REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wiek jako przyczyna nieważności kościelnego małżeństwa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Ślub kościelny.
Ślub kościelny.
Enigma
abcslubu.pl

REKLAMA

REKLAMA

Sam młody wiek nie jest równoznaczny z nieważnie zawartym związkiem małżeńskim. Pojawia się zatem podstawowe pytanie: czy rzeczywiście wiek nie ma żadnego wpływu na stwierdzenie nieważności kościelnego małżeństwa?

Bardzo często spotykam się z zapytaniem, a nawet z próbą „przekonania”, iż skoro przynajmniej jedna ze stron zawierających małżeństwo była „młoda” (przy tym nie chodzi nawet o fakt, iż była małoletnia), to węzeł małżeński na pewno jest nieważny. Tymczasem ów „młody” wiek (pojawia się pytanie: co on oznacza) nie jest równoznaczny z nieważnie zawartym związkiem.

REKLAMA

REKLAMA

Pierwszym koronnym argumentem jest przytoczenie stronie (stronom) przeszkody wieku. Wg niej, gdy związek zawarty zostaje przez mężczyznę, który nie ukończył szesnastego roku życia (!), albo kobietę, która nie ukończyła czternastego roku życia (!) wówczas jest on nieważny (kan.  1083 §1 KPK). Innymi słowy oznacza to, iż po ukończeniu przez mężczyznę jak i kobietę przepisanego wieku małżeństwo jak najbardziej może być ważne. Dodajmy, iż w polskich realiach co prawda rzadko zdarza się zawiązanie węzła przez osoby tak młode; to jednak może to być już zasadniczym argumentem, po pierwsze, co oznacza wg kościelnego prawa małżeńskiego młody wiek, a po drugie, iż argument o „młodym” wieku wypowiedzianym przez stronę (strony) celem rozpoczęcia procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa nie zawsze jest do podtrzymania.

Dla pełnego obrazu tejże przeszkody warto tylko dodać, iż poszczególne Konferencje Biskupów mają prawo do podwyższenia tego wieku (kan. 1083 §2 KPK), biorąc pod uwagę warunki dojrzewania w poszczególnych krajach; ale wówczas to podwyższenie dotyczy nie sfery prawnej a tylko moralnej, czyli: w przypadku zawarcia związku przed określonym wiekiem przez Konferencję, ale po ukończeniu wieku ustalonego w KPK – zawarte małżeństwo jest ważne, ale niegodziwe. Z tym związana jest jeszcze jedna kwestia, a mianowicie wyrażenie zgody przez rodziców strony małoletniej w przypadku woli zawarcia przez nią małżeństwa (kan. 1071 §1 pkt. 6 KPK).

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

REKLAMA

Pojawia się zatem podstawowe pytanie: czy rzeczywiście wiek nie ma żadnego wpływu na ważność zawartego małżeństwa? Oczywiście, taki wpływ może mieć, choć niekoniecznie; gdy ma, to wchodzimy wówczas w materię wad zgody małżeńskiej, czyli w takie tytuły jak: poważny brak rozeznania oceniającego, co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich (kan. 1095, nr 2 KPK) jak i niezdolności natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich (kan. 1095, nr 3 KPK). Oba tytuły wiążą się z niedojrzałością, rozpatrywaną na płaszczyźnie psychicznej, przy czym w pierwszym przypadku owa niedojrzałość bardziej związana jest z wiekiem, przy drugim tytule wynika z osobowości, a zatem może zostać zdiagnozowana nawet po stronie osoby, która już dawno powinna osiągnąć psychiczną dojrzałość, innymi słowy, mówąc kolokwialnie, która dawno już ma już „swoje lata”. Oczywiście przy jej zdiagnozowaniu pomocą służą biegli, dlatego temat ten poruszam tylko w jego aspekcie prawnym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jaka jest relacja pomiędzy przeszkodą wieku a wymienionymi wadami konsensu małżeńskiego? Strona (strony) wstępujące w związek mogą być dojrzałe w sensie fizycznym – to reguluje przeszkoda wieku, mogą być przez to zdolne do realizacji ukierunkowania przymierza małżeńskiego na nowe życie, ale jednocześnie mogą być niezdolne w sensie psychicznym, co już związane jest z wymienionymi wadami zgody.

Na zakończenie, chociaż w pewnym sensie odbiega to od tematu, ale pokazuje kwestię wieku, jest zwrócenie uwagi na inną wadę woli, tj. na wadę w postaci błędu. W jednym z kanonów czytamy, iż po osiągnięciu dojrzałości (dwunastego roku życia przez kobiety oraz czternastego roku życia przez mężczyznę, m.in. na ten temat: T. Pawluk, Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II, T. III, Prawo małżeńskie, Olsztyn 1996, s. 156) domniemywa się posiadanie przez nich wiedzy odnośnie istoty małżeństwa, której z kolei brak, nawet w jakiejś części, powoduje jego nieważność (kan. 1096 §2 KPK). Prawodawca jasno precyzuje, iż chodzi o posiadania wiedzy, iż małżeństwo to trwała wspólnota dwojga osób różnej płci, ukierunkowana na nowe życie przez jakieś seksualne współdziałanie (kan. 1096 §1 KPK). Chociaż treść tego kanonu z punktu prawnego jest interesująca i bogata w swojej treści, niż mogą wskazywać na to same słowa, to warto tylko zauważyć, bez zagłębiania się w szczegóły i niuanse, iż nie zawsze sformułowanie przez stronę (strony) argumentu, iż przykładowo drugi współmałżonek nie wiedział czym jest małżeństwo - oznacza jego nieważność. Znowu, w polskich warunkach to minimum z kanonu, a nadto wiek, po którym domniemywa się posiadanie tejże wiedzy sporadycznie związane będzie z prowadzeniem procesu z tytułu błędu co do małżeństwa.

Polecamy serwis: Małżeństwo

I kolejny raz można zapytać o związek pomiędzy błędem – przeszkodą – a brakiem poważnego rozeznania oceniającego czy niezdolnością natury psychicznej. Jak już wiemy wg przeszkody wieku szesnastoletni mężczyzna jak i czternastoletnia kobieta mogą zawrzeć związek; z kolei wg przytoczonego domniemania powinni oni już też posiadać wymaganą wiedzę odnośnie do małżeństwa, chociaż domniemanie to można obalić; tak przy poważnym braku rozeznania oceniającego czy niezdolności natury psychicznej mało prawdopodobne jest nie posiadanie tejże wiedzy (chociaż możliwe zwłaszcza przy braku rozeznania), tam w rachubę wchodzą inne elementy; bardziej ten brak wiedzy można rozpatrywać z tytułu braku wystarczającego używania rozumu (kan. 1095 nr 1 KPK).

Podsumowując, jak widać z dotychczasowych rozważań argument w postaci „młodego” wieku (często za „młody” wiek wg stron procesowych uchodzi nawet ten po dwudziestym roku życia) niekoniecznie związany musi być z nieważnością zawartego małżeństwa. Jest przecież wiele związków zawartych dosyć wcześnie, zaraz po ukończeniu wieku przepisanego prawem (szesnasty i czternasty rok życia), a jednak nie tylko szczęśliwych, ale i ważnych. Też daje się zauważyć, iż Prawodawca nie stawia extra wymagań odnośnie zawarcia związku, gdy chodzi o wymaganą wiedzę, które to wymagania mogłyby uniemożliwić w ogóle wstąpienie w niego. To wskazuje powtórnie na nasz wniosek.

Zobacz także: Rozwód kościelny: Przeszkody małżeńskie

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa w ramach realizacji strategii migracyjnej – co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

REKLAMA

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

Rząd chce zakazać sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Branża alarmuje: to cios w małe firmy

Ministerstwo Zdrowia chce wprowadzić całkowity zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Projekt ustawy podzielił opinię publiczną. Lekarze mówią o konieczności walki z alkoholizmem, a przedsiębiorcy ostrzegają przed stratami i dyskryminacją. Sprawdzamy, co naprawdę oznaczają planowane zmiany i kto na nich straci.

Bon senioralny, najem senioralny i nowy program pobytu dziennego - 3 filary polityki senioralnej w Polsce

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

Karta sportowa to twój benefit? Pamiętaj, że to przychód, a z podatku musisz rozliczyć się sam. Wiele osób o tym zapomina, a to oznacza kłopoty

Karta sportowa to jeden z najbardziej popularnych benefitów, na który można liczyć nawiązując współpracę. Jednak każda uzyskana korzyść ma swoje konsekwencje podatkowe. Korzystający często o tym zapominają i wpadają w kłopoty.

REKLAMA

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w listopadzie 2025 r. kolejne cięcie oprocentowania. Do końca października można jeszcze kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu i październiku 2025 r. - w listopadzie kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

Czy można fajerwerkami świętować Dzień Niepodległości 11 listopada? Są za to kary czy nie?

Jeżeli ktoś ma pomysł obchodzić z hukiem – i to dosłownie – Święto Niepodległości, które już niebawem, bo do 11 listopada pozostało niewiele dni, powinien przemyśleć sposób świętowania i podejść do używania fajerwerków czy petard w ten dzień ostrożnie. Niewłaściwe użycie fajerwerków w Dzień Niepodległości może bowiem grozić karami.

REKLAMA