REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opieka nad osobą starszą w zamian za mieszkanie

Opieka nad osobą starszą w zamian za mieszkanie. / Fot. Shutterstock
Opieka nad osobą starszą w zamian za mieszkanie. / Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli starsza osoba potrzebuje opieki, a dysponuje jedynie niską emeryturą lub rentą, może zapewnić sobie opiekuna poprzez zawarcie z nim umowy dożywocia. Senior przenosi własność swojej nieruchomości (domu, mieszkania, działki) w zamian za dożywotnie sprawowanie nad nim opieki.

Umowa dożywocia

Osoba starsza może zapewnić sobie opiekuna na podstawie umowy dożywocia. Taką umowę może zawrzeć z opiekunem także inna osoba niż wymagający opieki senior.

REKLAMA

Umowa dożywocia uregulowana jest w Kodeksie cywilnym i polega na przeniesieniu własności nieruchomości w zamian za zobowiązanie się przez nabywcę do zapewnienia zbywcy dożywotniego utrzymania. Gdy strony nie postanowią inaczej, nabywca przyjmuje zbywcę jako domownika, dostarcza mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnia mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawia pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Robi to na własny koszt. Jeśli dożywotnik zostaje w dotychczas swoim domu, wszelkie opłaty związane z czynszem, opałem itp. pokrywa nowy właściciel (opiekun).

Polecamy: Pomoc społeczna. Komentarz do ustawy

REKLAMA

Co istotne, co do zasady opiekun nie musi przyjmować starszej osoby do swojego mieszkania w celu sprawowania opieki nad nią. Senior może pozostać w miejscu, gdzie do tej pory mieszkał. Jednak musi być to zgodne z zapisami zawartymi w umowie dożywocia.

Prawo dożywocia jest niezbywalne. Ma charakter ściśle osobisty i wygasa z chwilą śmierci dożywotnika. Umowa dożywocia zawierana jest pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego, ponieważ związana jest z przeniesieniem własności nieruchomości.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W ramach umowy dożywocia można zastrzec zobowiązanie nabywcy do obciążenia nieruchomości na rzecz zbywcy użytkowaniem ograniczonym do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo do spełniania powtarzających się świadczeń w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku.

Umowę dożywocia można zawrzeć także z osobą bliską seniora, np. synem lub córką bądź z kilkoma osobami na raz.

Własność nieruchomości, która przechodzi na właściciela na podstawie umowy o dożywocie łączy się z obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Oznacza to, że w razie późniejszego zbycia nieruchomości nowy nabywca ponosi także osobistą odpowiedzialność za świadczenia tym prawem objęte, czyli wchodzi w sytuację opiekuna osoby starszej. Co ciekawe, przedmiotem przeniesienia praw własności może być inna nieruchomość niż ta, w której senior mieszka.

Zamiana na dożywotnią rentę

Kodeks cywilny przewiduje możliwość zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę. Strony umowy mogą skorzystać z takiej ewentualności, gdy z jakichkolwiek powodów powstaną między nimi takie stosunki, że nie można wymagać, aby pozostawały nadal w bezpośredniej ze sobą styczności. Jedna ze stron występuje wówczas do sądu o zamianę wszystkich lub niektórych uprawnień wynikających z prawa dożywocia na dożywotnią rentę, która odpowiada wartości tych uprawnień.

Co więcej, w wyjątkowych przypadkach sąd może na żądanie jednej ze stron, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości, nawet rozwiązać umowę o dożywocie.

Umowa dożywocia nie jest tożsama z hipotekę odwrócona.

Zmiana właściciela nieruchomości

Jak już wspomniano prawo dożywocia jest związane z własnością nieruchomości. Jeśli nabywca zbywa nieruchomość, prawo to przechodzi na nowego nabywcę, który powinien opiekować się seniorem. Osoba starsza może jednak w takim przypadku zażądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.

Podatek dochodowy

Dyskusyjna jest kwestia konieczności odprowadzenia podatku dochodowego od nabycia nieruchomości w formie umowy dożywocia. Jak liczyć podstawę opodatkowania? Istnieją trzy stanowiska w tej sprawie. Pierwsze nakazuje liczenie podatku od świadczeń, które osoba starsza otrzymuje od nowego właściciela nieruchomości (czyli zapewnienie wyżywienia, ubrania, umożliwienie dalszego mieszkania w zbytej nieruchomości, dostarczanie światła i opału, odpowiedniej pomocy i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawienie pogrzebu na własny koszt). Według drugiej opinii podatek powinno się liczyć od rynkowej wartości zbywanego mieszkania. Trzecie stanowisko podzielił NSA w wyroku z dnia 25 lutego 2014 r. (sygn. II FSK 211/12), zgodnie z którym: mimo że umowa dożywocia jest odpłatną umową, w której zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. dochodzi do zbycia nieruchomości, to z uwagi na niemożliwość zastosowania przesłanek z art. 19 ust. 1-4 u.p.d.o.f. przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości w wyniku tej umowy nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Chodzi o to, że nie ma możliwości określenia ceny (odpłatności) odpłatnego zbycia nieruchomości przez dożywotnika z uwagi na nieweryfikowalny, zależny od długości życia dożywotnika zakres i czas trwania świadczeń z tej umowy.”

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1145)

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1387)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
7 ważnych świadczeń z podwyżką w 2025 r. Które nie wzrosną?

Wybraliśmy kilka najważniejszych świadczeń, których kwoty wzrosną w 2025 r. Nie są to wszystkie świadczenia. Warto przykładowo pamiętać o waloryzacji, która co roku podnosi wysokość emerytur, rent, a także dodatków. W ten sposób od 1 marca 2025 r. podwyżce ulegnie m.in. renta rodzina czy dodatek pielęgnacyjny. Co jeszcze?

Planujesz wyjazd do sanatorium? Będzie taniej. Od października 2024 roku kuracjusze zapłacą od 27,30 zł do 174,30 zł mniej za pobyt

Planujesz wyjazd do sanatorium? Masz szczęście, bo będzie taniej. Od października 2024 roku kuracjusze zapłacą od 27,30 zł do 174,30 zł mniej za pobyt. Wysokość opłat zależy od standardu pokoju i terminu pobytu.

Od 300 do 1200 zł jednorazowego świadczenia. Wnioski można składać tylko do 30 września

Od 300 do 1200 zł jednorazowego świadczenia. Wnioski można składać tylko do 30 września. Sprawdź, komu przysługuje. Kto może liczyć na 1200 zł jednorazowej wypłaty świadczenia. Gdzie złożyć wniosek? Kiedy wypłata świadczenia?

Mało kto wie, że istnieje ten dodatek. A można zyskać nawet 620 zł co miesiąc. I to bez względu na wiek

Nie każdy o tym wie, ale sieroty zupełne mogą liczyć na dodatkowe wsparcie od ZUS. Dodatek dla sieroty zupełnej, który wynosi obecnie ponad 620 zł miesięcznie, przysługuje bez względu na wiek. Jak go otrzymać? Oto szczegóły. 

REKLAMA

Co z czynszem za wynajem zalanych nieruchomości? Kiedy trzeba go obniżyć, a kiedy umowa wygasa lub można od niej odstąpić? Sprawdź zasady.

Czy trzeba płacić czynsz za wynajem zalanych nieruchomości? Kiedy trzeba go obniżyć, a kiedy umowa wygasa lub można od niej odstąpić? Gdy woda opada, osoby dotknięte skutkami powodzi zaczynają zadawać sobie pytanie, co dalej?

Wdrożenie nowych przepisów dotyczących sygnalistów jest szczególnie trudne dla firm rodzinnych

Małe i średnie przedsiębiorstwa stoją teraz przed wieloma wyzwaniami związanymi ze zmianami w przepisach prawa pracy. Nowe obowiązki czekają je także w związku z regulacjami dotyczącymi sygnalistów. Wdrożenie nowych przepisów jest szczególnie trudne dla firm rodzinnych.

Zakaz zadawania prac domowych w szkołach. Decyzja zależy od ucznia i jego rodziców

Obowiązujące przepisy zakazują zadawania prac domowych w pierwszych trzech klasach w szkołach podstawowych. W starszych klasach prace nie są obowiązkowe - decyzja o tym, czy wykonać zadanie, leży po stronie ucznia i jego rodziców. Skutki ograniczenia możliwości zadawania prac domowych zależą od reakcji nauczycieli.

Chat GPT wkracza do szkół. MEN: sztuczna inteligencja ma pomagać uczniom, stanowić wsparcie dla nauczycieli i organizować pracę szkoły

MEN wprowadza do szkół sztuczną inteligencję. Chat GPT ma stanowić wsparcie dla nauczycieli i pomoc w edukacyjnym i osobowym rozwoju ucznia, a także w organizacji pracy szkoły – wynika z „Polityki Cyfrowej Transformacji Edukacji”, nad którą pracuje resort i która ma wyznaczyć ramy polityki i działań państwa niezbędne do dalszego rozwoju edukacji cyfrowej w Polsce. 

REKLAMA

Aktywnie w żłobku: od 1 października wyższe dofinansowanie do pobytu dziecka w żłobku. Bez względu na dochód w rodzinie, bez dolnego limitu wiekowego

Aktywnie w żłobku: od 1 października wyższe dofinansowanie do pobytu dziecka w żłobku. Bez względu na dochód w rodzinie, bez dolnego limitu wiekowego. Gdzie składać wnioski? Kiedy pierwsze wypłaty świadczenia?

Zaświadczenia z KRK w szkołach. Rodzic przestępcą? Dyrektorzy z aktami, że nie [Opieka na wycieczce, basen, teatr, kino]

Dokumenty dotyczą rodziców angażujących się w opiekę nad dziećmi taką jak: 1) wyjazd z uczniami na wycieczkę szkolną, 2) wyjście uczniów ze szkoły do teatru, do kina, na basen. Przepisy nakazują dyrektorom szkół i przedszkoli prowadzenie - tu cytat z przepisów - "dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do takiej działalności jak np. opieka nad dziećmi." W praktyce oznacza to konieczność prowadzenia akt dla rodziców, którzy np. jadą na wycieczkę z uczniami jako opiekunowie.

REKLAMA