REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym zajmuje się ławnik sądowy, kto może nim zostać i ile zarabia?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Czym zajmuje się ławnik sądowy, kto może nim zostać i ile zarabia?/ fot. Fotolia
Czym zajmuje się ławnik sądowy, kto może nim zostać i ile zarabia?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ławnik to przedstawiciel społeczeństwa w wymiarze sprawiedliwości, który bierze udział w wydawaniu wyroków przez sąd. Sprawdź jakie wymogi należy spełnić aby zostać ławnikiem i ile można na tym zarobić!

Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości jest zagwarantowany w Konstytucji RP, a konkretnie w art.182. Przejawia się on m.in. w udziale ławnika w wymierzaniu sprawiedliwości przez sąd. Ławnik to niezawodowy członek składu orzekającego - obywatel biorący udział w orzekaniu, a nie będący sędzią. Należy jednak zaznaczyć, że pomimo braku zawodowego przygotowania ławnicy mają równe prawa z sędziami i asesorami sądowymi.

REKLAMA

W jakich sprawach bierze udział ławnik?

Z uwagi na doniosłą rolę ławnika w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, biorą oni udział w wielu kategoriach spraw. Jak wynika z Kodeksu postępowania cywilnego, w sprawach cywilnych z zakresu prawa pracy i stosunków rodzinnych, w pierwszej instancji bierze udział sędzia (przewodniczący) oraz dwóch ławników.

Sprawy z zakresu prawa pracy muszą dotyczyć:

  • ustalenia istnienia, nawiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, uznania bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, przywrócenia do pracy i przywrócenia poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzonych roszczeń i odszkodowań w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy;
  • naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i roszczeń z tym związanych;
  • odszkodowania lub zadośćuczynienia w wyniku stosowania mobbingu.

W przypadku spraw z zakresu prawa pracy od ławników wymaga się doświadczenia i wiedzy w sprawach pracowniczych - patrz. art. 158 ustawy o ustroju sądów powszechnych.

Sprawy z zakresu stosunków rodzinnych to sprawy o:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • rozwód;
  • separację;
  • ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa;
  • rozwiązanie przysposobienia.

Ławnicy występują także m.in. w sprawach karnych. Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego, w sprawach o zbrodnie sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

Zbrodnia to przestępstwo zagrożone karą od 3 lat pozbawienia wolności albo karą surowszą. Zbrodnią jest np. zabójstwo.

W przypadku spraw szczególnie skomplikowanych sąd pierwszej instancji może postanowić o rozpoznaniu jej w składzie dwóch sędziów i trzech ławników. Ten skład jest obligatoryjny w przypadku orzekania w sprawach o przestępstwa zagrożone karą dożywotniego pozbawienia wolności.

Kto może zostać ławnikiem?

Wymogi jakie należy spełnić aby zostać ławnikiem zostały określone w ustawie prawo o ustroju sądów powszechnych. Zgodnie z art. 158 tej ustawy, ławnikiem może zostać ten kto:

  • posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
  • jest nieskazitelnego charakteru;
  • ukończył 30 lat;
  • jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku;
  • nie przekroczył 70 lat;
  • jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
  • posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

W ostatnim punkcie zaszła zmiana, która powstała na skutek wejścia w życie reformy oświaty, w tym wprowadzenia szkół branżowych. Od dnia 1 września 2017 r. możliwość zostania ławnikiem mają osoby, które uzyskają wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

Wskazane wyżej wymogi muszą zostać spełnione łącznie.

Kto nie może zostać ławnikiem?

Ustawodawca przewidział grupę osób, które nie mogą zostać ławnikami sądowymi. Zgodnie z art. 159 wspomnianej ustawy, ławnikiem nie może zostać:

  • osoba zatrudniona w sądzie powszechnym, innych sądach lub w prokuraturze;
  • osoba wchodząca w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
  • Policjant i osoby zajmujące się ściganiem przestępstw i wykroczeń;
  • adwokat i aplikant adwokacki,;
  • radca prawny i aplikant radcowski;
  • duchowny;
  • żołnierz;
  • funkcjonariusz Służby Więziennej;
  • radny gminy, powiatu, województwa.

Ławnikiem w jednym sądzie nie może zostać też osoba, która pełni już funkcję ławnika w innym sądzie - nie można być ławnikiem w więcej niż jednym sądzie.

Kto wybiera ławników?

Ławnicy do sądów okręgowych i rejonowych wybiera właściwa miejscowo rada gminy, w głosowaniu tajnym. Liczba ławników wybieranych przez gminy jest określana odpowiednio przez kolegium sądu okręgowego lub po zasięgnięciu opinii prezesa sądu rejonowego.

Zobacz również: Gmina

Kandydatów na ławników może zgłosić do rady gminy: prezes właściwego sądu, stowarzyszenie, organizacja społeczna/zawodowa (oprócz partii politycznych), a także co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru. Kandydatów zgłasza się do dnia 30 czerwca ostatniego roku kadencji.

Kadencja ławnika trwa 4 lata. Kadencja obecnych ławników kończy się w 2019 r.

Ile zarabia ławnik?

REKLAMA

Trzeba to na początku zaznaczyć - nie są to duże pieniądze. Ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną za czas wykonywania czynności w sądzie. Od 1 stycznia 2017 r. rekompensata wynosi ok. 76 zł za jeden dzień pełnienia obowiązków ławnika. Ławnik jednak może zostać wyznaczony do udziału w sprawach do 12 dni w roku. Liczba tych dni może zostać zwiększona przez prezesa sądu tylko z ważnych powodów.

Oznacza to, że ławnik, który przepracuje te 12 dni, zarobi w ciągu roku ok. 912 zł. Nie ma możliwości zwiększenia tej kwoty m.in. ze względu na zakaz sprawowania funkcji ławnika w więcej niż jednym sądzie.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2062 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

Przelew darowizny ze środków firmowych spółki: Czy zwolnienie z podatku od darowizn nadal obowiązuje? Skarbówka wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

REKLAMA

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce kością niezgody. Ale coś się zmienia po 10 latach

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA

Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Rząd ujawnia plan waloryzacji emerytur 2026 – tylko minimum! Co to oznacza dla milionów seniorów?

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

REKLAMA