REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Testament allograficzny: Ostatnia wola w urzędzie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Ustne oświadczenie spadkodawcy należy spisać w protokole opatrzonym datą jego sporządzenia
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Testament allograficzny sporządzany jest poprzez złożenie oświadczenia woli spadkodawcy wobec osoby urzędowej określonej przepisami Kodeksu cywilnego. Jakie są elementy tej formy testamentu? 

Testament allograficzny (administracyjny, urzędowy) jest – obok testamentu pisemnego (własnoręcznego, holograficznego) i testamentu notarialnego – formą testamentu zwykłego. Testamenty należące do tej kategorii mogą być sporządzane w każdej sytuacji, w dowolnym czasie i przez każdą osobę, która posiada zdolność do czynności prawnych. 

REKLAMA

Elementami formy testamentu allograficznego są:

  • ustne oświadczenie spadkodawcy
    • wobec osoby urzędowej,
    • w obecności świadków,
  • protokół, zawierający
    • treść oświadczenia,
    • datę sporządzenia,
  • odczytanie protokołu,
  • podpisanie protokołu.

Ustne oświadczenie spadkodawcy

Przy sporządzaniu testamentu allograficznego spadkodawca oświadcza swoją wolę ustnie. Wymóg ten wyłącza użycie języka migowego, zresztą przepis Kodeksu cywilnego wprost wyklucza sporządzenie testamentu allograficznego przez osoby głuche lub nieme. Wymogu ustności nie czyni zadość odczytanie spadkodawcy sporządzonego wcześniej – pod jego nieobecność – pisemnego projektu testamentu i oświadczenie przez spadkodawcę, że to, co mu odczytano, uznaje on za swoją ostatnią wolę.

Oświadczenie wobec osoby urzędowej

Spadkodawca składa oświadczenie woli wobec jednej z wymienionych poniżej osób urzędowych

  • wójta (burmistrza, prezydenta miasta), 
  • starosty, 
  • marszałka województwa, 
  • sekretarza powiatu albo gminy lub 
  • kierownika urzędu stanu cywilnego. 

Oceny, czy spadkodawca złożył oświadczenie osobie uprawnionej, należy dokonywać według stanu prawnego z dnia sporządzenia testamentu. Osoby urzędowe uprawnione do przyjęcia oświadczenia woli spadkodawcy mają obowiązek osobistego wykonywania tego uprawnienia. Wykluczone jest więc przekazanie wykonywania czynności związanych ze sporządzeniem testamentu allograficznego innym osobom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne
Sołtys nie jest uprawniony do przyjęcia woli spadkodawcy

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego mylne wyobrażenie spadkodawcy, który oświadczył swoją ostatnią wolę wobec sołtysa, że jest on osobą powołaną do przyjęcia takiego oświadczeni, może być uznane za szczególną okoliczność, wskutek której zachowanie zwykłej formy testamentu było niemożliwe lub bardzo utrudnione. W konsekwencji, w toku postępowania spadkowego sąd może uznać taki nieważny testament allograficzny za ważny testament ustny.

Osoba urzędowa powinna być obecna w czasie składania przez spadkodawcę oświadczenia ostatniej woli, spisywania protokołu, jego odczytania i podpisania. Obecność osoby urzędowej na przykład tylko przy odczytaniu protokołu wcześniej przygotowanego bez udziału tej osoby, oraz jego podpisaniu, skutkuje nieważnością testamentu allograficznego.

Oświadczenie przy świadkach

Do ważności testamentu allograficznego przepis Kodeksu cywilnego wymaga, by podczas składania oświadczenia spadkodawcy obecnych było dwóch świadków. Należy to rozumieć tak, że dla ważności testamentu allograficznego konieczna jest obecność co najmniej dwóch świadków. Przepis nie wyklucza większej liczby świadków. Świadkowie – tak jak i osoba urzędowa – muszą być obecni podczas całej czynności testowania, od rozpoczęcia przez spadkodawcę składania oświadczenia woli, na złożeniu podpisów kończąc.

Świadkowie testamentu allograficznego podlegają wyłączeniom określonym przepisami Kodeksu cywilnego. Świadkiem przy sporządzaniu testamentu allograficznego nie może być

  • kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych,
  • niewidomy, głuchy lub niemy,
  • kto nie może czytać i pisać,
  • kto nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament,
  • skazany prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.

Świadkiem nie może być również osoba, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść. Świadkami nie mogą być także: 

  • małżonek osoby dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść, 
  • jej krewni lub powinowaci pierwszego stopnia (ojciec, matka, dziecko, teść, teściowa), 
  • jej krewni lub powinowaci drugiego stopnia (dziadek, babcia, wnuk, wnuczka, brat, siostra, szwagier, szwagierka ) oraz 
  • osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.

Polecamy QUIZ: Testamenty – sprawdź, co o nich wiesz!

Jeżeli świadkiem była jedna z osób wymienionych powyżej, nieważne jest tylko postanowienie, które przysparza korzyści tej osobie, jej małżonkowi, krewnym lub powinowatym pierwszego lub drugiego stopnia albo osobie pozostającej z nią w stosunku przysposobienia. Jednakże gdy z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez nieważnego postanowienia spadkodawca nie sporządziłby testamentu danej treści, nieważny jest cały testament.

Oświadczenie spisane w protokole

REKLAMA

Ustne oświadczenie spadkodawcy należy spisać w protokole opatrzonym datą jego sporządzenia. Data podana w protokole powinna być zgodna z rzeczywistością. Data nieprawdziwa powoduje nieważność testamentu, chyba że podana została omyłkowo, omyłka jest niewielka albo oczywista, a data prawdziwa wynika z treści testamentu allograficznego lub okoliczności. Przepis nie precyzuje sposobu spisania protokołu, zatem należy przyjąć, że może być dowolny: protokół można spisać pismem ręcznym jak i maszynowo.

Przepis Kodeksu cywilnego nie określa, kto ma spisać protokół. Czynności tej może więc dokonać każdy – nie musi to być ani osoba urzędowa, wobec której spadkodawca składa oświadczenie, ani świadek testamentu. Protokolant pełni funkcję czysto techniczną, nie do niego należy kontrola treści protokołu, lecz do do testatora, osoby urzędowej oraz świadków.

Protokół odczytany

Koniecznym elementem formy testamentu allograficznego jest odczytanie protokołu. Musi być on odczytany w obecności spadkodawcy, osoby urzędowej i świadków. Udział protokolanta nie jest przy tym konieczny. Oczytać protokół może każda z osób, których obecność jest wymagana przy odczytaniu protokołu, a także protokolant lub jakakolwiek inna osoba przybrana do tej czynności. Przepis Kodeksu cywilnego nie wymaga poczynienia w protokole wzmianki o jego odczytaniu, chociaż nie wyklucza takiej możliwości.

Protokół podpisany

Po odczytaniu protokołu podpisują go:

  • osoba urzędowa,
  • świadkowie,
  • spadkodawca.

Podpisy osoby urzędowej oraz świadków są w każdym przypadku konieczne (w przeciwnym razie testament allograficzny będzie nieważny). Kodeks przewiduje wyjątek dotyczący jedynie spadkodawcy. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, jest zwolniony z tego obowiązku. Wówczas okoliczność tę trzeba odnotować w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu spadkodawcy. 

Jakie są koszty testamentu allograficznego

Opłata skarbowa za sporządzenie protokołu zawierającego ostatnią wolę spadkodawcy wynosi 22 zł. Do opłaty tej nie dolicza się podatku od towarów i usług.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
O ile spadną raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r.

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%?

REKLAMA

35 stopni Celsjusza - maksymalna temperatura w pracy (w pomieszczeniu). MRPiPS zmienia przepisy BHP. Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

REKLAMA

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA