Czy umowa o pracę jest korzystniejsza niż zlecenie?

Nie ma jednej dobrej odpowiedzi na to pytanie. Wbrew pozorom umowa o pracę, która powszechnie uważana jest za najlepszą podstawę zatrudnienia, może być niewygodna. Lektor języka obcego czy prawnik, zwłaszcza gdy nie lubi pracować w narzuconych z góry, stałych godzinach i ceni sobie możliwość samodzielnego decydowania o sposobie realizacji powierzonego mu zadania, może nie zdecydować się na ten rodzaj umowy. W zależności od wykonywanego zawodu, indywidualnych predyspozycji i potrzeb należy wybrać podstawę zatrudnienia dostosowaną do sposobu wykonywania pracy. Warto zwrócić uwagę nie tylko na wysokość wynagrodzenia, ale i na zakres swobody w wykonywaniu zadań, możliwość korzystania z urlopu, odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonywanie obowiązków, a także objęcie ubezpieczeniem społecznym.

Zawarcie umowy o pracę powoduje powstanie stosunku pracy, do którego zastosowanie mają przepisy kodeksu pracy. Umowy cywilnoprawne, to znaczy umowa zlecenia (art. 734 k.c.), a częściej umowa o świadczenie usług podobna do umowy zlecenia (art. 750 k.c.) czy umowa o dzieło (art. 627 k.c.), to dokumenty regulowane przez kodeks cywilny. Wybierając rodzaj porozumienia decydujemy o tym, które przepisy będą kształtowały nasze obowiązki, a w konsekwencji – jaki zakres swobody będzie przysługiwał stronom w zakresie kształtowania wzajemnych praw i powinności.

Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie jej warunków i płacy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika (art. 11 k.p.). Pracownik zobowiązuje się do wykonywania określonych zadań na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie, które zostaną przez niego wyznaczone. Natomiast pracodawca gwarantuje zatrudnienie pracownika i płatność wynagrodzenia w terminie określonym w umowie.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

W ramach umowy o pracę, pracownik wykonuje pracę osobiście bez możliwości powierzenia swoich zadań innej osobie. Zleceniobiorca czy wykonawca dzieła mogą poszukać dla siebie zastępstwa, jeśli w umowie nie ma zastrzeżenia, że wykonawcą może być jedynie osoba podpisująca umowę.

Pracownik etatowy nie odpowiada za rezultat, jaki osiągnie wykonując zadania określone w umowie. Na mocy prawa jest jedynie zobowiązany do podjęcia wskazanych przez pracodawcę czynności i sumiennego ich wypełnienia. Podobnie zleceniobiorca. Natomiast wykonawca dzieła jest odpowiedzialny za ostateczny efekt, co oznacza, że zobowiązuje się do osiągnięcia określonego rezultatu. Z tego względu dzieło będące przedmiotem umowy powinno zostać wykonane zgodnie ze szczegółowym opisem zawartym w dokumencie, w wyznaczonym czasie oraz stanowić samoistny przedmiot istniejący poza osobą swojego twórcy.