REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak - za brak opieki nad niepełnosprawnymi, nad teściami: ogólnie osobami nieporadnymi

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
pozbawienia wolności, opieka, teściowie, kodeks karny
Za brak opieki nad teściami nawet do 15 lat pozbawienia wolności
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Ostatnio jest "burza" wokół uprawnień dla osób z niepełnosprawnościami. Obiecywano wiele, a wyjdzie jak zwykle. Ba - pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak. Za co? No np. za brak opieki nad osobami z niepełnosprawnościami, za brak opieki nad teściami, rodzicami innymi: ogólnie osobami nieporadnymi. Cóż... można teściów lubić lub nie, podobnie z innymi bliskimi, ale nigdy nie powinno się ich zostawiać na pastwę losu, gdyż może to grozić konsekwencjami karnymi, nawet pozbawieniem wolności na wiele, wiele lat.

Każdy się starzeje. Nie wszyscy jednak są samodzielni w sędziwym wieku czy nawet w wieku 50., 60. lat lub w wieku młodszym. Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań, w szczególności od stanu zdrowia. Niektórym trzeba systematycznie pomagać, dotyczy to między innymi osób z niepełnosprawnościami. Często potrzebna jest również pełna opieka nad osobami zupełnie nieporadnymi, nieporadnymi w różnym sensie: życiowym, społecznym, prawnym, zdrowotnym. Można teściów lubić lub nie, ale nigdy nie powinno się ich zostawiać na pastwę losu, gdyż może to grozić konsekwencjami karnymi, nawet pozbawieniem wolności na wiele lat. Szczególnie jeżeli osoby są nieporadne ze względu na ich stan psychiczny lub fizyczny - to tym bardziej wymagają opieki, nie należy więc ich porzucać.

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest porzucenie?

Porzucenie możemy rozumieć w sensie potocznym, jako po prostu zostawienie kogoś czy to męża, żony, rodziny, dzieci, partnera, ale też w prawnym. Jeżeli chodzi o ustawową definicję, a raczej konsekwencje porzucenia trzeba odnieść się oczywiście do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 poz. 383, dalej jako; KK). Przepisy art. 210 § 1 i 2 KK odnoszą się właśnie do porzucenia i konsekwencji z tym związanych. Mianowicie:

  • § 1. Kto wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę tę porzuca, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
  • § 2. Jeżeli następstwem czynu jest śmierć osoby określonej w § 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15.

Porzucenie o jakim mowa w tych przepisach oznacza opuszczenie dziecka lub osoby nieporadnej wraz z zaprzestaniem troszczenia się o te osoby, bez zapewnienia im opieki ze swojej strony czy ze strony innych osób. W istocie jest więc to pozostawienie na tzw. pastwę losu, własnemu losowi osoby, nad którą miała być roztoczona opieka, jednak chodzi tu nie tylko o zaniechanie sprawowania opieki nad osobą małoletnią lub nieporadną, lecz także o uniemożliwienie takiej osobie udzielenia natychmiastowego wsparcia.

Porzucenie ojca, który wymagał całodobowej opieki

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 4 czerwca 2001 r. (sygn. V KKN 94/99) dotyczy istoty porzucenia. Oto kluczowe punkty wyroku:

REKLAMA

  • Opis czynu – Mirosław J.G. został skazany za porzucenie swojego ojca Józefa G., który wymagał całodobowej opieki. Po odebraniu go ze szpitala pozostawił go bez niezbędnej opieki, co zostało zakwalifikowane jako naruszenie art. 210 § 1 KK.
  • Uszczegóławiając Józef G. był w podeszłym wieku i wymagał stałej opieki. Mirosław J.G., jako jego syn, był zobowiązany do zapewnienia mu odpowiednich warunków życia. Miało miejsce zaniedbanie – w okresie od stycznia do sierpnia 1996 r. oskarżony nie sprawował należytej opieki nad ojcem, pozostawiając go w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia. W styczniu 1997 r. oskarżony groził telefonicznie Eugenii G. pozbawieniem życia, aby zmusić ją do nakłonienia Józefa G. do wycofania pozwu dotyczącego odwołania darowizny mieszkania.
  • Wyrok I instancji: Sąd Rejonowy skazał Mirosława J.G. na siedem miesięcy pozbawienia wolności (z warunkowym zawieszeniem) oraz grzywnę. Dodatkowo zasądzono zwrot kosztów adwokackich na rzecz pokrzywdzonych.
  • Apelacja – Obrońca oskarżonego wniósł apelację, wskazując m.in.. błędną kwalifikację prawną czynu oraz naruszenie zasady reformationis in peius.
  • Wyrok II instancji: Sąd zmienił wyrok, uchylając karę łączną, skazanie za groźby, oraz modyfikując zarzuty dotyczące porzucenia ojca, co skutkowało ponowną oceną czynu.
  • Skarga kasacyjna" Obrońca oskarżonego wniósł kasację do Sądu Najwyższego, argumentując naruszenie prawa, szczególnie w zakresie zmiany kwalifikacji czynu na niekorzyść oskarżonego. Decyzja Sądu Najwyższego – uznano, że doszło do rażącego naruszenia zasady reformationis in peius, ponieważ Sąd odwoławczy zmienił opis czynu w sposób niekorzystny dla oskarżonego, mimo że apelacja pochodziła od obrońcy. W efekcie sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy, który miał uwzględnić wytyczne Sądu Najwyższego dotyczące zasad procesu i ponownej kwalifikacji prawnej czynu.

Pieniędzy nie dadzą, ale do 15 lat pozbawienia wolności już tak - za brak opieki nad niepełnosprawnymi, nad teściami: ogólnie osobami nieporadnymi

Podsumowując zagadnienie porzucenia zwracamy uwagę na kilka najważniejszych punktów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. Zakres ochrony – obejmuje funkcję opiekuńczo-wychowawczą rodziny i instytucji opieki.
  2. Podmiot na którym dokonane jest przestępstwo - katalog jest bardzo szeroki! Ustawodawca jedynie wprost wskazuje na małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny osobę - przez co możemy rozumieć już w zasadzie m.in. rodziców, teściów, dzieci, osoby z niepełnosprawnościami pozostającymi pod opieką, wnuki, osoby z którą mamy zawartą umowę o dożywocie itd, itd.
  3. Podmiot przestępstwa – sprawcą może być osoba zobowiązana formalnie lub faktycznie do opieki nad pokrzywdzonym. Sprawcą może być osoba zobowiązana do opieki, formalnie (np. rodzic, opiekun prawny, nauczyciel) lub faktycznie (np. osoba przyjmująca dziecko pod swoją opiekę).
  4. Czynność sprawcza – porzucenie definiowane jest jako świadome pozostawienie podopiecznego własnemu losowi, bez zapewnienia mu opieki.
  5. Skutki prawne – przestępstwo ma charakter formalny, a w przypadku kwalifikowanego skutku śmierci konieczne jest udowodnienie związku przyczynowego.

Podsumowując, porzucenie definiowane jest jako świadome opuszczenie podopiecznego czy innej osoby bez zapewnienia jej opieki. Jest to przestępstwo formalne – dokonane już w momencie oddalenia się od dziecka czy tej osoby. W kwalifikowanej wersji, jeśli porzucenie skutkuje śmiercią, sprawca podlega surowszej karze. Przestępstwo może być popełnione przez działanie lub zaniechanie. Odpowiedzialność spoczywa zarówno na osobie, która faktycznie porzuca, jak i na podżegających lub pomocnikach. Kara podstawowa: od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. W przypadku skutku śmiertelnego: od 2 do 15 lat.

Ważne

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2025 poz. 383)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zakaz trzymania psów na łańcuchach coraz bliżej! Posłowie wprowadzają rewolucyjne zmiany – co czeka właścicieli czworonogów?

Polscy posłowie szykują prawdziwą rewolucję w traktowaniu czworonogów – Sejm pracuje nad ustawą, która zakaże trzymania psów na łańcuchach. Nowe przepisy przewidują liczne wyjątki, szczegółowe regulacje dotyczące kojców i obowiązek codziennego ruchu dla pupili.

Unia Europejska wprowadza zmiany w przepisach. Chodzi o piece na gaz

Zgodnie z opublikowanymi przez Komisję Europejską wytycznymi dotyczącymi dyrektywy EPBD, sprecyzowano, co oznacza "kocioł na paliwa kopalne" oraz "budynek o zerowej emisji". Celem tych wyjaśnień jest pomoc państwom członkowskim w interpretacji przepisów. Komisja wyjaśnia również, co oznaczają te regulacje w kontekście ewentualnego zakazu stosowania pieców gazowych.

Sejm na żywo: 24 września 2025 [Transmisja online]

W środę, 24 września rozpocznie się trzydniowe posiedzenie Sejmu. Początek obrad zaplanowany został na godzinę 10:00.

Zamknięcie granicy z Białorusią na 14 dni – konsekwencje dla gospodarki i biznesu

Jutro, w czwartek o godz. 0.01 w nocy, zostaną ponownie otwarte przejścia graniczne z Białorusią. Dwutygodniowy okres zamknięcia tej granicy to poważny wstrząs dla polskiej i europejskiej gospodarki. Zatrzymanie transportu na jednym z kluczowych korytarzy handlowych Unii Europejskiej – Jedwabnym Szlaku – powoduje straty liczone w setkach milionów euro, a skutki odczuwają nie tylko przedsiębiorstwa, lecz także konsumenci i lokalne społeczności.

REKLAMA

66 000 osób odeszło z WZON i ZUS bez choć jednej złotówki ze świadczenia wspierającego

120 000 osób niepełnosprawnych otrzymuje świadczenie wspierające (dane ZUS z marca 2025 r.) w tym około 54 000 osób niepełnosprawnych ma to świadczenie w najwyższej wysokości (po zaokrągleniu 4134 zł miesięcznie). Jednocześnie aż 66 000 osób niepełnosprawnych nie otrzymało od WZON nawet 70 punktów. W konsekwencji nie otrzymają choćby symbolicznej złotówki ze świadczenia wspierającego. Rząd często podnosi w Sejmie argument, że brak podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego (tylko 215,84 zł) wynika z tego, że osoby mające ten zasiłek mogą otrzymać świadczenie wspierające. Jest tu argument "Tak, zasiłek pielęgnacyjny jest bardzo niski, ale nie podwyższamy go bo beneficjenci zasiłku pielęgnacyjnego mogą go uzupełnić świadczeniem wspierającym.

Świadczenie wspierające 2025: zasady, punktacja. Jak złożyć wniosek? ZUS: Nie płać pośrednikowi, nie podpisuj podejrzanych pełnomocnictw!

ZUS przypomina, że nie trzeba płacić kancelariom ani pośrednikom za pomoc w uzyskaniu świadczenia wspierającego. Wniosek można złożyć samodzielnie przez stronę internetową ZUS-u lub bezpośrednio w placówkach Zakładu.

Trzymiesięczny urlop bezpłatny dla każdego – bez ograniczeń stażowych. Co musisz wiedzieć?

Pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę mają prawo do różnego rodzaju urlopów gwarantowanych przez Kodeks pracy. Jednym z nich jest urlop bezpłatny, który zawiesza prawa i obowiązki obu stron - zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Kiedy pracownik może z niego skorzystać i czy w trakcie takiego urlopu otrzymuje wynagrodzenie? Oto szczegóły.

Liczne zmiany przepisów dla spółdzielni mieszkaniowych i ich członków w 2026 roku. Co się zmieni?

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz ustawy - Prawo spółdzielcze. Nowelizacja ta ma trzy zasadnicze cele: (1) przywrócenie członkostwa w spółdzielni osobom, które je utraciły na skutek wejścia w życie art. 4 nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z 20 lipca 2017 r., (2) wprowadzenie rozwiązań prawnych skłaniających spółdzielnie do podejmowania inwestycji mających na celu ustanawianie lokatorskich praw do lokali. Ponadto (3) nowelizacja ma wprowadzić liczne przepisy wzmacniające pozycję prawną członków spółdzielni mieszkaniowych, usprawniające funkcjonowanie tych spółdzielni mieszkaniowych i zwiększające transparentność ich funkcjonowania.

REKLAMA

W tym roku, zmiana czasu letniego na zimowy, zaskoczy nas szybciej niż w roku ubiegłym. Czy tym razem, zegarki przestawimy po raz ostatni i jak wpłynie to na wynagrodzenie osób, które pracują w noc zmiany czasu? [czas zimowy 2025]

Już niebawem czeka nas kolejna zmiana czasu – tym razem z letniego, na zimowy W tym roku, przypada ona szybciej, niż w roku ubiegłym. W noc zmiany czasu, będziemy spali godzinę dłużej, tym samym jednak – po przestawieniu zegarków, zmrok będzie zapadał wcześniej. W związku z trwającą od kilku lat (zarówno na szczeblu krajowym, jak i UE) ożywioną dyskusją na temat likwidacji dwukrotnych zmian czasu w ciągu roku – wiele osób zadaje sobie pytanie, czy to tym razem, przestawimy zegarki po raz ostatni? Zmiana czasu letniego na zimowy, nie bez znaczenia pozostaje również dla wynagrodzenia osób pracujących w momencie, kiedy jest ona dokonywana.

Nowe przepisy ważne dla wspólnot mieszkaniowych od 2026 r. Podwyższanie zaliczek, balkony, liczniki, kontrola zarządu, udostępnienie lokalu, definicja wspólnoty i inne zmiany

W dniu 19 września 2025 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o własności lokali oraz ustawy - Prawo budowlane. Podstawowym celem tej nowelizacji jest dostosowanie działalności wspólnot mieszkaniowych do zmian, jakie zaszły na rynku zarządzania wspólnotami na przestrzeni minionych 30 lat, tj. od wejścia w życie tej ustawy. Jak wyjaśnia Minister Finansów i Gospodarki (odpowiedzialny za przygotowanie projektu zmian przepisów), zmiany te są podsumowaniem zapadłego na tym tle orzecznictwa, praktyki zarządców nieruchomości, rozwoju technologii budownictwa wielorodzinnego oraz zmian w innych aktach prawnych dotyczących działalności wspólnot. Poniżej prześledzimy najważniejsze zmiany jakie przynieść ma ta nowelizacja.

REKLAMA