Tematy - Prawo karne, Proces karny - INFOR.PL

Kodeks karny wykonawczy wprost dopuścił możliwość stosowania tymczasowego aresztowania wobec skazanych odbywających karę pozbawienia wolności. Wspomniany akt normatywny określa także dokładnie prawa i obowiązki tymczasowo aresztowanych jednocześnie odbywających karę pozbawienia wolności.

Jedną z podstawowych wartości polskiego prawa karnego wykonawczego są jednoznaczne zasady jakie żądzą skomplikowanym procesem wykonywania orzeczeń.

Uczestnictwo przedstawicieli społeczeństwa w procesie wykonywania orzeczeń stanowi stosunkowo nową zasadę w polskim prawie karnym wykonawczym. Ustawodawca wprowadzając ją do Kodeksu karnego wykonawczego zdecydował o większej niż dotychczas jawności procesu wykonywania orzeczeń.

Sąd, który w pierwszej instancji wydał wykonywane orzeczenie, jest właściwy we wszystkich sytuacjach postępowania wykonawczego, za wyjątkiem spraw przekazanych do właściwości innych organów, w szczególności sądu penitencjarnego (art. 2 Kodeksu ).

W polskiej procedurze karnej wyróżniamy trzy stadia postępowania. Polskie postępowanie karne dzieli się na postępowanie przygotowawcze, sądowe (jurysdykcyjne) oraz wykonawcze.

Na gruncie prawa karnego wykonawczego wszelkie procedury oraz zachowania zarówno podmiotów postępowania jak i organów wykonujących orzeczenia, a także podstawowe prawa i obowiązki skazanego określone są przez Kodeks karny wykonawczy oraz rozporządzenia wydane na jego podstawie.

Uprawomocnienie się wyroku, na mocy którego sąd wymierzył karę grzywny powoduje konieczność bezzwłocznego jej uiszczenia przez osobę skazaną. Prawo karne wykonawcze pozwala jednak na zastosowanie rozwiązań, które może wykorzystać osoba skazana, a które w określonych prawnie warunkach mogą ustrzec ją przed koniecznością natychmiastowego uiszczenia należnej kwoty.

Sąd wymierza karę w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy oraz uwzględniając stopień społecznej szkodliwości. Sąd w każdym przypadku wymierzając karę pobawienia wolności musi mieć na uwadze także cele jakie ma osiągnąć sankcja zarówno u samego skazanego jak i w społeczeństwie.

Polskie prawo wykonawcze przewiduje możliwość fakultatywnego odroczenia wykonania kary pozbawiania wolności przez sąd. Dla zastosowania wymienionej instytucji podstawowe znaczenie mają okoliczności dotyczące osoby samego skazanego. Przepisy modyfikują także zasady odraczania wykonania kary na korzyść kobiet ciężarnych oraz matek sprawujących opiekę nad dzieckiem do lat trzech po porodzie.

Przestępstwo znęcania się zostało w Kodeksie karnym skonstruowane jako zachowanie z reguły wielodziałaniowe. Pojęcie znęcania się, w podstawowej postaci, ze swej istoty zakłada powtarzanie przez sprawcę w pewnym przedziale czasu zachowań skierowanych wobec pokrzywdzonego. Zatem, poza szczególnymi przypadkami, dopiero suma tych zachowań decyduje o wyczerpaniu znamion przestępstwa z art. 207 § 1 Kodeksu karnego.

Jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

W razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.

Przepisów dotyczących przedawnienia karalności nie stosuje się do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkości i przestępstw wojennych. Nie stosuje się ich również do umyślnego przestępstwa: zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciała, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym udręczeniem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w związku z pełnieniem obowiązków służbowych.

Jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło zbyt dużo czasu, wówczas wykonanie kary nie jest możliwe z powodu przedawnienia wykonania kary.

Jeżeli w okresie przewidzianym w art. 101 wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa określonego w § 1 pkt 1-3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach - z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

Ministerstwo Zdrowia przygotowało projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, który ma na celu skuteczną walkę z dopalaczami. Nowe regulacje definiują dopalacze jako środki zastępcze i zakazują obrotu nimi na terenie całego kraju. Osoba, która złamie przepisy będzie podlegała karze od 20 000 zł nawet do 1 mln zł. Proponowane rozwiązania umożliwią szybkie i elastyczne reagowanie na pojawiające się zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi.

Nowelizacja ustawy o Policji zakłada, że do zadań polskich policjantów należy współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi, a także z organami i instytucjami Unii Europejskiej. Wprowadzone zmiany mają przede wszystkim na celu ochronę porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz zwalczanie terroryzmu i przestępczości transgranicznej.

Zgodnie z przepisami polskiego prawa za przestępstwo odpowiada nie tylko sprawca ale również pomocnik i podżegacz. Warto zatem wiedzieć na czym podlega podżeganie i kiedy można za nie ponieść karę.

Aby móc ubiegać się o przedterminowe zwolnienie sprawca musi odbyć część kary. O tym, jaka część kary musi zostać wykonana decydują przepisy prawa. Co do zasady skazany musi odbyć połowę orzeczonej kary.

Warunkowe zawieszenie kary to środek probacyjny. Wiąże się on zatem z poddaniem sprawcy próbie. O tym na jaki okres czasu będzie stanowił próbę decyduje sąd w oparciu o przepisy kodeksu karnego.

Kodeks karny wyróżnia formy zjawiskowe popełnienia czynu zabronionego. Są to pomocnictwo i podżeganie. Warto pamiętać, że pomocnik ponosi odpowiedzialność karną.

Recydywista, w potocznym rozumieniu, to osoba, która po raz kolejny popełnia przestępstwo. Przepisy prawa rozróżniają dwie odmiany recydywy: recydywę pojedynczą oraz multirecydywę. Wymieniają także podmioty, które ponoszą taka samą odpowiedzialność jak multirecydywiści.

Nie każda osoba, skazana prawomocnym wyrokiem traktowana jest przez całe, życie jako przestępcy. Po pewnym czasie albo po ziszczeniu się pewnych okoliczności skazanie uznaje się za niebyłe. Zgodnie z przepisami prawa w takiej sytuacji mówimy o zatarciu skazania.

Zakaz prowadzenia pojazdów to jeden z przewidzianych przez polskie prawo środków karnych. Trzeba wiedzieć, że w określonych przez przepisy sytuacjach sąd musi go orzec. Warto również pamiętać, że sąd może orzec ten środek karny zarówno dożywotnio jak i na pewien okres.

Polskie prawo daje sądom karnym możliwość odstąpienia od wymierzenia kary. Oczywiście sądy nie w każdej sytuacji mogą tak postąpić. Należy jednak wiedzieć, że nie zawsze sprawca przestępstwa, któremu udowodni się winę musi ponieść karę.

Co do zasady karalność czynów po pewnym czasie ustaje. Mówimy wtedy o przedawnieniu karalności czynu. W pewnych okolicznościach przedawnienie karalności czynu może ulec przedłużeniu.

Sprawca wracający do przestępstwa potocznie nazywany jest recydywistą. Trzeba jednak wiedzieć, że według przepisów prawa nie każdy kto popełnia kolejne przestępstwo działa w warunkach recydywy.

Wobec sprawcy kilku przestępstw sąd może wymierzyć jedną karę. Jest to rozwiązanie korzystne dla skazanego. Odbywa on bowiem w takiej sytuacji jedną karę a nie kilka. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie kary podlegają łączeniu.

Warunkowe przedterminowe zwolnienie to obok warunkowego umorzenia postępowania oraz warunkowego zawieszenia wykonania kary, środek probacyjny. Wszystkie one polegają na tym, ze wobec sprawcy nie stosuje się pewnych dolegliwości karnych. Jednocześnie w określonym przez przepisy prawa terminie sprawca musi przestrzegać porządku prawnego i wykonywać nałożone na niego obowiązki.

Kodeks kary w niektórych przypadkach nakłada na sąd obowiązek wymierzenia kary łącznej. Jednocześnie podaje jak kary należy łączyć oraz jakie mogą być maksymalne ich wymiary.

Zgodnie z przepisami prawa pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oraz wymiar kary dla małoletniego kształtuje się w sposób odmienny niż wobec „dorosłych” sprawców. Odpowiedzialność ta jest z reguły łagodniejsza.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt zakładający, iż po odbyciu całego wyroku w więzieniu skazani za pedofilię zostaną objęci dozorem elektronicznym. To już kolejna planowana regulacja mająca na celu zaostrzenie przepisów dotyczących przestępstw seksualnych wobec dzieci. Pierwsze ważne zmiany w tym zakresie wprowadziła tzw. „duża nowelizacja kodeksów karnych”, która weszła w życie 8 czerwca 2010 r.

Państwo konsekwentnie zmierza do ograniczenia sprzedaży dopalaczy. Posłowie właśnie skierowali do Sejmu projekt ustawy o obrocie i reklamie dopalaczy, nad własnym projektem pracuje również Ministerstwo Zdrowia. Proponowane zmiany mają zwiększyć ochronę małoletnich przed szkodliwym działaniem dopalaczy m.in. poprzez ograniczenie ich dostępności oraz zakaz promocji.

Projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zakłada, że handlarze narkotyków trafią do więzienia nawet na 10 lat. Nowe przepisy mają przede wszystkim oddzielić osoby uzależnione od narkotyków od tych, które je sprzedają. Oprócz tego na prokuratora i sąd nałożono obowiązek zbierania informacji na temat używania przez podejrzanego środków odurzających.

Złożenie przez pokrzywdzonego zawiadomienia o przestępstwie wiąże się z obowiązkiem jego uczestniczenia w czynnościach procesowych zmierzających do wyjaśnienia sprawy. W przypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na wezwanie organu grozi mu pieniężna kara porządkowa.

Najprościej rzecz ujmując pokrzywdzonym jest osoba, której dobro zostało bezpośrednio zagrożone lub naruszone przez przestępstwo. Tym dobrem może być dobro materialne, majątkowe i osobiste. W sprawach z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Osoba, która została pokrzywdzona w wyniku popełnienia przestępstwa może domagać się odszkodowania. W tym celu powinna wytoczyć powództwo cywilne w postępowaniu karnym, zrealizować swoje roszczenia w procesie cywilnym bądź też wystąpić z wnioskiem o naprawienie szkody.

Postępowanie przygotowawcze może być prowadzone w formie śledztwa lub dochodzenia. Stroną tego postępowania jest pokrzywdzony i w związku z tym przysługują mu określone prawa. Może on żądać dopuszczenia do każdej czynności dowodowej, składać wnioski o dokonanie czynności śledztwa, a także przeglądać akta dotyczące sprawy.

Rząd wciąż pracuje nad likwidacją istniejących luk w prawie i wypracowaniem skutecznych mechanizmów w walce z bandytyzmem stadionowym. Monitoring ma ułatwić rozpoznanie i wyłapanie stadionowych chuliganów. Jednak przygotowany przez MSWiA projekt nowego rozporządzenia w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprezy masowej zakłada, że na polskich stadionach zostaną dopuszczone kamery analogowe, które są gorszej jakości niż monitoring cyfrowy.

Od października 2010 r. w pięciu komendach wojewódzkich w Polsce ma ruszyć projekt e-Posterunek. Nowy system obejmie Warszawę, Kraków, Poznań, Szczecin i Wrocław. Do końca 2011 r. ma działać na terenie całego kraju. Specjalne oprogramowanie ma przede wszystkim usprawnić pracę jednostek organizacyjnych Policji.

Rada Ministrów przygotowała projekt rozporządzenia w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz użycia broni palnej lub psa służbowego przez funkcjonariusza Służby Więziennej. Nowe przepisy zakładają, że łatwiej będzie udokumentować użycie środków przymusu oraz wprowadzają nowy środek w postaci urządzenia blokującego staw kolanowy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami strony mogą się odwołać od wyroku sądu w pierwszej instancji, a pokrzywdzony od wyroku warunkowo umarzającego postępowanie.

Funkcjonariusz publiczny ma pierwotny prawny obowiązek znajomości aktów określających jego uprawnienia i obowiązki. W związku z tym urzędnik, który działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, popełnia przestępstwo i ponosi odpowiedzialność karną.

Za jazdę na rowerze w stanie nietrzeźwości grozi zakaz prowadzenia pojazdów. Jest to ważny środek karny, który pełni funkcję profilaktyczną połączoną z elementami represji. Wykształciła się powszechna profilaktyka orzekania wobec pijanych rowerzystów - obok kary – dwu sankcji dodatkowych: obligatoryjnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz – formalnie, fakultatywnego na podstawie kodeksu karnego, lecz w rzeczywistości orzekanego zawsze - zakazu jazdy rowerem. Projekt nowelizacji kodeksu karnego zakłada, że sądy nie będą już musiały orzekać zakazu prowadzenia auta w przypadku pijanych rowerzystów.

Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowelizacji Kodeksu Karnego zakłada zmiany dotyczące przestępstwa zniesławienia oraz rozpowszechniania informacji ze śledztwa. Jeśli rząd i Sejm go poprą dziennikarze unikną odpowiedzialności karnej z tekst.

Najprościej rzecz ujmując pokrzywdzonym jest osoba, której dobro zostało bezpośrednio zagrożone lub naruszone przez przestępstwo. Tym dobrem może być dobro materialne, majątkowe i osobiste. W sprawach z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Prywatna opinia biegłego złożona przed sądem lub prokuratorem nie ma charakteru dowodu w sprawie, zaś jej autor nie jest traktowany jako biegły w sprawie. Złożenie takiej opinii może mieć charakter jedynie informacji dla organu, który po zapoznaniu się z jej treścią może zdecydować o formalnym powołaniu biegłego.

W procesie karnym dowód z opinii biegłego przeprowadza się wówczas gdy istnieją okoliczności, których stwierdzenie (zbadanie) wymaga wiadomości specjalnych. Jest to dowód bardzo istotny, ale należy wskazać, iż wbrew powszechnemu (mylnemu) poglądowi z mocy prawa nie jest on ważniejszy od innych dowodów, ani nie ma również nadanego waloru pełnej przekonywalności. Oznacza to, iż sąd nie ma obowiązku automatycznie dawać temu dowodowi pełnej wiarygodności.

Oskarżony (oraz podejrzany) w procesie karnym w przeciwieństwie do świadków nie składają zeznań, a składają wyjaśnienia. Najpoważniejszą konsekwencją tego stanu prawnego jest to, iż wyjaśnienia te nie są objęte rygorem odpowiedzialności karnej przewidzianej w art. 233 Kodeksu karnego (czyli odpowiedzialności za fałszywe zeznania). Wskazana okoliczność z mocy prawa nie czyni wyjaśnień oskarżonego (podejrzanego) dowodem gorszym od innych dowodów w procesie karnym, aczkolwiek jest to dowód którego wiarygodność sądy oceniają ze szczególną ostrożnością. W procesie karnym nie funkcjonuje również zasada w myśl której samo przyznanie się oskarżonego jest naczelnym dowodem w sprawie.

Zasada swobodnej oceny dowodów polega na tym, iż sąd każdorazowo i samodzielnie w realiach konkretnej sprawy podejmuje decyzję o tym, które dowody uznać za wiarygodne, a którym dowodom w całości lub części odmówić wiarygodności. Nie istnieją żadne zewnętrzne wiążące instrukcje jak oceniać dane dowody ani nie istnieje ich katalog względem znaczenia dla procesu.

Prawo karne, Proces karny

Czy więzień może być tymczasowo aresztowany?

Kodeksowe zasady prawa karnego wykonawczego

Zasada uczestnictwa społeczeństwa w procesie wykonywaniu orzeczeń

Kompetencje sądu pierwszej instancji w postępowaniu karnym wykonawczym

Na czym polega postępowanie karne wykonawcze

Zasada praworządności w prawie karnym wykonawczym

Odroczenie wykonania oraz rozłożenie na raty kary grzywny

Dyrektywy wymiaru kary pozbawienia wolności

Fakultatywne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Cykl przemocy - na czym polega

Zasady zatarcia skazań w razie ich zbiegu (art. 108)

Kiedy następuje wyłączenie zatarcia skazania (art. 107)

Jakie czyny zabronione nie przedawniają się (art. 105)

Kiedy przedawnia się wykonanie kary (art. 103)

Kiedy termin przedawnienie karalności ulega przedłużeniu (art. 102)

Dopalacze wymusiły zmianę prawa

Uprawnienia policjantów do wykonywania obowiązków poza granicami kraju

Czy podżegacz odpowiada jak sprawca?

Po jakim czasie można ubiegać się o przedterminowe zwolnienie?

Na jaki okres można zawiesić wykonanie kary?

Jaka kara grozi osobe pomagającej w dokonaniu przestępstwa?

Kogo traktuje się tak samo jak multirecydywistę

Kiedy skazanie ulega zatarciu?

Kiedy sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów na zawsze?

Kiedy sąd może odstąpić od wymierzenia kary?

Kiedy przedłuża się karalność czynu?

Kiedy popełnia się przestępstwo w warunkach recydywy?

Kiedy można wymierzyć karę łączną?

Kiedy można stosować przedterminowe warunkowe zwolnienie?

Jakie są zasady wymiaru kary łącznej?

Jak za przestępstwa odpowiada małoletni?

Skazani za pedofilię pod dozorem elektronicznym

Ograniczenia w sprzedaży dopalaczy

Handlarze narkotyków trafią do więzienia nawet na 10 lat

Czy pokrzywdzony może zostać ukarany za niestawiennictwo?

Czy pokrzywdzony jest stroną w sądzie?

Czy można domagać się naprawienia szkody?

Czy można uczestniczyć w czynnościach śledztwa?

Czy na stadionach pojawi się monitoring?

Co to jest e-Posterunek?

Jakie są warunki stosowania środków przymusu bezpośredniego?

Czy można odwołać się od wyroku?

Kiedy funkcjonariusz odpowiada za przekroczenie uprawnień?

Jakie kary dla pijanych rowerzystów?

Dziennikarz nie trafi do więzienia za tekst

Czy pokrzywdzony jest stroną w sądzie?

Znaczenie prywatnej opinii w procesie karnym

Znaczenie dowodu z opinii biegłego

Znaczenie dowodowe wyjaśnień oskarżonego

Zasada swobodnej oceny dowodów