REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami, chodzi głównie o limit wieku i wysokość świadczenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami, chodzi głównie o limit wieku i wysokość świadczeń
Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami, chodzi głównie o limit wieku i wysokość świadczeń
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy dotyczące renty wdowiej wywołały oburzenie wśród seniorów. Skargi dotyczą przede wszystkim wprowadzonych limitów wieku oraz wysokości świadczeń z ZUS, które zdaniem wielu osób nie chronią wystarczająco osób starszych po śmierci małżonka. Zmiany weszły od stycznia 2025 roku, ale ich weryfikacja nastąpi dopiero w 2028 roku.

rozwiń >

Kontrowersje wokół renty wdowiej. Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) odnotowuje rosnącą liczbę skarg dotyczących zasad wypłaty renty wdowiej, czyli świadczenia przysługującego w sytuacji zbiegu emerytury i renty rodzinnej. Głównym przedmiotem zarzutów są ograniczenia w prawie do świadczenia – szczególnie wymóg nabycia prawa do renty rodzinnej w ciągu 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego oraz limit łącznej kwoty świadczeń do trzykrotności najniższej emerytury. W odpowiedzi na te wątpliwości zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk z prośbą o stanowisko w tej sprawie. Resort argumentuje, że zmiany mają na celu kierowanie wsparcia do najbardziej potrzebujących, a ewentualne korekty zostaną rozważone podczas planowanej weryfikacji świadczenia w 2028 roku.

REKLAMA

Renta wdowia: seniorzy oburzeni ograniczeniami w przepisach, chodzi głównie o limit wieku wdowy i wdowca

REKLAMA

RPO otrzymuje liczne skargi na nowe zasady wypłat w zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych, zwanych rentą wdowią, przewidzianych na mocy ustawy z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. W świetle obecnych regulacji generalną zasadą jest, że w razie zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych wypłaca się jedno z nich - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Dlatego po śmierci małżonka osoba owdowiała może zachować swoje świadczenie emerytalno-rentowe albo z niego zrezygnować i wybrać rentę rodzinną po zmarłym.

Nowelizacja wprowadza tzw. rentę wdowią, czyli nową regułę zbiegu prawa do renty rodzinnej z uprawnieniami do innych świadczeń emerytalno-rentowych. Znowelizowane przepisy weszły w życie 1 stycznia 2025 r  W myśl nowych rozwiązań w przypadku zbiegu prawa do wskazanych świadczeń z rentą rodzinną, jedno wybrane będzie wypłacane w całości (np. renta rodzinna), a drugie (np. emerytura) w wysokości wynoszącej od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. - 15%, a od 1 stycznia 2027 r. - 25%. Rada Ministrów dokona w 2028 r. weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu dla oceny możliwości i zasadności jego podwyższenia. Uwzględniona przy tym będzie sytuacja społeczno-gospodarcza kraju.

Seniorom nie podoba się ograniczenie wysokości renty wdowiej do trzykrotności najniższej emerytury

Jednocześnie nowelizacja przewiduje ograniczenie wysokości renty wdowiej. Suma wypłacanych świadczeń w zbiegu nie będzie mogła przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Obecnie jest to 5342,88 zł. Natomiast kwota obowiązująca od 1 lipca 2025 r. jest znana po 1 marca 2025 r., po waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych wynosi 5 636,73 zł. Jeśli suma renty wdowiej przekroczy trzykrotność najniższej emerytury, organ rentowy pomniejszy świadczenia o kwotę przekroczenia. 

Ograniczając zakres wprowadzanych rozwiązań, ustawodawca zastrzegł, że osoba uprawniona będzie miała prawo do wypłaty renty wdowiej w przypadku:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, tj. 60 lat dla kobiet lub 65 lat dla mężczyzn,
  • pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,
  • nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Prawo to ustanie z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego małżeństwa przez osobę uprawnioną.

Wprowadzone rozwiązania są realizacją postulatów kierowanych również do RPO. Nowelizację uchwalono w wyniku obywatelskiego projektu. Podkreślano, że jego celem jest zapobieżenie ekonomicznej degradacji gospodarstw domowych emerytów i rencistów wskutek śmierci małżonka. Wskazywano, że ustawa przyczyni się do ograniczenia poziomu wykluczenia osób starszych.

Zasady wypłaty renty wdowiej zostały znacznie zmodyfikowano podczas prac legislacyjnych

REKLAMA

W stanowisku Rady Ministrów wskazano, że zasada wypłaty jednego świadczenia ma szczególne konsekwencje społeczne w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku z prawem do innego świadczenia emerytalno-rentowego, które nabył małżonek. Zastosowanie tej reguły prowadzi w wielu przypadkach do ekonomicznej degradacji gospodarstw domowych emerytów i rencistów po śmieci jednego z małżonków. Jest to szczególnie dotkliwe w przypadku świadczeniobiorców pobierających świadczenia najniższe, ale nie tylko. Wskazano, że zasada ta jest postrzegana przez wielu świadczeniobiorców jako niesprawiedliwa i ograniczająca możliwości korzystania z wkładu, który wniósł zmarły małżonek do systemu emerytalnego. 

Obywatelski projekt prowadzi do zapewnienia godnych warunków życia emerytom i rencistom po śmierci współmałżonka. W ocenie Rady Ministrów wymaga to doprecyzowania kręgu osób, które mogą skorzystać z reguły zbiegu i rozważenia ostatecznego kształtu limitu świadczeń w zbiegu tak, aby mogły na tym skorzystać głównie osoby starsze, co do  których jest rzeczywiste ryzyko degradacji ekonomicznej po śmierci małżonka. 

W stanowisku przewidziano poprawki ograniczające propozycje z projektu obywatelskiego. Podczas prac legislacyjnych znacznie zmodyfikowano proponowane rozwiązania. Nie tylko ograniczając sumy pobranych w zbiegu świadczeń do trzykrotnej najniższej emerytury, lecz również zakres podmiotowy nowych rozwiązań.

Skargi seniorów dotyczące renty wdowiej, chodzi głównie o wiek wdowy lub wdowca

Większość skarg kierowanych do RPO kwestionuje wprowadzenie wymogu nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Oznacza to konieczność nabycia prawa do renty rodzinnej w wieku nie wcześniej niż 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Skarżący zwracają uwagę, że wiek uprawniający do nabycia prawa do renty rodzinnej w systemie powszechnym i rolniczym zarówno dla wdowy jak i wdowca wynosi 50 lat. A uprawnienie do tego świadczenia w niższym wieku można nabyć również w związku z niezdolnością do pracy czy opieką na dziećmi. Nie każdy zatem wdowiec lub wdowa uprawniony do renty rodzinnej, choćby był uprawniony do świadczenia w najniższej wysokości, będzie adresatem nowych zasad zbiegu. Wyłączeni zostali ci, w szczególności, co owdowieli wcześniej.

Skarżący powołują się na naruszenie zasady równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP) przy określaniu zakresu podmiotowego nowych regulacji. Wskazywano na dowolność przyjętego kryterium nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Część skarg kwestionowała też ograniczenia wysokości sumy świadczeń w zbiegu do trzykrotności najniższej emerytury oraz wskaźników procentowych 15% i 25%, co zasadniczo odbiega od propozycji projektu obywatelskiego.

Limity w rencie wdowiej. Odpowiedź Sebastiana Gajewskiego, podsekretarza stanu w MRPiPS

W przekazanym piśmie przedstawił Pan Rzecznik obowiązujący stan prawny oraz zakres zmian, które wprowadza ww. ustawą, jak również uwagi obywateli zgłaszane do Biura Pana Rzecznika, a związane z wprowadzonymi przez Sejm RP zmianami do obywatelskiego projektu, który stanowił podstawę do wypracowania rozwiązań, dotyczących tzw. renty wdowiej. Przedstawione uwagi dotyczą ograniczenia wysokości kwoty wypłacanych świadczeń w zbiegu, jak również wprowadzonych warunków ograniczających zakres podmiotowy nowych rozwiązań.

W związku z powyższym należy wskazać, że ustawa z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza od 1 stycznia 2025 r. nową regułę zbiegu prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku i prawa do własnego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym. Przepisy ustawy przewidują, że w przypadku zbiegu prawa do powyższych świadczeń, począwszy od 1 lipca 2025 r., jedno świadczenie wypłacane byłoby wdowie lub wdowcowi w całości, a drugie w okresie przejściowym, tj. od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. w wysokości 15%, a od 1 stycznia 2027 r. 25%. Obecnie, w przypadku zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych, obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Przywołana ustawa wprowadza nową regułę zbiegu prawa do nabytej renty rodzinnej.

Przywołane przepisy określają krąg osób uprawnionych do skorzystania z nowej reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej z innym świadczeniem emerytalno-rentowym. Wdowa lub wdowiec ubiegający się o ustalenie nowej reguły zbiegu prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz prawa do innego świadczenia emerytalno-rentowego będą musieli spełnić warunki:

  • osiągnięcia wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  • pozostawania we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka;
  • nabycia prawa do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego określonego w art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
  • niewstąpienia w nowy związek małżeński (wypłata świadczeń w zbiegu na zasadach tzw. renty wdowiej będzie ustawała z dniem poprzedzającym dzień zawarcia nowego związku małżeńskiego przez osobę uprawnioną).

Dodatkowo ustawa wprowadza limit pobieranych świadczeń w zbiegu w ramach tzw. renty wdowiej do poziomu trzykrotności najniższej emerytury.

Warunki te wynikają z konieczności skierowania wsparcia w postaci renty wdowiej do osób najbardziej potrzebujących, które śmierć małżonka odczuły w sposób dotkliwy finansowo, a ze względu na swój wiek nie miały już możliwości samodzielnie poprawić swojej sytuacji bytowej. Wprowadzenie tych warunków jest rozwiązaniem kompromisowym, wynikającym z możliwości odpowiedzialnego wdrożenia nowego rozwiązania do systemu emerytalno- rentowego, przy uwzględnieniu oczekiwań wnioskodawców projektu obywatelskiego, a także możliwości Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i budżetu państwa, z którego dotowany jest FUS.

Rząd planuje weryfikację renty wdowiej dopiero w 2028 roku

Jednocześnie informuję Pana Rzecznika, że zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 26 lipca 2024 r. Rada Ministrów dokona w 2028 roku weryfikacji wskaźnika wysokości świadczeń w zbiegu, w celu oceny możliwości i zasadności jego ewentualnego podwyższenia, uwzględniając na tle sytuacji społeczno-gospodarczej kraju sytuację dochodową grup osób uprawnionych na mocy niniejszej ustawy do wypłaty świadczeń w zbiegu. Będzie to stanowiło okazję do podjęcia ewentualnej dyskusji również co do kształtu innych rozwiązań w tym zakresie. III.7060.717.2024

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Już nie tylko wlepiają kary. Skarbówka wchodzi na pensje za… niepłacenie abonamentu RTV?

- Najpierw było nawoływanie do niepłacenia i likwidacji abonamentu RTV i nazywanie go "haraczem ściąganym z ludzi", a teraz mamy zapłacić karę? – oburzają się ci, którzy dowiadują się, że może do nich zapukać pracownik Poczty Polskiej i skasować na ponad 800 złotych. To łagodniejszy wariant ściągania przez państwo regulowanej prawem należności. Może się tym zająć skarbówka, która opornym wchodzi na… pensje.

MOPS: To ZUS rozlicza 17 800 zł zasiłku pielęgnacyjnego. Poprzez emeryturę

Nie wolno łączyć dodatku pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego (wypłacany automatycznie od 75 roku życia przez ZUS). Staruszkowie, którzy nie dostrzegli, że nie wolno im łączyć obu świadczeń bronią się w sądach, że zasiłek pielęgnacyjny był świadczeniem nienależnym bo emeryt (75+) nie wiedział, że trzeba to podwojone oddać. Ta argumentacja w ogóle nie ma znaczenia bo zasiłek pielęgnacyjny w kolizji z dodatkiem pielęgnacyjnym nie jest świadczeniem nienależnym – Państwo odzyskuje te pieniądze pomniejszając wypłaty emerytur a nie zwrot gotówkowy do MOPS od emeryta.

Nieudane operacje oczu – jak uniknąć tragedii? Sprawdź, zanim podpiszesz zgodę

W ostatnich latach coraz więcej osób decyduje się na zabiegi okulistyczne – laserowe korekcje wzroku, operacje zaćmy, implanty soczewek. Niestety, rośnie też liczba nieudanych zabiegów, które kończą się powikłaniami, a czasem trwałym pogorszeniem wzroku. Dlaczego tak się dzieje? Czy można się przed tym uchronić?

Legalna praca cudzoziemców w Polsce 2025 [przewodnik dla pracodawców]: procedury, zmiany prawa, obowiązki kadrowe

W 2025 roku legalizacja pracy cudzoziemców w Polsce zyskała nowy wymiar – nie tylko z powodu zwiększonego napływu pracowników spoza Unii Europejskiej, lecz przede wszystkim przez istotne zmiany legislacyjne oraz cyfryzację kluczowych procesów administracyjnych.

REKLAMA

Podział mandatów w Sejmie. Wybory 2025

Jaki będzie prawdopodobny podział mandatów w Sejmie po wyborach 2025 roku? Jakie mogą być ewentualne koalicje? Potrzeba większości kwalifikowanej 3/5 do obalania weta prezydenckiego.

Drugi dodatek do renty. Osoby pracujące czują się oszukane. Mogły zostać na rencie socjalnej

Koleni czytelnicy piszą do nas listy o swoim pokrzywdzeniu w sprawie dodatku do renty. Mają go renciści otrzymujący rentę socjalną. Mają obiecaną podobną rentę osoby otrzymujące rentę z tytułu niezdolności od pracy. Obie kategorie rencistów to często tak samo ciężko poszkodowane osoby z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ale rentę socjalną otrzymuje się często w młodym wieku, natomiast rentę z tytułu niezdolności do pracy w sytuacji gdy niepełnosprawność powstała po 18 albo 25 roku życia (to dla uczących się). Są też przypadki rezygnacji z renty socjalnej na trochę wyższą chorobową. I o tym przypadku jest list naszego czytelnika

Od której godziny można głosować? [Wybory]

Od której godziny można głosować czyli o której otwierają lokale wyborcze w niedzielę 1 czerwca 2025 roku? Godziny te obowiązują w wyborach prezydenckich w kraju. Za granicą godziny otwarcia lokali wyborczych mogą się różnić.

Alimenty, których nie ma: Ponad milion dzieci w Polsce bez wsparcia od jednego z rodziców

Zaległości alimentacyjne w Polsce przekroczyły już 16 miliardów złotych, a problem niealimentacji dotyka ponad milion dzieci. To nie tylko rodzinne dramaty – to także systemowe zaniedbania, finansowe wykluczenie i rosnące obciążenie dla państwa. Mimo istnienia Funduszu Alimentacyjnego, wielu samotnych rodziców nadal pozostaje bez realnego wsparcia.

REKLAMA

Kiedy wyniki drugiej tury wyborów prezydenckich? Szef PKW o możliwym terminie

„Mam nadzieję, że te wyniki uda się ogłosić równie szybko jak po pierwszej turze, czyli w poniedziałek rano czy wczesnym popołudniem” – powiedział podczas piątkowej konferencji prasowej Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Sylwester Marciniak.

Darowizna pieniężna od siostry, w kwocie 50 000 zł. Co decyduje o zwolnieniu z podatku?

Otrzymałeś darowiznę 50 000 zł od siostry? W określonych sytuacjach nie musisz płacić podatku. Kluczowe są terminy, formalności i pokrewieństwo. Sprawdź, co dokładnie decyduje o zwolnieniu z obowiązku podatkowego w takiej transakcji.

REKLAMA