REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Inne podstawy nawiązania stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Kosiorek
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce mamy kilka różnych podstaw nawiązania stosunku pracy. Najbardziej powszechne jest zatrudnienie w następstwie umowy o pracę. Pozostałe podstawy jak powołanie, wybór czy mianowanie podlegają ścisłym ograniczeniom. Nie każdy pracodawca może z nich skorzystać.  

Kogo można powołać

REKLAMA

Pierwszą wymienioną w Kodeksie pracy podstawą zatrudnienia pozaumownego jest powołanie. Jest stosowane tylko wtedy gdy przewiduje je wyraźny przepis ustawy ( nie można wprowadzić powołania w drodze układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego, czy regulaminu).

REKLAMA

Z powołaniem będziemy mieć do czynienia w przypadku pracowników powołanych do pełnienia funkcji organów administracji państwowej,określona instytucja prawa pracy, choć pojęcie to często jest używane w języku potocznym czy w różnych przepisach w znaczeniu ogólnym np. powołanie do służby wojskowej, powołanie biegłego, powołanie na stanowisko sędziowskie (stosunek prawny, w jakim sędzia pozostaje jest stosunkiem pracy z mianowania). wojewodów i wicewojewodów, sekretarzy i skarbników gmin, dyrektorów i ich zastępców oraz głównych księgowych przedsiębiorstw państwowych. Powołanie to ściśle określona instytucja prawa pracy, choć pojęcie to często jest używane w języku potocznym czy w różnych przepisach w znaczeniu ogólnym np. powołanie do służby wojskowej, powołanie biegłego, powołanie na stanowisko sędziowskie (stosunek prawny, w jakim sędzia pozostaje jest stosunkiem pracy z mianowania).

Powołanie powinno być dokonane na piśmie. Warunkiem jego powstania jest zgoda stron. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie podanym w powołaniu, a gdy nie został on określony – w dniu doręczenia powołania.

Powołanie może być poprzedzone konkursem, choćby nawet przepisy tego nie wymagały. Stosunek pracy nawiązuje się zwykle na czas nieokreślony, choć przepisy mogą też przewidywać powołanie na czas określony.

Podstawowa różnica między umownym stosunkiem pracy a powołaniem występuje w zakresie zasad ich nawiązywania, rozwiązania i zmianami treści. Stosunek pracy zawiązany na podstawie powołania charakteryzuje się brakiem stabilizacji zatrudnienia, ponieważ organ powołujący w każdej chwili może pracownika odwołać. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Zmiana warunków pracy lub płacy jest możliwa, ale tylko za porozumieniem stron .

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik z wyboru

Zgodnie z kodeksem pracy do nawiązanie tego stosunku pracy dochodzi jeśli z wyboru wynika obowiązek świadczenia pracy w charakterze pracownika. Z przepisów musi wynikać, że na danym stanowisku, osadzonym w drodze wyboru, będzie świadczone praca w charakterze pracownika.

Tradycyjnie wybór stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy w organizacjach społecznych i politycznych, choć może być taką podstawą także w organizacjach związkowych.

Przepisy ustaw przewidują, że na podstawie wyboru zatrudnieni są:

  • w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wiceprzewodniczący zarządu oraz pozostali członkowie zarządu województwa( jeśli statut tak stanowi);
  • w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu( jeśli statut ta stanowi);
  • w urzędzie gminy: wójt ( burmistrz , prezydent miasta);
  • w związkach samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu ( jeśli statut tak stanowi).

Jeśli chodzi o pracowników samorządowych to ten katalog jest zamknięty.

Konieczną przesłanką powstania stosunku pracy z wyboru jest uprzednia zgoda pracownika na nawiązanie takiego stosunku. Pracownik wybrany może pozostawać jednocześnie w innym stosunku pracy. Może wówczas wziąć urlop bezpłatny. Po wygaśnięciu mandatu będzie mógł powrócić to swojej wcześniejszej pracy na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, o ile zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru.

Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się wraz z wygaśnięciem mandatu

Zasady mianowania

REKLAMA

Mianowanie to także szczególna podstawa zatrudnienia, będąca aktem o charakterze administracyjnym. Może stanowić podstawę stosunku pracy tylko jeśli stanowi tak wyraźny przepis ustawy. Taką podstawą są tzw. pragmatyki służbowe czyli takie akty , które regulują prawa i obowiązki konkretnej grupy pracowników.

Mianowanie dotyczy głównie sfery publicznej przede wszystkim administracji. Poza tą sferą takie zatrudnienie przewidziane jest także w stosunku do wykładowców na uczelniach wyższych, sędziów, prokuratorów, pracowników Najwyższej Izby Kontroli, pracowników służby celnej itd.

Podstawową cechą jest tu większe podporządkowanie pracownika pracodawcy tzw. podległość służbowa, z drugiej strony większa stabilizacja zatrudnienia, gdyż wypowiedzenie może nastąpić tylko z przyczyn w ustawie przewidzianych. Przepisy pragmatyk mogą ustanawiać pewne szczególne wymogi dla kandydatów np. obywatelstwo polskie, nieskazitelny charakter, wiek, odpowiednie wykształcenie, stan zdrowia, a to wszystko ze względu na szczególny charakter zajmowanych stanowisk.

Podstawa prawna: Art.68- 76 Kodeks pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Renta wdowia – od kiedy? ZUS podał harmonogram wypłat

Już od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłaty rent wdowich – nowego świadczenia, na które czekało setki tysięcy uprawnionych. ZUS podał oficjalny harmonogram, z którego wynika, że świadczenia będą wypłacane w dotychczasowych terminach wypłat emerytur i rent: 1., 6., 10., 15., 20. oraz 25. dnia każdego miesiąca.

W Sejmie: Wypłaty ZUS do 21. dnia miesiąca? Wcześniej między 5. a 10. dniem? [Zasiłki i świadczenia]

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego.

Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej?

Z danych ZUS wynika, że do 11 czerwca 2025 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło 898,7 tys. wniosków. Większość wniosków o rentę wdowią złożyły kobiety. Kiedy pierwsza wypłata renty wdowiej? Gdzie złożono najwięcej wniosków?

Bez edukacji nie ma kaucji – klucz do sukcesu systemu kaucyjnego leży w świadomości społecznej

Choć Polacy popierają wprowadzenie systemu kaucyjnego, brak wiedzy o jego działaniu może zagrozić skuteczności reformy. Edukacja i przemyślana komunikacja to fundamenty, bez których nawet najlepsza technologia nie spełni swojej roli.

REKLAMA

Wrzutka na ostatniej prostej prezydentury. Deregulacja dla przedsiębiorców, pracowników, konsumentów, bo 29 w 1: dotkliwe zmiany w aż 29. ustawach na skutek podpisu Prezydenta z 5 czerwca 2025 r.

Na ostatniej prostej swojej prezydentury - Prezydent Andrzej Duda podpisał istotną ustawę, w szczególności dla przedsiębiorców, ale nowe regulacje odczują też pracownicy czy konsumenci. Można powiedzieć, że jest to 29 w 1: bo dotkliwe zmiany są w aż 29. ustawach na skutek tej jednej ustawy i podpisu Prezydenta w dniu 5 czerwca 2025 r.

WZON. Tylko 78 punkty. Czy tata doczeka? Tyle za brak nerki, przebyty zawał, rak, zawał mózgu, RZS

Kolejny list czytelnika Infor.pl o nieprawidłowościach (jego zdaniem) w procesie przyznawania punktów przez WZON, od których zależy wysokość świadczenia wspierającego albo w ogóle jego przyznanie. Publikowaliśmy wcześniej listy np.: 1) osoby niewidomej, która otrzymała 61 punktów oraz osoby sparaliżowanej od pasa w dół z ... 43 punktami. Obie osoby to niepełnosprawność w stopniu znacznym, orzeczenia o niepełnosprawności stałe.

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW o wyborze na urząd prezydenta

Karol Nawrocki odebrał uchwałę PKW w sprawie stwierdzenia wyniku wyboru prezydenta RP, którą podczas uroczystości na Zamku Królewskim wręczył mu szef PKW Sylwester Marciniak.

Co dalej z paktem migracyjnym? UE wciąż czeka na ruch dwóch krajów, w tym Polski

Już 25 krajów UE przekazało swoje plany wdrażania paktu migracyjnego, nie zrobiły tego Węgry i Polska - wynika z opublikowanego w środę 11 czerwca raportu Komisji Europejskiej. KE wezwała w nim spóźnione państwa do przyspieszenia działań w tej sprawie.

REKLAMA

Nawet 30 tys. zł kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach

Zostaną wprowadzone wyższe kary za podpalenia, w tym za wypalanie traw i rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Tak zakłada projekt autorstwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Zgodnie z propozycją górna granica grzywny za sprowadzenie zagrożenia pożarowego wzrośnie z 5 do 30 tys. zł; mandaty za wykroczenia wzrosną z 500 zł do 5 tys. zł.

Trzynastki za 2025 r. pewne już jesienią? Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu do 15 czerwca 2025 r.

W maju 2025 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego poinformowało o rozpoczęciu prac nad nowelizacją ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Pracownicy kultury mogą składać propozycje zmian do tego projektu 15 czerwca 2025 r.

REKLAMA