Pobyt za granicą a postępowanie karnoskarbowe w Polsce

Kodeks karny skarbowy (kks), inaczej niż kodeks postępowania karnego, dotyczący przestępstw tzw. pospolitych, zawiera szczególne zasady regulujące postępowanie w stosunku do osób nieobecnych (art. od 173 do 177 kks). Zasad takich brak w Kodeksie postępowania karnego. Przeciwnie wręcz, kodeks ten co do zasady wyklucza procedowanie sądowe w stosunku do sprawcy przestępstwa który nie został ujęty przez organy ściągania.

Ze względu jednak na charakter przestępczości skarbowej ustawodawca wprowadził, stosowne unormowania, mające zapewnić skuteczność ściągania czynów godzących w interes fiskalny państwa (przestępstwa i wykroczenia podatkowo i celne) tak aby możliwym było wydanie wyroku karnego stosunku do osób nieobecnych tzn. sprawców przebywających za granicą albo osób ukrywających się przed wymiarem sprawiedliwości.

Zobacz również serwis: Sprawy karne

Zastosowanie tych specjalnych reguł prowadzenia procesu zależą od zaistnienia przesłanek pozytywnych. Są nimi alternatywnie:

1. pobyt sprawcy na stałe za granicą;

2. brak możliwości ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu sprawcy w kraju.

Dodatkowo, warunkiem wykluczającym prowadzenie postępowania w stosunku do nieobecnych są:

1. wątpliwości co do winy sprawcy lub okoliczności popełnienia czynu;

2. ukrycie się osoby oskarżonej się po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia, a także ustalenie, w toku postępowania przed sądem, miejsce zamieszkania sprawcy lub miejsce jego pobytu na terenie kraju.

Identyczne przesłanki zastosowania postępowania w stosunku do nieobecnych dotyczą podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej (art. 173 § 3 kks.)

Nie jest z kolei możliwe zastosowanie reguł postępowania w stosunku do nieobecnych w sytuacji gdy sprawca czasowo opuścił teren kraju. W takiej sytuacji organ prowadzący czynności powinien wydać decyzję o zawieszeniu postępowania wobec długotrwałej przeszkody uniemożliwiającej jego prowadzenie.

Zobacz również: Przebieg postępowania karnoskarbowego w stosunku do nieobecnych