REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skład sądu w procesie kościelnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Skład sądu w procesie kościelnym / fot. Fotolia
Skład sądu w procesie kościelnym / fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pisma kierowane do stron postępowania nierzadko zawierają określenie osobowego składu sądu, który będzie prowadził ich proces. Różni się on znacznie od sądów powszechnych, gdyż w składzie sądu znajdują się zarówno osoby świeckie, jak i duchowne.

Na czele Kościelnego Sądu (chodzi zarówno o Sąd pierwszej jak i drugiej Instancji: kan. 1441 KPK) stoi Oficjał (zwany także wikariuszem sądowym). Oficjałem może być jedynie osoba duchowna, posiadająca odpowiednie kwalifikacje (m. in. kierunkowe wykształcenie). Od wymogu w postaci zaleconego wykształcenia w stopniu doktora może być wyjątek, bowiem Kodeks Prawa Kanonicznego posiada regulacje dla Kościoła katolickiego na całym świecie, zatem przez wyjątki uwzględnia się ową specyfikę. Nie zawsze bowiem są okoliczności sprzyjające zdobyciu zalecanego stopnia. Dodatkowym wymogiem, dosyć charakterystycznym dla kodeksowych przepisów, jest wymóg w postaci tzw. nienaruszonej sławy, ale także odpowiedni wiek. Ten ostatni wymóg nie jest też obcy na forum świeckim, nie należy interpretować jego jako swoistego rodzaju anachronizm czy pozostałość po starych regulacjach, ale bardziej jako przepis, który ma pozostać na służbie jak najsprawniej działającego Oficjalatu, a w praktyce – najsprawniej przebiegającego procesu. Pomocnikiem Oficjała jest Wiceoficjał (zwany też pomocniczym wikariuszem sądowym), względem którego są podobne wymogi (na Ich temat dokładnie w kan. 1420 KPK).

REKLAMA

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Duchowni i osoby świeckie w składzie sądu

W Oficjalacie są nadto Sędziowie. W Polsce przyzwyczajeni jesteśmy, iż stanowisko to spełniane jest wyłącznie przez osoby duchowne. Tymczasem nic bardziej mylnego, bowiem może one być realizowane również przez osobę świecką. Gdy jednak do danej sprawy przydzielony zostaje Sędzia jako osoba świecka, to pozostali dwaj Sędziowie winni być osobami duchownymi. Wymóg w postaci wykształcenia jest analogiczny jak przy Oficjale czy Wiceoficjale, to samo dotyczy moralności, nie ma natomiast jakiegoś wymogu odnośnie wieku (nt. w kan. 1421 KPK). Przyzwyczajeni jesteśmy do sytuacji, gdy w składzie zasiada trzech Sędziów. Tymczasem, gdy mamy do czynienia z tzw. procesem dokumentalnym, tj. opartym na dokumentach, wówczas wyrok może być wydany już przez jednego Sędziego. Wynika to poniekąd z tego, iż dowód z dokumentu ma wyższy walor aniżeli z zeznań świadków. Owszem nie można zbagatelizować sfałszowania jakiegoś dokumentu, jednakże zeznaniom świadków również nieobce może być zamataczenie. Nadto ich zeznania mogą być częściowe, z racji wyporu pewnych faktów z pamięci, jak i mogą być już zinterpretowane z dozą emocjonalnego czynnika. Przy tej możliwości, tj. przy wydaniu wyroku już przez jednego Sędziego, jest jeden warunek: zaleca się w takiej sytuacji, aby w Trybunale drugiej Instancji powyższa sytuacja nie miała już miejsca. Chodzi o to, aby mimo wszystko uniknąć jak najbardziej możliwego błędu (kan. 1441 KPK).

Zobacz: Zagadnienia dyskusyjne w kościelnym procesie małżeńskim

Obrońca węzła małżeńskiego

Oprócz wyżej wymienionych osób trzeba wspomnieć o Obrońcy węzła małżeńskiego. I po raz kolejny nie ma wymogu obsadzenia tegoż stanowiska jedynie przez osobę duchowną, może zatem nim zostać także świecki, także i tym razem wymóg w postaci wykształcenia jest analogiczny jak powyżej, to samo dotyczy moralności (kan. 1435 KPK).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Notariusz i audytor

Wreszcie na uwagę zasługuje osoba Notariusza (duchowna bądź świecka). Dzięki tej osobie dokumenty, jak precyzuje prawodawca, cieszą się wiarygodnością (na jego temat w kan. 1437 KPK).

Strony mogą też spotkać się z takimi osobami, jak Audytor -  Audytor to zwykle Sędzia przesłuchujący strony, świadków, zbierający dowody (kan. 1428 §1 oraz §3 KPK), oraz jak Ponens (zwany inaczej Relatorem) - to z kolei Sędzia odpowiedzialny za redakcję wyroku (kan. 1429 KPK).             

Promotor sprawiedliwości i biskup

REKLAMA

Na końcu warto też wspomnieć o stanowisku Promotora sprawiedliwości (zwanego inaczej Rzecznikiem sprawiedliwości), który w kościelnym prawie małżeńskim, również obok samych stron ma prawo do zainicjowania procesu. Niemniej taka sytuacja ma miejsce stosunkowo sporadycznie. Wymogi są takie same jak przy obrońcy węzła (kan. 1430 KPK, kan. 1435 KPK, kan. 1674 pkt. 2 KPK).

Skoro Biskup jest tym, który posiada m. in. władzę sądowniczą (kan. 1419 KPK), to nietrudno o przejście do kolejnego wniosku o odpowiedzialności powyższych osób właśnie przed Biskupem, jak i ustanawianiu, bądź zatwierdzaniu przez Niego w/w Osób (kan. 1420 §1 KPK, kan. 1421 §1 KPK, kan. 1428 §1 oraz §2 KPK, kan. 1435 KPK). Jego sądowniczą władzę widać dosyć dokładnie na przykładzie kierowania prośby właśnie do Biskupa o dyspensę dotyczącą rozwiązania węzła małżeńskiego zawartego ale niedopełnionego (kan. 1699 §1 KPK).

W niniejszym artykule pomijam funkcję Adwokata, o którym już poruszono zostało przy okazji innych tematów. Warto tylko zwrócić uwagę, iż, jak niektóre stanowiska mogą być przekazane świeckim. Tak samo i funkcja adwokata kościelnego może być sprawowana przez osobę duchowną, wszak nie chodzi o tzw. „rozwód kościelny” a o stwierdzenie (orzeczenie) nieważności małżeństwa, zatem nie ma w procesie nic, co przeciwstawiałoby się wierze czy moralności.

Dlaczego poruszona została ta tematyka – nie tylko z przyczyny podanej powyżej, aby mniej więcej mieć obraz kościelnego Sądu, ale także w tym celu, aby wiedzieć: z kim należy bezpośrednio rozmawiać, gdy chodzi o własną sprawę. Nie do rzadkości należy bowiem sytuacja, iż właśnie przykładowo sędzia orzekający w danej sprawie już po otrzymaniu wyroku może służyć dalszą radą dla stron.

Zobacz też: Adwokat kościelny - jakie powinien mieć cechy?

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rząd potwierdza: Opiekun osoby niepełnosprawnej bez odsetek od świadczenia pielęgnacyjnego. Zwrot. Świadczenie wspierające [stopień znaczny]

Panie redaktorze dlaczego nikt nie pisze i o tym się nie mówi o odsetkach, które trzeba było zapłacić za te miesiące które pobierało się świadczenie pielęgnacyjne i które trzeba było zwrócić do MOPS.

ZUS: Zbędne drugie przeliczenie emerytury. Dlatego tylko raz stosuje się tabele średniego średniego dalszego trwania życia
Zasiłek pielęgnacyjny z MOPS, dodatek z ZUS i termin na wniosek [Wyrok NSA]

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż 3-miesięczny termin na złożenie wniosku o zasiłek pielęgnacyjny nie ulega zawieszeniu na czas przysługiwania osobie niepełnosprawnej innego, konkurencyjnego świadczenia. W tym przypadku chodziło o dodatek pielęgnacyjny.

500 plus dla małżeństw z 50-letnim stażem? Nowe świadczenie jest już coraz bliżej

Czy pary z 50-letnim stażem małżeńskim otrzymają jednorazowe wsparcie finansowe od państwa? Trwają intensywne prace nad petycją dotyczącą tzw. „500 plus dla małżeństw” – nowego świadczenia, które miałoby docenić trwałość długoletnich związków. Sejmowa Komisja Petycji analizuje projekt ustawy przewidujący wypłaty od 5000 do nawet 8000 zł w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat.

REKLAMA

Sąd nakazał przeliczenia emerytury. ZUS to zrobił, ale odliczył wcześniej pobrane emerytury

Infor.pl udostępnia czytelnikom miejsce na naszym portalu. Dziś list czytelnika, który od dekady toczy (z niezadawalającym efektem) boje o ponowne przeliczenie swojej emerytury. Ponowne przeliczanie emerytur stało się medialnym tematem po słynnych wyroku TK z 4 czerwca 20224 r. (słynnym bo daje podwyżki emerytury i wyrównania nawet do 64 000 zł dla około 200 000 osobom, ale nie można z tego skorzystać bez pojedynku z ZUS w sądzie bo wyrok nie jest opublikowany w Dzienniku Ustaw). Nasz czytelni walczy o przeliczenie emerytury dużo wcześniej niż pojawił się ten wyrok. Oto jego historia.

O ile wzrośnie świadczenie pielęgnacyjne w 2026 roku?

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami czekają na ostateczną decyzję rządu w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia. To właśnie od wzrostu minimalnej płacy zależy kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 roku.

375 zł miesięcznie dla wdów i wdowców? Senat rozpatruje petycję ws. nowelizacji ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej

W Senacie procedowana jest petycja, która zakłada przyznanie wdowom i wdowcom po działaczach opozycji antykomunistycznej świadczenia w wysokości 375 zł miesięcznie. To zmodyfikowany postulat, który zyskał poparcie Urzędu ds. Kombatantów. Trwają konsultacje z resortami finansów i rodziny.

ZUS: Te emerytki po 65 urodzinach będą miały z urzędu podwyższoną emeryturę. Po przeliczeniu więcej nawet o kilkaset złotych miesięcznie

ZUS informuje, że kobiety pobierające okresową emeryturę kapitałową po osiągnięciu męskiego powszechnego wieku emerytalnego (65 lat) będą miały z urzędu przeliczone świadczenie. Na przeliczeniu mogą zyskać nawet kilkaset złotych miesięcznie.

REKLAMA

ZUS zakończył wysyłkę listów [Waloryzacja i trzynaste emerytury]

13 czerwca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że zakończył coroczną wysyłkę listów do emerytów i rencistów. W kopercie znajdują się dwie decyzje: o marcowej waloryzacji oraz trzynastej emeryturze.

Wiemy o ile wzrosną emerytury i renty w 2026 r. Rząd podał wskaźnik waloryzacji świadczeń – podwyżka jeszcze niższa, niż w tym roku

12 czerwca br. Rada Ministrów przyjęła propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r., która będzie teraz przedmiotem negocjacji z Radą Dialog Społecznego. Jeżeli zaproponowana wysokość zwiększenia zostanie przyjęta jako ostateczna – wiemy już jaka będzie minimalna kwota podwyżki świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2026 r.

REKLAMA