REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. / fot. Shutterstock
Zmiany w Kodeksie pracy 2019 – ochrona innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. / fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zmiany w Kodeksie pracy w 2019 r. wprowadzają szczególną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy innych członków najbliższej rodziny korzystających z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Ochrona takich osób została zrównana z ochroną pracownika-ojca wychowującego dziecko. Które przepisy zostały znowelizowane?

Zmiany Kodeksu pracy w 2019 r.

Ustawa o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw została podpisana przez Prezydenta 3 czerwca 2019 r. Zakłada 9 zmian w Kodeksie pracy. Jedne z najważniejszych dotyczą modyfikacji w urlopach macierzyńskich i rodzicielskich.

REKLAMA

Pracownik-inny członek najbliższej rodziny i prawo do urlopu macierzyńskiego/rodzicielskiego

Obecny stan prawny przyznaje możliwość korzystania z urlopów macierzyńskich oprócz oczywiście matki dziecka, pracownika-ojca wychowującego dziecko, także pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny. Regulacja ta weszła w życie 2 czerwca 2016 r. Inny członek najbliższej rodziny to nie matka i nie ojciec, czyli np. babcia, dziadek, brat, siostra. Dodatkowy warunek konieczny do skorzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem to „bycie pracownikiem”, a więc podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Co istotne, inny członek najbliższej rodziny nie może zawsze skorzystać z urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego tak jak matka. Kodeks pracy ściśle określa sytuacje, kiedy taka osoba może przejść na urlopy związane z rodzicielstwem:

  1. matka dziecka przebywa w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;
  2. zgon matki dziecka,
  3. porzucenie dziecka przez matkę,
  4. niemożność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez matkę legitymującą się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Polecamy: Świadczenia dla pracujących rodziców. Urlopy, zasiłki, ochrona

Brakowało jednak uregulowania ochrony pracownika-innego członka najbliższej rodziny na tym samym poziomie jak pracownika-ojca wychowującego dziecko i korzystającego z urlopów związanych z rodzicielstwem. Ojcu i matce przysługuje bowiem szczególna ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy. Właśnie z tym problemem uporała się omawiana nowelizacja Kodeksu pracy z 2019 r. Nowe przepisy zrównują ochronę stosunku pracy, a także przysługujące uprawnienia pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko i pracownikowi-członkowi najbliższej rodziny, którzy korzystają z urlopów macierzyńskich/rodzicielskich.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zmiany w Kodeksie pracy w 2019 r. dotyczące zwiększenia ochrony innych członków najbliższej rodziny

1. Wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem)

Pierwsza zmiana w Kodeksie pracy polega na dodaniu pracownika-innego członka najbliższej rodziny do katalogu osób, którym, w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę i powrotu do pracy po stwierdzeniu tego faktu (przywrócenie do pracy), należy się wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy.

Nowe brzmienie art. 47 Kodeksu pracy:

„Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem-innym członkiem najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.”

2. Żądanie przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach lub odszkodowania

Zgodnie z art. 50 § 3 Kodeksu pracy: „Jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie.” Oznacza to, że nie może on wnosić do sądu pracy o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach. Sąd w przypadku orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia, gdy umowa uległa już rozwiązaniu, nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty odszkodowania. Art. 50 § 5 Kodeksu pracy zawiera jednak wyłączenia od tej zasady. Zgodnie z nowelizacją niemożność przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach w wyżej omówionej sytuacji nie dotyczy także pracownika-innego członka najbliższej rodziny w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.

Nowe brzmienie art. 50 § 5 Kodeksu pracy:

„Przepisu § 3 nie stosuje się w razie wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko lub pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, a także pracownikowi w okresie korzystania z ochrony stosunku pracy na podstawie przepisów ustawy o związkach zawodowych. W tych przypadkach stosuje się odpowiednio przepisy art. 45.”

3. Wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia)

W świetle art. 56 § 1 Kodeksu pracy „Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.” Zmiana Kodeksu pracy polega na dodaniu pracownika-członka najbliższej rodziny do kręgu osób, którym w ramach szczególnej ochrony przysługuje wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy. Jest to więc regulacja bardzo podobna do art. 47 Kodeksu pracy (rozwiązanie umowy u pracę za wypowiedzeniem).

Nowe brzmienie art. 57 § 2 Kodeksu pracy:

 „Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko lub pracownikiem-innym członkiem najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.”

  1. Udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim

Pracownica wracająca do pracy po urlopie macierzyńskim, czy rodzicielskim może złożyć wniosek o bezpośrednie wykorzystanie po nim urlopu wypoczynkowego. Pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu. Taką możliwość przyznano także pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, a wraz z najnowszą regulacją również pracownikowi-członkowi najbliższej rodziny. Oznacza to, że np. babcia, która przebywała na urlopie macierzyńskim i chce bezpośrednio po nim skorzystać z urlopu wypoczynkowego, składa stosowny wniosek, a pracodawca musi przychylić się do jej prośby.

Nowe brzmienie art. 163 § 3 Kodeksu pracy:

 „Na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim; dotyczy to także pracownika-ojca wychowującego dziecko lub pracownika innego członka najbliższej rodziny, który korzysta z urlopu macierzyńskiego.”

Wszystkie powyższe przepisy, zgodnie z art. 1821g Kodeksu pracy, stosuje się odpowiednio do urlopu rodzicielskiego.

  1. Ochrona przed rozwiązaniem stosunku pracy

Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy: „Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.” Przytoczonego przepisu nie stosuje się jednak do pracownicy w okresie próbnym nieprzekraczającym jednego miesiąca.

W świetle art. 177 § 4 Kodeksu pracy: „Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest obowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia, pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Okres pobierania tych świadczeń wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Powyższe dwa artykuły stanowią szczególną ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy. Najnowsza nowelizacja Kodeksu pracy do katalogu osób chronionych szczególnie dodaje pracownika-innego członka najbliższej rodziny.

Nowe brzmienie art. 177 § 5 Kodeksu pracy:

„Przepisy § 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio także do pracownika-ojca wychowującego dziecko lub pracownika-innego członka najbliższej rodziny, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego.”

Wejście w życie

Wszystkie powyższe zmiany wejdą w życie z upływem 3 miesięcy od daty ogłoszenia. Stanie się to jeszcze w 2019 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 16 maja 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

Przelew darowizny ze środków firmowych spółki: Czy zwolnienie z podatku od darowizn nadal obowiązuje? Skarbówka wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

REKLAMA

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce kością niezgody. Ale coś się zmienia po 10 latach

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA

Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Rząd ujawnia plan waloryzacji emerytur 2026 – tylko minimum! Co to oznacza dla milionów seniorów?

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

REKLAMA