Powołanie Rady Ministrów

Konstytucja określa zasady powołania rządu. Przy czym mówi się o trzech wariantach powołania. Jeden z nich ma charakter podstawowy a następne pomocniczy. Z wariantów pomocniczych korzysta się gdy Rada Ministrów nie uzyska votum zaufania w podstawowej procedurze.

Procedura podstawowa

Od niej zaczyna się powoływanie Rady Ministrów. Procedura ta dzieli się na dwa etapy. W pierwszym dominującą rolę odgrywa Prezydent w drugim natomiast Sejm. Prezydent desygnuje i powołuje premiera a następnie całą Radę Ministrów. Prezydent desygnuje najpierw Prezesa Rady Ministrów. W tym wypadku musi liczyć się większością parlamentarną, gdyż w następnym etapie skład i program rządu będzie musiał być zatwierdzony przez Sejm.

Zobacz również: Skład Rady Ministrów

Po desygnacji premier przedstawia Prezydentowi skład gabinetu. Prezydent „zatwierdza” go. W tym momencie mówimy o powołaniu Rady Ministrów. Aby być precyzyjnym należy powiedzieć, że Prezydent powołuje Prezesa Rady Ministrów i oddzielnym aktem całą Radę Ministrów. Następnie premier najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia powołania gabinetu przez Prezydenta przedstawia expose.

Expose to program rządu oraz plan jego prac. Swoje wystąpienie premier kończy wnioskiem o udzielenie votum zaufania Radzie Ministrów. Ta etap powoływania rządu odbywa się w Sejmie. To właśnie w niższej izbie parlamentu premier przedstawia założenia polityki rządu i to Sejm udziela (bądź nie) wotum zaufania.

Po wniosku o votum zaufania odbywa się głosowanie. Aby rząd uzyskał votum zaufania musi uzyskać bezwzględną większość głosów przy qurum co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Gdy Rada Ministrów otrzyma poparcie wtedy może już rządzić. Jeżeli nie otrzyma wtedy premier składa na ręce Prezydenta dymisję. Prezydent przyjmuje dymisję i powierza rządowi dalsze prowadzenie polityki. Inicjatywę natomiast przejmuje Sejm i to on aktywnie poszukuje kandydata na Prezesa Rady Ministrów.

W Sejmie

W wypadku gdy Rada Ministrów nie uzyska wotum zaufania w podstawowej procedurze uruchomiona zostaje procedura dodatkowa. Jest to tzw. procedura sejmowa. Odbywa się ona bowiem w całości w Sejmie a udział Prezydenta jest w niej znikomy. W tej procedurze to posłowie mogą zgłosić kandydata na Prezesa Rady Ministrów.

Następnie wybrany przez posłów kandydat zgłasza swoich kandydatów na ministrów. Wybrany w ten sposób premier przedstawia swoje expose w Sejmie i wnosi o udzielenie wotum zaufania. Podobnie jak w procedurze podstawowej tak i teraz wotum zaufania udzielane jest bezwzględną ilością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.