Wypadek do pracy i z pracy na przykładzie orzeczeń SN

Pojęcie wypadku w drodze do i z pracy

Wypadek w drodze do i z pracy jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.

Za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca:

- innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego;

- zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych;

- zwykłego spożywania posiłków;

- odbywania nauki lub studiów.

Zobacz: Sporządzenie protokołu powypadkowego przez pracodawcę

Poniżej kilka przykładów orzeczeń sądów, które pomogą przybliżyć pojęcie wypadku w drodze do pracy i z pracy:

- Pracownik rozpoczyna drogę do pracy po wyjściu z mieszkania, choćby znajdował się jeszcze w budynku (np. na schodach). W sytuacji, gdy dom obejmuje jeden lokal mieszkalny, początkiem drogi do pracy będzie przekroczenie progu tego domu. W uzasadnionych przypadkach za dom może być uznane również miejsce inne niż miejsce zameldowania, jeżeli było ono aktualnym miejscem pobytu pracownika, np. hotel, mieszkanie wynajęte itp. (wyr. SN z 25.01.1980r., III URN 59/79).

- Dla oceny, czy wypadek zdarzył się w drodze z pracy, nie jest przesądzające to, że pracownik odbywa drogę w kierunku przeciwnym do miejsca zamieszkania, lecz to, czy droga ta jest drogą najkrótszą lub wyjątkowo drogą najdogodniejszą komunikacyjnie. W przypadku bowiem ustalenia, że wypadek zdarzył się w drodze z pracy, która nie była drogą najkrótszą lub najdogodniejszą komunikacyjnie, wypadek taki nie może być uznany za wypadek w drodze z pracy (wyr. SN z 20.4.2001 r., II UKN 351/00).

- Praca przy budowie własnego domu w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania pracownika nie może być traktowana jako życiowo uzasadniona przerwa w drodze z pracy (wyr. SN z 28.8.1997 r., II UKN 205/97).

- Nie jest też uzasadnione życiowo przerwanie przez pracownika drogi z pracy w interesie zakładu rzemieślniczego prowadzonego przez członka rodziny (wyr. SN z 21.9.1999 r., II UKN 115/99).

- Możliwość uznania zdarzenia za wypadek w drodze z pracy wyłącza także przerwa w odbywaniu przez pracownika drogi z pracy do domu związana z udziałem w spotkaniu towarzyskim (wyr. SN z 10.12.1997 r., II UKN 383/97).

- Jednakże codzienne, zwyczajowe dokonywanie zakupów artykułów spożywczych podczas odbywania najkrótszej drogi z pracy do domu nie przerywa tej drogi, także wówczas, gdy dokonaniu zakupu towarzyszy spożycie alkoholu, które w żadnym stopniu nie wpłynęło na zdarzenie wypadkowe (wyr. SN z 20.4.2001 r., II UKN 347/00).

- Natomiast pracownik odbywający drogę do pracy lub z pracy własnym samochodem nie przerywa tej drogi, jeśli usuwa usterkę samochodu i w trakcie tej czynności ulega wypadkowi. Zdarzenie jest wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, niezależnie od tego, do kogo należał teren, na którym nastąpiło (wyr. SN z 22.1.1998 r., II UKN 462/97).

- Pobicie pracownicy odbywającej drogę z pracy do domu jest wypadkiem w drodze z pracy, bez względu na przyczynę pobicia (uchwała SN z 7.07.1980 r., III UZP 9/80).

- Wypadek jakiemu uległ pracownik w drodze na zajęcia przewidziane programem studiów podyplomowych, na które został skierowany przez zakład pracy, jest wypadkiem w drodze do pracy (uchwała SN z 23.01.1979 r., III PZP 15/78).

Zobacz serwis: Prawo pracy