REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wydziedziczenie – na czym polega?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Wydziedziczenie – na czym polega?
Wydziedziczenie – na czym polega?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wydziedziczenie to temat, który może niepokoić wielu przyszłych spadkobierców. Czym zgodnie z przepisami jest wydziedziczenie? Jakie warunki należy spełnić, aby było skuteczne? Warto znać podstawowe zasady i przykłady z orzecznictwa.

rozwiń >

Czym jest wydziedziczenie?

Wydziedziczenie jest jedną z instytucji prawa spadkowego. Zasady dotyczące wydziedziczenia określa Kodeks cywilny.

REKLAMA

Ważne

Wydziedziczenie polega na pozbawieniu (w testamencie) określonych członków rodziny zachowku.

Czym jest zachowek?

Co to oznacza w praktyce?

REKLAMA

Otóż w testamencie spadkodawca może rozporządzić swoim majątkiem według własnej woli. Może się zdarzyć, iż w ten sposób do dziedziczenia nie zostaną powołani członkowie najbliższej rodziny. Właśnie dla nich przewidziana została instytucja zachowku.

Zachowek należy się zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy. Zachowek wynosi połowę wartości udziału spadkowego, który przypadałby osobie uprawnionej przy dziedziczenia ustawowym. Gdy uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni, zachowek wynosi dwie trzecie wartości takiego udziału.

Warto pamiętać, iż przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili. Nie uwzględnia się jednak spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wskutek wydziedziczenia osoby uprawnione do zachowku zostaną go pozbawione. Może mieć to miejsce jedynie po spełnieniu określonych warunków.

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Wydziedziczenie w testamencie

W testamencie można pozbawić zachowku następujących krewnych:

  • zstępnych
  • małżonka
  • rodziców

Kim są zstępni? To potomkowie spadkodawcy tacy jak dzieci, wnuki, prawnuki etc.

Jakie mogą być przyczyny wydziedziczenia?

Z jakich przyczyn można wydziedziczyć osobę rodzica, małżonka czy rodzica uprawnionego do zachowku?

Jest to możliwe, gdy osoba taka wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Innym powodem jest dopuszczenie się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci. Wydziedziczenie może mieć również miejsce, gdy uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Kiedy wydziedziczenie jest skuteczne?

Ważne! Przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać z treści testamentu.

Dla skutecznego wydziedziczenia ważne jest też, aby istniała ona w rzeczywistości.

Wydziedziczenie – przykłady z orzecznictwa

REKLAMA

„Uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy zakłada niewątpliwie, z jednej strony, długotrwałość, ciągłość nagannego postępowania lub powtarzalność czynności składających się na to postępowania, a z drugiej - jak się trafnie podkreśla w piśmiennictwie - także umyślność tego postępowania (złą wolę po stronie osoby naruszającej obowiązki rodzinne). Do typowych przykładów niedopełniania obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy zalicza się w szczególności brak zainteresowania spadkodawcą chorym lub potrzebującym pomocy ze względu na swój wiek” – uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 marca 2018 r. (I CSK 424/17).

„Jeśli - co w praktyce częste - ktoś zrywa kontakty z rodziną, nie może później wydziedziczyć z powodu braku więzów. Zgodnie z zasadą nemo turpitudinem suam allegans auditur, ten kto zawinił zerwanie więzów rodzinnych, nie może ze swej niegodziwości wywodzić korzystnych dla siebie skutków prawnych. W szczególności niewykonywanie obowiązków rodzinnych nie będzie miało miejsca w sytuacji uchylania się spadkodawcy od przyjęcia zaoferowanej pomocy, a także w braku jego koniecznej współpracy lub przy odmowie przyjmowania pomocy” – stwierdził Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 5 kwietnia 2018 r. (I ACa 1095/17).

Kup książkę: Darowizny, testamenty, spadki. Przykładowe zapisy i wzory

Jaką rolę odgrywa przebaczenie?

Jeżeli spadkodawca przebaczył osobie uprawnionej do zachowku, to nie może jej wydziedziczyć.

Jeżeli w chwili przebaczenia spadkodawca nie miał zdolności do czynności prawnych, to przebaczenie jest skuteczne, gdy nastąpiło z dostatecznym rozeznaniem.

Wydziedziczenie a dzieci wydziedziczonego

Zgodnie bowiem z Kodeksem cywilnym zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę.

„Przebaczenie przez spadkodawcę uprawnionemu do zachowku może nastąpić także po wydziedziczeniu go w testamencie i do swej skuteczności nie wymaga zachowania formy testamentowej” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 r. , III CZP 37/18).

 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowy obowiązek dla pracodawców. Ogłoszenia o pracę będą musiały zawierać proponowane wynagrodzenie. Sejm za. Możliwa kara grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł

W piątek, 9 maja 2025 r. posłowie przegłosowali w Sejmie nowelę Kodeksu pracy wprowadzającą nowy obowiązek dla pracodawców. Chodzi o obowiązek przedstawiania w ogłoszeniach o pracę proponowanego wynagrodzenia.

Ekspert: potrzebne świadczenie godnościowe. "4666 zł to minimum dla osoby niepełnosprawnej"

Uniwersalne świadczenie w wysokości 4666 zł miesięcznie dla osób z niepełnosprawnościami – taką propozycję przedstawił Piotr Figiel, wiceprezes fundacji Nowe Spojrzenie, w rozmowie z Infor.pl. Ekspert ostro krytykuje obecny system wsparcia, wskazując, że jest niespójny, pełen pułapek i realnie wyklucza setki tysięcy potrzebujących z pomocy, mimo głośnych zapowiedzi polityków.

Augustianie i Papież Leon XIV: kim tak naprawdę są?

Augustianie i Papież Leon XIV: kim tak naprawdę są? Brat Papieża odpowiadając na pytanie jakim człowiekiem jest Robert Prevost, mówi: zwykłym, zwykłym człowiekiem. No tak, ale w tym gorącym czasie wyboru nowego Papieża Watykan, Rzym, Ameryka i reszta świata zastanawia się jak to będzie. Papież - Amerykanin? Tak, to możliwe i nie można nikogo dyskryminować z powodu jego narodowości i środowiska z jakiego się wywodzi. Zresztą Ameryka Północna w ostatnim czasie przeżywa rozkwit katolicyzmu, po ciężkich latach posuchy. Szczególnie Chicago - skąd pochodzi nowa Głowa Kościoła Katolickiego - szczyci się praktykującymi katolikami. Polacy z Chicago nie kryją zachwytu, podobnie jak społeczeństwo w Peru - gdzie Papież spędził wiele, wiele lat, budując zakon i wspólnotę. Augustianie podkreślają zaś: kluczem do zrozumienia duchowości augustiańskiej jest słowo „wspólnota”.

Odszkodowanie za niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub za zatrzymanie

Postępowanie o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie charakteryzuje się pewnym stopniem skomplikowania. Jak to jest z odszkodowaniem za niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub za zatrzymanie?

REKLAMA

Osoby po 65 roku życia wykluczone przez rząd z najważniejszej usługi wsparcia dla osób niepełnosprawnych – bo mogą korzystać z innych programów (ale bez ciągłości wsparcia)

W dniu 8 maja br. Stały Komitet Rady Ministrów rozpoczął prace nad rządowym projektem ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, który – według informacji przekazanej przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych – czyni zadość wymaganiom Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jednocześnie jednak – całkowicie wyklucza on z zakresu wsparcia osoby niepełnosprawne powyżej 65 roku życia. Z ww. Konwencji wynika natomiast, że – państwa, będące stronami Konwencji, zobowiązane są do uznania równego prawa wszystkich osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, nie wprowadzając żadnego ograniczenia ze względu na wiek osoby niepełnosprawnej.

Robert Prevost nowym Papieżem! Mamy nowego Zwierzchnika Kościoła katolickiego! Kim jest nowy Ojciec Święty?

W dniu 8 maja br. kardynał Robert Prevost został wybrany nowym Papieżem. Przyjął imię Leon XIV. Jak podaje Reuters - jest to to 69-letni Amerykanin, który większość swojej kariery spędził jako misjonarz w Peru. Jest on stosunkowo nieznany na arenie międzynarodowej. Mianowany kardynałem przez papieża Franciszka w 2023 r., udzielił niewielu wywiadów mediom i rzadko przemawiał publicznie.

Joanna Senyszyn – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydatka na prezydenta 2025]

Joanna Senyszyn – do której partii należy? Przedstawiamy program wyborczy kandydatki na prezydenta Polski w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Jaki numer na karcie do głosowania ma Joanna Senyszyn? Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kim jest nowy Papież?

W dniu 8 maja 2025 r. wybrano nowego Papieża. Kim jest nowy papież katolicki? Jak nazywa się nowy papież? Jakie ma poglądy Papież? Włoskie media już piszą: to augustianin i amerykanin, kochający tenis i matematykę.

REKLAMA

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Franciszek zachęcał w maju do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich

Nowy Papież - czy będzie kontynuował modlitwy na maj 2025 r.? Papież Franciszek zachęcał w maju 2025 r. do modlitwy o godziwe warunki pracy dla wszystkich. Papież wiedział jak ważnym aspektem życia społecznego jest praca. Zresztą już Jan Paweł II poświęcił w jednej ze swoich encyklik wiele przemyśleń na temat wartości ludzkiej pracy. Laborem exercens (łac. wykonując pracę) – encyklika społeczna papieża Jana Pawła II, ogłoszona została14 września 1981, w 90. rocznicę ogłoszenia encykliki Rerum novarum Leona XIII. Papież porusza tam wątek tego: czy żyjemy po to, żeby pracować, czy pracujemy po to, żeby żyć. To pytanie w dzisiejszych czasach (zabieganych, gdzie pogubiły się wartości życiowe, gdzie liczyć się konsumpcjonizm) - nabiera jeszcze większego sensu. Obecnie, według danych ONZ i Międzynarodowej Organizacji Pracy (OIL), 402,4 miliona ludzi na świecie nie ma pracy; 160 milionów dzieci jest zmuszanych do pracy; 240 milionów pracowników otrzymuje mniej niż 3,65 dolara dziennie; a ponad 60% aktywnej zawodowo populacji pracuje w szarej strefie, co oznacza, że około 2 miliardy ludzi nie ma praw pracowniczych ani zabezpieczenia społecznego.

MOPS ma prawo odmówić zasiłku osobie niepełnosprawnej chodzącej o kulach (umiarkowany stopień niepełnosprawności)

MOPS nie dał zasiłku osobie niepełnosprawnej bo wcześniej otrzymała ona zasiłek stały 1000 zł, zasiłek celowy na zakup posiłku lub żywności (200 zł), specjalne zasiłki celowe: na częściowe pokrycie opłat mieszkaniowych (100 zł), na pokrycie części kosztów energii elektrycznej (150 zł) i na leki i leczenie (150 zł). Umiarkowany stopień niepełnosprawności i ograniczenia wynikające z chodzenia o kulach nie dają prawa do kolejnych roszczeń do MOPS o zasiłki.

REKLAMA