REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Inne podstawy nawiązania stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Kosiorek
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce mamy kilka różnych podstaw nawiązania stosunku pracy. Najbardziej powszechne jest zatrudnienie w następstwie umowy o pracę. Pozostałe podstawy jak powołanie, wybór czy mianowanie podlegają ścisłym ograniczeniom. Nie każdy pracodawca może z nich skorzystać.  

Kogo można powołać

REKLAMA

Pierwszą wymienioną w Kodeksie pracy podstawą zatrudnienia pozaumownego jest powołanie. Jest stosowane tylko wtedy gdy przewiduje je wyraźny przepis ustawy ( nie można wprowadzić powołania w drodze układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego, czy regulaminu).

REKLAMA

Z powołaniem będziemy mieć do czynienia w przypadku pracowników powołanych do pełnienia funkcji organów administracji państwowej,określona instytucja prawa pracy, choć pojęcie to często jest używane w języku potocznym czy w różnych przepisach w znaczeniu ogólnym np. powołanie do służby wojskowej, powołanie biegłego, powołanie na stanowisko sędziowskie (stosunek prawny, w jakim sędzia pozostaje jest stosunkiem pracy z mianowania). wojewodów i wicewojewodów, sekretarzy i skarbników gmin, dyrektorów i ich zastępców oraz głównych księgowych przedsiębiorstw państwowych. Powołanie to ściśle określona instytucja prawa pracy, choć pojęcie to często jest używane w języku potocznym czy w różnych przepisach w znaczeniu ogólnym np. powołanie do służby wojskowej, powołanie biegłego, powołanie na stanowisko sędziowskie (stosunek prawny, w jakim sędzia pozostaje jest stosunkiem pracy z mianowania).

Powołanie powinno być dokonane na piśmie. Warunkiem jego powstania jest zgoda stron. Stosunek pracy nawiązuje się w terminie podanym w powołaniu, a gdy nie został on określony – w dniu doręczenia powołania.

Powołanie może być poprzedzone konkursem, choćby nawet przepisy tego nie wymagały. Stosunek pracy nawiązuje się zwykle na czas nieokreślony, choć przepisy mogą też przewidywać powołanie na czas określony.

Podstawowa różnica między umownym stosunkiem pracy a powołaniem występuje w zakresie zasad ich nawiązywania, rozwiązania i zmianami treści. Stosunek pracy zawiązany na podstawie powołania charakteryzuje się brakiem stabilizacji zatrudnienia, ponieważ organ powołujący w każdej chwili może pracownika odwołać. Odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę. W okresie wypowiedzenia pracownik ma prawo do wynagrodzenia w wysokości przysługującej przed odwołaniem. Zmiana warunków pracy lub płacy jest możliwa, ale tylko za porozumieniem stron .

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownik z wyboru

Zgodnie z kodeksem pracy do nawiązanie tego stosunku pracy dochodzi jeśli z wyboru wynika obowiązek świadczenia pracy w charakterze pracownika. Z przepisów musi wynikać, że na danym stanowisku, osadzonym w drodze wyboru, będzie świadczone praca w charakterze pracownika.

Tradycyjnie wybór stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy w organizacjach społecznych i politycznych, choć może być taką podstawą także w organizacjach związkowych.

Przepisy ustaw przewidują, że na podstawie wyboru zatrudnieni są:

  • w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wiceprzewodniczący zarządu oraz pozostali członkowie zarządu województwa( jeśli statut tak stanowi);
  • w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu( jeśli statut ta stanowi);
  • w urzędzie gminy: wójt ( burmistrz , prezydent miasta);
  • w związkach samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu ( jeśli statut tak stanowi).

Jeśli chodzi o pracowników samorządowych to ten katalog jest zamknięty.

Konieczną przesłanką powstania stosunku pracy z wyboru jest uprzednia zgoda pracownika na nawiązanie takiego stosunku. Pracownik wybrany może pozostawać jednocześnie w innym stosunku pracy. Może wówczas wziąć urlop bezpłatny. Po wygaśnięciu mandatu będzie mógł powrócić to swojej wcześniejszej pracy na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym, o ile zgłosi swój powrót w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru.

Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się wraz z wygaśnięciem mandatu

Zasady mianowania

REKLAMA

Mianowanie to także szczególna podstawa zatrudnienia, będąca aktem o charakterze administracyjnym. Może stanowić podstawę stosunku pracy tylko jeśli stanowi tak wyraźny przepis ustawy. Taką podstawą są tzw. pragmatyki służbowe czyli takie akty , które regulują prawa i obowiązki konkretnej grupy pracowników.

Mianowanie dotyczy głównie sfery publicznej przede wszystkim administracji. Poza tą sferą takie zatrudnienie przewidziane jest także w stosunku do wykładowców na uczelniach wyższych, sędziów, prokuratorów, pracowników Najwyższej Izby Kontroli, pracowników służby celnej itd.

Podstawową cechą jest tu większe podporządkowanie pracownika pracodawcy tzw. podległość służbowa, z drugiej strony większa stabilizacja zatrudnienia, gdyż wypowiedzenie może nastąpić tylko z przyczyn w ustawie przewidzianych. Przepisy pragmatyk mogą ustanawiać pewne szczególne wymogi dla kandydatów np. obywatelstwo polskie, nieskazitelny charakter, wiek, odpowiednie wykształcenie, stan zdrowia, a to wszystko ze względu na szczególny charakter zajmowanych stanowisk.

Podstawa prawna: Art.68- 76 Kodeks pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA