REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy po macierzyńskim a badania lekarskie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Anna Łabuzek
Urlop wypoczynkowy po macierzyńskim a badania lekarskie/ fot. Fotolia
Urlop wypoczynkowy po macierzyńskim a badania lekarskie/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownica, która zaraz po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego chce pójść na urlop wychowawczy nie ma – zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2011 roku - obowiązku wykonania badań lekarskich. Pracodawca udzielając urlopu wychowawczego nie może więc wymagać dostarczenia zaświadczenia o zdolności do pracy czy odbycia badania lekarskiego.

Badania lekarskie wg kodeksu pracy

Pracownicy przyjmowani do pracy lub Ci, których pracodawca przenosi na inne stanowisko pracy ze względu na panujące uciążliwe warunki pracy czy inne czynniki mające szkodliwy wpływ na zdrowie (w tym młodociani) – kierowani są na badania wstępne. Nie dotyczy to osób ponownie przyjmowanych do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko czy też na takich samych warunkach pracy – jeśli umowa o pracę została zawarta w ciągu 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej.

REKLAMA

Kolejno każdy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim, a badaniom kontrolnym - pracownicy, których niezdolność do pracy (spowodowanej chorobą) przekracza 30 dni oraz w celu ustalenia ich zdolności do wykonywania pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku.

Badania kontrolne pracownika - zmiany

Urlop wychowawczy po macierzyńskim

Wyjątkiem od obowiązku udzielenia urlopu zgodnie z planem urlopów jest art. 163 § 3 Kodeksu pracy. Tutaj na wniosek złożony przez pracownicę (również pracownika–ojca, gdy wychowuje dziecko korzystając z urlopu macierzyńskiego) udziela się jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu wychowawczego.

Warunkiem uzyskania urlopu wychowawczego po macierzyńskim jest złożenie o niego wniosku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pomimo bezpłatności tego drugiego urlopu, wielu pracowników decyduje się na skorzystanie z niego, ze względu na konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem przez dłuższy czas. Przesłankami uzyskania prawa do niego jest spełnienie warunku stażowego (6 miesięcy zatrudnienia) oraz odpowiedni wiek dziecka (do 5 roku życia lub do 18 roku życia w przypadku dzieci niepełnosprawnych). Z urlopu 36 miesięcznego można skorzystać w postaci 5 części, przy czym jeden z tych miesięcy musi przypadać drugiemu rodzicowi.

Bezpłatny urlop wychowawczy

Brak konieczności wykonania badan lekarskich

Orzeczenie z dnia 9 marca 2011 roku zapadło na tle następującego stanu faktycznego. Pracownica zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego złożyła wniosek o przejście na urlop wychowawczy. Firma wyznaczyła jej termin na poddanie się badaniom lekarskim, przy czym pracownica przedstawiła zaświadczenie o zdolności do pracy od innego lekarza. Kobieta nie stawiła się na wyznaczone badania, więc firma (zarzucając nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy) rozwiązała z nią umowę o pracę w trybie art. 52 Kodeksu pracy (tj. rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika). Pracownica wytoczyła powództwo przeciwko wspomnianemu byłemu pracodawcy.

Sąd pierwszej instancji stwierdził, że ,,przyczyny wskazane w oświadczeniu strony pozwanej o rozwiązaniu z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia były nieprawdziwe i nierzeczywiste, a dokonane w trybie art. 52 Kodeksu pracy rozwiązanie umowy o pracę bezzasadne.’’. Ponadto sąd wskazał, że nie ma podstaw do twierdzenia, jakoby zachowanie powódki było nielojalne czy skutkowało zaniedbaniem dobra zakładu pracy. Ponadto nieobecność w pracy pracownicy nie była nieusprawiedliwiona gdyż jej zdaniem (zgodnie z prawem) korzystała z przysługującego jej urlopu wypoczynkowego. Tutaj pracodawca złożony przez powódkę wniosek o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskiego urlopu wychowawczego musi uwzględnić. Następnie sąd okręgowy oddalił apelację.

Urlopy dla rodziców z tytułu urodzenia dziecka

Badania kontrolne nie warunkują urlopu wychowawczego

Głównym założeniem SN było stwierdzenie, że art. 163 § 3 Kodeksu pracy stanowi odstępstwo od ogólnej zasady udzielania urlopów zgodnie z planem urlopowym. Więc pracownica bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego ma prawo do skorzystania z urlopu wychowawczego. Sąd stwierdził, że,, urlop wypoczynkowy polega na czasowym niewykonywaniu pracy na dotychczasowym stanowisku i już tylko z tego powodu nie można przyjąć, że niezbędnym warunkiem rozpoczęcia urlopu jest przeprowadzenie kontrolnych badań lekarskich. Badania te są niezbędne przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, natomiast nieprzeprowadzenie ich przed urlopem nie pozostaje w sprzeczności z istotą urlopu wypoczynkowego.’’.

Istotnym był tu brak ustalenia ewentualnej niezdolności do pracy w chwili rozpoczęcia korzystania z urlopu przez powódkę. Wydanie zgody na ten urlop jest z jednej strony obowiązkiem pracodawcy a z drugiej strony przesłanki wyłączające dopuszczalność skorzystania z urlopu przez niezdolność do pracy nie wystąpiły.

Pracodawca zarzucił powódce ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Sąd Najwyższy powołując się na inny wyrok SN wskazał, że na pojęcie ciężkiego naruszenia obowiązków składają się: bezprawność zachowania pracownika, naruszenie/zagrożenie interesów pracodawcy i połączoną winę umyślną i rażące niedbalstwo czynu. Tutaj zdaniem Sądu taka sytuacja nie wystąpiła i pracodawca nie mógł wymagać od pracownicy poddania się takim badaniom w trakcie trwania urlopu wychowawczego.

Polecamy również: Prawo pracy

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.).

Wyrok SN z dnia 9 marca 2011 r., (Sygn. akt II PK 240/10).

Wyrok SN z dnia 9 lipca 2009 r., (Sygn. akt II PK 46/09).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy NBP oprócz rezerw złota utworzy rezerwę bitcoina?

Narodowy Bank Polski zgromadził już blisko 520 ton złota, co plasuje nasz kraj w czołówce największych posiadaczy kruszcu na świecie. W obliczu globalnych zmian pojawia się jednak pytanie: czy złoto wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju i kiedy Polska zdecyduje się sięgnąć także po bitcoina? Eksperci podpowiadają kiedy i jak tego dokonać!

Nowe uprawnienia PIP od 1 stycznia 2026 r. - decyzje zamiast sądu, wyższe kary i kontrole zdalne

Od początku 2026 roku wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia nowelizacji oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Chcesz mieć byle jaką emeryturę? Wypłacaj pieniądze z PPK na bieżące wydatki

Polska się starzeje, a pracowników ubywa. Co to oznacza dla przyszłych emerytów? Raport GUS nie pozostawia złudzeń - obciążenie systemu emerytalnego będzie coraz większe. W obliczu tych wyzwań Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) stają się kluczem do finansowej stabilności na jesień życia. Tomasz Orlik, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PFR TFI wyjaśnia dlaczego PPK to nie tylko oszczędności, ale i inwestycja w Twoją przyszłość, którą warto potraktować długoterminowo.

PZON: Nie ma okulisty (komisja orzeka o niepełnosprawności oka). Nie ma też ortopedy (komisja orzeka o nogach). Pedagog pyta: Czy możesz sam się ubrać i najeść? Czy masz kolegów?

Kolejny list do Infor.pl o tym samym schemacie przebiegu komisji ustalania stopnia i zakresu niepełnosprawności wobec dziecka. Komisje w sprawie niepełnosprawności oceniają niepełnosprawność przy pomocy trzech pytań. W przypadku dzieci autystycznych i mających zespół Aspergera są to pytania o 1) imię i nazwisko 2) wiek i 3) ulubione zajęcia. Jeszcze inne pytania są w odniesieniu do dzieci okaleczonych na poziomie wzroku, sprawności nóg albo rąk. W tym wypadku mama takiego dziecka relacjonuje nam, że w badaniu dziecka z niepełnosprawnością na poziomie wzroku i ortopedii kluczowe staje się pytanie pedagoga: 1) czy chłopiec może sam się ubrać, 2) sam się najeść, czy 3) ma kolegów. Matka wyciąga z tego wniosek, że zamiast badania medycznego pod kątem stopnia niepełnosprawności jej rodzina przeszła jakiś rodzaj testu na samodzielność jej dziecka (jeżeli dziecko się samo ubierze, to nie jest niepełnosprawne).

REKLAMA

Nieobowiązkowe prace domowe - krzywda liczona w miliardach złotych. Kto poniesie odpowiedzialność za decyzje w edukacji?

Jeśli każde dziecko w Polsce straciło jeden rok edukacji przez wadliwe decyzje resortu, to nie mówimy o reformie, lecz o krzywdzie narodowej – wartej ponad 15 miliardów złotych. Waldemar Żurek zapowiada pozwy wobec sędziów, którzy – jego zdaniem – „nie są sędziami” i powinni odpowiadać własnym majątkiem. Wreszcie ktoś głośno mówi o osobistej odpowiedzialności za decyzje publiczne. Problem w tym, że pan Żurek patrzy jedynie tam, gdzie politycznie wygodnie. Jeśli naprawdę chcemy rozmawiać o odpowiedzialności za wyrządzanie krzywdy, to nie w sądach, lecz w Ministerstwie Edukacji trzeba jej szukać - pisze adwokat Grzegorz Prigan.

Jest limit kontroli – mogą trwać tyle i ani dnia dłużej. NSA potwierdza – wtedy można kazać kontrolerom pocałować klamkę

Przedsiębiorcy, także działający w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, mogą być kontrolowani przez szereg państwowych instytucji. Czas trwania kontroli to nie tylko stres co do tego, czy kontroler nie będzie dokonywał innej, mniej korzystnej interpretacji przepisów, niż przedsiębiorca stosował, ale też uciążliwość. W toku kontroli urzędnicy żądają masy dokumentów, a także wyjaśnień, odpowiedzi na pytania. Jednak czas kontroli jest limitowany.

Wniosek o zasiłek pogrzebowy – duże zmiany od 2026 roku

Od 1 stycznia 2026 r. zmienią się zasady składania wniosku o zasiłek pogrzebowy. Wynika to zarówno z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i zmienionych przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe. Gotowy jest już projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie. Przypomnijmy, że od przyszłego roku wzrośnie też kwota zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł.

Odpowiedzialność solidarna przy delegowaniu pracowników do Niemiec. Obowiązki pracodawcy i pracodawcy użytkownika

W przypadku delegowania pracowników do Niemiec - zarówno w modelu pracy tymczasowej, jak i świadczenia usług - szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie odpowiedzialności solidarnej. Choć temat ten nie zawsze znajduje się w centrum uwagi przedsiębiorców, jego praktyczne skutki mogą być bardzo poważne. W razie stwierdzenia nieprawidłowości przez instytucje kontrolne, zarówno agencja delegująca pracowników do Niemiec, jak i klient końcowy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności - również finansowej.Podstawą prawną dla agencji pracy jest Arbeitnehmerüberlassungsgesetz (AÜG) – niemiecka ustawa o zatrudnieniu tymczasowym, natomiast w przypadku firm podwykonawczych zastosowanie ma § 631 niemieckiego Kodeksu cywilnego (BGB). W artykule eksperckim przygotowanym przez Euro-lohn odpowiadamy na pytania: Kto odpowiada za wynagrodzenie, składki i podatki - pracodawca czy użytkownik? Jaka jest rola dokumentów: PIT-4, PIT-28, Lohnsteuerbeschanigung, o czym należy wiedzieć podczas rozliczeń podatkowych i jakie są obowiązki księgowe przy delegowaniu pracowników do Niemiec.

REKLAMA

Długi weekend i wysyp wolnego na szybko. Co może zrobić pracownik, gdy wizyta w rodzinnych stronach nie pójdzie zgodnie z planem?

Dzień Wszystkich Świętych zajmuje szczególne miejsce w sercach Polaków. Wielu z nich w czasie zbliżającego się weekendu wyjedzie w rodzinne strony. Nie tylko odwiedzą cmentarze, ale i spotkają się z rodziną. Pracodawcy mogą się spodziewać, że 3 listopada nie każdy stawi się do pracy.

Listopad to ostatni miesiąc na skorzystanie z tego uprawnienia. Aby zaoszczędzić w grudniu, trzeba szybko złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu 2025 roku, trzeba złożyć wniosek w listopadzie. Oznacza to, że czas na porządki na koncie ubezpieczonego i zawnioskowanie o ulgę, dobiega końca. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni więc przystąpić do działania.

REKLAMA