Wspólne konto bankowe małżonków w Niemczech

Na początku parę uwag o wspólnym koncie bankowym.

Rozróżnia się dwa rodzaje wspólnego konta.

Oder-Konto

Pierwszym rodzajem jest tzw. „Oder-Konto”. Przy tym koncie każdy z jego właścicieli może rozporządzać jego środkami włącznie z limitem debetowym (tzw. Überziehungskredit).

Jeżeli Oder-Konto ma być obciążone kredytem, to potrzebna jest pisemna zgoda wszystkich jego właścicieli. 

Bank może wypłacać – bez żadnych dalszych formalności – pieniądze każdemu właścicielowi konta. Każdy z właścicieli ma uprawnienie do osobistego rozporządzania jego środkami (tzw. Einzelverfügungsberechtigung).

§ 430 BGB* (niemiecki Kodeks cywilny przewiduje, że środki na koncie (rachunku bankowym) należą zasadniczo w równych częściach do jego właścicieli, chyba że coś innego zostało ustalone. To uprawnienie może być prze drugiego właściciela odwołane. Odwołanie dotyczy tylko przyszłości i nie ma mocy wstecznej. Po odwołaniu kontem dysponować mogą jego właściciele tylko wspólnie. Wypowiedzenie Oder-Konto może nastąpić też tylko za zgodą wszystkich jego właścicieli.

W przypadku zgonu jednego z właścicieli konta, pozostały albo pozostali jego właściciele, w dalszym ciągu rozporządzać jego środkami, a także – bez zgody spadkobierców -  zlikwidować konto albo przepisać je na własne nazwisko.

Polecamy serwis: Małżeństwo

Spadkobiercy mogą jednak odwołać uprawnienia pozostałych właścicieli, co powoduje, że dalsze rozporządzanie środkami konta może nastąpić tylko wspólnie przez właściciela i spadkobiercę.

Und-Konto

Drugim rodzajem konta jest tzw. „Und-Konto”, Jego właściciele mogą rozporządzać środkami konta tylko wspólnie. Tego rodzaju konta zakładane są dla zrzeszeń czy spółek z o.o. Rozporządzać środkami rachunku mogą wtedy np. prezes stowarzyszenia i skarbnik albo prezes spółki z o.o. i prokurent.

Małżeństwa posiadają często  tzw. „Oder-Konto”. Prowadzi to do komplikacji przy rozłące małżonków (Trennung).  Domniemanie zawarte w powyżej cytowanym § 430 BGB , że środki na rachunku bankowym należą w równych częściach do małżonków nie ma już tutaj zastosowania. Samowolne „ wyprzątnięcie” konta przez jednego z małżonków prowadzi do powstania roszczeń wyrównawczych drugiego małżonka.

Potwierdził to niedawno Wyższy Sąd Krajowy (Oberlandesgericht Frankfurt, Az.: 5 UF 51/12).  Sąd ten stwierdził, że podział środków na rachunku bankowym po rozłące nie następuje już na zasadzie „każdemu połowa”.  Uzasadnienie jest nieco skomplikowane. Sąd uznał, że podział środków ma nastąpić analogicznie do § 270 niemieckiej ordynacji podatkowej (Abgabenordnung). Chodzi tutaj o zasady fikcyjnego osobnego rozliczania podatkowego małżonków.

Przypominamy, że wierzyciel tylko jednego z małżonków może na podstawie odpowiedniego tytułu, jak wyrok czy nakaz zapłaty, zająć  wszystkie środki na wspólnym koncie małżonków.

Uniknąć można tego przez założenie konta dla tylko jednego małżonka, który potem daje pełnomocnictwo drugiemu małżonkowi do rozporządzania środkami. Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane.

Zobacz również: Wspólny testament małżonków i umowa o spadek w prawie niemieckim

*§ 430 BGB brzmi: Wierzyciele solidarni są między sobą uprawnieni do równych części, jeżeli nie ustanowiono inaczej.