REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Drążek
 Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi –  analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce podobnie jak we wszystkich innych państwach europejskich, fałszowanie pieniędzy jest przez prawo zakazane. W polskim prawie karnym przestępstwo to jest określane jako zbrodnia. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej.

Pieniądz na początku swojego rozwoju był towarem wymienianym na inny towar np. zboże było wymieniane na bydło, natomiast drewno na odzież, lecz z czasem zaczęto poszukiwać łatwiejszego, wygodniejszego oraz powszechnie akceptowanego środka wartości za określone dobra. Fenicjanie rozwiązali ten problem ,,stemplując” grudki kruszcu określeniem wagi oraz sygnaturą władcy. Z biegiem czasu doprowadziło to do pojawienia się monety w takiej formie, jaką znamy obecnie.

REKLAMA

Bezpośrednim przedmiotem ochrony jest:

  1. Bezpieczeństwo obrotu środkami płatniczymi
  2. Interes obywateli uczestniczących w obrocie gospodarczym
  3. Interes całego obrotu gospodarczego w stosunku wewnątrzkrajowym oraz międzynarodowym
  4. Autentyczność polskiego pieniądza obiegowego

REKLAMA

Ustawodawca wskazuje określone podstawy do prawidłowego obrotu pieniędzmi i papierami wartościowymi. Do podstaw należy zaliczyć wiarygodność pieniędzy i papierów wartościowych, związanych z zaufaniem uczestników obrotu do ich autentyczności. Ubocznym przedmiotem ochrony jest również wiarygodność.

Jeżeli chodzi o rodzajowy przedmiot ochrony nie jest jednolity, w istocie odnosi się on do obrotu:
- Polskimi i obcymi pieniędzmi, innymi środkami płatniczymi i papierami wartościowymi,

- urzędowymi znakami wartościowymi,
- zalegalizowanymi narzędziami pomiarowymi lub probierczymi.

Strona podmiotowa i przedmiotowa przestępstwa

Strona przedmiotowa polega na podrobieniu lub przerobieniu polskiego lub obcego pieniądza, usunięciu znaku umorzenia, natomiast strona podmiotowa polega na umyślności w postaci zamiaru bezpośredniego.

Definicja podrobienia i przerobienia

REKLAMA

Podrobienie polega na wytworzeniu przedmiotu imitującego pieniądz, przy czym przepis nie wymaga, by wytworzenie to miało na celu puszczenie go w obieg. Dowolna jest przy tym technika dokonanych naniesień. Może być to druk, rysunek, malowidło, odbitka kserograficzna bądź faksowa, wydruk komputerowy, zdjęcie, odcisk pieczęci, itd. (Wyrok SN z 01.02.1998r.,IIKR 7/88). Wystarczy takie podobieństwo do stwierdzenia podrobienia, że człowiek niedoświadczony nie jest w stanie od razu go rozpoznać. Nie musi to być więc łudząca podobizna.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przerobienie natomiast polega na zmianie dokonywanej w autentycznych banknotach lub monetach, z reguły na nadaniu mu wyglądu pieniądza o wyższym nominale. Przestępstwo uważa się za dokonane z chwilą wykonania przerobionego banknotu lub monety. Nie musi towarzyszyć zamiar puszczania do obrotu. (SN z 05.01.1982r., IVKR 283/81) Zarówno przestępstwo podrobienia jak i przerobienia dokonane jest przez wytworzenie co najmniej jednego fałszywego pieniądza.

Pojęcie pieniądza, środków płatniczych oraz dokumentów uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej

Pojęciem polskiego pieniądza posługuje się ustawa z 29.08.1997r. o Narodowym Banku Polskim. Nie budząc wątpliwości głosi, iż pieniądzem polskim w świetle art. 310 KK są znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne, tj. banknoty i monety, które opiewają na złote i grosze. Pod pojęciem polskiego pieniądza o którym mowa w art. 310 KK należy wyłącznie rozumieć znaki pieniężne RP emitowane przez NBP, które znajdują się w obiegu. Przedmiotem ochrony nie będą objęte pieniądze wycofane z obiegu, chociażby podlegały wymianie bankowej, gdyż przestały być prawnym środkiem płatniczym (por. uchw. SN z 15.05.1997r., I KZP 9/97, Biul. SN 1997, Nr 5, poz. 10)

W kodeksie karnym brakuje wyjaśnienia definicji środków płatniczych. Środki płatnicze powinny stanowić ekwiwalent pieniądza obiegowego. W świetle art. 310 KK środkami płatniczymi będą tylko takie walory posiadające funkcję płatniczą, którymi w obrocie można posługiwać się zamiast pieniędzy.


Bezgotówkowy pieniądz bankowy oraz pieniądz elektroniczny razem z ich nośnikami stanowią środek płatniczy. Bezgotówkowy pieniądz płatniczy nie jest emitowany przez NBP. Bankom przysługuje jedynie prawo wydania i zarządzania pieniądzem bankowym. Pieniądz bezgotówkowy istnieje jedynie w postaci zapisu na rachunku bankowym. Nie występuje w postaci materialnej, co oznacza, iż nie można go porobić ani przerobić, a tym bardziej usunąć znaku umorzenia. Przedmiotem fałszerstwa w tym przypadku może być nośnik na którym jest zapisana wartość pieniądza bezgotówkowego.

Obcy pieniądz to z kolei prawny środek płatniczy dowolnego państwa, w tym także euro Unii Europejskiej, od chwili wprowadzenia go do obrotu. Prawo do emisji euro przysługuje Europejskiemu Systemowi Banków Centralnych, który składa się z Europejskiego Banku Centralnego i narodowych banków centralnych państw, które wchodzą w skład Unii Gospodarczej i Walutowej.

Dokumentem według jego definicji zawartej w kodeksie karnym art. 115 § 14 jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Dzieląc dokumenty należy wyróżnić trzy rodzaje:

  1. Dokumenty uprawniające do otrzymania określonej kwoty pieniężnej
  2. Umożliwiające bezpośrednią realizację przysługującego na ich podstawie prawa majątkowego np. bony pieniężne, obligacje oraz losy, a także pożyczki zobowiązujące do wypłaty sumy pieniężnej w wyznaczonym czasie, książeczki oszczędnościowe wystawione przez kasy i banki, żetony gier losowych zamieniane na gotówkę.

Kolejnym rodzajem są dokumenty zobowiązujące do wypłacenia osobom nimi dysponującym kapitału, odsetek udziału w zyskach. Zdaniem autora J, Makarewicza jako przykłady takich dokumentów wymienia akcje na okaziciela i listy zastawne, natomiast J. Ćwiąkalski dodaje także polisy ubezpieczeniowe na życie, zapisy komputerowe, kupon dywidendy oraz świadectwo założycielskie będące formą wynagrodzenia osób uczestniczących w zakładaniu spółki na których podstawie zobowiązuje się do wypłacenia tym osobom udziału w zyskach.

Następną kategorię dokumentów stanowią papiery wartościowe, rozumiane jako dokumenty uosabiające prawa majątkowe ich właścicieli.

Opracowano na podstawie:

  • Lech G., Prawo karne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013
  • Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny, komentarz, tom II, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1987.
  • Bogdan G., Buchała K., Ćwiąkalski Z., Dąbrowska – Kardas M., Kardas P., Majewski J., Rodzynkiewicz M., Szewczyk M., Wróbel W., Zoll A., Komentarz do kodeksu karnego, tom III, Kantor Wydawniczy, Zakamycze 1999.
  • Góral R., Kodeks karny, praktyczny komentarz, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 1998.
  • 4. Sławik K., Fałszerstwa krajowych i obcych znaków pieniężnych w Polsce w latach 1973 - 1977, Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1979.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia

Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114) zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy.

Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

REKLAMA

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

REKLAMA

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okularnicy muszą się mieć na baczności za kierownicą! Kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA