Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy bezskuteczne podżeganie do pomocnictwa jest karalne?

Karalność bezskutecznego podżegania do pomocnictwa w popełnieniu czynu zabronionego stanowiła przedmiot prac Trybunału Konstytucyjnego w dniu 17 lipca 2014 r. W wyroku o sygnaturze SK 35/12 TK stwierdził, że karalność bezskutecznego podżegania do pomocnictwa jest konstytucyjna.

W dniu 17 lipca 2014 r. o godz. 9:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną dotyczącą karalności bezskutecznego usiłowania podżegania do pomocnictwa w popełnieniu czynu zabronionego. Przedmiotem prac Trybunału Konstytucyjnego była zgodność art. 13 § 1 i art. 18 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny z art. 42 ust. 1 w związku z art. 2 oraz z art. 31 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. Skarga konstytucyjna dotyczyła więc dopuszczalności odpowiedzialności karnej za usiłowanie podżegania do popełnienia czynu zabronionego, określonego w części szczególnej kodeksu karnego, jeżeli usiłujący bezskutecznie nakłania do czynu zabronionego o znamionach podżegania. Zdaniem skarżącego norma prawa karnego wynikająca z art. 13 § 1 i art. 18 § 2 kodeksu karnego zbyt głęboko ingeruje w sferę wolności jednostki.

Zakwestionowane przepisy kodeksu karnego, dotyczące karalności bezskutecznego podżegania do pomocnictwa, są zgodne z konstytucją.

Wymiar kary za podżeganie i pomocnictwo (art. 19)

Podżeganie do przestępstwa przykład

Skarga konstytucyjna powstała na gruncie poniższego stanu faktycznego. Kwestionowane przepisy stały u podstaw skazania za czyn polegający na nakłanianiu osoby trzeciej do tego, by osoba ta, działając jako pośrednik, złożyła korupcyjną propozycję radnemu (usiłowanie podżegania do pomocnictwa do łapownictwa czynnego). Skoro osoba nakłaniana nie zdecydowała się na przedstawienie radnemu tej propozycji – to zdaniem Skarżącego – pociągnięcie go do odpowiedzialności karnej jest nieuzasadnione i nie znajduje oparcia w żadnej z wartości chronionych przez konstytucję.

Podżeganie do przestępstwa jako forma samodzielna

Podżeganie zdefiniowane zostało na gruncie art. 18 § 2 k.k. Zgodnie z definicją ustawową jest to nakłanianie do popełnienia czynu zabronionego. Odpowiada za podżeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, nakłania ją do tego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Usiłowanie podżegania

Taka redakcja przepisów umożliwia tworzenie długich łańcuszkowych konstrukcji (np. podżegania do podżegania do popełnienia określonego przestępstwa) Pozwala to na pociąganie jednostek do odpowiedzialności karnej w sytuacjach, w których nie powinno to mieć miejsca. Z kolei art. 13 § 1 k.k. - Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje. - dodatkowo rozszerza zakres karalności, przesuwając granicę odpowiedzialności za podżeganie na etap przed dokonaniem tego czynu (tj. na etap usiłowania). 

Okoliczności zaostrzające odpowiedzialność w przypadku korupcji

Sformułowanie art. 13 § 1 i art. 18 § 2 k.k. w sposób umożliwiający pociąganie do odpowiedzialności za usiłowanie podżegania do popełnienia danego czynu zabronionego, spełnia – zdaniem TK - wymóg określoności. Jednak pełna kwalifikacja czynu wymaga dookreślenia, co następuje poprzez wskazanie, do jakiego czynu zabronionego podżegacz nakłaniał/ usiłował nakłaniać. Konieczność uwzględnienia odesłania w obrębie tej samej ustawy nie prowadzi jeszcze do naruszenia granic ustawowej określoności czynu zabronionego.

W przedmiotowym stanie prawnym usiłowanie dotyczyło przestępstwa z art. 229 § 1 k.k – łapownictwa czynnego.

Odpowiedzialność podżegacza i pomocnika za usiłowanie (art. 22)

Usiłowanie podżegania jest karalne

W ocenie Trybunału, standard konstytucyjny wynikający z art. 42 ust. 1 konstytucji polega na tym, by w oparciu o obowiązujące przepisy, poglądy doktryny i orzecznictwo, można było w sposób jednoznaczny ustalić treść znamion typu czynu zabronionego, a co za tym idzie, odpowiedzieć na pytanie, czy dane zachowanie jest zabronione pod groźbą kary czy też nie. W przypadku konstrukcji usiłowania podżegania do pomocnictwa przestępnego, kwestionowana część znamion typu czynu zabronionego, a dokładniej – te elementy, które wynikają z art. 13 § 1 k.k. i art. 18 § 2 k.k., realizują ten standard.

W kontekście zasady proporcjonalności Trybunał podkreślił konieczność wskazania dobra prawnego, które stanowi uzasadnienie dla ingerencji ustawodawcy w wolność jednostki. W rozpatrywanej sprawie dobrem prawnie chronionym była prawidłowa działalność instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego. Wskazuje na to tytuł rozdziału XXIX k.k., w którym ujęto art. 229 § 1 k.k.

Zadaj pytanie na FORUM

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553 z późn. zm.).

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483 z późn. zm.).

Wyrok TK z dnia 17 lipca 2014 r., sygn. akt SK 35/12.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Trybunał Konstytucyjny
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Numer telefonu jak drugi PESEL, ale nie lubimy płacić za usługi [BADANIE]

    Co drugi Polak uważa numer telefonu za swój drugi PESEL. W parze z powszechnością usług telekomunikacyjnych idzie jednak niechęć do płacenia za te usługi.

    Nowy projekt zakłada zaprzestanie wygaszania emerytur pomostowych

    Do Sejmu wpłynął projekt PiS, który zakłada m.in. uchylenie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych, ochronę działaczy związkowych w sprawach z zakresu prawa pracy i wyłączenie dodatku za szczególne warunki pracy z płacy minimalnej. 

    Waloryzacja świadczenia pielęgnacyjnego dwa razy w roku? Odpowiedź MRiPS

    Przepisy regulujące tryb waloryzacji świadczenia nie przewidują dwukrotnej podwyżki w ciągu roku. Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich powinno to ulec zmianie. Ministerstwo rodziny nie prowadzi prac nad zmianą tych zasad.

    Jak przygotować dziecko na bezpieczne wakacje?

    Przed nami sezon kolonii i obozów letnich. Czas, kiedy wysyłamy swoje pociechy na dłuższe wyjazdy z rówieśnikami i pod opieką wyszkolonych wychowawców. Często zdarza się, że rodzice nie zdają sobie sprawy, jakie prawa przysługują ich dzieciom, a także jak wygląda kontrola obozów pod względem prawnym. 

    Emerytury pomostowe. Porozumienie rządu z NSZZ "Solidarność"

    Porozumienie NSZZ "Solidarność" z rządem jest historyczne. Niedługo pojawi się projekt ustawy o zaprzestaniu wygaszania emerytur pomostowych. Pracownicy pracujący w szczególnie ciężkich warunkach będą przechodzić na wcześniejszą emeryturę – powiedział przewodniczący NSZZ "Solidarność" Piotr Duda.

    Podróż pociągiem. Zmieniają się prawa i obowiązki pasażerów w UE

    Nowe zasady wypłacania odszkodowań za opóźniony pociąg i sprzedaży wspólnych biletów przez przewoźników, polepszenie sytuacji podróżnych z niepełnosprawnościami, zmiany w zasadach oferowania usługi przewozu rowerów – to tylko niektóre istotne zmiany, które wprowadza nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej dotyczące praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym.

    Oszuści podszywają się pod ZUS. Na co uważać?

    ZUS ostrzega przed fałszywymi wiadomościami rozsyłanymi przez oszustów w celu wyłudzenia danych. Nie należy klikać w podejrzane linki zarówno mailowe, jak i w wiadomościach SMS ani pobierać załączników niewiadomego pochodzenia.

    Jarosław Kaczyński: droga do emerytur stażowych została otwarta

    Rozmowy strony rządowej z NSZZ "Solidarność" przyniosły efekt, który nawiązuje do pamiętnych wydarzeń z sierpnia 1980 roku, bo otwarta została droga do tego, co zapisano wśród tamtych 21 punktów, to znaczy do emerytur stażowych - oświadczył prezes PiS Jarosław Kaczyński w Hucie Stalowa Wola w środę.

    Kiedy po wyrejestrowaniu z ZUS ustaje prawo do świadczeń?

    Wyrejestrowanie z ZUS a ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe. Kiedy ustaje prawo do świadczeń? Co zrobić, aby nadal być objętym ubezpieczeniem? 

    Rząd przyjął nowelę ustawy o Zespole Pomocy Humanitarno-Medycznej

    Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Zespole Pomocy Humanitarno-Medycznej. Projekt zakłada m.in. zapewnienie członkom zespołu ubezpieczenia od porwania i okupu w czasie, kiedy realizują oni swoje zadania.

    Boże Ciało 2023: Ołtarze, procesje i dywany kwietne. Co to za święto?

    Boże Ciało to jedno z czerwcowych świąt ruchomych i bardzo ważny dzień w Kościele katolickim. W tym roku wypada 8 czerwca, czyli już jutro. Jaką tradycję ma Boże Ciało? Czy jest dniem wolnym od pracy?

    System kaucyjny od 2025 r. Jakie opakowania obejmie?

    Rząd przyjął nowe przepisy, które wprowadzą system kaucyjny od 1 stycznia 2025 r. Nowe rozwiązania mają zwiększyć poziom recyklingu odpadów opakowaniowych.

    Ważny dla frankowiczów i banków wyrok TSUE coraz bliżej

    Czy sprawa o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału znajdzie w końcu swoje rozwiązanie? Czy będzie ono pozytywne dla osób spłacających kredyt we frankach szwajcarskich? Już 15 czerwca br. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyda wyrok, na który od miesięcy czekają zarówno frankowicze, jak i, znajdujące się po drugiej stronie barykady, banki. 

    Wyrok TSUE: upadek reformy sądownictwa tuż przed wyborami

    Reforma sądownictwa była flagowym projektem rządu, który miał być sukcesem, a skończył się klęską. Na horyzoncie utrata miliardów euro. Rząd udaje, że nie przegrał. Szanse na obronę nowej wizji sądownictwa stały się jednak znikome.

    Czy Sąd Najwyższy może kontrolować korzystanie z prawa łaski przez Prezydenta RP?

    Wyrok Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2023 r. o uchyleniu umorzenia sprawy Mariusza Kamińskiego i innych b. szefów CBA jest zdumiewające; zapadło w absolutnej kontrze do stanu prawnego. Stosowanie aktu łaski to uprawnienie osobiste prezydenta; żaden sąd nie ma prawa kontrolowania wykonania prerogatywy - powiedziała PAP minister w Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Paprocka.

    Boże Ciało 2023: Czy trzeba iść do kościoła i na procesję? Czy to święto nakazane?

    Boże Ciało 2023. Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, czyli potocznie Boże Ciało, wypada w tym roku 8 czerwca. Czy tego dnia uczestnictwo we mszy świętej jest dla katolików obowiązkowe? Sprawdzamy, czy w Boże Ciało trzeba iść do kościoła.

    Choroby cywilizacyjne zabijają Polaków. Co obniża jakość i długość życia?

    Niezdrowy styl życia jest jednym z głównych czynników, przyczyniających się do rozwoju chorób cywilizacyjnych. Obniżają one jakość i skracają długość życia, będąc głównym powodem przedwczesnych zgonów. O tym, jak im zapobiegać dyskutowali uczestnicy 7. edycji wydarzenia z cyklu „Healthcare Policy Summit”, które poświęcone zostało chorobom cywilizacyjnym.

    Ponad 400 pokrzywdzonych przez rzeszowską piramidą finansową. Będą pierwsze wyroki?

    Piramida finansowa. Jeszcze w tym miesiącu Sąd Okręgowy w Rzeszowie ma zająć się sprawą piramidy finansowej spółek z grupy Madmag. Według prawników, to właściwy moment na podjęcie czynności przez osoby pokrzywdzone, których jest ponad 400. Wartość szkody opiewa na kwotę przeszło 20 mln zł. 

    TSUE: reforma polskiego wymiaru sprawiedliwości z 2019 roku narusza prawo UE

    W dniu 5 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w wyroku, że reforma polskiego wymiaru sprawiedliwości z grudnia 2019 r. narusza prawo Unii Europejskiej. W ten sposób TSUE uwzględnił skargę Komisji Europejskiej wniesioną w kwietniu 2021 roku. Część zarzutów TSUE jest już nieaktualna - powiedział minister ds. UE Szymon Szynkowski vel Sęk. Nie znajdują się w nim tezy, które sprawiałyby, że musielibyśmy myśleć o nowelizacji ustawowej - dodał.

    Zasiłek chorobowy dla pracownika po 50. roku życia

    Zasiłek chorobowy dla pracownika po 50. roku życia – od którego dnia może go otrzymać? Pracownik 50+ zachowuje prawo do wynagrodzenia chorobowego przez okres 14 dni w roku kalendarzowym. Od 15. dnia niezdolności do pracy przysługuje mu zasiłek chorobowy. 

    Komisja ds. badania wpływów rosyjskich. 14-dniowy termin złożenia wniosku do TK zostanie dochowany

    14-dniowy termin złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy powołującej komisję ds. badania wpływów rosyjskich zostanie dochowany - zapewniał w poniedziałek w TVP 1 prezydencki minister Andrzej Dera.

    Jak wymieniać złotówki na inne waluty podczas wakacji? Wakacyjny poradnik

    Gdzie wymienić złotówki na inną walutę, żeby później nie żałować? Oto porady na wakacje!

    Udział w marszu 4 czerwca. Co myślą Polacy? SONDAŻ

    54 proc. ankietowanych wątpi w to, że marsz organizowany 4 czerwca przez opozycję będzie sukcesem - wynika z sondażu Instytutu Badań Pollster wykonanego na zlecenie "Super Expressu”. Przeciwnego zdania jest 46 proc. badanych.

    Ministerstwo Sprawiedliwości zaostrza kary dla pijanych kierowców

    Ochrona bezpieczeństwa na drogach i zwalczanie groźnych zachowań nieodpowiedzialnych kierowców. To cel, który Ministerstwo Sprawiedliwości konsekwentnie realizuje, zaostrzając kary dla przestępców drogowych - informuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

    Wiadomo, kiedy będą wypłaty 800 plus

    800 plus. Od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia wychowawczego wzrośnie z kwoty 500 zł do 800 zł - zakłada opublikowany w piątek projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Zmiana wysokości świadczenia nastąpi z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku.