REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Drążek
 Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi –  analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce podobnie jak we wszystkich innych państwach europejskich, fałszowanie pieniędzy jest przez prawo zakazane. W polskim prawie karnym przestępstwo to jest określane jako zbrodnia. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej.

Pieniądz na początku swojego rozwoju był towarem wymienianym na inny towar np. zboże było wymieniane na bydło, natomiast drewno na odzież, lecz z czasem zaczęto poszukiwać łatwiejszego, wygodniejszego oraz powszechnie akceptowanego środka wartości za określone dobra. Fenicjanie rozwiązali ten problem ,,stemplując” grudki kruszcu określeniem wagi oraz sygnaturą władcy. Z biegiem czasu doprowadziło to do pojawienia się monety w takiej formie, jaką znamy obecnie.

REKLAMA

Bezpośrednim przedmiotem ochrony jest:

  1. Bezpieczeństwo obrotu środkami płatniczymi
  2. Interes obywateli uczestniczących w obrocie gospodarczym
  3. Interes całego obrotu gospodarczego w stosunku wewnątrzkrajowym oraz międzynarodowym
  4. Autentyczność polskiego pieniądza obiegowego

REKLAMA

Ustawodawca wskazuje określone podstawy do prawidłowego obrotu pieniędzmi i papierami wartościowymi. Do podstaw należy zaliczyć wiarygodność pieniędzy i papierów wartościowych, związanych z zaufaniem uczestników obrotu do ich autentyczności. Ubocznym przedmiotem ochrony jest również wiarygodność.

Jeżeli chodzi o rodzajowy przedmiot ochrony nie jest jednolity, w istocie odnosi się on do obrotu:
- Polskimi i obcymi pieniędzmi, innymi środkami płatniczymi i papierami wartościowymi,

- urzędowymi znakami wartościowymi,
- zalegalizowanymi narzędziami pomiarowymi lub probierczymi.

Strona podmiotowa i przedmiotowa przestępstwa

Strona przedmiotowa polega na podrobieniu lub przerobieniu polskiego lub obcego pieniądza, usunięciu znaku umorzenia, natomiast strona podmiotowa polega na umyślności w postaci zamiaru bezpośredniego.

Definicja podrobienia i przerobienia

REKLAMA

Podrobienie polega na wytworzeniu przedmiotu imitującego pieniądz, przy czym przepis nie wymaga, by wytworzenie to miało na celu puszczenie go w obieg. Dowolna jest przy tym technika dokonanych naniesień. Może być to druk, rysunek, malowidło, odbitka kserograficzna bądź faksowa, wydruk komputerowy, zdjęcie, odcisk pieczęci, itd. (Wyrok SN z 01.02.1998r.,IIKR 7/88). Wystarczy takie podobieństwo do stwierdzenia podrobienia, że człowiek niedoświadczony nie jest w stanie od razu go rozpoznać. Nie musi to być więc łudząca podobizna.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przerobienie natomiast polega na zmianie dokonywanej w autentycznych banknotach lub monetach, z reguły na nadaniu mu wyglądu pieniądza o wyższym nominale. Przestępstwo uważa się za dokonane z chwilą wykonania przerobionego banknotu lub monety. Nie musi towarzyszyć zamiar puszczania do obrotu. (SN z 05.01.1982r., IVKR 283/81) Zarówno przestępstwo podrobienia jak i przerobienia dokonane jest przez wytworzenie co najmniej jednego fałszywego pieniądza.

Pojęcie pieniądza, środków płatniczych oraz dokumentów uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej

Pojęciem polskiego pieniądza posługuje się ustawa z 29.08.1997r. o Narodowym Banku Polskim. Nie budząc wątpliwości głosi, iż pieniądzem polskim w świetle art. 310 KK są znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne, tj. banknoty i monety, które opiewają na złote i grosze. Pod pojęciem polskiego pieniądza o którym mowa w art. 310 KK należy wyłącznie rozumieć znaki pieniężne RP emitowane przez NBP, które znajdują się w obiegu. Przedmiotem ochrony nie będą objęte pieniądze wycofane z obiegu, chociażby podlegały wymianie bankowej, gdyż przestały być prawnym środkiem płatniczym (por. uchw. SN z 15.05.1997r., I KZP 9/97, Biul. SN 1997, Nr 5, poz. 10)

W kodeksie karnym brakuje wyjaśnienia definicji środków płatniczych. Środki płatnicze powinny stanowić ekwiwalent pieniądza obiegowego. W świetle art. 310 KK środkami płatniczymi będą tylko takie walory posiadające funkcję płatniczą, którymi w obrocie można posługiwać się zamiast pieniędzy.


Bezgotówkowy pieniądz bankowy oraz pieniądz elektroniczny razem z ich nośnikami stanowią środek płatniczy. Bezgotówkowy pieniądz płatniczy nie jest emitowany przez NBP. Bankom przysługuje jedynie prawo wydania i zarządzania pieniądzem bankowym. Pieniądz bezgotówkowy istnieje jedynie w postaci zapisu na rachunku bankowym. Nie występuje w postaci materialnej, co oznacza, iż nie można go porobić ani przerobić, a tym bardziej usunąć znaku umorzenia. Przedmiotem fałszerstwa w tym przypadku może być nośnik na którym jest zapisana wartość pieniądza bezgotówkowego.

Obcy pieniądz to z kolei prawny środek płatniczy dowolnego państwa, w tym także euro Unii Europejskiej, od chwili wprowadzenia go do obrotu. Prawo do emisji euro przysługuje Europejskiemu Systemowi Banków Centralnych, który składa się z Europejskiego Banku Centralnego i narodowych banków centralnych państw, które wchodzą w skład Unii Gospodarczej i Walutowej.

Dokumentem według jego definicji zawartej w kodeksie karnym art. 115 § 14 jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Dzieląc dokumenty należy wyróżnić trzy rodzaje:

  1. Dokumenty uprawniające do otrzymania określonej kwoty pieniężnej
  2. Umożliwiające bezpośrednią realizację przysługującego na ich podstawie prawa majątkowego np. bony pieniężne, obligacje oraz losy, a także pożyczki zobowiązujące do wypłaty sumy pieniężnej w wyznaczonym czasie, książeczki oszczędnościowe wystawione przez kasy i banki, żetony gier losowych zamieniane na gotówkę.

Kolejnym rodzajem są dokumenty zobowiązujące do wypłacenia osobom nimi dysponującym kapitału, odsetek udziału w zyskach. Zdaniem autora J, Makarewicza jako przykłady takich dokumentów wymienia akcje na okaziciela i listy zastawne, natomiast J. Ćwiąkalski dodaje także polisy ubezpieczeniowe na życie, zapisy komputerowe, kupon dywidendy oraz świadectwo założycielskie będące formą wynagrodzenia osób uczestniczących w zakładaniu spółki na których podstawie zobowiązuje się do wypłacenia tym osobom udziału w zyskach.

Następną kategorię dokumentów stanowią papiery wartościowe, rozumiane jako dokumenty uosabiające prawa majątkowe ich właścicieli.

Opracowano na podstawie:

  • Lech G., Prawo karne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013
  • Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny, komentarz, tom II, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1987.
  • Bogdan G., Buchała K., Ćwiąkalski Z., Dąbrowska – Kardas M., Kardas P., Majewski J., Rodzynkiewicz M., Szewczyk M., Wróbel W., Zoll A., Komentarz do kodeksu karnego, tom III, Kantor Wydawniczy, Zakamycze 1999.
  • Góral R., Kodeks karny, praktyczny komentarz, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 1998.
  • 4. Sławik K., Fałszerstwa krajowych i obcych znaków pieniężnych w Polsce w latach 1973 - 1977, Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1979.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne ryzyka używania AI przez pracowników. Odpowiedzialność pracodawcy wobec osób trzecich. Prawo pracy, prawo autorskie, ochrona danych poufnych i osobowych

Sztuczna inteligencja (AI) stanowi dużą pomoc w pracy, ułatwiając ją i przyspieszając w znacznym stopniu. Zdają sobie z tego sprawę zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. Tak jednak ze strony pracodawców lub potencjalnych pracodawców wobec pracowników lub kandydatów, jak po ze strony pracowników, nieodpowiedzialne korzystania z AI może rodzić określone ryzyka prawne, które możemy ocenić przez pryzmat prawa pracy. Świadomość tych ryzyk jest ważna pod kątem znalezienia rozwiązań przed nimi zabezpieczających w sytuacji w której prawo powszechne takiego zabezpieczenia nie przewiduje.

Zmiana miejsca głosowania. Wybory 2025. Jak zagłosować w innym obwodzie?

Zmiana miejsca głosowania w wyborach na Prezydenta RP w dniu 18 maja 2025 r. jest możliwa. Co zrobić, aby zagłosować w obwodzie poza stałym miejscem zamieszkania? Niezbędne jest zaświadczenie o zmianie miejsca głosowania.

Ostatni dzień na rozliczenie PIT 2024 Sprawdź, co musisz zrobić, zanim system zamknie dostęp

Ministerstwo Finansów przypomina: 30 kwietnia mija termin składania zeznań podatkowych za 2024 rok. Ponad 8 milionów Polaków skorzystało już z usługi Twój e-PIT. Sprawdź, co zrobić, by nie zapłacić kary, jak uniknąć błędów i co grozi za brak reakcji.

Specustawa o przeliczeniu emerytur: Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I dopiero od połowy 2026 r.

Specustawa: ZUS załatwi sam ponowne przeliczenie emerytur. Bez wniosku, bez wyrównania i bez waloryzacji. I niestety dopiero od połowy 2026 r.

REKLAMA

Artur Bartoszewicz – partia, program, wiek, zawód, wykształcenie [Kandydat na Prezydenta RP 2025]

Artur Bartoszewicz – czy należy do partii politycznej? Przedstawiamy program wyborczy kandydata na Prezydenta RP w 2025 roku, wiek, zawód oraz wykształcenie. Sprawdź pełną listę kandydatów w wyborach 2025 r. i wyniki najnowszego sondażu.

Kamery nasobne dla ratowników medycznych a RODO [Ochrona danych osobowych]

Z pewnością zgodzicie się że ratownicy medyczni są bardzo często narażeni na brutalne ataki ze strony agresywnych pacjentów. Coraz głośniej mówi się o wprowadzeniu kamer nasobnych dla ratowników medycznych. Co na to przepisy RODO i Konstytucja?

Koniec z wypłacaniem przez pracodawcę 140 zł, za okulary które kosztowały 900 zł i limitowaniem częstotliwości refundacji? Nareszcie jest decyzja A. Dziemianowicz-Bąk

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, przedstawiło swoje stanowisko w sprawie uregulowania minimalnej kwoty refundacji okularów (lub soczewek kontaktowych) korygujących wzrok dla osób pracujących przy komputerze oraz częstotliwości przysługiwania tegoż dofinansowania od pracodawcy. Wynika ono z odpowiedzi na interpelację poselską nr 4813 posłanki Marta Stożek, z dnia 12 września 2024 r.

Praca w majówkę. Czy należy się dodatek?

Zbliżają się 3 ważne dni w roku 2025: 1 maja, 2 maja, 3 maja. Niektórzy w tym czasie pracują. Czy zatem za pracę w majówkę należy się dodatek pieniężny czy inna rekompensata?

REKLAMA

Kto nowym papieżem? Media kreują „papabile”, a Kościół przygotowuje się do konklawe 2025

7 maja rozpoczyna się konklawe, które wybierze nowego papieża. Papież Franciszek niestety już nie żyje, a świat katolicki z napięciem śledzi możliwych następców. Media już teraz lansują swoich faworytów – tzw. papabili. Kim są kandydaci na nowego papieża? Jakie poglądy reprezentują? Czy Kościół czeka kontynuacja, czy radykalna zmiana?

Będą zmiany w kodach recept: S – przyznawanych osobom 65+ oraz DZ – dla osób poniżej 18. roku życia, co do odbioru bezpłatnych leków bądź innych produktów medycznych

Trwają konsultacje w zakresie zmian prawa co do wydawania i realizacji recept. Projekt przewiduje umożliwienie farmaceucie lub personelowi wydającemu uzupełnienia recepty o ten kod. Dzięki temu, pacjent otrzyma produkt bezpłatnie, po uzupełnieniu recepty w aptece, bez konieczności ponownego kontaktu z lekarzem czy dodatkowych wizyt u świadczeniodawcy. Przypominamy też o trwającym w wielu gminach w Polsce tzw. PROGRAMIE LEK. W maju 2025 r. też będą dopłaty do leków, nawet do 300 zł.

REKLAMA