Eksperyment procesowy

Eksperyment procesowy to czynność dowodowa, która nie jest często przeprowadzana w procesie karnym. Jej celem jest wyjaśnienie okoliczności istotnych dla sprawy. Eksperyment może być przeprowadzony zarówno w toku postępowania sądowego, jak i w toku postępowania przygotowawczego. Decyzja o jego przeprowadzeniu zapada w drodze postanowienia. Tak jak każda czynność dowodowa może być on przeprowadzony z urzędu przez organ prowadzący postępowanie lub na wniosek stron.

Eksperyment procesowy uważany jest za czynność niepowtarzalną, w związku z czym z jego przebiegu sporządza się protokół. Dozwolone jest również utrwalanie przebiegu eksperymentu za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk i obraz. Podmiotem przeprowadzającym eksperyment jest organ procesowy, ale przepisy pozwalają na to by organ ten wezwał do pomocy przy jego przeprowadzeniu biegłego lub specjalistę.

Istotą przeprowadzenia eksperymentu jest dokonanie pewnego doświadczenia lub odtworzenie całości lub fragmentu danego zdarzenia.

Przykładem przeprowadzenia doświadczenia może być test widoczności świateł danego pojazdu z odległości. W przypadku badania sprawy zaistniałego wypadku samochodowego takie doświadczenie może mieć istotny wpływa na odpowiedzialność kierowcy, który najechał na dany pojazd w kontekście ustalenia czy mógł on uniknąć najechania na pojazd (dostrzec jego oświetlenie) czy też możliwości takich nie miał (co będzie go uwalniać od odpowiedzialności karnej za wypadek)

Czynnością z reguły bardziej rozbudowaną i trudniejszą do wykonania może być odtworzenie przebiegu zdarzeń (lub ich wycinka). Logiczne jest, iż aby wynik takiego eksperymentu był wiarygodny warunki i okoliczności jego przeprowadzenia muszą być jak najbardziej zbieżne do tych, które istniał w momencie wypadku. W związku z powyższym, aby taką rekonstrukcję zdarzenia przeprowadzić dokładnie nieraz potrzebne jest przesłuchanie świadków, które może być prowadzone na miejscu zdarzenia.

Zobacz również serwis: Wykroczenia

Wyniki eksperymentu oceniane są przez sąd na zasadzie swobodnej oceny dowodów, co oznacza iż sąd samodzielnie decyduje czy dać im wiarę, podobnie jak samodzielnie ocenia prawidłowość przeprowadzenia danego eksperymentu. Oznacza to, iż może obdarzyć go całkowitym lub częściowym atrybutem wiarygodności, ale również może odmówić uznania wyniku (lub przebiegu) eksperymentu za prawidłowy. Wówczas z procesowego punktu widzenia możliwe jest ponowne przeprowadzenie takiego eksperymentu (jeśli zachodzi taka potrzeba).

Zobacz również serwis: Sprawy karne