REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Alimenty na rodzica

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marta Zdanowska
Alimenty na rodzica /Fot. Fotolia
Alimenty na rodzica /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek alimentacyjny mają nie tylko rodzice względem dzieci. Także dzieci, w niektórych przypadkach, muszą wspierać finansowo swoich rodziców. Kiedy trzeba płacić alimenty na rodzica oraz czy można ich uniknąć?

Zgodnie z ogólną regulacją, zawartą w art. 87 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.) rodzice i dzieci mają obowiązek wspierać się wzajemnie. Art. 133 k.r.o. precyzuje natomiast, że rodzice są obowiązani do alimentacji względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Z kolei dziecko musi świadczyć alimenty na rzecz rodzica, jeśli znajduje się on w niedostatku.

REKLAMA

REKLAMA

W związku ze starzeniem się społeczeństwa oraz z tym, że pokolenie dzisiejszych rodziców przez wiele lat pracuje, będąc zatrudnionym na umowach cywilnoprawnych a także z rosnącą inflacją konieczność wsparcia rodziców w wieku emerytalnym przez dzieci może być coraz powszechniejsza.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Niedostatek jako warunek powstania obowiązku świadczeń alimentacyjnych

Zgodnie ze wspomnianym wyżej przepisem 133 k.r.o. uprawnionym do alimentacji może być, poza dzieckiem, tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Co to jednak dokładnie oznacza?

REKLAMA

Sąd okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w wyroku z dnia 22 września 2014 r. (sygn. akt II Ca 507/14) stwierdził, że stan niedostatku, o którym mowa w art. 133 § 2 k.r.o., ma miejsce wówczas, gdy „dana osoba ma trudności z utrzymaniem się na minimalnym poziomie”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się na ogół, iż niedostatek występuje nie tylko jeżeli uprawniony do alimentacji nie dysponuje żadnymi środkami utrzymania, lecz także w sytuacji, gdy nie może w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2000 r., sygn. akt I CKN 1187/99, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt II FSK 631/10 oraz wyrok sądu okręgowego w Słupsku z dnia 7 lutego 2014 r., sygn. akt IV Ca 34/14). W przywołanym wyżej wyroku NSA podkreślił również, że osoba znajdująca się w niedostatku, aby nabyć prawo do świadczeń alimentacyjnych powinna znajdować się w nim pomimo podejmowania starań, aby zdobyć środki na swoje utrzymanie.

Także sąd okręgowy w Suwałkach w wyroku z dnia 29 maja 2013 r. (sygn. akt I Ca 178/13) wskazał, iż w kontekście nabycia prawa do świadczeń alimentacyjnych przyczyną niedostatku muszą być okoliczności niezależne od woli osoby ubiegającej się o alimenty.

Reasumując, zgodnie ze wskazanym orzecznictwem, alimenty nie przysługują osobie, która jest zdolna do pracy jeżeli nie wykorzystuje ona swoich możliwości z własnej winy albo bez ważnego powodu rezygnuje z dochodów.

Zobacz: Sprawy rodzinne

Kiedy dziecko nie musi płacić alimentów na rodzica pomimo, że znajduje się on w niedostatku?

Ważnym pytaniem w kontekście uprawnień alimentacyjnych rodziców jest to, czy oprócz sytuacji, gdy znajdują się oni w niedostatku z własnej winy istnieją inne przypadki umożliwiające uniknięcie płacenia alimentów. Niejednokrotnie bowiem dziecko jest pokrzywdzone przez swoich rodziców, samo nigdy nie otrzymywało od nich żadnego wsparcia.

Odpowiedzi na to pytanie udzielił Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 r. (sygn. akt III CZP 91/86). Sąd Najwyższy uznał, że „nie można zakładać, ażeby osoba doznająca krzywdy w każdym przypadku mimo to była zobowiązana do świadczenia alimentów na rzecz osoby ją krzywdzącej, tylko dlatego, że obowiązek alimentacyjny wynika z pokrewieństwa, małżeństwa albo z innych więzów, z którymi ustawa łączy ten obowiązek”.

Ustawową podstawą dla takiego stwierdzenia jest art. 1441 k.r.o., który stanowi, że zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (nie dotyczy to jednak obowiązku wobec małoletniego dziecka).

Zobacz także: Emerytury

We wskazanej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że sprzeczność z zasadami współżycia społecznego zajdzie w razie rażąco niewłaściwego postępowania osoby uprawnionej do alimentów, budzącego powszechną dezaprobatę. To rażąco niewłaściwe zachowanie uprawnionego może polegać według Sądu na:

a) zachowaniach godzących w życie i zdrowie członka rodziny,

b) zachowaniach naruszających godność, dobre imię i inne dobra osobiste człowieka,

c) zawinionym popadnięciu w niedostatek lub umyślnym wywołaniu sytuacji prowadzącej do żądania alimentów.

SN podkreślił przy tym jednak, że „odmowa przyznania środków utrzymania z powołaniem się na zasady współżycia społecznego powinna mieć miejsce bardzo rzadko, w przypadkach szczególnie uzasadnionych i wówczas, gdy budzą one powszechną dezaprobatę”.

Zobacz: Renty

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 2017 poz. 682)

- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2000 r., sygn. akt I CKN 1187/99

- uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., sygn. akt III CZP 91/86

- wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt II FSK 631/10

- wyrok sądu okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 22 września 2014 r., sygn. akt II Ca 507/14

- wyrok sądu okręgowego w Słupsku z dnia 7 lutego 2014 r., sygn. akt IV Ca 34/14

- wyrok sądu okręgowego w Suwałkach z dnia 29 maja 2013 r. sygn. akt I Ca 178/13.

Zobacz: Wskaźniki i stawki

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
273,00 złote dodatku do emerytury. Trzeba złożyć dokumenty, wypłata do 15 dnia miesiąca. Tym razem nie wypłaca ZUS

Po złożeniu tego wniosku emeryci mogą dostać co miesiąc dodatkowe świadczenie w wysokości 273 złotych. Trzeba spełnić określone warunki. Pieniędzy nie wypłaca ZUS, a trafiają one na konto do 15 dnia miesiąca.

Wojsko to nie tylko mundur, pieniądze i doświadczenie. Po zwolnieniu ze służby żołnierzom przysługują konkretne uprawnienia

Młodzi ludzie obecnie przychylniej niż przed laty patrzą na służbę wojskową. Do jej podjęcia zachęcają ich kampanie społeczne i warunki finansowe. Jednak jakie są pozostałe konsekwencje służby wojskowej dla późniejszej kariery cywilnej?

500+ dla seniora, wszystko co musisz wiedzieć o nowym świadczeniu. Wnioski można składać już od 3 listopada 2025 r.

Rząd w celu wykluczenia ubóstwa energetycznego wprowadził od 30 września ustawę o bonie ciepłowniczym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia wysokości cen energii elektrycznej. W związku z podwyżkami cen ogrzewania systemowego (nawet o 80-90%), ustawodawca postanowił wesprzeć najuboższe gospodarstwa. Jednocześnie ustawodawca scedował obsługę wniosków dot. bonu ciepłowniczego na gminy.

Pod domem pojawi się nowy (pomarańczowy) worek na odpady. Nie będzie już trzeba odbywać wycieczek do PSZOK-u

Niektóre miasta i gminy w Polsce decydują się na wprowadzenie nowego (pomarańczowego) worka na odpady – aby „ułatwić życie” swoim mieszkańcom (a zwłaszcza seniorom) zwalniając ich z konieczności wizyt w gminnych punktach selektywnego zbierania odpadów (tzw. PSZOK-ach) oraz aby zapobiec powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów na terenie miasta. Jest to rozwiązanie prospołeczne i proekologiczne, z którego mogą brać przykład również inne miasta i gminy w Polsce.

REKLAMA

W 2026 r. trzynasta pensja dla każdego etatowego pracownika na minimalnej płacy – otrzymaj nawet 5.379,20 zł więcej w skali roku

Od września 2025 r. są znane kwoty wynagrodzenia minimalnego miesięcznego oraz minimalnej stawki godzinowej. Jest pewien sposób aby zarabiać więcej będąc nadal tylko na minimalnej płacy – nawet o nieco więcej niż jedną dodatkową minimalną pensję w roku! Można otrzymać dodatkowo nawet 5.379,20 zł.

Kolejne pytanie do TSUE o kredyty z WIBOR-em. Czy polskie prawo wystarczająco chroni kredytobiorców?

Sąd Okręgowy w Krakowie w osobie sędzi Anny Baran postanowił skierować do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), pytanie czy polskie regulacje dotyczące zasad oprocentowania kredytów hipotecznych są zgodne z unijnym prawem chroniącym konsumentów. Analizy pytania prejudycjalnego i jego uzasadnienia, dokonuje radca prawny Paweł Stalski, specjalizujący się w prawie ochronnych konsumentów i w sporach sądowych z bankami.

Kto może dostać orzeczenie o niepełnosprawności na stałe? Przepisy w 2025 r.

W czerwcu 2025 r. weszły w życie nowe przepisy, które określają minimalne okresy, na jakie – w określonych przypadkach – można otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu. Czy zmianom uległy również zasady dotyczące wydawania orzeczeń na stałe? Jakie są aktualnie zasady? Rozwiewamy wątpliwości.

Jeśli stać cię na taki luksus, to zapłać podatek. Urzędy są zgodne i każą płacić miłośnikom zwierząt. Trzeba też dopełnić formalności

Czy cena psa, kota, czy żółwia to jedyny koszt, jaki ponosimy zapraszając go pod swój dach? Wiele osób tak myśli i nie bierze pod uwagę tego, że zakup zwierzaka może wiązać się z dodatkowymi kosztami od razu po zakupie.

REKLAMA

Dajesz pieniądze dzieciom? Musisz zachować te warunki, aby fiskus się nie przyczepił - karna stawka to nawet 20% darowizny

Któż z nas nie otrzymał lub nie przekazał komuś w rodzinie choćby drobnych sum pieniędzy, na przykład w związku z okazją taką jak rocznica urodzin, czy imieniny? Nie można jednak tego czynić dowolnie, aby nie znaleźć się w polu zainteresowania fiskusa. Nieprawidłowo dokonana darowizna może bowiem oznaczać konieczność zapłacenia karnej stawki podatku, która wynosi 20%, a także odpowiedzialność karno-skarbową! A wystarczy dokonać stosunkowo prostych formalności, by tego uniknąć.

Pracownicy samorządowi i premie – co może zakwestionować Regionalna Izba Obrachunkowa?

Premie i nagrody uznaniowe dla pracowników samorządowych to temat, który regularnie budzi zainteresowanie organów nadzoru finansowego. Regionalne Izby Obrachunkowe coraz częściej skupiają się i analizują zasadność ich przyznawania. Naruszenia dyscypliny finansów publicznych trafiają się nader często.

REKLAMA