Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opinia biegłego w kościelnym procesie małżeńskim

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Opinia biegłego w kościelnym procesie małżeńskim
Opinia biegłego w kościelnym procesie małżeńskim
W odniesieniu do procesów małżeńskich warto poruszyć jedną kwestię, związana z udziałem biegłego w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa i ze sporządzeniem przez niego opinii. Często bowiem można spotkać się z zapytaniem o jeden z problemów w kontekście tejże opinii.

Wiadome jest, iż w niektórych przypadkach zaleca się skorzystanie z pomocy biegłego (kan. 1574 KPK, kan. 1680 KPK). Sformułowanie to oznacza jednocześnie, iż sędziowie orzekający w danej sprawie nie są zobligowani do wydania wyroku po myśli sporządzonej opinii, stąd nie do rzadkości należy sytuacja, z którą spotkałam się sama, iż w opinii czytamy, że dana strona w chwili zawierania przez nią związku była niezdolna (chodzi o niezdolność psychiczną do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich). Jednak wówczas wyrok, który zapada jest negatywny, tj. taki, w którym orzeka się, iż nie udowodniono nieważności rzeczonego małżeństwa bądź zachodzi sytuacja też zupełnie odwrotna. Przy tej okazji strony często zapytują: jak jest to możliwe, iż opinia sporządzona aktualnie odnosi się do okresu czasu, kiedy został zawiązany węzeł małżeński, zwłaszcza, iż upłynęło sporo lat. Nota bene to tylko jeden z argumentów przemawiających za tym, iż sędziowie pozostają wolni, tak gdy chodzi o skorzystanie z pomocy właściwego biegłego, jak i pozostają niezależni od treści jego opinii.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Aby móc odpowiedzieć na to pytanie jako prawnik, zatem nie jako biegły podjęłam rozmowę z dr Karlem Heinzem Selge - sędzią z Arcybiskupiego Sądu w Paderborn, jak i z Psycholog Panią Karin Schwab, będącą biegłą w Biskupim Sądzie w Eichstätt, prowadzącą także swoją prywatną praktykę. Dr Selge wyszedł z założenia, iż przecież w trakcie sporządzania opinii, czyli w trakcie ew. badań danej strony czy analizy akt sprawy biegły bierze pod uwagę nie tylko moment zawarcia związku, słowem krótki czas przed, w trakcie, jak po zawarciu małżeństwa, ale także: rodzinę generacyjną, lata życia strony zanim doszło do zapoznania się stron lub ich okres przedślubny. Innymi słowy nie jest tak, iż jakaś forma niezdolności powstała nagle, tj. w trakcie zawierania związku, ale należy ją upatrywać w jakimś dłuższym czasie przed tym momentem, a przecież biegły nie jest w stanie zbadać ten dłuższy okres czasu, ale jest za to w stanie na podstawie jego analizy wysunąć konkretne wnioski obejmujące psychiczny stan strony z okresu około ślubnego. Nadto wg dr. Selge w aktach sprawy są też oświadczenie  (oświadczenia) strony przeciwnej, zeznania świadków, ew. inne dowody, zwłaszcza dokumenty (kan. 1577 §2 KPK), gdyż stanowią niemały przyczynek w postawieniu diagnozy. One też obejmują wspomniany szerzej rozumiany okres przedślubny. I trudno jest się z tymi tezami nie zgodzić. Z kolei P. Schwab twierdzi, iż w aktualnym zachowaniu mogą być także jakieś – nazwijmy to – relikty, ślady po danym zaburzeniu, chociaż obecnie badana strona jest wolna od niego. Nietrudno znaleźć przykłady poza procesem kościelnym na potwierdzenie tej opinii: jak zachowania ofiar jakiegoś przestępczego czynu, mimo iż ten miał miejsce w dosyć dalekiej przeszłości. Także i tę tezę należy przyjąć. Ale warto na moment zatrzymać się przy niej. Wiadome jest, iż opinia czasami powstaje na sposób konieczny, na podstawie wyłącznie akt sprawy. Dotyczy to sytuacji, kiedy strona mająca zgłosić się na badania, nie czyni tego. W przytoczonych uwagach obrońcy węzła małżeńskiego niemalże zawsze można przeczytać, iż jest to wówczas jeden z jej mankamentów zwłaszcza, gdy biegły wychodzi z założenia, iż interesująca nas strona w chwili zawiązywania węzła małżeńskiego była niezdolna. Jako obronę można posłużyć się wówczas tezą, o której wspomniał dr Selge. Do tego dochodzą metody właściwe dla danej dyscypliny, w której kompetentny pozostaje biegły, aby przyjąć, iż czas nie ma aż tak przeważającej roli, jak można by było o tym sądzić.

Zobacz również: Akta procesowe w kościelnym procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa

Postawione na wstępie zapytanie odpowiada również kwestii badania poczytalności przez biegłego w chwili popełnienia przestępstwa przez jakąś osobę w bliższej bądź dalszej przeszłości, badania sporządzonego w danym czasie „na” osobie już poczytalnej.

Na pewno pewną trudnością w wysuwaniu tez pro czy contra treści danej opinii będzie nieznajomość konkretnej dyscypliny przez sędziów ferujących wyrok, bowiem nie jest sytuacją częstą, iż sędziowie obok studiów z prawa kanonicznego posiadają też dodatkowe z psychologii, psychiatrii bądź innej gałęzi medycyny. Stąd sama już na etapie pisania powództwa (skargi powodowej), ale także, gdy strona zgłasza się do mnie stosunkowo później, jestem zwolenniczką sporządzenia już pewnego rysu z danej dyscypliny, który ułatwi biegłemu z tejże dyscypliny sporządzenie przeze niego opinii. Rys ten będzie miał także charakter prawny, a to być może pozwoli na zgodzenie się, w przypadku opinii, w której stwierdza się niezdolność psychiczną, pójścia za nią przez sędziów w trakcie wyrokowania przez nich. Innymi słowy jestem zwolenniczką spojrzenia na dany problem, gdy jest to możliwe, zarówno od strony biegłego, jak i samych sędziów. To też przykład interdyscyplinarności, która może zachodzić w trakcie kościelnego procesu małżeńskiego, ale to także pewne wyzwanie dla biorących udział w tym procesie o sięgnięcie i zagłębienie się w inne dyscypliny mogące być przydatnymi w trakcie procesu, celem polegania na swojej wiedzy i doświadczeniu, a nie tylko na wiedzy i doświadczeniu innych. Jest to również celem nie przerzucania odpowiedzialności na inne osoby, a przede wszystkim celem umiejętnego formułowania pytań dla Biegłego (kan. 1577 §1 KPK), aby na podstawie już wszystkich środków dowodowych wydać wyrok rzeczywiście oparty na moralnej pewności. A zatem bez ignorancji, którą można pokonać. W tym ostatnim stwierdzeniu chodzi przede wszystkim o fakt, iż przez zagłębienie się w dyscyplinę nam nieznaną, umożliwiamy przez odpowiednie zagadnienia stawiane biegłemu potwierdzenie, bądź też nie tego, co w naszej dyscyplinie jest ważne oraz konieczne do wydania wyroku.

Naturalnie temat biegłego jest o wiele bogatszy, w tym artykule my sami ograniczyliśmy się do jednej kwestii, jak i do biegłych głównie z zakresu psychologii, psychiatrii, ale to czyni tą tematykę tym bardziej otwartą na dalsze analizy.

Zobacz: Zawieszenie kościelnego procesu małżeńskiego

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rząd szykuje jedno konto dla naszych oszczędności! ZUS, KRUS, PPK, PPE, IKE, IKZE, OFE w jednym miejscu

    Centralna Informacja Emerytalna. Rząd ma zająć się już jutro projektem ustawy - wynika z porządku obrad Rady Ministrów. Ma powstać jedno konto dla oszczędności ZUS, KRUS, PPK, PPE, IKE, IKZE, OFE, tj. zagregowane informacje o uczestnictwie w systemie emerytalnym opartym na trzech filarach.

    Ulgi dla seniora 2023. Oto lista!

    Ulgi dla seniora to temat obejmujący swym zasięgiem dużą część naszego społeczeństwa. Niestety wielu seniorów nie zna swoich praw. Poniżej przedstawiamy listę, która umożliwi zachowanie w portfelu większej sumy pieniędzy. 

    Ceny paliw na stacjach Orlenu. Co z prawami konsumentów?

    Ceny paliw na stacjach Orlenu to temat interwencji rzecznika praw obywatelskich. PKN Orlen pod koniec ubiegłego roku utrzymywał ceny paliw, pomimo spadających notowań ropy i umacniającego się złotego. Marcin Wiącek zwrócił się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wyjaśnienie sprawy.

    Zmiany w Kodeksie wyborczym. Ankietowani nie wierzą, że chodzi tylko o podniesienie frekwencji

    Większość ankietowanych w sondażu SW Research nie wierzy, że ostatnie zmiany w Kodeksie wyborczym mają na celu wyłącznie zwiększenie frekwencji. Jedna czwarta respondentów jest przeciwnego zdania. Prawie 15 proc. badanych w ogóle nie wie o zmianach Kodeksu.

    Bony turystyczne. Na Pomorzu 39 tysięcy bonów czeka na aktywację

    39 tysięcy bonów turystycznych wciąż nie zostało aktywowanych w województwie pomorskim. Ponad 102 tysiące nie zostało w regionie wykorzystanych w całości. Na skorzystanie z bonu turystycznego jest czas tylko do końca marca.

    Straż Graniczna. Land Cruisery będą strzec wschodniej granicy

    56 nowych samochodów terenowych Toyota Land Cruiser odbiorą funkcjonariusze Straży Granicznej. Nowoczesne auta trafią do wszystkich placówek wschodniej granicy, z czego najwięcej do Podlaskiego Oddziału SG – 19 sztuk i Nadburzańskiego Oddziału SG – 18 sztuk.

    L4 na dziecko i opiekę nad członkiem rodziny. Komu i kiedy przysługuje?

    L4 na dziecko i opiekę nad członkiem rodziny – komu przysługuje? Zwolnienie lekarskie otrzymamy nie tylko na opiekę nad dzieckiem. Opiekować podczas choroby można się także m.in. małżonkiem, dziadkami, teściami czy wnukami – warunkiem jest pozostawanie przez ten czas we wspólnym gospodarstwie domowym. Co należy wiedzieć, gdy opiekujesz się chorym członkiem rodziny? Jakie dokumenty powinny być wystawione i jaki wniosek należy złożyć, by móc skorzystać z prawa do zasiłku? 

    Ulga dla pracujących seniorów od 2022 r.
    Ulga dla pracujących seniorów weszła w życie 1 stycznia 2022 roku. Zerowy PIT dotyczy osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jakie warunki należy spełnić, aby móc skorzystać z ulgi dla seniorów?
    Ulga na leki 2023 – dla kogo i ile można odliczyć wydatków na lekarstwa

    W rocznym zeznaniu podatkowym PIT niektórzy podatnicy mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na lekarstwa. Kto może skorzystać z tego odliczenia? Jakie są zasady i limity tej ulgi?

    PIT-0 dla seniora - zwolnienie z PIT pracujących emerytów. Wzór oświadczenia
    Ministerstwo Finansów przygotowało wyjaśnienia dotyczące obowiązujących od 2022 roku przepisów zwalniających z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) niektórych przychodów (np. z pracy, zlecenia, działalności gospodarczej) podatników, którzy – pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego – będą nadal aktywni zawodowo a nie będą otrzymywać emerytury lub renty rodzinnej. Zwolnienie to jest też potocznie (a także przez resort finansów) zwane "PIT-0 dla seniorów", czy "ulga dla pracujących seniorów"). Zwolnienie dotyczy dochodów uzyskanych od początku 2022 roku. Jakie oświadczenie powinien złożyć senior?
    Ulga dla seniora a odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa
    Ulga dla seniora. Kiedy odprawa emerytalna i nagroda jubileuszowa korzystają ze zwolnienia z podatku PIT?
    Aktywni+ (plus) 2023 - wnioski od 1 lutego. Dofinansowanie projektów aktywizujących seniorów

    Od 1 lutego 2023 r. można składać wnioski do programu na rzecz osób starszych "Aktywni plus". Organizacje pozarządowe i instytucje prowadzące działalność pożytku publicznego mogą ubiegać się o dofinansowanie od 25 tys. do 250 tys. zł na projekty mające na celu zwiększenie uczestnictwa osób starszych we wszystkich dziedzinach życia społecznego.

    Zwolnienie z PIT (PIT- 0) dla pracującego seniora w rozliczeniu podatkowym. Podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł

    Ministerstwo Finansów przypomina, że pracujący seniorzy, którzy czasowo zrezygnowali z pobierania emerytury, są zwolnieni z PIT do kwoty ok. 85,5 tys. zł. Ponadto ci, którzy rozliczają się na skali podatkowej, korzystają też z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. zł. Rozliczając ulgę seniorzy mogą skorzystać z usługi Twój-ePIT. 

    PIT - 0 dla seniora w rozliczeniu podatkowym

    PIT - 0 dla seniora w rozliczeniu podatkowym.

    Ulga dla pracujących seniorów. Komu przysługuje?

    Późniejsze przejście na emeryturę i pozostanie aktywnym zawodowo spowoduje podwyższenie emerytury. W takim przypadku można korzystać z ulgi dla pracujących seniorów. Ten przywilej dotyczy określonych źródeł przychodu mieszczących się w limicie kwotowym. W jakich przypadkach przysługuje ulga?

    Nakaz aresztowania Putina wydany. Międzynarodowy Trybunał Karny oskarża go o zbrodnie wojenne na Ukrainie

    Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał 17 marca 2023 r. nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina. Sędziowie przychylili się do wniosku prokuratury, uznając, że są realne podstawy by sądzić, że Putin jest odpowiedzialny za zbrodnie wojenne polegające na bezprawnych deportacjach dzieci z okupowanych terenów Ukrainy do Rosji. Siły Zbrojne Ukrainy zagwarantują dostarczenie Władimira Putina na ławę oskarżonych - oświadczył sekretarz ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony (RBNiO) Ołeksij Daniłow - komentując decyzję MTK.

    Jak przyspieszyć przelew wynagrodzenia?

    49 proc. polskich pracowników deklaruje otrzymywanie pensji po terminie. Zjawisko może się nasilać wraz z problemami gospodarczymi i pogorszeniem płynności wielu firm.

    Czy 500 plus zostanie zwiększone do 800 plus w 2023? Odpowiada minister Maląg

    Czy 500 plus zostanie zwiększone do 800 plus w 2023? Takie pytanie usłyszała szefowa MRiPS Marlena Maląg w piątek w radiu ZET. Czy rząd planuje waloryzację świadczenia 500 plus?

    M. Maląg: Rodzinom nie żyło się nigdy tak dobrze, jak za PiS

    Na ten moment nie pracujemy nad zamianą świadczenia 500+ na 800+ - powiedziała w piątek w radiu ZET szefowa MRiPS Marlena Maląg. Jednocześnie zastrzegła, że wsparcie rządu dla rodzin jest kompleksowe i systemowe.

    500 plus. ZUS przyznał 92 proc. świadczeń na nowy okres

    Trzy miliony wniosków o 500 plus na kolejny okres świadczeniowy wpłynęły już do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Złożone wnioski obejmują ponad 4,5 miliona dzieci. Od początku lutego ZUS przyznał 92 proc. świadczeń.

    Długi mieszkaniowe. Ile Polacy zalegają z czynszem i opłatami za mieszkania

    Długi mieszkaniowe wynoszą w Polsce 290,8 mln zł. Średnio jeden dłużnik zalega z opłatami za mieszkanie w kwocie 15,6 tys. zł. Najwięcej dłużników czynszowych jest na Śląsku, na Opolszczyźnie i w województwie łódzkim.

    Bon turystyczny tylko do końca marca. Ponad 100 tysięcy dzieci z Podkarpacia wciąż ma szansę skorzystać z bonu

    Bon turystyczny można wykorzystać tylko do końca marca. Tymczasem 108 tysięcy bonów turystycznych pozostało do wykorzystania na Podkarpaciu. Rodzice w regionie nie aktywowali jeszcze ponad 27 tysięcy bonów wartych w sumie ponad 18 mln zł. W województwie łódzkim nie aktywowano jeszcze niemal 34 tys. bonów o łącznej wartości blisko 22 mln zł.

    Wojskowe Targi Służby i Pracy. Szansa dla tych, którzy szukają ciekawej pracy

    I Wojskowe Targi Służby i Pracy będą odbywać się w całym kraju w piątek i sobotę 17-18 marca. Największą imprezę, połączoną z przysięgą wojskową i debatą o rekrutacji do polskiej armii, zaplanowano w Olsztynie. 

    Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie podpisana. Co się zmieni?

    Prezydent podpisał nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Ustawa wprowadza m. in. dodatkowe formy działań podejmowanych wobec osób stosujących przemoc domową.

    Powstanie nowe świadczenie dla osób z niepełnosprawnością. Od kiedy?

    Będzie nowe świadczenie wspierające dedykowane osobom z niepełnosprawnością - zapowiedziała w czwartek szefowa MRiPS. Opiekunowie będą mogli dorabiać do świadczenia pielęgnacyjnego - poinformowała.