REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jaka ochrona przysługuje sygnaliście

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Jaka ochrona przysługuje sygnaliście
Jaka ochrona przysługuje sygnaliście
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Okazuje się, że ochrona sygnalistów jest bardzo szeroka, wręcz niedookreślona, ponieważ przepis zawiera katalog otwarty. W szczególności sygnaliście przysługuje ochrona stosunku pracy, ochrona przed mobbingiem, dyskryminacją, zmianą warunków pracy i płacy.

Kiedy wejdzie ustawa o ochronie sygnalistów?

REKLAMA

Dokładny termin wejścia w życie ustawy z dnia 23 maja 2024 r. o ochronie sygnalistów nie jest jeszcze znany, ale z pewnością stanie się to w 2024 r. w pewnym zakresie. Ustawa wskazuje, że ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 5 ust. 4, art. 25 ust. 1 pkt 8 oraz przepisów rozdziału 4, które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

REKLAMA

Na posiedzeniu Sejmu RP w dniu 14 czerwca 2024 r. przyjęto  ustawę o ochronie pracowników zgłaszających naruszenie prawa przygotowaną przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Ustawa czeka na podpis Prezydenta Andrzeja Dudy. Co ważne katalog osób, które będą mogły dokonać zgłoszenia jest bardzo szeroki. Nie jest to tylko pracownik, ale i kandydat na pracownika, były pracownik, funkcjonariusz, żołnierz zawodowy, zleceniobiorca, stażysta czy wolontariusz. Osoby te, w związku z dokonaniem zgłoszenia naruszenia prawa będą podlegały szczególnej ochronie. Jest to tzw. ochrona przed odwetem. Odwet może mieć miejsce ze strony wielu osób: współpracowników, pracodawcy, osoby co do której dokonano zgłoszenia.

Ważne
MPRiPS podkreśla, że:

Sygnalista to ktoś, kto alarmuje o naruszeniach prawa i ma do tego uzasadnioną podstawę. Ponieważ sygnalista może być narażony na działania odwetowe ze strony pracodawcy po dokonaniu zgłoszenia, konieczne jest zapewnienie ochrony takiej osobie. Pozbawienie źródła zarobkowania, mobbing, pozbawienie awansu, nagrody czy premii - to działania odwetowe, przed którymi chronić ma ustawa. Ustawa wskazuje, że sygnalista, który doświadczył działań odwetowych, będzie mógł wystąpić o zadośćuczynienie lub odszkodowanie.

Jaka ochrona przysługuje sygnaliście?

Sygnaliście przysługuje szeroka ochrona. Wobec zgłaszającego nie mogą być podejmowanie działania odwetowe polegające w szczególności na ochronie jego stosunku pracy. Tu warto zwrócić uwagę na to, że jest to katalog otwarty, a zatem ochrona sygnalistów jest bardzo szeroka, bo niedookreślona przez ustawodawcę).

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed odmową nawiązania stosunku pracy (to będzie dotyczyło kandydatów na pracowników, którzy np. w toku procesu rekrutacji zauważą i zgłoszą nieprawidłowości. Nie może być tak, że potencjalny pracodawca nie zatrudni danej osoby z tego powodu. Oczywiście taka ochrona jest w praktyce fikcyjna, bo potencjalny pracodawca poda inną przyczynę braku chęci nawiązania współpracy z kandydatem, np. niewystarczające doświadczenie, brak kwalifikacji, brak spełnienia warunków formalnych czy merytorycznych oferty pracy). Trudno będzie więc dowieść, że do zatrudnienia nie doszło właśnie, ze względu na fakt dokonania zgłoszenia;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed tym, że nie zostanie z nim zawarta umowa o pracę na czas określony lub umowa o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, czy też nie dojdzie do zawarcia kolejnej umowy o pracę na czas określony lub nie zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony, po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony – w przypadku gdy pracownik miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem bez wypowiedzenia stosunku pracy (może to być bardzo trudno do udowodnienia, że właśnie z powodu faktu sygnalizacji doszło do rozwiązania umowy, ponieważ pracodawca poda inną przyczynę rozwiązania umowy);

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed obniżeniem wysokości wynagrodzenia za pracę. Ponadto sygnaliście przysługuje ochrona przed pominięciem przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżeniu wysokości tych świadczeń;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed wstrzymaniem awansu albo pominięciu przy awansowaniu czy też przed przeniesieniem na niższe stanowisko pracy (co przecież może wiązać się z obniżką wynagrodzenia);

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed zawieszeniem w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed przekazaniem innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków pracownika;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed niekorzystną zmianą miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed negatywną oceną wyników pracy lub negatywnej opinii o pracy;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed nałożeniem lub zastosowaniem środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed przymusem, zastraszaniem lub wykluczeniem;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed mobbingiem;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed dyskryminacją (zarówno bezpośrednią jak i pośrednią);

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed niekorzystnym lub niesprawiedliwym traktowaniu;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed wstrzymaniem udziału lub pominięciu przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed nieuzasadnionym skierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, o ile przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badania;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed działaniem zmierzającym do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed  spowodowaniem straty finansowej, w tym gospodarczej, lub utraty dochodu;

  • Sygnaliście przysługuje ochrona przed wyrządzeniem innej szkody niematerialnej, w tym naruszenia dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia zgłaszającego.

Wyłączenie prawa pracy z katologu naruszeń!

Z katalogu obszarów, w ramach których można dokonać zgłoszenia naruszeń, wykreślone zostało prawo pracy. Sejm na obradach 14 czerwca przegłosował ustawę w kształcie zaproponowanym przez Senat. To oznacza, że ochronie nie będą podlegać takie kwestie, jak np. mobbing, molestowanie seksualne w miejscu pracy, wstrzymywanie przez pracodawcę wynagrodzeń czy zmuszanie pracownic i pracowników do bezpłatnych nadgodzin. Ze zmianami wprowadzonymi przez Senat nie zgadzają się związki zawodowe oraz organizacje społeczne, m.in. Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja Instytut Spraw Publicznych czy Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Przykłady, w których ochrona sygnalistów zgłaszających naruszenia prawa pracy mogłaby ochronić życie, zdrowie, prywatność i godność pracowników, można mnożyć. Molestowanie seksualne, zaniżanie wynagrodzeń, dyskryminacja ze względu na rodzicielstwo czy w końcu nieprzestrzeganie BHP – to wszystko obszar prawa pracy. Bez właściwej ochrony dla świadków ludzie nie będą reagowali na cudzą krzywdę. Jeśli świadkowie nie staną się sygnalistami, to krzywdy nie tylko pozostaną bezkarne, ale będą stałe, nawracające i obejmujące kolejne grupy osób. W Polsce każdego roku w wypadkach w pracy ginie ok. 200 osób, głównie mężczyźni – bo w jakiejś fabryce, budowie, zakładzie, ktoś chciał zaoszczędzić na bezpieczeństwie, a ktoś inny bał się to zgłosić, bo bał się utraty pracy, ograniczenia wynagrodzenia. Po prostu odwetu ze strony pracodawców – przekonywała w Sejmie ministra rodziny i pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Polecamy: „Sygnaliści w firmie. Przewodnik dla pracodawcy”

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA