Rzecznik Praw Obywatelskich, Niepełnosprawność

Miejsce parkingowe przed zakładem pracy - czy zawsze jest gwarantowane dla osoby z niepełnosprawnością? Odpowiedź może zaskoczyć, bo jak to mawiają prawnicy: "to zależy". Wszystko zależy od momentu budowy czy przebudowy terenu przed zakładem. To uprawnienie dla osób z niepełnosprawnościami, z orzeczonym znaczny czy umiarkowanym stopnie, nie jest więc zawsze gwarantowane.

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych opublikował nowe wytyczne dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), w przypadku, gdy zdiagnozowano u nich jedną ze 208 chorób znajdujących się na liście lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń i związanego z nimi prawa do określonych świadczeń. Niektóre z chorób – w ramach ww. wytycznych – zostały skategoryzowane jako wymagające ustalenia w orzeczeniu o niepełnosprawności wyłącznie wskazań w punkcie 8, a inne – zarówno w punkcie 8, jak i 7, co przesądza o prawie do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. To koniec wielokrotnego stawania przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na 208 chorób oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa.

Na jakie choroby neurologiczne można dostać orzeczenie o niepełnosprawności? Co klasyfikuje się jako niepełnosprawność neurologiczną? Jaki symbol niepełnosprawności oznacza choroby neurologiczne? Czy na nerwicę można dostać orzeczenie o niepełnosprawności?

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności często zastanawiają się nad tym, z jakiego rodzaju form wsparcia mogą korzystać. Na jakie przywileje w pracy można liczyć? Ile wynosi dofinansowanie z PFRON? Czy z orzeczeniem przysługują jakieś zasiłki w MOPS? Oto najważniejsze świadczenia w 2025 r. i aktualne kwoty!

Osoby z niepełnosprawnościami mogą korzystać z szeregu uprawnień. Wiele z nich zależy od stopnia niepełnosprawności czy dodatkowych kryteriów. Tym razem wymieniamy 7 przykładów, o których nie każdy być może pamięta.

Co oznacza kod 07-S w orzeczeniu? Do jakich przywilejów uprawnia taki symbol? Na jakie wsparcie mogą liczyć osoby z niepełnosprawnościami w 2025 r.? Oto najważniejsze informacje!

Naruszenie sprawności spowodowane przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku – w przypadku spełnienia określonych kryteriów – mogą stanowić podstawę do wydania orzeczenia o niepełnosprawności (w stosunku do osób, które nie ukończyły 16 roku życia) lub odpowiednio – orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (w stosunku do osób, które ukończyły 16 rok życia). Te z kolei – w określonych przypadkach, mogą dawać prawo do niemałych świadczeń pieniężnych, które w przypadku, gdy niepełnosprawne jest dziecko, mogą opiewać nawet na łączną kwotę 3 502,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego), a w przypadku niepełnosprawnych dorosłych – na 4 349,84 zł miesięcznie (połączenie świadczenia wspierającego i zasiłku pielęgnacyjnego).

Przepisy nakładają na gminy obowiązek zapewnienia uczniom niepełnosprawnym ruchowo lub intelektualnie w stopniu umiarkowanym lub znacznym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły ponadpodstawowej. Z tego prawa można korzystać do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dany uczeń kończy 21. rok życia. Czy wiek uczniów zostanie wydłużony? Ministerstwo Edukacji Narodowej odpowiedziało na interpelację poselską w tej sprawie.

Na jaki okres ośrodki pomocy społecznej (MOPS, OSP) przyznają zasiłki stałe? To pytanie, które zadają sobie niekiedy osoby z niepełnosprawnościami. Jakie kwoty zasiłków obowiązują w 2025 r. i kto może otrzymać taką pomoc?

Czy autyzm zalicza się do niepełnosprawności? Co daje orzeczenie? Jakie formy wsparcia można uzyskać w 2025 r.? Oto najważniejsze informacje i przykładowe formy wsparcia.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 21 lutego 2025 r., że dzień wcześniej Komitet Monitorujący FERS zatwierdził projekt przebudowy modelu orzekania o niepełnosprawności oraz uporządkowania systemu świadczeń. MRPiPS dodało, że nowy system uwzględnia postulaty osób z niepełnosprawnościami, w tym orzekanie przez specjalistów z danych dziedzin.

Czy osoba niepełnosprawna w stopniu lekkim może pracować w nadgodzinach? To pytanie, które często zadają sobie pracownicy i pracodawcy. Podpowiadamy jakie normy obowiązują w 2025 roku.

Co oznacza symbol 02-P w orzeczeniu o niepełnosprawności i do czego uprawnia w 2025 i 2026 r.? W dużej mierze pomoc będzie zależała od posiadanego stopnia niepełnosprawności. Jakie są aktualne przepisy?

Według badania przeprowadzonego przez Fundację GrowSPACE – w ponad połowie polskich szkół obowiązuje zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych na terenie szkoły i/lub podczas zajęć lekcyjnych. Zgodnie z informacją podaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – niezgodny z prawem, może natomiast okazać się sposób egzekwowania ww. zakazu przez placówkę oświatową. Problem nadużywania przez uczniów urządzeń cyfrowych – wymaga również szerszego spojrzenia.

Jakie są aktualnie możliwości wsparcia finansowego dla osób w ciężkiej sytuacji zdrowotnej po odmowie przyznania renty chorobowej? Takie zapytanie wpłynęło do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Nie każda niepełnosprawność jest widoczna od razu. Często zdarza się, iż choroby i związane z nimi dolegliwości utrudniają chorym codzienne funkcjonowanie, chociaż nie jest to łatwe do zauważenia przez otoczenie na pierwszy rzut oka. Kiedy mamy do czynienia z niepełnosprawnością ukrytą?

Wybory prezydenckie odbędą się 18 maja 2025 r. Wyborcy niepełnosprawni oraz seniorzy, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat powinni pamiętać o ważnych terminach, związanych z ich uprawnieniami.

Aktualnie samo posiadanie orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności nie uprawnia jeszcze do otrzymana renty socjalnej. Czy przepisy się zmienią? Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiedziało na interpelację poselską w tej sprawie.

Czy zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności? Jeśli tak, to jakie są wymagania?

Czy powiaty będą zobowiązane do zapewniania asystencji osobistej osobom z niepełnosprawnościami? Tak wynika z projektu ustawy wpisanej do wykazu prac legislacyjnych rządu. Usługa asystencji będzie mogła być wykonywana we własnym zakresie lub zlecona wybranemu podmiotowi. 

Tylko co siódmy Powiatowy Urząd Pracy – PUP jest przystosowany do świadczenia usług dla osób z niepełnosprawnościami. Za główne trudności w kształtowaniu systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami przedstawiciele i przedstawicielki PUP uznawały bariery architektoniczne, technologiczne oraz brak odpowiedniego przygotowania kadry do ich obsługi.

Fotografowie! Aparaty w dłoń! Z okazji Międzynarodowego Dnia Osób z Niepełnosprawnościami Fundacja Avalon ogłasza już III edycję konkursu fotograficznego, tym razem pod hasłem “Kadry (nie)dostępne”. Zgłoszenia można przesyłać do 28 października, a zwycięzców poznamy 25 listopada.

W najbliższych miesiącach wielu przedsiębiorców stanie przed wyzwaniem poprawy dostępności swoich produktów i usług. Już w czerwcu 2025 roku wchodzi w życie „Ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze”, będąca odpowiedzią na europejski Accessibility Act.

Doprecyzowane będą przepisy dotyczące procedury rozpatrywania wniosków o uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Wniosek taki będzie musiał być rozpatrzony nie dłużej niż w 3 miesiące w I instancji i nie dłużej niż 2 miesiące w przypadku odwołania do II instancji. Na rok 2025 będzie rozszerzona możliwość ustalania poziomu potrzeby wsparcia od dnia złożenia wniosku. Ponadto nowe przepisy określą możliwość wydłużenia ważności kart parkingowych w związku z wydłużonym zachowaniem ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności. Nowością będą też przepisy pozwalające na weryfikację ważności orzeczenia o niepełnosprawności. To jeszcze nie wszystkie zmiany jakie wynikają z opublikowanych 23 września 2024 r. założeń nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy wejdą w życie najprawdopodobniej w 2025 roku.

„Na co dzień borykam się z wieloma chorobami. Są to m.in. problemy neurologiczne, cukrzyca, choroby wzroku, a także dolegliwości związane z poruszaniem się. Czy wszystkie te choroby zostaną wymienione w orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności?” – pyta Czytelnik. Otóż zgodnie z przepisami w orzeczeniu znajdą się maksymalnie trzy przyczyny niepełnosprawności.