Jak liczyć bieg przedawnienia? – cz. 1

Instytucja przedawnienia jest istotnym elementem wpływającym na samo zobowiązanie. Przedawnienie roszczenia ma ten skutek, że roszczenie nie może być ono wykonane pod przymusem sądowym. Co jednak istotne zarzut przedawnienia nie jest uwzględniany przez sąd z urzędu, a jedynie na wniosek pozwanego.

Sam zarzut można również podnieść jeszcze przed samym postępowaniem sądowym. Nie ma to żadnego skutku prawnego, a jedynie może zniechęcić zgłaszającego roszczenie do wytoczenia powództwa.

Aby jednak taki zarzut okazał się skuteczny sam termin, w którym upłynął termin przedawnienia musi być wyliczony prawidłowo. Podstawową kwestią która się wiąże z tym jest moment, w którym bieg terminu się rozpoczyna.

Zobacz również serwis: Umowy

Zgodnie z art. 120 Kodeksu cywilnego bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Chodzi tutaj o sytuacje w których dochodzenie danego roszczenia jest możliwe na drodze sądowej. Innymi słowy chodzi o dzień w którym dłużnik powinien lub może już spełnić świadczenie. Nie zawsze będzie to termin zawarcia umowy.

W umowie strony oznaczyły termin zapłaty na dwa tygodnie od dnia zawarcia. Po jego upływie roszczenie o zapłatę staje się wymagalne.

Samo ustalenie początku biegu terminu przedawnienia nie oznacza jeszcze, że będzie możliwe oznaczenie momentu, w którym roszczenie przedawniło się. Konieczne jest bowiem również ustalenie, czy w międzyczasie nie doszło do zawieszenia lub przerwania biegu.

Z tym pierwszym przypadkiem będziemy mieli do czynienia w sytuacjach, o których mówi art. 121 Kodeksu cywilnego. Bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

1. co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom - przez czas trwania władzy rodzicielskiej;
2. co do roszczeń, które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli;
3. co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa;
4. co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody.

Zobacz również: Nakaz zapłaty od przedawnionego roszczenia

Oprócz tego sytuacje, które mogą mieć wpływ na długość terminu, po którym roszczenie ulegnie przedawnieniu wiążą się z brakiem zdolności do czynności prawnych osób, przeciwko którym biegną. Zgodnie z art. 122 przedawnienie względem osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od ustania przyczyny jego ustanowienia.