizacje pozarządowe.

Obowiązki pracodawcy w zakresie ochrony zdrowia pracowników – aktualne przepisy 2025

Badania okresowe, szkolenia BHP, profilaktyka i zdrowie psychiczne – to nie przywilej, lecz obowiązek pracodawcy. Zobacz, jak firmy w 2025 roku muszą dbać o bezpieczeństwo i dobrostan swoich pracowników.

REKLAMA