REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Drążek
 Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi –  analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi – analiza fałszowania pieniędzy art. 310 k.k./ fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W Polsce podobnie jak we wszystkich innych państwach europejskich, fałszowanie pieniędzy jest przez prawo zakazane. W polskim prawie karnym przestępstwo to jest określane jako zbrodnia. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej.

Pieniądz na początku swojego rozwoju był towarem wymienianym na inny towar np. zboże było wymieniane na bydło, natomiast drewno na odzież, lecz z czasem zaczęto poszukiwać łatwiejszego, wygodniejszego oraz powszechnie akceptowanego środka wartości za określone dobra. Fenicjanie rozwiązali ten problem ,,stemplując” grudki kruszcu określeniem wagi oraz sygnaturą władcy. Z biegiem czasu doprowadziło to do pojawienia się monety w takiej formie, jaką znamy obecnie.

REKLAMA

REKLAMA

Bezpośrednim przedmiotem ochrony jest:

  1. Bezpieczeństwo obrotu środkami płatniczymi
  2. Interes obywateli uczestniczących w obrocie gospodarczym
  3. Interes całego obrotu gospodarczego w stosunku wewnątrzkrajowym oraz międzynarodowym
  4. Autentyczność polskiego pieniądza obiegowego

Ustawodawca wskazuje określone podstawy do prawidłowego obrotu pieniędzmi i papierami wartościowymi. Do podstaw należy zaliczyć wiarygodność pieniędzy i papierów wartościowych, związanych z zaufaniem uczestników obrotu do ich autentyczności. Ubocznym przedmiotem ochrony jest również wiarygodność.

Jeżeli chodzi o rodzajowy przedmiot ochrony nie jest jednolity, w istocie odnosi się on do obrotu:
- Polskimi i obcymi pieniędzmi, innymi środkami płatniczymi i papierami wartościowymi,

- urzędowymi znakami wartościowymi,
- zalegalizowanymi narzędziami pomiarowymi lub probierczymi.

Strona podmiotowa i przedmiotowa przestępstwa

Strona przedmiotowa polega na podrobieniu lub przerobieniu polskiego lub obcego pieniądza, usunięciu znaku umorzenia, natomiast strona podmiotowa polega na umyślności w postaci zamiaru bezpośredniego.

REKLAMA

Definicja podrobienia i przerobienia

Podrobienie polega na wytworzeniu przedmiotu imitującego pieniądz, przy czym przepis nie wymaga, by wytworzenie to miało na celu puszczenie go w obieg. Dowolna jest przy tym technika dokonanych naniesień. Może być to druk, rysunek, malowidło, odbitka kserograficzna bądź faksowa, wydruk komputerowy, zdjęcie, odcisk pieczęci, itd. (Wyrok SN z 01.02.1998r.,IIKR 7/88). Wystarczy takie podobieństwo do stwierdzenia podrobienia, że człowiek niedoświadczony nie jest w stanie od razu go rozpoznać. Nie musi to być więc łudząca podobizna.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przerobienie natomiast polega na zmianie dokonywanej w autentycznych banknotach lub monetach, z reguły na nadaniu mu wyglądu pieniądza o wyższym nominale. Przestępstwo uważa się za dokonane z chwilą wykonania przerobionego banknotu lub monety. Nie musi towarzyszyć zamiar puszczania do obrotu. (SN z 05.01.1982r., IVKR 283/81) Zarówno przestępstwo podrobienia jak i przerobienia dokonane jest przez wytworzenie co najmniej jednego fałszywego pieniądza.

Pojęcie pieniądza, środków płatniczych oraz dokumentów uprawniających do otrzymania sumy pieniężnej

Pojęciem polskiego pieniądza posługuje się ustawa z 29.08.1997r. o Narodowym Banku Polskim. Nie budząc wątpliwości głosi, iż pieniądzem polskim w świetle art. 310 KK są znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej. Prawnymi środkami płatniczymi są emitowane przez NBP znaki pieniężne, tj. banknoty i monety, które opiewają na złote i grosze. Pod pojęciem polskiego pieniądza o którym mowa w art. 310 KK należy wyłącznie rozumieć znaki pieniężne RP emitowane przez NBP, które znajdują się w obiegu. Przedmiotem ochrony nie będą objęte pieniądze wycofane z obiegu, chociażby podlegały wymianie bankowej, gdyż przestały być prawnym środkiem płatniczym (por. uchw. SN z 15.05.1997r., I KZP 9/97, Biul. SN 1997, Nr 5, poz. 10)

W kodeksie karnym brakuje wyjaśnienia definicji środków płatniczych. Środki płatnicze powinny stanowić ekwiwalent pieniądza obiegowego. W świetle art. 310 KK środkami płatniczymi będą tylko takie walory posiadające funkcję płatniczą, którymi w obrocie można posługiwać się zamiast pieniędzy.


Bezgotówkowy pieniądz bankowy oraz pieniądz elektroniczny razem z ich nośnikami stanowią środek płatniczy. Bezgotówkowy pieniądz płatniczy nie jest emitowany przez NBP. Bankom przysługuje jedynie prawo wydania i zarządzania pieniądzem bankowym. Pieniądz bezgotówkowy istnieje jedynie w postaci zapisu na rachunku bankowym. Nie występuje w postaci materialnej, co oznacza, iż nie można go porobić ani przerobić, a tym bardziej usunąć znaku umorzenia. Przedmiotem fałszerstwa w tym przypadku może być nośnik na którym jest zapisana wartość pieniądza bezgotówkowego.

Obcy pieniądz to z kolei prawny środek płatniczy dowolnego państwa, w tym także euro Unii Europejskiej, od chwili wprowadzenia go do obrotu. Prawo do emisji euro przysługuje Europejskiemu Systemowi Banków Centralnych, który składa się z Europejskiego Banku Centralnego i narodowych banków centralnych państw, które wchodzą w skład Unii Gospodarczej i Walutowej.

Dokumentem według jego definicji zawartej w kodeksie karnym art. 115 § 14 jest każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Dzieląc dokumenty należy wyróżnić trzy rodzaje:

  1. Dokumenty uprawniające do otrzymania określonej kwoty pieniężnej
  2. Umożliwiające bezpośrednią realizację przysługującego na ich podstawie prawa majątkowego np. bony pieniężne, obligacje oraz losy, a także pożyczki zobowiązujące do wypłaty sumy pieniężnej w wyznaczonym czasie, książeczki oszczędnościowe wystawione przez kasy i banki, żetony gier losowych zamieniane na gotówkę.

Kolejnym rodzajem są dokumenty zobowiązujące do wypłacenia osobom nimi dysponującym kapitału, odsetek udziału w zyskach. Zdaniem autora J, Makarewicza jako przykłady takich dokumentów wymienia akcje na okaziciela i listy zastawne, natomiast J. Ćwiąkalski dodaje także polisy ubezpieczeniowe na życie, zapisy komputerowe, kupon dywidendy oraz świadectwo założycielskie będące formą wynagrodzenia osób uczestniczących w zakładaniu spółki na których podstawie zobowiązuje się do wypłacenia tym osobom udziału w zyskach.

Następną kategorię dokumentów stanowią papiery wartościowe, rozumiane jako dokumenty uosabiające prawa majątkowe ich właścicieli.

Opracowano na podstawie:

  • Lech G., Prawo karne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2013
  • Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny, komentarz, tom II, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1987.
  • Bogdan G., Buchała K., Ćwiąkalski Z., Dąbrowska – Kardas M., Kardas P., Majewski J., Rodzynkiewicz M., Szewczyk M., Wróbel W., Zoll A., Komentarz do kodeksu karnego, tom III, Kantor Wydawniczy, Zakamycze 1999.
  • Góral R., Kodeks karny, praktyczny komentarz, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 1998.
  • 4. Sławik K., Fałszerstwa krajowych i obcych znaków pieniężnych w Polsce w latach 1973 - 1977, Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW, Warszawa 1979.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PFRON: 1 punkt, 2 punkty, 5 punkty, 10 punktów. Kiedy i za co? [punkty preferencyjne dla osób niepełnosprawnych]

W artykule porównujemy system punktów preferencyjnych w programie "Aktywny samorząd” w 2025 roku z punktami dla zakupu samochodu przez osoby niepełnosprawne (program „Samodzielność-Aktywność-Mobilność!” – Mobilność osób z niepełnosprawnością).

Na co Polacy najczęściej donoszą fiskusowi? Katalog jest dość szeroki [DANE Z KAS]

Do jednostek KAS docierają informacje sygnalne, zwane potocznie donosami, dotyczące różnych naruszeń przepisów prawa podatkowego. Sygnaliści zwracają uwagę m.in. na brak wydawania paragonów, nieopodatkowany najem oraz tzw. życie ponad stan. Są też zgłoszenia związane z działalnością handlową w Internecie, a także z organizacją nielegalnych gier hazardowych i loterii. Izby Administracji Skarbowej podają przykładowe sytuacje, w których informacje sygnalne przyczyniły się do ujawnienia nieprawidłowości.

PFRON: Do 10 punktów dla osób niepełnosprawnych. Głównie stopień znaczny. Jest też kryterium wieku

W PFRON funkcjonuje system punktów. Aby otrzymać dofinansowanie do np. zakupu samochodu w PFRON (przez osobę niepełnosprawną) trzeba złożyć wniosek. Dzięki systemowi punktów można otrzymać dodatkowe punkty. Maksymalna korzyść to 10 punktów. Dzięki nim osoba niepełnosprawna ma szanse na wyższe dofinansowanie z PFRON.

Zasiłki z MOPS dla osób z niepełnosprawnościami i opiekunów w 2026 r. [FAQ]

Wraz ze zbliżającym się początkiem 2026 roku rośnie ilość pytań o zasiłki dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Które świadczenia wzrosną i dlaczego? Czy zmienią się kryteria dochodowe? Odpowiadamy!

REKLAMA

Przewrót w dziedziczeniu nieruchomości: nie odziedziczysz już mieszkania po zmarłym z mocy prawa i niezależnie od wysokości dochodów, tylko dlatego, że „twoi rodzice w tym lokalu mieszkali i miałeś takie szczęście”

W dniu 19 września 2025 r., w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zostały opublikowane założenia ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy o dodatkach mieszkaniowych, która ma wprowadzić przewrót w zasadach „dziedziczenia” stosunku najmu mieszkań komunalnych. Jest to projekt, który podczas posiedzenia Senatu, które odbyło się w dniu 17 lipca br., został zapowiedziany przez wiceministra rozwoju i technologii Tomasza Lewandowskiego i którego celem – jak zostało wówczas wspomniane – jest ukrócenie bogacenia się na komunalnych zasobach mieszkaniowych przez osoby o wysokich dochodach, które są już w posiadaniu innych nieruchomości w danym mieście.

Obowiązkowa fotowoltaika na budynkach [harmonogram]. Tak nowe przepisy unijne zmienią polski rynek budowlany

Unijna dyrektywa EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), której implementacja w Polsce nastąpi do 2026 roku, wprowadza obowiązek instalacji paneli fotowoltaicznych lub kolektorów słonecznych na dachach określonych typów budynków. To jedno z najważniejszych rozwiązań prawnych w obszarze transformacji energetycznej ostatnich lat, które może na trwałe zmienić sposób projektowania i eksploatacji nieruchomości w Polsce. Sprawdź, czy zmiany dotyczą również ciebie

Rozczarowanie w Sejmie. Kierowcy nie dostaną ulgi od składki OC

Nie będzie można wycofać samochód osobowy (każdy) z użytkowania i nie płacić OC. Komisja Sejmowa proponuje umieszczenie w koszu większości postulatów deregulacji polskiego prawa. Miał skorzystać każdy kierowca. Urzędów miało nie będzie już interesował powód wycofania samochodu z ruchy. Autorzy ustawy chcieli dać kierowcom możliwość wycofania z użytkowania samochodu bo: "drugi samochód w rodzinie", "wyjazd za granicę", "kamper używany raz na jakiś czas" (powodu nie trzeba było uzasadniać).

Czy będzie dodatek dla rencistów niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nadal prowadzi prace nad wprowadzeniem dodatku dla osób z orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy oraz orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, pobierających inne świadczenia niż renta socjalna. Tak wynika z odpowiedzi udzielonej portalowi Infor.pl. Aktualnie nie można jednak wskazać terminu wejścia w życie planowanych zmian.

REKLAMA

Rewolucja w księgach wieczystych? Nowe przepisy zmienią dostęp do danych właścicieli nieruchomości i uderzą w nielegalne portale

Nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece ma całkowicie zmienić sposób, w jaki Polacy uzyskują dostęp do danych o nieruchomościach. Koniec z anonimowym podglądaniem rejestrów – rząd chce wprowadzić obowiązkowe logowanie i pełną identyfikację użytkowników, by powstrzymać kradzież danych, handel informacjami i działalność nielegalnych portali.

Zasiłek opiekuńczy 2025: także na opiekę nad chorym rodzicem lub innym członkiem rodziny. Warunki, zasady, kwota i okres przysługiwania

ZUS informuje, że zasiłek opiekuńczy przysługuje nie tylko na chore dziecko, ale można z niego skorzystać także w sytuacji, gdy naszego wsparcia i pomocy w chorobie potrzebuje rodzic. W ciągu roku kalendarzowego przysługuje 14 dni zasiłku z tytułu sprawowania opieki nad chorym rodzicem.

REKLAMA