Nowa Ordynacja podatkowa od 1 stycznia 2019 r.

Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów pojawił się projekt Nowej Ordynacji podatkowej. Nowa Ordynacja zastąpi dotychczasową i będzie od niej dwukrotnie obszerniejsza ponieważ będzie zawierała aż 687 artykułów (w obecnej Ordynacji mamy ,,zaledwie’’ 344 artykuły).  Wprowadzenie nowych przepisów będzie wymagało zmian w aż 140 ustawach.

W liczącym aż 511 stron uzasadnieniu do projektu wskazano na 2 główne cele wprowadzenia nowej Ordynacji, mianowicie:

• ochrona podatnika w jego relacjach z organami podatkowymi oraz
• zwiększenie efektywności i skuteczności poboru podatków.

Zwiększenie ochrony podatnika nastąpi dzięki wprowadzeniu wielu nowych i modyfikacji starych mechanizmów prawnych, które ochronią go w kontaktach z administracją podatkową, co wpłynie na poprawę zaufania obywatela do administracji podatkowej. Posłuży temu m.in. wprowadzenie katalogu zasad ogólnych prawa podatkowego, określenie praw i obowiązków podatnika, zakaz orzekania na niekorzyść podatnika na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego czy też wprowadzenie dłuższych terminów do wniesienia odwołania i zażalenia.

Drugi cel ma zostać osiągnięty m.in. poprzez: wprowadzenie efektywnego modelu postępowania podatkowego (postępowanie uproszczone, postępowanie reprezentatywne, eliminacja postępowań dotyczących bagatelnych kwot podatku), wprowadzenie obowiązku współdziałania podatnika i organu podatkowego, upowszechnienie stosowania komunikacji elektronicznej, sprecyzowanie przesłanek stosowania rygoru natychmiastowej wykonalności.

Co nowego?

Nowa Ordynacja wprowadza szereg całkiem nowych mechanizmów, co widać wyraźnie po fakcie jak obszerny to będzie akt.  Chodzi tu m.in. o:

1. Wprowadzenie katalogu zasad ogólnych prawa podatkowego;

Jak wskazano w uzasadnieniu, jest to realizacja najdłużej zgłaszanego postulatu dotyczącego porządkowania ogólnego prawa podatkowego. Katalog dyrektyw wskazujących kierunek postępowania w określonym sytuacjach funkcjonował w doktrynie i orzecznictwie jednak nie wszystkie z tych dyrektyw wskazano w Ordynacji (np. nie ma zasady ugodowego załatwiania spraw, zasady pragmatyzmu).

Postanowiono więc o zebraniu zasad ogólnych w jednym miejscu – dział I rozdział 2 nowej Ordynacji.

2. Określenie praw i obowiązków podatnika

Projektodawca pragnie zagwarantować podatnikowi prawo do m.in. ochrony prywatności oraz zachowania danych w poufności, prawo do wyboru sposobu opodatkowania).

3. Reprezentacja w prawie podatkowym

Na chwilę obecną do kwestii związanych z pełnomocnictwem stosowano przepisu Kodeksu cywilnego. Nowa Ordynacja ma to zmienić poprzez przyjęcie założenia, że zdolność do działania we własnym imieniu mają osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych - osoby, które nie mają tej zdolności, działać mogą tylko przez ustawowego przedstawiciela. W zakresie reprezentacji jednostek organizacyjnych przyjęto zasadę, że będą one działać przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie lub umowie.

4. Przywrócenie terminu

Nowe przepisy umożliwią przywrócenie terminu przez organ podatkowy do dokonania określonej czynności, w przypadku uchybienia tego terminu przez podatnika. Przywrócenie terminu będzie mogło nastąpić gdy podatnik udowodni, że zwłoka nastąpiła bez jego winy i dopełni danej czynności. Przywrócić będzie więc można np. termin do złożenia deklaracji podatkowej.

5. Kontrola ,,na zamówienie’’

Z kontroli na zamówienie skorzystać mają gównie podmioty, które dokonują skomplikowanych operacji gospodarczych i nie są pewni czy nie popełnili błędów, które mogą wywołać negatywne skutki podatkowe. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, będzie mógł wydać decyzję określającą wysokość podatku, w przypadku gdy stwierdzi, że podatnik źle to zrobił.

Zobacz również: Działalność gospodarcza

W trakcie tej procedury organ przeanalizuje całość dokumentacji u podatnika, a nie tylko dane przedstawione przez podatnika, jak to ma miejsce przy interpretacjach indywidualnych.

Takie działanie organu podatkowego ,,na zamówienie’’ podatnika będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia opłaty.

6. Gdy koszty poboru przekroczą należność – umorzenie postępowania

W sytuacji gdy koszty poboru podatku przekroczą należność postępowanie zostanie umorzone. Natomiast w sytuacjach gdy należność przekroczy próg ściągalności, a więc będzie większa niż koszt poboru, ale nie będzie duża, można będzie przeprowadzić postępowanie uproszczone.

Dodane zostaną także niektóre definicje i uporządkowane zostaną przepisy dotyczące kontroli skarbowej, która ma być teraz nakierowana głównie na zwalczanie przestępczości skarbowej.  W przyszłości pojawić się mają także klauzule przeciwko unikaniu opodatkowania.

Ze względu na ogrom zmian przedstawiłem tylko przykładowe wyliczenie – aby zapoznać się z całością zmian zapoznaj się z tekstem nowej Ordynacji i uzasadnieniem. (KLIKNIJ TUTAJ).

Czy wejdzie w życie?

Opisane wyżej pomysły mają charakter projektu co nie oznacza wcale, że te przepisy wejdą w życie w przedstawionym kształcie. Projekt powstawał już za poprzednich rządów, jednak komisji udało się go w końcu opublikować. Przed nową Ordynacją podatkową jeszcze długa droga zanim (jeśli w ogóle) wejdzie w życie - muszą zostać przeprowadzone konsultacje, uzgodnienia, potem projekt musi zostać uchwalony przez Parlament, a następnie podpisany przez Prezydenta RP. Z uwagi na to proponuje się aby zmiany weszły w życie dopiero 1 stycznia 2019 r. 

Opracowano na podstawie:

Projekt z 6 października 2017 r. ustawy Ordynacja podatkowa