Tematy - Podejrzany, Oskarżony

Posługując się terminologią prawniczą pojęcie podejrzanego i oskarżonego w procesie karnym ma kompletnie inne znaczenie. Jakie?

Czy osoba, którą odpowiednie służby, prokuratura podejrzewa o popełnienie czynu zabronionego jest tą złą, niegodziwą osobą? Czy człowiek, wobec którego wniesiono już akt oskarżenia do sądu jest tym, który może być krytykowany za wyrządzenie określonego zła? Te pytania stawia sobie zapewne nie jedna osoba, choć są też i tacy, którzy są przekonani o winie ludzi, wobec których toczy się postępowanie karne. Tymczasem obowiązuje domniemanie niewinności.

Koperta nadana z Komisariatu Policji lub Prokuratury z wezwaniem na przesłuchanie może być powodem zdenerwowania odbiorcy szczególnie, jeśli nie wie czego sprawa dotyczy. W takiej sytuacji, należy zachować „zimną krew”, przeczytać wezwanie ze zrozumieniem oraz skorzystać z pomocy profesjonalisty, żeby nie pogorszyć sytuacji i zrobić wszystko dla ochrony swoich praw. Poniżej 5 podpowiedzi, jak zachować się przed i w trakcie przesłuchania.

Odszkodowanie za niesłuszne oskarżenie lub zarzuty zakłada projekt nowelizacji przepisów o postępowaniu karnym. Zmiany zyskały poparcie Senatu. W jakich sytuacjach obecnie można uzyskać odszkodowanie?

W Dzienniku Ustaw zostały opublikowane rozporządzenia określające wzory pouczeń dla świadka, podejrzanego i pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. Nowe akty prawne wejdą w życie 5 października 2020 r.

Dozór policyjny jest pewnego rodzaju nadzorem nad podejrzanym lub oskarżonym stosowanym na wolności. W konkretnych przypadkach stanowi alternatywę dla tymczasowego aresztu. Kiedy zatem stosowany jest dozór policyjny, na czym polega i jakie obowiązki ma oskarżony?

Zdaniem RPO projekty pouczeń o uprawnieniach i obowiązkach podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka w sprawach karnych zawierają wady. Jakich informacji brakuje w proponowanych wzorach?

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało reformę Kodeksu postępowania karnego. Proces ma być szybszy., a uzasadnienia wyroków bardziej zrozumiałe.

Oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, aby mu wyznaczono obrońcę z urzędu, jeżeli w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny. Jak zatem wygląda wykazanie tych okoliczności i wnioskowanie o ustanowienie obrońcy z urzędu?

List żelazny zapewnia oskarżonemu (podejrzanemu), przebywającemu za granicą, pozostawanie na wolności do czasu zakończenia toczącego się przeciw niemu postępowania karnego, pod warunkiem, że spełni określone przesłanki. Decyzja Sądu nie jest jednak obligatoryjna.

Dozór policyjny podobnie jak inne środki zapobiegawcze jest stosowany zarówno przez sąd jak i prokuratora w celu zabezpieczenia prawidłowego toku procesu karnego. Co zatem odróżnia dozór od pozostałych środków?

Tymczasowe aresztowanie jest jednym z najuciążliwszych środków zapobiegawczych. W jakich przypadkach sąd może zastosować ten środek?

Granice obrony koniecznej w polskim ustawodawstwie są bardzo szerokie. Prawo i orzecznictwo opowiadają się wyraźnie po stronie napadniętego. Nawet w przypadkach przekroczenia jej granic, napadnięty może liczyć na złagodzenie kary lub odstąpienie od jej wymierzenia.

Art. 182a kodeksu karnego wykonawczego został dodany przez ustawę z 20 marca 2015 roku i obowiązuje od 15 maja 2015 roku. Umożliwia on zamianę orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów na zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową.

Policja jako oskarżyciel w sprawach wykroczeniowych, stoi na stanowisko, jakoby na etapie czynności wyjaśniających osobie podejrzanej o popełnienie wykroczenia, nie przysługiwało prawo do korzystania z pomocy obrońcy. Z uwagi na powyższe, często zdarza się, iż obrońcy odmawia się dopuszczenia do udziału w czynnościach postępowania, w tym również udziału w przesłuchaniu samego podejrzanego.

Oskarżonym stajesz się z chwilą wniesienia do sądu aktu oskarżenia. Po zamknięciu postępowania przygotowawczego otrzymasz informację o przesłaniu do sądu w Twojej sprawie aktu oskarżenia. Po otrzymaniu takiej informacji skontaktuj się biurem obsługi interesanta w sądzie, ustal sygnaturę swojej sprawy i zarezerwują akta do czytelni.

Podejrzanym jest osoba, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z rozpoczęciem przesłuchania w charakterze podejrzanego.

W obecnym stanie prawnym brak jest określenia maksymalnego okresu trwania aresztowania tymczasowego w postępowaniu karnym. Dnia 20 listopada tego roku przepisami wprowadzającymi tak szeroką dowolność w stosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania zajął się Trybunał Konstytucyjny.

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Trybunału Konstytucyjnego – niekonstytucyjny. W wyroku K 54/13 (z 25 listopada 2014 roku) TK potwierdził prawo tymczasowo aresztowanego do telefonicznych rozmów z obrońcą.

Zakaz telefonicznego kontaktu aresztowanego z obrońcą jest – zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Prokuratora Generalnego – niekonstytucyjny. 25 listopada 2014 roku zagadnieniem prawa aresztowanego do telefonicznego kontaktu z obrońcą zajmie się Trybunał Konstytucyjny.

Postępowanie w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania w kształcie sprzed 2 czerwca 2014 r. naruszało podstawowe zasady procesu karnego.

Okazania można dokonać podczas przesłuchiwania zarówno w odniesieniu do wizerunku osoby podejrzanej bądź oskarżonej jak również stosunku do rzeczy w celu jej rozpoznania. Należy przeprowadzić okazanie w sposób wyłączający wszelkie sugestie. Jakie warunki techniczne powinny być spełnione przy okazaniu?

Od 23 lipca 2013 r. osoba, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie nie będąc pokrzywdzonym może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, jeżeli wskutek przestępstwa doszło do naruszenia jej praw. Przysługuje jej ponadto zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa.

Oskarżony ma obowiązek poddać się badaniom określonym w art. 74 kodeksu postępowania karnego. Jednakże zastosowanie przymusu bezpośredniego do przeprowadzenia badań określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości jest niezgodne z konstytucją, ponieważ wykracza to poza ramy upoważnienia ustawowego.

Prawo do adwokata przysługuje każdemu we wszystkich stadiach postępowania, a więc już od momentu zatrzymania przez Policję. W rzeczywistości osoby, które nie stać na zatrudnienie profesjonalisty, mogą złożyć wniosek o obrońcę z urzędu dopiero po przedstawieniu im zarzutów.

Polskie prawo przewiduje kilka możliwości dochodzenia odszkodowania od sprawcy przestępstwa. Istnieje możliwość ubiegania się o nie zarówno w postępowaniu karnym jak i w cywilnym.

Brunon. K., pracownik Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, podejrzany jest o przygotowanie zamachu na prezydenta, rząd oraz Sejm. Jaka kara grozi podejrzanemu?

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego zobowiąże sądy oraz prokuratorów do zwracania się o informację co do prowadzonych postępowań karnych przez inne państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Projekty Ministerstwa Sprawiedliwości zakładają m. in. możliwość reprezentowania oskarżonych przez radców prawnych oraz ograniczenie inicjatywy dowodowej sądu.

Zgodnie z kodeksem postępowania karnego, oskarżony ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim i tłumacz ten powinien uczestniczyć we wszystkich czynnościach dokonywanych z udziałem oskarżonego.

Kodeks postępowania karnego ustanawia możliwość poręczenia za podejrzanego/oskarżonego udzielanego przez tzw. osobę godną zaufania, który może być połączony z dozorem stosowanym wobec tegoż podejrzanego/oskarżonego. Kto może być osobą godną zaufania?

Instytucja poręczenia społecznego jest jednym z przejawów realizacji w procesie karnym zasady tzw. socjalizacji procesu karnego. Istotą tego poręczenia jest to, iż ustawowo określone podmioty (uczestnicy życia społecznego) mogą poręczyć za danego podejrzanego/oskarżonego.

Oskarżony tymczasowo aresztowany może porozumiewać się ze swym obrońcą podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Zgodę musi wyrazić prokurator.

Ponieważ w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, także przepisy dotyczące ustanawiania i roli obrońcy w procesie karnym odnoszą się do procesu karnego skarbowego. W toku postępowania karnego osoba oskarżona zawsze może korzystać z pomocy obrońcy.

W ramach postępowania karnego pokrzywdzony może niekiedy wcielić się w rolę oskarżyciela i wnieść własny akt oskarżenia, zastępując tym samym prokuratora. Muszą być jednak spełnione określone warunki. Jakie?

Większość osób zatrzymanych na posiadaniu narkotyków idzie na układ z Prokuratorem, tzn. po przesłuchaniu w charakterze podejrzanego uzgadnia z Prokuratorem karę za popełnione przestępstwo posiadania narkotyków. Czy układ z prokuratorem jest korzystny dla oskarżonego?

Przestępstwo posiadania narkotyków stanowiące wypadek mniejszej wagi określone jest w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii. Zgodnie z tą ustawą za przestępstwo posiadania narkotyków stanowiące wypadek mniejszej wagi grozi łagodniejsza kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Zgodnie z art.62 ust.1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, kto posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Czy posiadanie narkotyku zawsze będzie karane?

To czy oskarżony posiada nieznaczną czy znaczną ilość narkotyku ma duże znaczenie przy wymierzaniu kary. Oba te pojęcia są jednak niedookreślone i to od sędziów zależy jak zadecydują w konkretnym przypadku. To niedookreślenie stało się przyczyną zadania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego.

Niepoczytalność to brak możliwości rozpoznania przez sprawcę znaczenia czynu lub brak możliwości pokierowania swoim zachowaniem.

Za oskarżonego uważa się m.in. osobę, przeciwko której wniesiono oskarżenie do sądu. Kiedy możliwe jest ujawnienie danych osobowych oskarżonego.

Kodeks postępowania karnego określa warunki (przesłanki) zastosowania aresztu tymczasowego oraz warunki jego rozpatrywania. Konstrukcja określenia czasu trwania aresztu w toku postępowania karnego zawiera określenie pewnych reguł czasu trwania aresztu, ale też i wyjątki, których stosowanie sprawia, że de facto brak jest ustawowo określonych górnych granic czasowych stosowania tymczasowego aresztowania.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa tzw. “matactwa” to jedna z przesłanek tymczasowego aresztowania.

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji. Obawa ukrywania się lub ucieczki sprawcy to jedna z przesłanek stosowania tymczasowego aresztowania.

Zastosowanie tymczasowego aresztowania zawsze należy do sądu, niezależnie od tego czy postępowania karne jest na etapie postępowania przygotowawczego czy też na etapie postępowania sądowego. Jak powinno “wyglądać” postanowienie o tymczasowym aresztowaniu danej osoby?

Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania to środek, który powinien być stosowany wyjątkowo i tylko wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie zdołają wypełnić swojej funkcji.

Środki zapobiegawcze stosuje się w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego (np. uniemożliwiają oskarżonemu ucieczkę lub tzw. “mataczenie” w sprawie) a także wyjątkowo – w celu zapobiegnięcia popełnieniu nowego przestępstwa. Przepisy procedury karnej regulują szczegółowo warunki ich stosowania. Należy podkreślić, iż ustawodawca polski stworzył całą szeroką gamę środków zapobiegawczych.

Tymczasowe aresztowanie jest jedynym izolacyjnym środkiem zapobiegawczym w polskiej procedurze karnej. Jednocześnie (co oczywiste) – jego stosowanie wiążę się z największą ilością dolegliwości dla oskarżonego/podejrzanego. Z uwagi na to, ustawodawca ustalił, iż instytucja tymczasowego aresztu ma być stosowana wyjątkowo, jako środek ostateczny – wówczas, gdy inne środki zapobiegawcze nie spełnią swoich funkcji.

Zgodnie z konstytucyjną zasadą prawa do obrony – oskarżony lub podejrzany ma prawo do obrony, w tym ma prawo do posiadania obrońcy. Uprawnienie to istnieje również na etapie orzekania przez sąd o tymczasowym aresztowaniu. Trzeba jednak dodać, iż w istocie istnieją pewne obostrzenia (czy też trudności) związane z realizacją takiego prawa.

Podejrzany, Oskarżony

Podejrzany i oskarżony w procesie karnym. Poznaj prawa i obowiązki

Kiedy można twierdzić, że konkretna osoba popełniła przestępstwo?

Wezwanie na przesłuchanie w charakterze podejrzanego. Jak się zachować przed i w trakcie przesłuchania?

Odszkodowanie za niesłuszne oskarżenie z poparciem Senatu

Nowe wzory pouczeń w postępowaniu karnym w 2020 r.

Dozór policyjny - na czym polega i kiedy jest stosowany?

Projekty pouczeń dla podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka - wady według RPO

Reforma Kodeksu postępowania karnego - proces ma być szybszy

Obrona z urzędu w postępowaniu karnym

List żelazny - jak wystąpić o jego wydanie?

Zastosowanie dozoru policyjnego

Przesłanki tymczasowego aresztowania

Granice obrony koniecznej

Zakaz prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową

Podejrzany o popełnienie wykroczenia a prawo do korzystania z pomocy obrońcy na etapie czynności wyjaśniających

Jestem oskarżony o popełnienie przestępstwa – co powinienem wiedzieć?

Co muszę wiedzieć jako podejrzany?

Czas trwania tymczasowego aresztowania

Zakaz rozmów telefonicznych aresztowanego z obrońcą – niekonstytucyjny

Telefoniczny kontakt aresztowanego z obrońcą

Wnosząc o tymczasowe aresztowanie prokurator musi udostępnić dowody

Jak powinno prawidłowo przebiegać okazanie?

Więcej uprawnień dla osoby zawiadamiającej o przestępstwie

Poddawanie badaniom oskarżonego

Prawo do adwokata nie dla wszystkich

Jak dochodzić odszkodowania od sprawcy przestępstwa?

Na jaką karę może zostać skazany Brunon K.?

Zmiany w Kodeksie postępowania karnego

Zmiany w postępowaniu karnym

Prawo oskarżonego do posiadania tłumacza

Poręczenie osoby godnej zaufania

Co to jest poręczenie społeczne?

Kontakt oskarżonego z obrońcą w areszcie

Obrońca w postępowaniu karnym skarbowym

Postępowanie z subsydiarnego aktu oskarżenia

Zagrożenia płynące z dobrowolnego poddania się karze w sprawie o posiadanie narkotyków

Kiedy posiadanie narkotyku będzie przestępstwem mniejszej wagi?

Kiedy posiadanie narkotyków w Polsce jest przestępstwem?

Jaka ilość narkotyków jest ilością znaczną?

Niepoczytalność

Ujawnienie danych osobowych oskarżonego

Ile może trwać areszt tymczasowy w sądzie?

Obawa matactwa a tymczasowe aresztowanie

Obawa ucieczki lub ukrywania się podejrzanego a areszt tymczasowy

Kto wydaje postanowienie o tymczasowym aresztowaniu?

Jaka jest procedura stosowania tymczasowego aresztowania?

Jakie są przesłanki stosowania tymczasowego aresztowania?

Jakie są rodzaje środków zapobiegawczych?

Areszt tymczasowy jako ostateczny środek zapobiegawczy

Udział obrońcy w postępowaniu aresztowym