Prawo

Wiosna rozkwitła się na całego, a razem z nią fani roślin ozdobnych i grillowania. Nie wszystkich stać na dom z ogrodem, czy choćby własna, niewielką działkę. Niektórzy swoim kwiatowym i kulinarnym pasjom oddają się na balkonach blokowisk. I tu zaczyna się problem, który może się skończyć zapłaceniem słonej kary.  

Na 1 dziecko – 2 dni wolne, na 2 dzieci – 3 dni wolne, na 3 dzieci – 4 dni wolne, a na 4 i więcej – 5 dni wolnych, z zachowaniem prawa do pełnego wynagrodzenia, a za odmowę zwolnienia od pracy w ramach ww. puli – 30 tys. zł kary dla pracodawcy. O zmianę art. 188 kodeksu pracy – w dniu 12 kwietnia br., zawnioskowały do Ministrstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Rzeczniczka Praw Dziecka i Okręgowa Rada Adwokacka, a powyższy apel wzmocnił dodatkowo dezyderat wystosowany w tej sprawie, w dniu 4 czerwca br., przez sejmową Komisję do Spraw Petycji. Czy położy to kres absurdowi tylko 2 dni zwolnienia od pracy w roku kalendarzowym, na wszystkie dzieci i łącznie dla obojga rodziców?

Po opublikowaniu w dniu 3 marca 2025 r. założeń projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury wcześniejsze na stronach Rządowego Centrum Legislacji ukazał się długo oczekiwany projekt tej ustawy datowany na 4 czerwca 2025 r.

Wiecie jak dużo osób pobiera zasiłek pielęgnacyjny? To naprawdę dużo uprawnionych. Przeszło 1 mln osób na zasiłku pielęgnacyjnym. Aż 1 000 000 uprawnionych (głównie osób niepełnosprawnych i to głównie ze stopniem umiarkowanym)! Obecna wartość zasiłku pielęgnacyjnego to tylko 215,84 zł. Uwzględniając inflację za ostatnie 5 lat, to za mało dla osoby otrzymującej zasiłek pielęgnacyjny (sam dodatek nie był waloryzowany od 2019 r.). Natomiast 216 000 000 zł miesięcznie na zasiłek pielęgnacyjny to bardzo dużo dla budżetu. Rząd podjął więc decyzję, że zasiłek pielęgnacyjny będzie marginalizowany poprzez brak podwyżki. Uderza to w interesy osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Osoby niepełnosprawne ze znacznym stopniem otrzymywać mają świadczenie wspierające więc one nie stracą na braku podwyżki zasiłku pielęgnacyjnego.

W systemie benefitów dla posiadaczy Karty Dużej rodziny jest luka, która powoduje wykluczenie z korzystania przez dzieci mające miejsce zamieszkania na terenie gmin wiejskich z wielu rodzajów zniżek, dostępnych dla dzieci z rodzin wielodzietnych, ale urodzonych w miastach. Gminy miejskie tworzą „lokalne” karty dużej rodziny.

Co dalej ze świadczeniem 800 plus? Jest pomysł nowej formy wsparcia dla seniorów. Miałoby to być nawet 800 plus na rzecz seniorów. Za co? Za każde wychowane i pracujące dziecko, które płaci podatki w Polsce. To postulat, który wzbudza skrajne emocje i może wywołać debatę publiczną na temat sprawiedliwości pokoleniowej w systemie świadczeń. Czy taki postulat ma szanse na realizację? Czym jest sprawiedliwość społeczna? Jak seniorzy udowodniliby, że rzeczywiście taką opiekę sprawowali nad dzieckiem? Czy przyniesie to więcej wydatków czy też korzyści dla polskiego budżetu?

Liczba pracujących emerytów w Polsce dynamicznie rośnie. Na przestrzeni ostatnich dziewięciu lat zwiększyła się o niemal 52 proc. Jak wynika z danych ZUS, aktywnych zawodowo seniorów jest już 872,6 tys.

- Emeryci w Polsce na pewno nie mogą mówić o „wesołej starości”. Wielu z nich żyje na skraju ubóstwa, a nawet jeżeli dochodzi do waloryzacji to jest ona zbyt niska, by pokrywać wzrost kosztów życia – mówi Paweł Skotnicki, ekspert ubezpieczeniowy. – Najnowszy raport ZUS pokazuje, że w dobie starzejącego się społeczeństwa wartość emerytur będzie spadać i nawet jeżeli wiek emerytalny nie będzie podnoszony to i tak wielu seniorów będzie pracować tak długo, jak tylko będzie to możliwe – dodaje ekspert.

Wdowy i wdowcy, którzy po śmierci małżonka mają prawo do własnego świadczenia, jak i do renty rodzinnej po tym małżonku, obecnie pobierają tylko jedno świadczenie wyższe lub wybrane. Od 2025 roku osoby w takiej sytuacji mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o zwiększenie pobieranego świadczenia. Zbieg prawa do świadczeń (tzw. renta wdowia) będzie przysługiwał po spełnieniu kilku, określonych w przepisach warunków. Wg danych z 19 maja 2025 r. do ZUS-u złożono już ok. 809 tys. wniosków o tzw. rentę wdowią. Wszyscy uprawnieni do renty wdowiej, którzy jeszcze nie złożyli wniosku ERWD, mają czas na przekazanie go do ZUS-u do 31 lipca 2025 r. W takim przypadku prawo do świadczenia będzie przysługiwało od lipca.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt znaczącego zaostrzenia przepisów karnych – nowelizację Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Celem jest położenie kresu bezkarności osób odpowiedzialnych za spowodowanie zagrożenia pożarowego, czy to celowo, czy przez rażące niedbalstwo. Projekt tej nowelizacji przewiduje między innymi podniesienie górnej granicy grzywny za takie wykroczenia z obecnych 5 tysięcy do nawet 30 tysięcy złotych. Sankcje mają być surowsze m.in. za wypalanie traw oraz rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Założenia projektu tej nowelizacji zostały opublikowane 4 czerwca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Nauczyciele co roku otrzymują świadczenie urlopowe wypłacane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, którego wysokość zależy od wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia. To ustawowo zagwarantowane wsparcie finansowe, wypłacane do końca sierpnia, ma na celu ułatwienie letniego wypoczynku pedagogom.

W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia. Ustawa ta przewiduje zapisanie w powszechnie obowiązujących przepisach wieloletniej tradycji szczególnego honorowania osób, które ukończyły 100 lat życia, w postaci przyznawania im specjalnego świadczenia, finansowanego przez państwo. Świadczenie to wynosiło od 1 stycznia do 28 lutego 2025 roku 6246,13 zł i podlega corocznej waloryzacji. Po waloryzacji od 1 marca 2025 roku, nowa wysokość świadczenia honorowego wynosi 6 589,67 zł brutto. Obecnie w Polsce jest ok. 6 tys. osób, które ukończyły 100 lat.

Od 2026 r. do corocznej oceny wysokości minimalnego wynagrodzenia (tzw. najniższej krajowej) służyć będzie wartość referencyjna w wys. 55 proc. prognozowanej wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Tak wynika z projektu nowej ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, który przygotowało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Koszt rozwiązania dla sektora finansów publicznych do 2033 r. to ok. 7,5 mld zł. Co ważne z minimalnym wynagrodzeniem będzie porównywane wynagrodzenie zasadnicze pracownika w danej firmie - bez dodatku funkcyjnego, innych dodatków oraz premii i nagród.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca oczywiście emerytury i renty, ale także dodatki do tych świadczeń. Ile wynoszą te dodatki w 2025 roku i kto ma do nich prawo? Jakie kwoty dodatków po waloryzacji od 1 marca 2025 r.?

O 566,6 mld zł zwiększył się stan kont i subkont osób ubezpieczonych w wyniku rocznej waloryzacji składek – poinformował Zbigniew Derdziuk, prezes ZUS. Dla porównania – zeszłoroczny przyrost wyniósł 521,6 mld zł.

W komunikacie z 6 czerwca 2025 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało, że 6 czerwca 2025 r. w Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 30 maja 2025 r. w sprawie szczegółowych cech jakościowo-wymiarowych drewna energetycznego. Nowe przepisy dotyczą energetyki zawodowej. Nie będzie można spalać drewna, które może zostać wykorzystane przemysłowo w inny, bardziej korzystny gospodarczo sposób, np. do produkcji mebli czy stolarki. Drewno pełnowartościowe będzie służyło realizacji potrzeb branży drzewnej. Do energetyki zawodowej będą mogły trafiać jedynie mniejsze produkty uboczne przerobu drewna. Przepisy nie wprowadzają zakazu dla spalania drewna w indywidualnych gospodarstwach domowych, np. w kominkach.

Osoby, które pobierają rentę rodzinną po zmarłym rodzicu i oboje rodzice nie żyją (albo zmarła im tylko matka a ojciec jest nieznany), mogą ubiegać się w ZUS o dodatek dla sierot zupełnych. Dodatek ten nie przysługuje wdowom, które pobierają rentę rodzinną po mężu - informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie podlaskim. I wyjaśnia dlaczego.

W dniu 21 maja br. sejmowa Komisja do Spraw Petycji, w następstwie skierowanej do niej petycji obywatelskiej, wystąpiła z dezyderatem do premiera, celem zajęcia przez niego stanowiska w kwestii objęcia kolejnych grobów wyłączeniem od prawa zarządu cmentarza do ich likwidacji (a dokładnie – wykorzystania grobu do ponownego chowania zwłok innej osoby), jeżeli po upływie 20 lat nikt nie zgłosi zastrzeżenia przeciw ponownemu użyciu grobu i nie zostanie uiszczona tzw. opłata prolongacyjna, a grób nie zostanie uznany przez władze cmentarza za posiadający wartość „pamiątki historycznej”.

Kara umowna stanowi formę zastrzeżonego przez strony umownego odszkodowania mającego za zadanie zrekompensować jednej ze stron niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania przez drugą. Strony powinny określić wysokość i sposób zapłaty kary umownej w umowie (np. zleceniu przewozowym).

Otrzymaliśmy kilka listów od osób niepełnosprawnych (orzeczenia stałe, stopień znaczny niepełnosprawności), które zostały przez WZON wykluczone ze świadczenia wspierającego. W artykule ich opinie. Są negatywne dla systemu przyznawania punktów w teście samodzielności jakim jest poziom potrzeby wsparcia. Np. redakcja ma informację o osobie niewidomej od urodzenia, która nieotrzymała świadczenia wspierającego bo umiała samodzielnie zamknąć i otworzyć drzwi we własnym mieszkaniu, które zna na pamięć od dekad mieszkania w nim.

Jest nowy projekt ustawy o ponownym przeliczeniu emerytur czerwcowych (z okresu 2009-2019 r. - problem osób przechodzących na emeryturę po 2020 r. jest już ustawowo uregulowany). Przeliczenie na nowo emerytury (albo renty) odbędzie się na 1 lipca 2025 r., ale wypłaty podwyższonych świadczeń (emerytury, renty) będą w 2026 r. Planowany przez rząd (na dziś) termin wypłat to "do 1 marca 2026 r.". Wyrównania będą za okres 1 lipca 2025 r. - 1 marca 2026 r. Nie będzie wyrównania i i odsetek za okres powstania błędnego naliczenia emerytury (albo renty) - emeryt nie otrzyma wyrównania np. za okres 2015 r. - 1 lipca 2025 r. ZUS wszystko przeliczy sam bez wniosku - działa tu z urzędu.

Do redakcji Infor.pl stale przychodzą listy od emerytów mundurowych, którzy dorabiają sobie na emeryturze pracą w cywilu. Są poszkodowani przez system emerytalny (w ich opinii), o ile rozpoczęli służbę przed 1999 r. Jak w każdej umowie o pracę ich wypłaty są pomniejszane o składki ZUS. Co w tym szczególnego? Jeżeli emeryt mundurowy rozpoczął służbę przed 1999 r., to nie może mieć drugiej emerytury cywilnej obok tej mundurowej - albo jedną albo drugą. Możliwość zwiększenia emerytury mundurowej o składki w ZUS jest ograniczona tzw. limitem 75% kwoty bazowej.

Renta tytoniowa to pojęcie, które choć w prawnym użyciu nie funkcjonuje, coraz częściej pojawia się w kontekście dyskusji o świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy. Choć alkoholizm jest uznawany za jedno z najpoważniejszych uzależnień, jego konsekwencje zdrowotne nie są jedynymi powodami przyznawania rent. W artykule wyjaśniamy, czym jest renta tytoniowa, kto może się o nią ubiegać oraz na jakiej podstawie prawnej można starać się o to świadczenie.

Od 1 lipca rachunki za energię elektryczną mogą wzrosnąć – nawet o kilkadziesiąt złotych miesięcznie. Wszystko przez powrót tzw. opłaty mocowej, o której rząd nie mówił głośno przed wyborami. Choć zmiany w opłatach były zapowiadane, dopiero teraz poznajemy ich konkretne skutki dla portfeli milionów Polaków.

Renta chorobowa, formalnie nazywana rentą z tytułu niezdolności do pracy, jest istotnym świadczeniem dla osób, które z powodu stanu zdrowia nie są w stanie kontynuować aktywności zawodowej. Dla osób po 50. roku życia, które często zmagają się z przewlekłymi schorzeniami, świadczenie to może stanowić ważne wsparcie. Obowiązują konkretne zasady przyznawania i wyliczania renty chorobowej, które warto poznać.