Telepraca - obowiązki telepracownika

Obowiązek wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy

Pracownik nawiązując stosunek pracy z pracodawcą, zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Pracownik jest więc podporządkowany swojemu pracodawcy. Powinien wykonywać jego polecenia. Praca może być stale kontrolowana przez zatrudniającego bądź jego przedstawicieli.

Przestrzeganie postanowień dotyczących stosowania telepracy

Telepracownik musi przestrzegać zasad dotyczących telepracy, które obowiązują w danym zakładzie pracy. Są one spisane w porozumieniu pracodawcy z organizacjami związkowymi bądź w regulaminie dotyczącycm warunków stosowania telepracy. Takie dokumenty powinny zawierać postanowienia o sposobie organizacji pracy w formie telepracy oraz prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Obowiązek wykonywania pracy w określonym miejscu

Umowa między pracodawcą a telepracownikiem powinna zawierać miejsce wykonywania pracy. Zwykle wskazuje się miejsce zamieszkania pracownika. Strony mogą jednak ustalić, że praca będzie wykonywana w dwóch miejscach, np. mieszkanie i dom pracownika. Obowiązkiem pracownika jest wykonywanie swoich obowiązków pracowniczych w miejscu wskazanym w umowie.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Nie ma konieczności, aby pracownik był właścicielem wskazanego w umowie miejsca wykonywania pracy.

Obowiązek przestrzegania czasu pracy

Ponadto umowa o pracę zawiera oznaczenie wymiaru czasu pracy, którego telepracownik powinien przestrzegać. Godziny pracy każdego dnia powinny zostać ustalone wspólnie. Strony mogą określić w umowie sposób kontroli czasu pracy. Kontrola ta jest bowiem utrudniona ze względu na miejsce pracy telepracownika. Mogą służyć temu różnego rodzaju programy rejestrujące uruchomienie systemu komputerowego czy wszelką aktywność w programie przystosowanym do wykonywania pracy.

Przesyłanie wyników pracy za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej

Jednym z warunków wykonywania pracy w formie telepracy jest możliwość świadczenia pracy poza zakładem pracy przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, a także przesyłanie efektów tej pracy za ich pośrednictwem. Telepracownik wykonuje więc umówioną pracę, korzystając z takich urządzeń jak np. komputer i ma obowiązek przesyłać jej efekty np. za pomocą służbowej poczty elektronicznej. Zobowiązany jest również do stałego pozostawania w kontakcie z pracodawcą.

Umożliwienie kontroli

Pracodawca ma prawo przeprowadzić kontrolę w miejscu pracy telepracownika. Może kontrolować wykonywanie pracy, bezpieczeństwo i higienę pracy oraz dokonywać inwentaryzacji, konserwacji, instalacji, serwisu i naprawy powierzonego sprzętu. Pracownik nie może dążyć do uniemożliwienia mu tego. Jeśli miejscem pracy telepracownika jest jego miejsce zamieszkania, kontrola może zostać wykonana jedynie za zgodą pracownika. W praktyce oznacza to wspólne ustalenie przez strony terminu kontroli. Powinna odbywać się w godzinach pracy. Warto zaznaczyć, że pierwsza kontrola bhp odbywa się na wniosek telepracownika. Należy ją przeprowadzić jeszcze przed rozpoczęciem pracy w formie telepracy.

Utrudnianie lub nawet uniemożliwianie przeprowadzenia kontroli przez pracodawcę lub jego przedstawiciela może stanowić podstawę do wypowiedzenia umowy o pracę bądź zwolnienia ze skutkiem natychmiastowym. Takie zachowanie można zakwalifikować jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych.

„Należy także dodać, że przepisy regulujące przeprowadzanie przez pracodawcę kontroli wykonywania pracy przez telepracownika w domu (mieszkaniu) pracownika muszą być stosowane z zachowaniem konstytucyjnego prawa każdego człowieka do ochrony prawnej życia prywatnego i rodzinnego (art. 47 Konstytucji RP) oraz do nienaruszalności mieszkania (art. 50 Konstytucji RP). Z tego powodu w art. 67¹⁴ § 3 zdanie drugie Kodeksu pracy wyraźnie zaznaczono, że wykonywanie czynności kontrolnych przez pracodawcę nie może naruszać prywatności telepracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.” (Pismo z dnia 5 stycznia 2011 r., Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, SPS-023-19488/10, „Stanowisko MPiPS w sprawie zatrudnienia pracowniczego w formie telepracy oraz związanych z tym przepisów bhp”)

Inne obowiązki telepracownika

Inne obowiązki telepracownika mogą wynikać z dodatkowych postanowień umownych. Może to być na przykład obowiązek zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa czy zakaz konkurencji. Warto podkreślić, że co do zasady strony mogą ustalać dodatkowe postanowienia dowolnie (oczywiście jeśli zarówno pracownik jak i pracodawca się na nie zgodzą). Jednak nie powinny być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Jeśli więc strony decydują się na odmienne niż np. w Kodeksie pracy uregulowanie konkretnej kwestii, powinny zrobić to w sposób bardziej korzystny dla słabszej strony stosunku pracy czyli pracownika. W przeciwnym razie uzgodnione postanowienie umowne będzie nieważne. Należy stosować wówczas przepisy Kodeksu pracy.

O prawach telepracownika przeczytasz w artykule >>> Telepraca – prawa telepracownika

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 917)