Tematy - Prawo karne, Proces karny - INFOR.PL

Funkcjonariusz publiczny ma pierwotny prawny obowiązek znajomości aktów określających jego uprawnienia i obowiązki. W związku z tym urzędnik, który działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, popełnia przestępstwo i ponosi odpowiedzialność karną.

Za jazdę na rowerze w stanie nietrzeźwości grozi zakaz prowadzenia pojazdów. Jest to ważny środek karny, który pełni funkcję profilaktyczną połączoną z elementami represji. Wykształciła się powszechna profilaktyka orzekania wobec pijanych rowerzystów - obok kary – dwu sankcji dodatkowych: obligatoryjnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz – formalnie, fakultatywnego na podstawie kodeksu karnego, lecz w rzeczywistości orzekanego zawsze - zakazu jazdy rowerem. Projekt nowelizacji kodeksu karnego zakłada, że sądy nie będą już musiały orzekać zakazu prowadzenia auta w przypadku pijanych rowerzystów.

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowelizacji Kodeksu Karnego zakłada zmiany dotyczące przestępstwa zniesławienia oraz rozpowszechniania informacji ze śledztwa. Jeśli rząd i Sejm go poprą dziennikarze unikną odpowiedzialności karnej z tekst.

Najprościej rzecz ujmując pokrzywdzonym jest osoba, której dobro zostało bezpośrednio zagrożone lub naruszone przez przestępstwo. Tym dobrem może być dobro materialne, majątkowe i osobiste. W sprawach z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Prywatna opinia biegłego złożona przed sądem lub prokuratorem nie ma charakteru dowodu w sprawie, zaś jej autor nie jest traktowany jako biegły w sprawie. Złożenie takiej opinii może mieć charakter jedynie informacji dla organu, który po zapoznaniu się z jej treścią może zdecydować o formalnym powołaniu biegłego.

W procesie karnym dowód z opinii biegłego przeprowadza się wówczas gdy istnieją okoliczności, których stwierdzenie (zbadanie) wymaga wiadomości specjalnych. Jest to dowód bardzo istotny, ale należy wskazać, iż wbrew powszechnemu (mylnemu) poglądowi z mocy prawa nie jest on ważniejszy od innych dowodów, ani nie ma również nadanego waloru pełnej przekonywalności. Oznacza to, iż sąd nie ma obowiązku automatycznie dawać temu dowodowi pełnej wiarygodności.

Oskarżony (oraz podejrzany) w procesie karnym w przeciwieństwie do świadków nie składają zeznań, a składają wyjaśnienia. Najpoważniejszą konsekwencją tego stanu prawnego jest to, iż wyjaśnienia te nie są objęte rygorem odpowiedzialności karnej przewidzianej w art. 233 Kodeksu karnego (czyli odpowiedzialności za fałszywe zeznania). Wskazana okoliczność z mocy prawa nie czyni wyjaśnień oskarżonego (podejrzanego) dowodem gorszym od innych dowodów w procesie karnym, aczkolwiek jest to dowód którego wiarygodność sądy oceniają ze szczególną ostrożnością. W procesie karnym nie funkcjonuje również zasada w myśl której samo przyznanie się oskarżonego jest naczelnym dowodem w sprawie.

Zasada swobodnej oceny dowodów polega na tym, iż sąd każdorazowo i samodzielnie w realiach konkretnej sprawy podejmuje decyzję o tym, które dowody uznać za wiarygodne, a którym dowodom w całości lub części odmówić wiarygodności. Nie istnieją żadne zewnętrzne wiążące instrukcje jak oceniać dane dowody ani nie istnieje ich katalog względem znaczenia dla procesu.

Zasada in dubio pro reo wyrażona jest w art. 5 § 2 Kodeksu postępowania karnego i jest ona ściśle powiązana z zasadą domniemania niewinności. Istotą tej zasady jest to, iż wątpliwości nie dające się usunąć w drodze czynności dowodowych sąd musi rozstrzygać na korzyść oskarżonego.

Dla dokonania wiążących ustaleń w procesie karnym w przeważającej mierze konieczne jest zaistnienie stanu udowodnienia, czyli sytuacji w której fakt przeciwny dowodzonemu jest niemożliwy lub w najwyższym stopniu nieprawdopodobny. Chodzi o dokonanie ustaleń pewnych, niepodważalnych. W wyjątkowych przypadkach procedura karna zawiera odstępstwo od konieczności udowodniania pewnych faktów. Są to tzw. surogaty udowodnienia i do tej grupy zalicza się: notoryjność, oczywistość oraz domniemania. W tych przypadkach nie przeprowadza się dowodu na stwierdzenie danej okoliczności (co nie wyklucza przeprowadzenia dowodu w celu wykazania nieprawdziwości danej rzekomo oczywistej tezy).

Zniesławienie polega na pomawianiu o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Konstrukcja wniosku dowodowego nie jest skomplikowana. Aby napisać taki wniosek niezbędne jest zawarcie w jego treści dwóch elementów: formalnych (oznaczenie strony, podanie sygnatury oznaczenie adresata pisma, data i podpis wnoszącego pismo) oraz merytorycznych (tj. określających jaki dokładnie dowód ma być przeprowadzony i na jaką okoliczność). Istotne jest to, iż strona nie musi podawać podstawy prawnej swojego wniosku.

Eksperyment to specyficzna czynność dowodowa, która jest podejmowana wówczas gdy na jej podstawie można ustalić okoliczności istotne dla sprawy. Eksperyment może być przeprowadzony w postaci doświadczenia albo odtworzenia przebiegu zdarzenia lub jego fragmentów. Można jego przebieg połączyć z oględzinami, przesłuchaniami świadków oraz innymi czynnościami dowodowymi.

Specyfika zawodu adwokata wymaga zachowania w tajemnicy wszelkich informacji, jakie adwokat uzyskuje w związku z prowadzeniem sprawy. Wynika to nie tylko z etyki zawodu, ale również z mocy prawa – ustawy prawo o adwokaturze oraz uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej.

Jeżeli społeczna szkodliwość czynu jest znikoma, a także w razie warunkowego umorzenia postępowania albo stwierdzenia, że zachodzi okoliczność wyłączająca ukaranie sprawcy czynu zabronionego, sąd może orzec przepadek wymieniony w art. 39 pkt. 4.

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo popełnione w stanie ograniczonej poczytalności określonej w art. 31 § 2, sąd może orzec umieszczenie sprawcy w zakładzie karnym, w którym stosuje się szczególne środki lecznicze lub rehabilitacyjne.

Jeżeli sprawca, w stanie niepoczytalności określonej w art. 31 § 1, popełnił czyn zabroniony o znacznej społecznej szkodliwości i zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że popełni taki czyn ponownie, sąd orzeka umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakładzie psychiatrycznym

Planowane zmiany w kodeksie karnym przewidują wprowadzenie nowych kategorii przestępstw, tj. handlu ludźmi, zamachów na ludność cywilną oraz ataków na strefy zdemilitaryzowane. Zmiany dotkną również przepisów dotyczących stosowania polskiej ustawy karnej wobec Polaków, którzy popełnili przestępstwo za granicą, a nie wydano ich innemu państwu.

Nie popełnia przestępstwa, kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

W sobotę w Warszawie oraz w niedzielę w Krakowie będzie obowiązywała prohibicja oraz zakaz noszenia broni. Specjalne rozporządzenie przygotowują już MSWiA oraz Rada Ministrów.

Mediacja w sprawach karnych ma na celu pojednanie sprawcy z pokrzywdzonym,
zadośćuczynienie lub naprawienie szkody wyrządzonej przez sprawcę, zrozumienie przez sprawcę, jaką szkodę i krzywdę wyrządził pokrzywdzonemu, przyjęcie odpowiedzialności za popełnione czyny, oraz przywrócenie ładu społecznego.

Pozytywnie zakończone posiedzenie pojednawcze w spawach z oskarżenia prywatnego oznacza dla sprawcy umorzenie postępowania.

Jeżeli sprawca popełnia w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Skutki prawne warunkowego umorzenia postępowania uzależnione są od przebiegu okresu próby, a w szczególności od tego, czy sprawca w tym czasie przestrzegał porządku prawnego i wykonywał nałożone obowiązki, orzeczony środek karny, jak również polecenia kuratora lub instytucji albo organizacji sprawującej dozór.

Prokurator jest organem państwa, który wnosi i popiera oskarżenie o czyn ścigany z urzędu. Jest on stroną postępowania, która reprezentuje w nim interes publiczny. Przepisy postępowania karnego umożliwiają także tzw. oskarżycielowi prywatnemu skierować do sądu swój własny akt oskarżenia.

Każdemu z nas może zdarzyć się, że stanie się ofiarą przestępstwa. Dzieje się to wtedy gdy np. zostaniemy pobici, oszukani czy okradną nam mieszkanie. Zgłaszamy ten fakt w prokuraturze lub na policji, ale nie wierzymy, że sprawca zostanie wykryty lub, że spotka go zasłużona kara. Często mamy wrażenie, że nasz los nikogo tak naprawdę nie obchodzi, a oskarżony dzięki sprytnym adwokatom uniknie odpowiedzialności karnej. Jakie są zatem prawa pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?

Prokurator jest organem państwa, który wnosi i popiera oskarżenie o czyn ścigany z urzędu. Jest on stroną postępowania, która reprezentuje w nim interes publiczny. Przepisy postępowania karnego umożliwiają także tzw. oskarżycielowi prywatnemu skierować do sądu swój własny akt oskarżenia.

Konkubinat w wielu kwestiach znacząco różni się od małżeństwa. Są jednak sytuacje, kiedy wzajemne relacje partnerów są na tyle ważne, że pomimo istotnych różnic partnerzy są traktowani podobnie jak małżonkowie.

Podanie orzeczenia do publicznej wiadomości jest jednym ze środków karnych przewidzianych w kodeksie wykroczeń. Stosuje się go wówczas, gdy przepis szczególny tak stanowi i, gdy sąd uzna, iż może mieć to znaczenie wychowawcze.

Przepis art. 39 kodeksu wykroczeń przewiduje, iż w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie można - biorąc pod uwagę charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy - zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego. Przepis powyższy wskazuje na to, że sąd kierując się dwoma kryteriami: podmiotowym (właściwości i warunki sprawcy) oraz przedmiotowym (charakter i okoliczności czynu) może nadzwyczajnie złagodzić karę lub odstąpić od jej wymierzenia.

Zgodnie z nowelizacją Konstytucji, która weszła w życie w dniu 21 października 2009 roku osoby skazane nie będą mogły robić kariery w polityce.

Śmierć pokrzywdzonego nie wyklucza ochrony jego interesów w procesie karnym ani też możliwości aktywnej działalności procesowej innych podmiotów w związku z naruszeniem lub zagrożeniem przez przestępstwo dobra prawnego osoby zmarłej.

Dane oskarżonego, które zostały przez prokuratora utajnione, można zamieszczać w akcie oskarżenia. Ponadto zostaną one ujawnione podczas ogłoszenia wyroku.

Do Marszałka Sejmu wpłynął rządowy projekt zmian w kodeksie karnym. Prace nad nimi trwają już w Sejmie.

Sprawa Wampira z Zagłębia jest jedną z najbardziej ponurych zbrodni w powojennej historii Polski. Co najważniejsze sprawa osądzona prawomocnie nadal budzi wątpliwości.

Karanie małoletnich jest bardzo drażliwym tematem. Jedni uważają, że jest to dobry środek wychowawczy inni natomiast są zdania, że to patologia i coś nieludzkiego. Warto zwrócić uwagę co na ten temat stanowi kodeks karny.

Nieletni, małoletni i młodociany to terminy jakimi posługują się przepisy prawa. Warto jednak wiedzieć, że każdy z nich oznacza inną osobę.

Zgodnie z przepisami Konstytucji RP źródłami prawa w Polsce są: Konstytucja, ratyfikowana umowa międzynarodowa ustawa, rozporządzenie a także akty prawa miejscowego.

Nieletnim zgodnie z przepisami prawa karnego jest osoba, która nie ukończyła 17 roku życia.

Lex retro non agit to jedna z podstawowych zasad prawa karnego. Zasada ta obowiązuje także w polskim prawie karnym

Powodem cywilnym w procesie karnym jest pokrzywdzony, który do rozpoczęcia przewodu sądowego wytacza przeciw oskarżonemu powództwo cywilne, dochodząc swoich roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa.

Współczesne prawo karne mówi, że każdy człowiek, który popełnia czyn zabroniony czy to poprzez działanie, czy zaniechanie podlega odpowiedzialności karnej - i ta zasada nazwana jest zasadą odpowiedzialności karnej za czyn.

Prawo karne jest bardzo ważną dziedziną prawa. Zajmuje się ono odpowiedzialnością człowieka za popełnienie czynu zabronionego.

Prawo karne to jedna z dziedzin prawa. Zajmuje się ona odpowiedzialnością karną za czyny zabronione. W Polsce najważniejszym źródłem prawa karnego jest kodeks karny.

Osoba żyjąca w związku nieformalnym, traktowana jest w procesie karnym na podobnych zasadach jak małżonek, prawo uznaje je za osobę najbliższą.

Oskarżycielem posiłkowy w postępowaniu karnym może być pokrzywdzony. Działa on obok lub zamiast oskarżyciela publicznego, którym jest prokurator.

W dniach 24-27 września w Szklarskiej Porębie odbył się, organizowany przez Uniwersytet Wrocławski, Ogólnopolski Zjazd Katedr Prawa Karnego. Tematem przewodnim zjazdu była kwestia populizmu penalnego.

Prawo karne, Proces karny

Kiedy funkcjonariusz odpowiada za przekroczenie uprawnień?

Jakie kary dla pijanych rowerzystów?

Dziennikarz nie trafi do więzienia za tekst

Czy pokrzywdzony jest stroną w sądzie?

Znaczenie prywatnej opinii w procesie karnym

Znaczenie dowodu z opinii biegłego

Znaczenie dowodowe wyjaśnień oskarżonego

Zasada swobodnej oceny dowodów

Znaczenie zasady in dubio pro reo

Ułatwienia dowodowe w procesie karnym?

Zniesławienie po nowelizacji

Jak napisać wniosek dowodowy?

Eksperyment procesowy

Tajemnica adwokacka

Kiedy sąd orzeka przepadek przedmiotów (art. 100)

Szczególne środki lecznicze w zakładzie karnym (art. 95)

Umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym (art. 94)

Nowelizacja kodeksu karnego

Niepoczytalność i ograniczona poczytalność (art. 31)

Błąd co do prawa (art. 30)

Prohibicja w Warszawie i Krakowie w dniach uroczystości

Mediacja w sprawach karnych z oskarżenia publicznego

Mediacja w sprawach karnych z oskarżenia prywatnego

Ciąg przestępstw w prawie karnym (art. 91)

Podjęcie postępowania warukowo umorzonego (art. 68)

Oskarżyciel prywatny

Jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu?

Oskarżyciel prywatny

Czy partner może odmówić składania zeznań

Podanie orzeczenia do publicznej wiadomości

Nadzwyczajne złagodzenie lub odstąpienie od wymierzenia kary

Skazani nie mogą kandydować do Parlamentu

Śmierć strony w postępowaniu karnym

Dane oskarżonego nie zostaną utajnione

Zmiany w kodeksie karnym

Wampir z Zagłębia

Czy karcenie małoletnich jest karalne?

Kto to jest sprawca młodociany?

Jakie są źródła prawa karnego w Polsce?

Czy nieletni podlega ustawie karnej?

Co oznacza zakaz retroakcji w prawie karnym?

Powód cywilny w postępowaniu karnym

Powód cywilny w postępowaniu karnym

Jakimi zasadami kieruje się współczesne prawo karne?

Jakie funkcje powinno spełniać prawo karne?

Czym zajmuje się nauka prawa karnego?

Partner w procesie karnym

Kto może być oskarżycielem posiłkowym?

Kto może być oskarżycielem posiłkowym?

Ogólnopolski Zjazd Katedr Prawa Karnego