REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy następuje uznanie za zmarłego, a kiedy sądowe stwierdzenie zgonu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartłomiej Ceglarski
Bartłomiej Ceglarski
Kiedy następuje uznanie za zmarłego, a kiedy sądowe stwierdzenie zgonu/ fot. Fotolia
Kiedy następuje uznanie za zmarłego, a kiedy sądowe stwierdzenie zgonu/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zarówno uznanie osoby za zmarłą jak i stwierdzenie przez sąd zgonu danej osoby wywołuje określone skutki w sferze spadkowej. Mimo iż te instytucje wywołują ten sam skutek to jednak różnią się jednak od siebie - sprawdź na czym polega różnica!

Z reguły jest tak, że śmierć osoby fizycznej jest stwierdzana przez lekarza, który wystawia kartę zgonu. Czasem jednak nie ma możliwości wystawienia karty zgonu m.in. gdy nie ma możliwości dokonania oględzin zwłok. W takim wypadku, aby wystawić kartę zgony konieczne jest uzyskanie postanowienia sądu o stwierdzeniu zgonu lub o uznaniu danej osoby za zmarłą.

REKLAMA

REKLAMA

Uznanie za zmarłego zostało uregulowane w Kodeksie Cywilnym (k.c.). Instytucję ta znajduje zastosowanie w przypadku zaginięć osób fizycznych i upływu określonego czasu od chwili zaginięcia takiej osoby. Efektem zastosowania tej instytucji jest uznanie przez sąd zaginionej osoby za zmarłą.

Dlaczego stosuje się instytucje uznania za zmarłego? Śmierć człowieka powoduje wiele skutków cywilnoprawnych m.in. skutki w zakresie dziedziczenia. Uznanie za zmarłego pozwala na usunięcie stanu niepewności, który towarzyszy zaginięciu dzięki czemu mogą zostać jasno określone kwestie małżeństwa czy też dziedziczenia.

Kogo można uznać za zmarłego?

Zgodnie z art. 29 k.c.  zaginionego można uznać za zmarłego, jeżeli upłynęło 10 lat od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości wiadomo było, że jeszcze żył. Od tej reguły są 2 wyjątki:

  • gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył 70 lat, wystarczy upływ 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości wiadomo było, że jeszcze żył;
  • uznanie za zmarłego nie może mieć miejsca przed upływem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby 23 lata.

Za zmarłą można również uznać osobę, która:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • zaginęła w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem. W takim wypadku uznanie za zmarłego następuje po upływie 6 miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie;
  • zaginęła w związku z bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia innych niż już wskazane. W takim wypadku uznanie za zmarłego następuje po upływie roku od dnia, w którym niebezpieczeństwo ustało albo według okoliczności powinno było ustać.

Przyjmuje się, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego.

Zobacz również: Postępowanie spadkowe

Podsumowując, instytucję uznania za zmarłego stosuje się w stosunku do osób zaginionych, w przypadku których nie ma pewności czy żyją. Po upływie określonego w k.c. czasu uznaje się je za zmarłe ze względu na kwestie małżeńskie, dziedziczenia.

Sądowe stwierdzenie zgonu

Jak już zostało wspomniane, na podstawie sądowego stwierdzenia zgonu jest możliwe wystawienie karty zgonu. Sądowe stwierdzenie zgonu powoduje więc taki sam skutek jak uznanie za zmarłego, a więc stwierdzenie śmierci danej osoby, co wywołuje określone skutki cywilnoprawne.

Sąd może stwierdzić zgon danej osoby gdy:

  • śmierć tej osoby nie wzbudza wątpliwości;
  • nie sporządzono aktu zgonu.

REKLAMA

Aby stwierdzić, że śmierć osoby jest niewątpliwa sąd skorzysta z wszelkich dowodów i domniemań faktycznych, które pozwolą na wyciągnięcie wniosku, że zgon z całą pewnością nastąpił. W tym wypadku cenne mogą być zeznania świadków, którzy na własne oczy widzieli śmierć danej osoby

Na Mount Everest wspinało się 3 osoby. W pewnym momencie jedna z osób spada ze szczytu i nie jest możliwe by przeżyła upadek. Niestety pomimo prób nie udaje się odnaleźć ciała co nie pozwala na wystawienie przez lekarza karty zgonu. W takim wypadku istnieje możliwość stwierdzenia przez sąd zgonu tej osoby w oparciu o zeznania świadków.              

Wniosek o stwierdzenie zgonu może zostać złożony w każdym czasie. W postanowieniu stwierdzającym zgon należy chwilę śmierci ściśle oznaczyć, stosownie do wyników postępowania.

Opracowano na podstawie:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również wiele obowiązków, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn), nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

REKLAMA

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

REKLAMA