Tematy - Postępowanie karne, Wykroczenie - INFOR.PL

Konfrontacja jest fakultatywnie dopuszczalną czynnością procesową – elementem postępowania dowodowego. Może ona dotyczyć zarówno świadków, biegłych jak i oskarżonych w procesie. Jej istotą jest„stawienie sobie do oczu” osób składających sprzeczne lub zupełnie odmienne od siebie oświadczenia w celu wyjaśnienia tych różnic oraz ustalenia rzeczywistego przebiegu danego zdarzenia (lub danego stanu faktycznego).

Zgodnie z treścią przepisu art. 358 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania, sąd na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk.

Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz. 2009 nr 206 poz. 1589) znowelizowała art. 78 Kodeksu karnego, przewidujący warunku przedterminowego zwolnienia skazanego. Zmiana ta była korzystna dla osób pozbawionych wolności (w tym również recydywistów i mulirecydywistów).

Kodeks postępowania karnego w art. 207 stanowi, że w razie potrzeby można dokonać oględzin miejsca, osób lub rzeczy, zarówno w stosunku do podejrzanego jak i świadka. Oględziny osób są przeprowadzane przez organ procesowy z zachowaniem kilku zasad, które pozwalają na poszanowanie intymności oraz zmniejszenie dyskomfortu spowodowanego czynnościami.

Otrzymując zdjęcie z fotoradaru, właściciel pojazdu zobowiązany jest wskazać kim był kierowca. Tylko, jeżeli właściciel rzeczywiście nie wie, kto prowadził pojazd, może uchronić się przed odpowiedzialnością za wykroczenie.

W życie weszła nowelizacja kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ma na celu zapewnienie efektywnej kontroli sądu lub prokuratora nad czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi organów ścigania ingerującymi w prawo obywatela do prywatności. Dotyczy to w szczególności stosowania instytucji podsłuchu.

Weszła w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego dotycząca podsłuchów. Zmiany zostały przygotowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

Fotoradary rejestrujące wykroczenia drogowe będą do dyspozycji Inspekcji Transportu Drogowego od 1 lipca 2011 roku. Inspekcja będzie również mogła skorzystać z urządzeń, które mierzą prędkość na odcinku nawet kilku kilometrów.

Kodeks wykroczeń wskazuje sytuacje, kiedy właściciel lub posiadacz pojazdu poniesie odpowiedzialność za wykroczenie, dopuszczając do prowadzenia pojazdu osobę nietrzeźwą czy nieposiadającą wymaganych uprawnień. Wysokość grzywny może sięgnąć nawet 300 zł.

Osoby nieuprawnione nie mogą korzystać z urządzeń przeznaczonych dla pojazdów uprzywilejowanych. Czyn ten stanowi bowiem wykroczenie i zagrożony jest grzywną.

Pozostawienie pojazdu lub innego przedmiotu na drodze bądź jej zanieczyszczanie, które mogłoby spowodować na niej realne niebezpieczeństwo jest wykroczeniem, za które kodeks wykroczeń przewiduje karę nagany lub grzywnę do 1500 zł.

Osoba, która utrudnia bądź tamuje ruch na drodze, bez względu na to czy kieruje pojazdem czy jest pieszym, popełnia wykroczenie. Wysokość mandatu zależy od rodzaju niezgodnego z przepisami zachowania, i waha się od 50 do 500 zł.

Niszczenie znaku drogowego jest wykroczeniem, za które grozi kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. W sprawach większej wagi, sprawca może nawet odpowiadać za przestępstwo, na podstawie kodeksu karnego.

Uczestnik ruchu drogowego, który nie zachowując należytej ostrożności, spowoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, popełnia wykroczenia karane grzywną. Znajdując się pod wpływem alkoholu, grozi mu również kara aresztu lub ograniczenia wolności.

Prowadzenie pojazdu, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu jest wykroczeniem, zagrożonym karą aresztu lub grzywny. Wobec takiego kierowcy orzeka się również środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

Czy za posiadanie małej ilości marihuany można trafić za kratki? Czy nakłanianie do zażywania narkotyków stanowi przestępstwo? Co to jest posiadanie narkotyków na własny użytek i czy jest karalne?

Prowadzenie pojazdu nieoświetlonego stanowi wykroczenie. Pojazd poruszający się po drogach powinien być odpowiednio oświetlony, w przeciwnym razie kierujący zostanie ukarany grzywną.

Osoba, która prowadzi pojazd bez uprawnień (tzn. nigdy ich nie nabyła lub je utraciła), zostanie ukarana grzywną w wysokości 500 zł. Zasady uzyskiwania uprawnień do kierowania danego rodzaju pojazdem, określa ustawa Prawo o ruchu drogowym.

Kierujący pojazdem lub inny uczestnik wypadku mają obowiązek udzielić pomocy ofiarom. Nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku jest wykroczeniem, karanym grzywną lub karą aresztu.

Osoba, która prowadzi pojazd bez wymaganych dokumentów popełnia wykroczenie, zagrożone karą grzywny do 250 zł lub karą nagany. Jeżeli zgubimy nasze prawo jazdy, warto jak najszybciej złożyć wniosek o jego wtórnik, by uniknąć mandatu w razie kontroli drogowej.

Każdy kierujący pojazdem ma obowiązek stosować się do znaków i przepisów ustawy określających dopuszczalną prędkość jazdy na drodze. Przekroczenie prędkości będzie wiązało się z wymierzeniem kierowcy mandatu, zgodnie z obowiązującym taryfikatorem.

Ucieczka przed Policją jest wykroczeniem. Jeżeli funkcjonariusz Policji nakazuje zatrzymanie pojazdu czy to do rutynowej kontroli czy też w związku z naruszeniem przepisów ruchu drogowego, mamy obowiązek do tego polecenia się zastosować.

Ustawa antynikotynowa, zakazująca palenia m.in. na przystankach autobusowych czy w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych, zawiera błąd, który zezwala na palenie w ogródkach kawiarnianych czy piwnych.

Na każdym etapie postępowania przed sądem pracy pracodawca i pracownik mogą zawrzeć ugodę. Ma ona taką samą moc prawną jak wyrok, a więc jej wykonanie jest obowiązkowe. Co może zrobić pracownik, gdy pracodawca uchyla się od jej wykonania?

Wydanie wyroku w sprawie karnej poprzedza kilka proceduralnych czynności: zarządzenie przewodniczącego składu sędziowskiego o zamknięciu przewodu sądowego, głosy stron oraz następczo narady sędziowskiej. Dopiero po odbyciu narady sędziowskiej wyrok zostaje pisemnie sporządzony (jest to tzw. sentencja wyroku) i ogłoszony, a następczo zostanie przedstawione ustne uzasadnienie wyroku. Wyrok zawsze ogłaszany jest publicznie, natomiast ustne ogłoszenie wyroku może być wydane z wyłączeniem jawności (czyli nastąpić tylko w stosunku do stron), jeśli sprawa toczyła się z wyłączeniem jawności.

W Kodeksie postępowania karnego przebieg narady sędziowskiej nad wyrokiem reguluje aż 7 artykułów (art. 107 do 115 KPK). Przebieg narady i głosowania sędziowskiego jest tajny i objęty tajemnicą, z której nikt nie może być w żadnych okolicznościach zwolniony. Należy osobno przedstawić jak wygląda głosowanie w składach wieloosobowych (jest znacznie ciekawsze) oraz jak wygląda sytuacja procesowa orzekania przez sąd w składzie jednoosobowym.

Zgodnie z treścią przepisu art. 399 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli w toku rozprawy okaże się, że nie wychodząc poza granice oskarżenia (poza granice zachowania objętego aktem oskarżenia) można czyn zakwalifikować według innego przepisu prawnego, sąd powinien o tym uprzedzić obecne na rozprawie strony, a na wniosek oskarżonego przerwać rozprawę w celu umożliwienia mu przygotowania się do obrony.

W Kodeksie karnym część przestępstw została określona przez ustawodawcę jako wnioskowe, co oznacza, iż ściganie tych przestępstw następuje na wniosek pokrzywdzonego (co wynika z charakteru wskazanych przestępstw). Złożenie wskazanego wniosku powoduje wszczęcie przez organy śledcze postępowania z urzędu, z tym, że istnieje możliwość cofnięcia wniosku o ściganie (z wyjątkiem przestępstwa gwałtu) za zgodą odpowiednio prokuratora lub sądu.

W procesie karnym uprawnieniem oskarżonego jest uczestnictwo w każdej dokonywanej przez sąd czynności procesowej. Od wskazanej reguły ustawodawca przewidział jedno odstępstwo: w wyjątkowych wypadkach, gdy należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia współoskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania danej osoby oskarżony opuścił salę sądową.

Przepisy procedury karnej przewidują instytucję uroczystego złożenia przez świadka przyrzeczenia co do jego prawdomówności. Wskazana podniosła procedura ma na celu nadać odpowiednią rangę zeznaniom świadka, chociaż nie jest powiązana bezpośrednio z kwestią ewentualnej odpowiedzialności karnej świadka za fałszywe zeznanie lub za zatajenie prawdy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 187-188 Kodeksu postępowania karnego od świadka można odebrać uroczyste przyrzeczenie, co do złożenia przez świadka zeznań zgodnych z prawdą. Należy wskazać, iż instytucja ta nie jest powiązana z kwestią odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie – takie bowiem ponosi każdy świadek (niezależnie od tego, czy składał przyrzeczenie) pod warunkiem, że został przez sąd pouczony o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.

Zamknięcie przewodu sądowego w postępowaniu karnym jest, co do zasady jednym z pierwszych kroków prowadzących do wydania wyroku, albowiem po nim następują głosy stron i narada sędziowska. Zgodnie z treścią przepisu art. 409 Kodeksu postępowania cywilnego istnieje możliwość sądowego wznowienia przewodu sądowego aż do ogłoszenia wyroku, co w praktyce oznacza, iż sąd powraca do prowadzenia postępowania sądowego (w tym dowodowego). Sąd decyduje o tym niezaskarżalnym postanowieniem. W myśl wskazanego przepisu sąd może również po zamknięciu przewodu sądowego udzielić stronom dodatkowego głosu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 418 § 3 Kodeksu postępowania karnego po ogłoszeniu wyroku przewodniczący lub jeden z członków składu orzekającego podaje ustnie najważniejsze powody wyroku. Należy tę instytucję odróżnić od instytucji pisemnego sporządzenia uzasadnienia wyroku, które następuje na wniosek strony.

Zagadnienie prowadzenia czynności sprawdzających reguluje art. 307 Kodeksu postępowania karnego. Są to czynności, które mogą być podejmowane po otrzymaniu zawiadomienia o przestępstwie, mające na celu zweryfikowanie wstępne czy zachodzi konieczność wszczęcia postępowania. Czynności te są obligatoryjne, jeśli zawiadomienie o przestępstwie jest anonimowe. Można je również przeprowadzić w celu weryfikacji tzw. informacji własnych organu ścigania.

Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje projekt nowelizacji pakietu ustaw karnych, które miałyby zwiększyć bezpieczeństwo na stadionach, szczególnie w okresie rozgrywek Euro 2012. Szybsze karanie pseudokibiców, ograniczenia łamania zakazów stadionowych oraz surowsze kary za fałszywe alarmy bombowe to główne założenia projektowanych zmian.

Coraz częstszym problemem stają się fałszywe alarmy bombowe. Wezwania takie najczęściej mają charakter głupiego żartu ich wykonawcy, a reakcja na takie zawiadomienie angażuje wiele służb i generuje wysokie koszty.

Zgodnie z treścią przepisu art. 202 Kodeksu postępowania karnego w razie uzasadnionych wątpliwości, co do poczytalności oskarżonego (podejrzanego) sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów. W razie zgłoszenia przez biegłych takiej konieczności, badanie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego może być połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym, ale może to mieć miejsce tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo.

Niezłożenie zeznania PIT w terminie jest wykroczeniem skarbowym. Ostatnim dniem na złożenie deklaracji jest 2 maja 2011 r. Jakie sankcje grożą za niezłożenie deklaracji podatkowej w terminie?

Sytuację prawną osoby, która otrzymała wyrok z warunkowym zawieszeniem wykonania kary (tzw. "zawiasy") i następnie popełniła nowe przestępstwo we wskazanym okresie próby (oraz w okresie 6 miesięcy od jej zakończenia) określa przepis art. 75 Kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem obligatoryjne jest "odwieszenie" kary, jeżeli nowe przestępstwo było podobne do umyślnego przestępstwa, za które ta osoba została skazana. Jest to jedynie fakultatywne, jeżeli jest to inne, nowe przestępstwo (niepodobne do przestępstwa umyślnego, za które dana osoba została skazana) oraz jeżeli osoba rażąco narusza porządek prawny (w tym uchyla się od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania nałożonych obowiązków lub orzeczonych środków karnych).

Zgodnie z treścią przepisu art. 9 § 1 Kodeksu postępowania karnego organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu, chyba że ustawa uzależnia je od wniosku określonej osoby, instytucji lub organu albo od zezwolenia władzy. Zasada ta dotyczy nie tylko postępowania przygotowawczego, ale również niektórych czynności sądowych. Ustawodawca przewidział jednak w art. 9 § 2 Kodeksu postępowania karnego możliwość, iż strony i inne osoby bezpośrednio zainteresowane mogą składać wnioski o dokonanie również tych czynności, które organ może lub ma obowiązek podejmować z urzędu. Są to właśnie tzw. wnioski o działanie (przez dany organ) z urzędu.

Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego pracuje nad zmianami w procedurze karnej. Zmiany mają dotknąć przepisów o skazaniu bez rozprawy, dobrowolnego poddania się karze oraz wprowadzić nową podstawę umorzenia postępowania.

Nowelizacja Kodeksu karnego wykonawczego wprowadziła zmiany w zakresie szczególnej ochrony skazanego, którego życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. Jakie warunki muszą być spełnione, by skazany został objęty ochroną? Kto może o nią wnioskować?

Problem posiadania narkotyków na własny użytek był odmiennie traktowany przez polskie sądy. Jedne podkreślały, że zakaz ich posiadania jest niezależny od celu i czasu trwania, inne zaś – że krótkotrwałe posiadanie substancji odurzających nie jest czynem zabronionym. Jak rozstrzygnął spór Sąd Najwyższy?

11 czerwca 2011 roku wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania karnego, która rozszerza zakres sądowej kontroli nad stosowaniem podsłuchów. Wraz ze złożeniem wniosku o zgodę na założenie podsłuchu niezbędne będzie załączenie materiałów uzasadniających taką potrzebę.

Biegły podobnie jak sędzia oraz inni uczestnicy procesu (tacy jak protokolant, stenograf) również podlega wyłączeniu od udziału w procesie, jeśli ujawnią się wobec niego przesłanki ustawowo określone (np. powodujące wyłączenie sędziego – art. 40 Kodeksu postępowania karnego) oraz gdy zaistnieją inne okoliczności, które sprawią, iż potencjalnie będzie mogło powstać uzasadnione podejrzenie co do bezstronności tego biegłego.

Przedstawiciel organizacji społecznej może zgłosić swój udział w celu ochrony praw pokrzywdzonego, oskarżonego bądź innych uczestników postępowania. Przesłanką jego udziału w postępowaniu karnym jest potrzeba ochrony interesu społecznego lub ważnego interesu indywidualnego.

Uchylenie mandatu to specyficzna prawna i wyjątkowa konstrukcja. Może mieć miejsce tylko, w sytuacji w której mandat został nałożony na daną osobę za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie. Uchylenie następuje na wniosek ukaranego złożony w zawitym terminie 7 dni od daty uprawomocnienia się mandatu lub z urzędu.

W postępowaniu wykroczeniowym (tak jak w procedurze karnej) ustawodawca rozróżnił dwie (choć podobne do siebie) sytuacje procesowe, w których sprawa toczy się dalej w innym terminie sądowym – zarządzenie przerwy w rozprawie oraz odroczenie rozprawy. Obie instytucje stanowią wyjątek od zasady ciągłości i szybkości rozprawy. Należy wskazać, że zasadą jest zarządzanie przez sąd przerwy w rozprawie, natomiast w przypadkach wskazanych w ustawie rozprawa jest odraczana.

Kodeks wykroczeń określa wprost, iż jednym z warunków przypisania odpowiedzialności za czyn jest to, aby sprawca był w pełni poczytalny. W związku z powyższym w razie wątpliwości, co do poczytalności sprawcy jest on poddawany stosownym badaniom. Co do zasady brak poczytalności wyłącza możliwość ponoszenia odpowiedzialności za wykroczenie, należy jednak podkreślić, iż zasada ta nie obowiązuje jeśli sprawca wykroczenia wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.

Postępowanie karne, Wykroczenie

Konfrontacja w procesie karnym

Czy można nagrywać dźwięk podczas rozprawy?

Nowe warunki udzielania przedterminowego zwolnienia skazanemu

Jak powinny wyglądać oględziny osoby?

Kara za niewskazanie kierującego pojazdem

Podsłuch w przepisach kodeksu postępowania karnego

Nowe przepisy dotyczące podsłuchów

Szybkie kary dla piratów drogowych

Brak uprawnień do prowadzenia pojazdu

Zakaz używania urządzeń właściwych dla pojazdów uprzywilejowanych

Zanieczyszczanie drogi publicznej

Utrudnianie ruchu drogowego

Zniszczenie znaku drogowego

Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym

Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu

Vademecum prawa karnego: posiadanie narkotyków

Jaka kara za prowadzenie nieoświetlonego pojazdu?

Prowadzenie pojazdu bez uprawnień

Nieudzielanie pomocy ofiarom wypadku

Prowadzenie pojazdu bez prawa jazdy

Przekroczenie dopuszczalnej prędkości

Konsekwencje ucieczki przed Policją

Czy zakaz palenia obowiązuje w ogródkach piwnych?

Czy niewykonanie ugody jest wykroczeniem?

Jak przebiega procedura wydania wyroku?

Jak przebiega narada sędziowska i głosowanie nad wyrokiem?

Zmiana kwalifikacji prawnej czynu przez sąd

Wniosek o ściganie przestępstwa

Kiedy może mieć miejsce zeznanie świadka pod nieobecność oskarżonego?

Kiedy sąd przyjmuje przyrzeczenie świadka?

Przyrzecznie prawdomówności świadka a jego odpowiedzialność karna

Kiedy jest możliwe wznowienie przewodu sądowego?

Ustne uzasadnienie wyroku

Czym są czynności sprawdzające?

Zmiany w przepisach karnych przed Euro 2012

Co grozi za wywołanie fałszywego alarmu bombowego?

Umieszczenie oskarżonego w zakładzie leczniczym na czas badań psychiatrycznych

Co grozi za brak zeznania podatkowego?

Kiedy popełnienie nowego przestępstwa powoduje odwieszenie zawieszonej kary?

Czym jest wniosek o działanie z urzędu?

Jaka jest odpowiedzialność za narażenie dziecka na niebezpieczeństwo?

Jakie zmiany w procedurze karnej?

Szczególna ochrona skazanych

Czy posiadanie narkotyków na własny użytek jest karalne?

Kiedy obywatel może być podsłuchiwany?

Wyłączenie biegłego od udziału w sprawie

Czy w postępowaniu karnym może brać udział przedstawiciel organizacji społecznej?

Kiedy można uchylić mandat karny?

Różnica między przerwą a odroczeniem rozprawy

Kiedy sprawca nie jest odpowiedzialny za swój czyn?