REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skład sądu w procesie kościelnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Skład sądu w procesie kościelnym / fot. Fotolia
Skład sądu w procesie kościelnym / fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pisma kierowane do stron postępowania nierzadko zawierają określenie osobowego składu sądu, który będzie prowadził ich proces. Różni się on znacznie od sądów powszechnych, gdyż w składzie sądu znajdują się zarówno osoby świeckie, jak i duchowne.

Na czele Kościelnego Sądu (chodzi zarówno o Sąd pierwszej jak i drugiej Instancji: kan. 1441 KPK) stoi Oficjał (zwany także wikariuszem sądowym). Oficjałem może być jedynie osoba duchowna, posiadająca odpowiednie kwalifikacje (m. in. kierunkowe wykształcenie). Od wymogu w postaci zaleconego wykształcenia w stopniu doktora może być wyjątek, bowiem Kodeks Prawa Kanonicznego posiada regulacje dla Kościoła katolickiego na całym świecie, zatem przez wyjątki uwzględnia się ową specyfikę. Nie zawsze bowiem są okoliczności sprzyjające zdobyciu zalecanego stopnia. Dodatkowym wymogiem, dosyć charakterystycznym dla kodeksowych przepisów, jest wymóg w postaci tzw. nienaruszonej sławy, ale także odpowiedni wiek. Ten ostatni wymóg nie jest też obcy na forum świeckim, nie należy interpretować jego jako swoistego rodzaju anachronizm czy pozostałość po starych regulacjach, ale bardziej jako przepis, który ma pozostać na służbie jak najsprawniej działającego Oficjalatu, a w praktyce – najsprawniej przebiegającego procesu. Pomocnikiem Oficjała jest Wiceoficjał (zwany też pomocniczym wikariuszem sądowym), względem którego są podobne wymogi (na Ich temat dokładnie w kan. 1420 KPK).

REKLAMA

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Duchowni i osoby świeckie w składzie sądu

W Oficjalacie są nadto Sędziowie. W Polsce przyzwyczajeni jesteśmy, iż stanowisko to spełniane jest wyłącznie przez osoby duchowne. Tymczasem nic bardziej mylnego, bowiem może one być realizowane również przez osobę świecką. Gdy jednak do danej sprawy przydzielony zostaje Sędzia jako osoba świecka, to pozostali dwaj Sędziowie winni być osobami duchownymi. Wymóg w postaci wykształcenia jest analogiczny jak przy Oficjale czy Wiceoficjale, to samo dotyczy moralności, nie ma natomiast jakiegoś wymogu odnośnie wieku (nt. w kan. 1421 KPK). Przyzwyczajeni jesteśmy do sytuacji, gdy w składzie zasiada trzech Sędziów. Tymczasem, gdy mamy do czynienia z tzw. procesem dokumentalnym, tj. opartym na dokumentach, wówczas wyrok może być wydany już przez jednego Sędziego. Wynika to poniekąd z tego, iż dowód z dokumentu ma wyższy walor aniżeli z zeznań świadków. Owszem nie można zbagatelizować sfałszowania jakiegoś dokumentu, jednakże zeznaniom świadków również nieobce może być zamataczenie. Nadto ich zeznania mogą być częściowe, z racji wyporu pewnych faktów z pamięci, jak i mogą być już zinterpretowane z dozą emocjonalnego czynnika. Przy tej możliwości, tj. przy wydaniu wyroku już przez jednego Sędziego, jest jeden warunek: zaleca się w takiej sytuacji, aby w Trybunale drugiej Instancji powyższa sytuacja nie miała już miejsca. Chodzi o to, aby mimo wszystko uniknąć jak najbardziej możliwego błędu (kan. 1441 KPK).

Zobacz: Zagadnienia dyskusyjne w kościelnym procesie małżeńskim

Obrońca węzła małżeńskiego

Oprócz wyżej wymienionych osób trzeba wspomnieć o Obrońcy węzła małżeńskiego. I po raz kolejny nie ma wymogu obsadzenia tegoż stanowiska jedynie przez osobę duchowną, może zatem nim zostać także świecki, także i tym razem wymóg w postaci wykształcenia jest analogiczny jak powyżej, to samo dotyczy moralności (kan. 1435 KPK).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Notariusz i audytor

Wreszcie na uwagę zasługuje osoba Notariusza (duchowna bądź świecka). Dzięki tej osobie dokumenty, jak precyzuje prawodawca, cieszą się wiarygodnością (na jego temat w kan. 1437 KPK).

Strony mogą też spotkać się z takimi osobami, jak Audytor -  Audytor to zwykle Sędzia przesłuchujący strony, świadków, zbierający dowody (kan. 1428 §1 oraz §3 KPK), oraz jak Ponens (zwany inaczej Relatorem) - to z kolei Sędzia odpowiedzialny za redakcję wyroku (kan. 1429 KPK).             

Promotor sprawiedliwości i biskup

REKLAMA

Na końcu warto też wspomnieć o stanowisku Promotora sprawiedliwości (zwanego inaczej Rzecznikiem sprawiedliwości), który w kościelnym prawie małżeńskim, również obok samych stron ma prawo do zainicjowania procesu. Niemniej taka sytuacja ma miejsce stosunkowo sporadycznie. Wymogi są takie same jak przy obrońcy węzła (kan. 1430 KPK, kan. 1435 KPK, kan. 1674 pkt. 2 KPK).

Skoro Biskup jest tym, który posiada m. in. władzę sądowniczą (kan. 1419 KPK), to nietrudno o przejście do kolejnego wniosku o odpowiedzialności powyższych osób właśnie przed Biskupem, jak i ustanawianiu, bądź zatwierdzaniu przez Niego w/w Osób (kan. 1420 §1 KPK, kan. 1421 §1 KPK, kan. 1428 §1 oraz §2 KPK, kan. 1435 KPK). Jego sądowniczą władzę widać dosyć dokładnie na przykładzie kierowania prośby właśnie do Biskupa o dyspensę dotyczącą rozwiązania węzła małżeńskiego zawartego ale niedopełnionego (kan. 1699 §1 KPK).

W niniejszym artykule pomijam funkcję Adwokata, o którym już poruszono zostało przy okazji innych tematów. Warto tylko zwrócić uwagę, iż, jak niektóre stanowiska mogą być przekazane świeckim. Tak samo i funkcja adwokata kościelnego może być sprawowana przez osobę duchowną, wszak nie chodzi o tzw. „rozwód kościelny” a o stwierdzenie (orzeczenie) nieważności małżeństwa, zatem nie ma w procesie nic, co przeciwstawiałoby się wierze czy moralności.

Dlaczego poruszona została ta tematyka – nie tylko z przyczyny podanej powyżej, aby mniej więcej mieć obraz kościelnego Sądu, ale także w tym celu, aby wiedzieć: z kim należy bezpośrednio rozmawiać, gdy chodzi o własną sprawę. Nie do rzadkości należy bowiem sytuacja, iż właśnie przykładowo sędzia orzekający w danej sprawie już po otrzymaniu wyroku może służyć dalszą radą dla stron.

Zobacz też: Adwokat kościelny - jakie powinien mieć cechy?

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

REKLAMA

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

REKLAMA