REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak - za brak opieki nad niepełnosprawnymi, nad teściami: ogólnie osobami nieporadnymi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
pozbawienia wolności, opieka, teściowie, kodeks karny
Za brak opieki nad teściami nawet do 15 lat pozbawienia wolności
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Ostatnio jest "burza" wokół uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami. Obiecywano wiele, a wyjdzie jak zwykle. Ba - pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak. Za co? No np. za brak opieki nad osobami z niepełnosprawnościami, za brak opieki nad teściami, rodzicami innymi: ogólnie osobami nieporadnymi. Cóż... można teściów lubić lub nie, podobnie z innymi bliskimi, ale nigdy nie powinno się ich zostawiać na pastwę losu, gdyż może to grozić konsekwencjami karnymi, nawet pozbawieniem wolności na wiele, wiele lat.

Każdy się starzeje. Nie wszyscy jednak są samodzielni w sędziwym wieku czy nawet w wieku 50., 60. lat lub w wieku młodszym. Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań, w szczególności od stanu zdrowia. Niektórym trzeba systematycznie pomagać, dotyczy to między innymi osób z niepełnosprawnościami. Często potrzebna jest również pełna opieka nad osobami zupełnie nieporadnymi, nieporadnymi w różnym sensie: życiowym, społecznym, prawnym, zdrowotnym. Można teściów lubić lub nie, ale nigdy nie powinno się ich zostawiać na pastwę losu, gdyż może to grozić konsekwencjami karnymi, nawet pozbawieniem wolności na wiele lat. Szczególnie jeżeli osoby są nieporadne ze względu na ich stan psychiczny lub fizyczny - to tym bardziej wymagają opieki, nie należy więc ich porzucać.

REKLAMA

Czym jest porzucenie?

Porzucenie możemy rozumieć w sensie potocznym, jako po prostu zostawienie kogoś czy to męża, żony, rodziny, dzieci, partnera, ale też w prawnym. Jeżeli chodzi o ustawową definicję, a raczej konsekwencje porzucenia trzeba odnieść się oczywiście do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 poz. 383, dalej jako; KK). Przepisy art. 210 § 1 i 2 KK odnoszą się właśnie do porzucenia i konsekwencji z tym związanych. Mianowicie:

  • § 1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
  • § 2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15.

Porzucenie o jakim mowa w tych przepisach oznacza opuszczenie dziecka lub osoby nieporadnej wraz z zaprzestaniem troszczenia się o te osoby, bez zapewnienia im opieki ze swojej strony czy ze strony innych osób. W istocie jest więc to pozostawienie na tzw. pastwę losu, własnemu losowi osoby, nad którą miała być roztoczona opieka, jednak chodzi tu nie tylko o zaniechanie sprawowania opieki nad osobą małoletnią lub nieporadną, lecz także o uniemożliwienie takiej osobie udzielenia natychmiastowego wsparcia.

Porzucenie ojca, który wymagał całodobowej opieki

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 4 czerwca 2001 r. (sygn. V KKN 94/99) dotyczy istoty porzucenia. Oto kluczowe punkty wyroku:

  • Opis czynu – Mirosław J.G. został skazany za porzucenie swojego ojca Józefa G., który wymagał całodobowej opieki. Po odebraniu go ze szpitala pozostawił go bez niezbędnej opieki, co zostało zakwalifikowane jako naruszenie art. 210 § 1 KK.
  • Uszczegóławiając Józef G. był w podeszłym wieku i wymagał stałej opieki. Mirosław J.G., jako jego syn, był zobowiązany do zapewnienia mu odpowiednich warunków życia. Miało miejsce zaniedbanie – w okresie od stycznia do sierpnia 1996 r. oskarżony nie sprawował należytej opieki nad ojcem, pozostawiając go w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia. W styczniu 1997 r. oskarżony groził telefonicznie Eugenii G. pozbawieniem życia, aby zmusić ją do nakłonienia Józefa G. do wycofania pozwu dotyczącego odwołania darowizny mieszkania.
  • Wyrok I instancji: Sąd Rejonowy skazał Mirosława J.G. na siedem miesięcy pozbawienia wolności (z warunkowym zawieszeniem) oraz grzywnę. Dodatkowo zasądzono zwrot kosztów adwokackich na rzecz pokrzywdzonych.
  • Apelacja – Obrońca oskarżonego wniósł apelację, wskazując m.in.. błędną kwalifikację prawną czynu oraz naruszenie zasady reformationis in peius.
  • Wyrok II instancji: Sąd zmienił wyrok, uchylając karę łączną, skazanie za groźby, oraz modyfikując zarzuty dotyczące porzucenia ojca, co skutkowało ponowną oceną czynu.
  • Skarga kasacyjna" Obrońca oskarżonego wniósł kasację do Sądu Najwyższego, argumentując naruszenie prawa, szczególnie w zakresie zmiany kwalifikacji czynu na niekorzyść oskarżonego. Decyzja Sądu Najwyższego – uznano, że doszło do rażącego naruszenia zasady reformationis in peius, ponieważ Sąd odwoławczy zmienił opis czynu w sposób niekorzystny dla oskarżonego, mimo że apelacja pochodziła od obrońcy. W efekcie sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy, który miał uwzględnić wytyczne Sądu Najwyższego dotyczące zasad procesu i ponownej kwalifikacji prawnej czynu.

Pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak - za brak opieki nad niepełnosprawnymi, nad teściami: ogólnie osobami nieporadnymi

Podsumowując zagadnienie porzucenia zwracamy uwagę na kilka najważniejszych punktów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. Zakres ochrony – obejmuje funkcję opiekuńczo-wychowawczą rodziny i instytucji opieki.
  2. Podmiot na którym dokonane jest przestępstwo - katalog jest bardzo szeroki! Ustawodawca jedynie wprost wskazuje na małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę - przez co możemy rozumieć już w zasadzie m.in. rodziców, teściów, dzieci, osoby z niepełnosprawnościami pozostającymi pod opieką, wnuki, osoby z którą mamy zawartą umowę o dożywocie itd, itd.
  3. Podmiot przestępstwa – sprawcą może być osoba zobowiązana formalnie lub faktycznie do opieki nad pokrzywdzonym. Sprawcą może być osoba zobowiązana do opieki, formalnie (np. rodzic, opiekun prawny, nauczyciel) lub faktycznie (np. osoba przyjmująca dziecko pod swoją opiekę).
  4. Czynność sprawcza – porzucenie definiowane jest jako świadome pozostawienie podopiecznego własnemu losowi, bez zapewnienia mu opieki.
  5. Skutki prawne – przestępstwo ma charakter formalny, a w przypadku kwalifikowanego skutku śmierci konieczne jest udowodnienie związku przyczynowego.

Podsumowując, porzucenie definiowane jest jako świadome opuszczenie podopiecznego czy innej osoby bez zapewnienia jej opieki. Jest to przestępstwo formalne – dokonane już w momencie oddalenia się od dziecka czy tej osoby. W kwalifikowanej wersji, jeśli porzucenie skutkuje śmiercią, sprawca podlega surowszej karze. Przestępstwo może być popełnione przez działanie lub zaniechanie. Odpowiedzialność spoczywa zarówno na osobie, która faktycznie porzuca, jak i na podżegających lub pomocnikach. Kara podstawowa: od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. W przypadku skutku śmiertelnego: od 2 do 15 lat.

Ważne

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 poz. 383)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
O ile spadną raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%?

REKLAMA

35 stopni Celsjusza - maksymalna temperatura w pracy (w pomieszczeniu). MRPiPS zmienia przepisy BHP. Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

REKLAMA

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA