Co z ulgą dla samotnie wychowujących, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną?

Prawo do rozliczenia podatku dochodowego jako osoba samotnie wychowująca dzieci wymaga spełnienia kilku kluczowych warunków, w tym faktycznego, samotnego wychowywania dziecka. Status taki przyznawany jest osobom, które samodzielnie, bez wsparcia drugiego rodzica, troszczą się o codzienne potrzeby dziecka. Jednak problematyczne staje się to w sytuacji, gdy sąd ustanowi opiekę naprzemienną. Zobaczmy, jak formalne orzeczenie o opiece naprzemiennej wpływa na możliwość skorzystania z preferencyjnych zasad opodatkowania. Zmiany normatywne od 2022 roku wykluczają możliwość preferencyjnego rozliczenia w przypadku, gdy rodzice dzielą opiekę nad dzieckiem, co prowadzi do komplikacji dla osób chcących skorzystać z tej ulgi podatkowej.

Orzeczenie o opiece naprzemiennej a prawo do rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dzieci

Ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie kilku warunków. W szczególności, osoba chcąca skorzystać z tej preferencji podatkowej, musi posiadać określony status. Przepis art. 6 ust. 4c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie.

Generalnie za osobę samotnie wychowującą dziecko prawo uznaje taką osobę, która osobiście troszczy się o bieżące zaspokajanie codziennych potrzeb dziecka w pojedynkę, tj. w pełni albo w przeważającej mierze bez udziału drugiego z rodziców. Co jednak w sytuacji gdy pojawia się formalne orzeczenie o opiece naprzemiennej?

Ustawa o PIT nie przyznaje preferencji w sytuacji, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną

Problem na styku ulga dla samotnie wychowujących a opieka naprzemienna pojawił się w jednej z najnowszych interpretacji podatkowych. W sprawie wskazano, że podatnik jest ojcem małoletniego syna, a orzeczenie sądu o rozwodzie już się uprawomocniło. W wyniku rozwodu została ustalona opieka naprzemienna. Podano również, że "świadczenie wychowawcze (tzw. 500+) na Pana dziecko zostało ustalone zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Początkowo, po złożeniu przez Pana wniosku, jako ojca samotnie wychowującego syna, świadczenie zostało przyznane w całości na Pana rzecz. Jednakże, ze względu na wyrok sądu, który ustanowił opiekę naprzemienną, ZUS podzielił świadczenie między oboje rodziców. Obecnie matka dziecka, zgodnie z Pana i jej ustaleniem, przekazuje Panu co miesiąc swoją część świadczenia w wysokości 400 zł. Podkreśla Pan, że w 2022 r. samotnie sprawował opiekę oraz samotnie wychowywał syna".

Organ skarbowy podkreśli, "że od 1 stycznia 2022 r. ustawodawca zdecydował się na zmianę normatywną, która zgodnie z art. 6 ust. 4f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przyznaje preferencji osobie, która wychowuje wspólnie z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym co najmniej jedno dziecko. Dotyczy to również sytuacji, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci".

"Skoro ustanowienie opieki naprzemiennej powoduje podział świadczenia wychowawczego pomiędzy oboje rodziców, to niezależnie od ustaleń pomiędzy rodzicami (że świadczenie będzie pobierał jeden z nich) lub braku takich ustaleń (jeden z rodziców nie zajmuje się dzieckiem i to drugi pobiera świadczenie) – prawo do preferencyjnego rozliczenia nie przysługuje. (…) w konsekwencji, za 2022 r. nie może rozliczyć się Pan jako rodzic samotnie wychowujący dziecko na zasadach określonych w art. 6 ust. 4c i 4d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych" - uznał Dyrektor KIS.