Prawo do utrwalania obrazu i dźwięku przez media

Warunkiem podstawowym dla wyrażenia zgody na rejestrowanie przebiegu rozprawy głównej przez media (radio, TV, prasę) jest złożenie przez przedstawicieli tych mediów odpowiedniego wniosku do sądu. Uwzględnienie tego wniosku jest fakultatywną (i niezaskarżalną) decyzją sądu (wydawaną w formie postanowienia), który może dodatkowo określić swoje warunki takiej rejestracji rozprawy (np. ograniczyć liczbę kamerzystów, fotografów etc.)

Zgodnie z treścią przepisu art. 357 Kodeksu postępowania karnego sąd może wydać wskazaną zgodę w sytuacji, w której uzna, iż uzasadniony interes społeczny za tym przemawia, dokonywanie tych czynności nie będzie utrudniać prowadzenia rozprawy, a ważny interes uczestnika postępowania temu się nie sprzeciwia.

Warunki uzyskania zgody

Należy zauważyć, iż ustawodawca określając wskazane warunki wyrażenia przez sąd zgody jako równoważne traktuje dwa dobra: uzasadniony interes społeczny oraz ważny interes uczestnika postępowania. Naruszenie wskazanego indywidualnego interesu może przejawiać się przykładowo w upublicznieniu pewnych intymnych szczegółów zdarzenia lub pewnych faktów, o których ten uczestnik nie chce informować szerszej publiczności (np. fakt molestowania seksualnego w przeszłości). Z kolei ważny interes społeczny przejawia się w tym, iż społeczeństwo ma prawo do informacji i jest żywo zainteresowane wynikami i przebiegiem niektórych (szczególnie tych głośnych, szeroko znanych) spraw.

Osobnym warunkiem, który musi być spełniony jest to, aby rejestracja przebiegu rozprawy jej nie zakłócała. Należy rozpatrywać tę przesłankę dwutorowo: jako utrudnienia techniczno-organizacyjne i utrudnienia związane z faktycznym (właściwym) prowadzeniem procesu karnego.

Utrudnienia techniczne

Jeśli chodzi o aspekt techniczny utrudnień (typu flesze, które oślepiają, nadmiar kamer, które krępują i przeszkadzają prowadzić proces) to (jak już było to wspominane) sąd ma prawo wydawać odpowiednie zalecenia, czyli dyktować warunki, pod jakimi media mogą daną sprawę rejestrować. Naturalnie nie musi tego robić, jeżeli uzna, iż utrudnień tych nie można usunąć, lub byłoby to nadmiernie utrudnione (np. z założenia mała sala rozprawy z wyłączoną klimatyzacją w okresie letnich upałów wymaga jak najmniejszej ilości osób na rozprawie.

Odnosząc się do drugiego rodzaju przeszkód należy wskazać, iż mogą to być zachowania lub postawy stron, które mogą utrudniać proces. Po pierwsze chodzić tu może o sztuczność zachowań i wypowiedzi uczestników procesu (np. nadmierne dramatyzowanie etc.). Po drugie może chodzić o sytuację, gdy stronę krępują media i prowadzenie jej przesłuchania może być utrudnione przy ich obecności, co strona wyraźnie sądowi sygnalizuje (np. oskarżony oświadcza, iż odmówi składania zeznań przy mediach).

Zobacz serwis:Prawo karne