Tematy - Prawo - Prawo karne, Postępowanie karne - INFOR.PL

Rząd zajął się projektem reformy Kodeksu postępowania karnego, w którym m.in. sędzia ma możliwość aktywnego prowadzenia procesu. To pokłosie zmian wprowadzonych w lipcu 2015 r.

Jak polskie sądy skazywały na przestrzeżeni ostatnich 68 lat i jak w tym czasie kształtował się współczynnik przestępczości w Polsce? Powstało pierwsze opracowanie prezentujące dane statystyczne o osobach skazanych obejmujące tak długi okres czasu.

Od 1 lipca 2015 r. weszła w życie zmiana Kodeksu postępowania karnego, zgodnie z którą rozszerzono katalog podmiotów uprawnionych do występowania w charakterze obrońcy w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe, zrównując tym samym pozycję adwokata i radcy prawnego w postępowaniu karnym. Oznacza to, że adwokaci utracili dotychczasowy monopol na występowanie przed sądami w charakterze obrońcy.

Nowelą z dnia 1 lipca 2015 roku do polskiego kodeksu karnego została wprowadzona całkowicie nowa instytucja pojednawczego umorzenia postępowania karnego. Aby mogło dojść do tego swoistego wykupienia się od odpowiedzialności karnej, niezbędnym jest aby pokrzywdzony złożył wniosek w tym względzie (na piśmie lub ustnie do protokołu) przed rozpoczęciem przewodu sądowego w pierwszej instancji.

Resort sprawiedliwości przygotował projekt, który wprowadza kary za finansowanie grup terrorystycznych, zmowę przy praniu brudnych pieniędzy i zrównanie sankcji za udział w nielegalnych grach hazardowych.

1 lipca 2015 r. weszła w życie reforma zmieniająca filozofię prowadzenia procesu karnego. Dzięki niej proces karny będzie szybszy, sprawniejszy, a kara dotkliwa i nieuchronna.

Niedopuszczalne jest przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego.

Obowiązującą w procesie karnym zasadą jest jawność prowadzonej rozprawy. Jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie (jak np. ma to miejsce gdy prokurator składa wniosek o umorzenie postępowania z powodu niepoczytalności sprawcy i zastosowanie wobec niego środka zabezpieczającego) możliwe jest ograniczenie tej jawności. Nie oznacza to jednak, iż na sali sądowej może przebywać każda osoba, która wyraża taką wolę.

Rządowe Centrum Legislacji ogłosiło projekt nowelizacji prawa karnego i karnego skarbowego. Projekt przewiduje m.in. kary za finansowanie grup terrorystycznych, zmowę przy praniu pieniędzy i równe sankcje za udział w nielegalnych grach hazardowych w kraju i za granicą.

8 kwietnia 2015 r. weszła w życie ustawa o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka. Głównym celem nowej ustawy jest kompleksowe uregulowanie kwestii związanych z ochroną pokrzywdzonego i świadka biorących udział w postępowaniu karnym i karno-skarbowym oraz osób im najbliższych oraz wprowadzenie nowych, dotychczas nieprzewidzianych rozwiązań w tym zakresie. Poniżej zostaną omówione najważniejsze z regulacji nowej ustawy.

W obecnym stanie prawnym brak jest określenia maksymalnego okresu trwania aresztowania tymczasowego w postępowaniu karnym. Dnia 20 listopada tego roku przepisami wprowadzającymi tak szeroką dowolność w stosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania zajął się Trybunał Konstytucyjny.

Pozorna anonimowość Internetu powoduje, że wypowiedzi wielu użytkowników są dalekie od oględnych. Niektóre internetowe komentarze są do tego stopnia nieprzyjemne, że ich adresaci mogą poczuć się dotknięci i zdecydować się na podjęcie kroków prawnych przeciwko „hejterom”. Ochrona czci może w praktyce odbywać się dwutorowo – na płaszczyźnie prawa cywilnego lub też na płaszczyźnie prawa karnego.

Pozycja świadka i pokrzywdzonego w procesie karnym została wzmocniona na skutek podpisania w dniu 15 grudnia 2014 roku ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, przygotowanej w Ministerstwie Sprawiedliwości. Jakie zasady, warunki i zakres ochrony pozycji świadka wprowadza ustawa?

Uprawnienia kuratora sądowego dotyczące m.in. kwalifikacji dozorowanych przez kuratorów skazanych do różnych grup ryzyka są – zgodnie z wyrokiem TK – niekonstytucyjne. Trybunał odroczył utratę mocy przepisów regulujących uprawnienia kuratorów do 30 czerwca 2015 r.

Koszty obrony z urzędu ponosi - zgodnie z art. 618 par 1 pkt 11 kodeksu postępowania karnego - Skarb Państwa. Oskarżony, któremu obrońca został wyznaczony z urzędu nie jest więc zobowiązany do pokrywania kosztów jego działania ani wynagrodzenia. Czy w wyroku kończącym postępowanie oskarżony może zostać obciążony kosztami nieopłaconej pomocy prawnej adwokata z urzędu?

6 czerwca 2011 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu karnego, która wprowadziła art. 190a, penalizujący czyn określany jako stalking. Wskazane przestępstwo polega na uporczywym nękaniu innej osoby lub osoby jej najbliższej, które wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność. Aby lepiej zrozumieć istotę stalkingu należy dokonać analizy znamion wskazanego przestępstwa.

Uprawnienia i obowiązki kuratorów sądowych, które określa rozporządzenie ministra sprawiedliwości, będą przedmiotem prac Trybunału Konstytucyjnego. Jakie uprawnienia przysługują kuratorom sądowym w sprawach karnych wykonawczych?

Obrońca ma – zgodnie z projektem nowelizacji Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz Kodeksu postępowania karnego, przygotowanym przez Senat – przysługiwać także w sprawach o wykroczenia. Istnienie prawa do obrony także w sprawach wykroczeniowych zostało potwierdzone przez Trybunał Konstytucyjny.

Artykuł 191a kodeksu karnego wprowadza dwa typy przestępstw – przestępstwo umyślnego utrwalania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, dokonane poprzez użycie w tym celu przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu oraz przestępstwo umyślnego rozpowszechniania wizerunku osoby o wyżej wymienionych cechach bez jej zgody. Oba przestępstwa zagrożone są karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

W czwartek (27 listopada 2014 roku) weszły w życie przepisy dotyczące rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych do wniesienia do Sądu Najwyższego kasacji karnej. Tzw. nadzwyczajną kasację karną będzie mógł wnieść także minister sprawiedliwości.

Nowa definicja dopalaczy oraz nowej substancji psychoaktywnej została sformułowana w projekcie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Definicja dopalaczy zostanie rozszerzona, więcej substancji będzie traktowanych jako narkotyki.

Prawa pokrzywdzonego w procesie karnym stanowiły przedmiot prac Trybunału Konstytucyjnego. TK stwierdził, że pokrzywdzonemu przysługuje prawo do udziału w posiedzeniach sądu umarzających postępowanie przed rozprawą. Jest to element konstytucyjnego prawa do sądu.

Od 1 lipca 2014 r. istnieje możliwość złożenia zapytania do Krajowego Rejestru Karnego online. Zaświadczenie o niekaralności można pobrać przez Internet.

Posiadanie narkotyków to przestępstwo uregulowane na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ustawodawca wyróżnia zarówno typ kwalifikowany (posiadanie znacznej ilości) jak i uprzywilejowany (posiadanie na własny użytek).

Posiadanie narkotyków w znacznej ilości to – zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii – typ kwalifikowany przestępstwa posiadania narkotyków. Posiadanie znacznej ilości narkotyków zagrożone jest karą pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Posiadanie narkotyków to przestępstwo usankcjonowane na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ustawa penalizuje samo posiadania narkotyków, co nie obejmuje ich zażywania.

Przestępstwo posiadania narkotyków (środków odurzających lub substancji psychotropowych) stanowi na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii czyn zabroniony. Przestępstwo posiadania narkotyków może występować zarówno w formie podstawowej, jak i kwalifikowanej czy uprzywilejowanej.

8 maja 2014 r. została przyjęta nowelizacja projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. To najobszerniejsza i najdonioślejsza w skutkach od czasów uchwalenia kodeksu w 1997 r. nowelizacja przepisów prawa karnego dotycząca zasad wymiaru kary oraz hierarchii kar.

Jedną z głównych regulacji wprowadzonych do przyjętego 8 maja 2014 roku przez rząd projektu nowelizacji Kodeksu karnego jest zmiana obecnej struktury orzekanych kar. Reforma prawa karnego dąży do ograniczenia możliwości pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

29 kwietnia (wtorek) Rząd zajmie się projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości stanowi największą od 1997 roku nowelizację Kodeksu karnego. Jak zmienią się przepisy materialne prawa karnego w 2015 roku?

We wtorek – 29 kwietnia 2014 roku - przedmiotem prac rządowych będzie projekt zmian Kodeksu karnego. Zmiany w polityce karnej stanowią drugą część reformy, która ma wejść w życie w lipcu 2015 roku.

Przesłuchanie dziecka, jako specyficznego uczestnika postępowania karnego odbywa się w zgodzie z zasadami i trybem określonym w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Jedną z nich jest zasada jednokrotnego przesłuchania dziecka. Jakie inne odrębności występują w stosunku do małoletnich?

Okazania można dokonać podczas przesłuchiwania zarówno w odniesieniu do wizerunku osoby podejrzanej bądź oskarżonej jak również stosunku do rzeczy w celu jej rozpoznania. Należy przeprowadzić okazanie w sposób wyłączający wszelkie sugestie. Jakie warunki techniczne powinny być spełnione przy okazaniu?

9 listopada 2013 r. weszło w życie część nowych przepisów zreformowanej procedury karnej. Część czynów kwalifikowanych jako przestępstwa została przeniesiona na poziom wykroczeń, wobec czego nastąpi zmiana w orzekaniu kar za niektóre czyny. Jakie nastąpią zmiany?

Od 9 listopada 2013 r. obowiązuje część przepisów nowelizacji kodeksu postępowania karnego.

Od 9 listopada 2013 r. w życie weszło część nowych przepisów zreformowanej procedury karnej. Niektóre przestępstwa stały się wykroczeniami.

Prezydent podpisał nowelizację kodeksu postępowania karnego, która ma znacznie usprawnić procedurę karną. Najważniejszą zmianą będzie pełnienie roli arbitra przez sąd. Inicjatywa dowodowa będzie natomiast należeć do stron postępowania.

Sejm RP przyjął reformę procedury karnej, która ma skrócić czas trwania postępowań przed sądem.

Prezydent podpisał ustawę z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ma wzmocnić pozycje nieletniego w postępowaniu.

Rząd poparł projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, który do sejmu wpłynął w styczniu tego roku. Projekt ten dopuszcza występowanie w charakterze pełnomocników w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, osób najbliższych osobom pokrzywdzonym.

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadza kontradyktoryjność procesu karnego, czyli sytuację, w której strony są sobie równe i toczą spór przed sądem pełniącym rolę arbitra.

Od 23 lipca 2013 r. osoba, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie nie będąc pokrzywdzonym może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa, jeżeli wskutek przestępstwa doszło do naruszenia jej praw. Przysługuje jej ponadto zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami pełnomocnikiem w postępowaniu karnym oraz w sprawach o wykroczenia może być wyłączenia adwokat lub radca prawny. Projekt zmiany kodeksów przewiduje dopuszczenie ustanowienia pełnomocnikiem również osoby najbliższej.

23 lipca 2013 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy – Kodeks postępowania karnego, która przewiduje przyznanie prawa do zaskarżenia postanowienia o odmowie wszczęcia śledztwa lub postanowienia o jego umorzeniu osobie zawiadamiającej o popełnieniu przestępstwa, która nie posiada statusu pokrzywdzonego.

Nowy limit przestępstwa kradzieży może być wynikiem głosowania sejmu. Posłowie z nadzwyczajnej komisji sejmowej, zgodzili się bowiem na podwyższenie kwoty, od której drobną kradzież traktuje się jak przestępstwo, a nie jak wykroczenie.

30 czerwca 2013 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. Miedzy innymi poprawiony zostanie system wymiany dokumentów pomiędzy KRK a sądami powszechnymi.

Małym świadkiem koronnym jest sprawca, który wraz z innymi osobami współdziałał w popełnieniu przestępstwa, a który organom ścigania ujawnił niezbędne informacje dotyczące okoliczności jego popełnienia. W takim przypadku sąd obligatoryjnie orzeka nadzwyczajne złagodzenie kary.

Kategorie osób zaginionych zostały wyszczególnione w zarządzeniu Komendanta Głównego Policji. Podział ten różnicuje niektóre z działań policji podejmowanych względem osób zaginionych.

Świadkiem incognito jest osoba, wobec której istnieje uzasadniona obawa zagrożenia dla życia, zdrowia, wolności luba mienia bądź wobec osób dla niej najbliższych. Tożsamość świadka dla celów procesowych zostaje utajniona. Świadka incognito przesłuchuje prokurator bądź sąd w wyznaczonym przez sąd miejscu lub przy użyciu odpowiednich urządzeń technicznych.

Konsekwencje odmowy przyjęcia pisma z sądu mogą być niekiedy bardzo dotkliwe. Błędnie może się wydawać, iż odmowa odebrania sądowej korespondencji dostarczonej nam przez listonosza, nie będzie rodzić wobec nas żadnych negatywnych skutków. Kodeks postępowania karnego reguluje tę kwestię jednak odmiennie.

Prawo karne, Postępowanie karne

Nowy projekt zmian w Kodeksie postępowania karnego

Jak skazują polskie sądy?

Poszerzenie kompetencji radców prawnych o reprezentowanie klienta w procesie karnym

Pojednawcze umorzenie postępowania w kodeksie karnym

Dotkliwe kary za finansowanie terroryzmu i pranie brudnych pieniędzy

Postępowanie karne po zmianach 1 lipca 2015 r.

Dowody w postępowaniu karnym po 1 lipca 2015 r.

Obecność mediów na rozprawie karnej

Nowelizacja prawa karnego i karnego skarbowego

Ustawa o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka

Czas trwania tymczasowego aresztowania

Jak bronić się przed hejterami - karnoprawna ochrona czci w internecie

Pozycja świadka w procesie karnym 2015

Uprawnienia kuratora sądowego – niekonstytucyjne

Koszty obrony z urzędu

Stalking jako przestępstwo

Kurator sądowy – uprawnienia i obowiązki

Obrońca także w sprawach o wykroczenia?

Konsekwencje karne utrwalania i rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej

Kasacja ministra sprawiedliwości

Dopalacze – nowa definicja

Prawo pokrzywdzonego do sądu

Krajowy Rejestr Karny dostępny online

Posiadanie narkotyków a własny użytek

Posiadanie narkotyków w znacznej ilości

Posiadanie narkotyków jako przestępstwo

Przestępstwo posiadania narkotyków

Nowelizacja kodeksu karnego

Reforma prawa karnego

Nowelizacja Kodeksu karnego

Zmiany w polityce karnej

Przesłuchanie dziecka

Jak powinno prawidłowo przebiegać okazanie?

Zmiany w postępowaniu karnym - niektóre przestępstwa będą wykroczeniami

Zmiany w postępowaniu karnym i w wykroczeniach

Depenalizacja niektórych przestępstw

Sprawniejsza procedura karna – nowelizacja k.p.k.

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego

Zmiany w postępowaniu w sprawach nieletnich

Osoba najbliższa pełnomocnikiem w procesie karnym

Kontradyktoryjnośc w procesie karnym

Więcej uprawnień dla osoby zawiadamiającej o przestępstwie

Pełnomocnictwo w postępowaniu karnym – zmiany

Kodeks postępowania karnego - zmiany od 23 lipca 2013 r.

Nowy limit przestępstwa kradzieży

Nowelizacja ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym

Instytucja małego świadka koronnego

Kategorie osób zaginionych

Przesłuchanie świadka anonimowego

Konsekwencje odmowy przyjęcia pisma z sądu