REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stwierdzenie nabycia spadku: u notariusza szybciej, ale drożej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bartosz Michalski
Bartosz Michalski
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza nie zawsze jest możliwe./fot.Shutterstock
Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza nie zawsze jest możliwe./fot.Shutterstock
fot.Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie przed notariuszem jest znacznie szybsze niż to przed sądem. Koszt postępowania przed sądem to zasadniczo 55 zł, u rejenta jest drożej. Należy mieć również na uwadze, że stwierdzenie nabycia spadku u notariusza nie zawsze będzie możliwe.

Stwierdzenie nabycia spadku szybsze u notariusza niż w sądzie

W polskim systemie prawnym stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić na mocy postanowienia wydanego przez sąd po przeprowadzeniu rozprawy lub przed notariuszem, który sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Mimo, że oba te dokumenty wywołują takie same skutki prawne dla spadkobiercy to czas ich uzyskania się znacząco różni.

REKLAMA

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Po co jest stwierdzenie nabycia spadku?

REKLAMA

Na wstępie należy zaznaczyć, że do dziedziczenia nie jest potrzebne uzyskanie postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku czy aktu poświadczenia dziedziczenia, bowiem dochodzi do niego z mocy prawa w dacie otwarcia spadku. Następuje ono z chwilą śmierci spadkodawcy. Dziedziczenie następuje zatem niezależnie od tego czy sporządzono w tym przedmiocie jakiekolwiek dokumenty. Jednakże ze względów praktycznych celowe jest, aby spadkobierca legitymował się wobec osób trzecich stosownym dokumentem potwierdzającym jego następstwo prawne po spadkodawcy. Temu właśnie służy stwierdzenie nabycia spadku czy notarialne poświadczenie dziedziczenia.

Zauważyć należy również, że przepisy nie nakładają obowiązku przeprowadzenia takiego postępowania. Jednakże uzyskanie postanowienia w przedmiocie nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia powinno leżeć w interesie samego spadkobiercy. Zgodnie bowiem z przepisami Kodeksu cywilnego domniemywa się, że osoba która uzyskała takie orzeczenie jest spadkobiercą.

Jakie to może mieć znaczenie w praktyce? Otóż bez takiego dokumentu osoba ta nie będzie mogła wykazać swoich praw do spadku po zmarłym, co może wręcz uniemożliwić jej dochodzenia należności od dłużnika spadkodawcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wygląda postępowanie przed sądem?

REKLAMA

W pierwszej kolejności sąd będzie badał wniosek pod kątem formalnym, tzn. czy zawiera on wszystkie wymagane elementy (które zostały opisane powyżej). W przypadku dostrzeżenia uchybienia wezwie on wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku w terminie tygodniowym bądź miesięcznym (jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania zagranicą) pod rygorem jego zwrotu. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków prawnych i będzie trzeba je składać od nowa.

Jeżeli sąd uzna natomiast, że wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne lub zostały one uzupełnione w zakreślonym terminie, to następnym krokiem będzie wyznaczenie rozprawy. Wzywani są na nią wnioskodawca oraz wszyscy spadkobiercy w celu złożenia zapewnienia spadkowego (w którym będą musieli wskazać czy znani im są inni spadkobiercy oraz czy spadkodawca nie zostawił testamentu).

Ponadto sąd spadku z urzędu bada, kto jest spadkobiercą. W szczególności sprawdza, czy spadkodawca pozostawił testament, jak również weryfikuje krąg spadkobierców. W przypadku ustalenia takich osób wezwie je do udziału w sprawie w charakterze uczestników.

Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia.

Postępowanie nie zawsze zakończy się na pierwszej rozprawie. Bowiem jeżeli zapewnienie nie zostało złożone albo zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie, które umieszcza się w piśmie poczytnym na całym obszarze kraju i podaje publicznie do wiadomości w ostatnim miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy na tym obszarze, w sposób w miejscu tym przyjęty (np. w urzędzie miasta).

W postanowieniu sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów.

Jak wygląda postępowanie przed notariuszem?

Postępowanie przed notariuszem składa się z dwóch zasadniczych czynności:

  • spisania protokołu dziedziczenia;
  • sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.

Protokół dziedziczenia niemal zawsze poprzedzać będzie sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia. Jedynie, gdy mamy do czynienia ze stwierdzeniem nabycia spadku na podstawie testamentu, który nie został wcześniej otwarty i ogłoszony, to konieczne jest dokonanie tych czynności jeszcze przed przystąpieniem do spisania protokołu dziedziczenia.

Sporządzany on jest przy udziale wszystkich osób zainteresowanych, tj. mogących wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, jak również tych osób na rzecz których spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne.

Protokół dziedziczenia zawiera dane umożliwiające ustalenie porządku dziedziczenia po spadkodawcy.

Po spisaniu protokołu notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Jak już zasygnalizowano powyżej, warunkiem sporządzenia tego dokumentu jest zgodne żądanie osób zainteresowanych poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Przy czym zgodne żądanie powinno zawierać w szczególności takie elementy jak:

  • określenie osoby spadkodawcy;
  • tytuł dziedziczenia;
  • - krąg spadkobierców;
  • - wysokość przypadających spadkobiercom udziałów w spadku.

Notariusz, w przeciwieństwie do sądu, nie jest uprawniony do stwierdzenia dziedziczenia na rzecz innych osób aniżeli wskazane przez stawających. Brak zgody pomiędzy stawającymi uczestnikami poświadczenia dziedziczenia, nawet mimo oczywistego kręgu spadkobierców skutkuje niemożliwością przeprowadzenia notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Spadkobiercą pozostaje w takim przypadku jedynie złożenie do sądu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.

Ponadto postępowaniu przed notariuszem zasadniczo powinni uczestniczyć wszyscy spadkobiercy ustawowi, jak i testamentowi. Jak to już zostało wspomniane protokół dziedziczenia spisuje notariusz przy udziale wszystkich osób zainteresowanych. Ich jednoczesna obecność nie jest jednak konieczna w przypadku sporządzenia projektu protokołu dziedziczenia (jest tworzony na wniosek osoby zainteresowanej), jeżeli w osobnym oświadczeniu zainteresowani wyrazili zgodę na jego treść.

Przed notariuszem będzie szybciej, ale drożej

Jak wynika z powyższych opisów postępowanie przed notariuszem będzie znacznie szybsze niż to przed sądem i będzie możliwe do załatwienia nawet w 1 dzień. Należy jednak mieć na uwadze, że stwierdzenie nabycia spadku u rejenta nie zawsze będzie możliwe. Konieczne będzie bowiem zgodne żądanie spadkobierców, jak również stawienie się przez nich u notariusza. Ponadto ścieżka ta będzie droższa. Koszt postępowania przed sądem to zasadniczo 55 zł (50 zł opłaty od wniosku oraz 5 zł za wpis do rejestru spadkowego). Jeżeli zaś chodzi o wydatki u notariusza to maksymalna opłata za sporządzenie protokołu dziedziczenia wynosi 100 zł, zaś za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia 50 zł. Zostały one określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Naturalnie ogólny koszt może być wyższy niż wymienione 150 zł. Zależeć to będzie m.in. od tego czy notariusz będzie wykonywał jakiegoś dodatkowe czynności w toku procedury (np. otwarcie testamentu), jak również od tego czy spadkobierca będzie chciał dodatkowe wypisy aktu notarialnego.

 Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy INFOR Biznes. Kup licencję

Polecamy serwis: Spadki

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rewolucja w rozwodach: koniec z orzekaniem o winie i przyznawaniem alimentów z powodu odpowiedzialności drugiego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Ale skorzystają na tym dzieci

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt ustawy nowelizującej kodeks rodzinny i opiekuńczy, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Na zmianach tych, skorzystać mają przede wszystkim dzieci.

Najnowszy sondaż partyjny 2025

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%?

35 stopni Celsjusza w pomieszczeniu - maksymalna temperatura w pracy. MRPiPS zmienia przepisy BHP. Dlaczego dopiero od 2027 roku?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od grudnia 2024 r. pracuje nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. MRPiPS chce nowych przepisów dotyczących pracy w czasie wysokich temperatur i nowych obowiązków dla pracodawców. Zmiany mają wejść w życie dopiero od 2027 roku. Pod koniec czerwca 2025 r. ukazała się już trzecia wersja tego projektu - przepisy w dwóch pierwszych wersjach były krytykowane m.in. jako zbyt skomplikowane.

Zmiany dotyczące żłobków: 2 dni wolne w roku, obowiązkowy plac zabaw, Mały ZUS Plus i Aktywny Rodzic

Zmiany dotyczące żłobków obejmują m.in. 2 dni wolne w roku na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązkowy plac zabaw na terenie placówki czy doprecyzowanie przepisów o Małym ZUS Plus i świadczeniu Aktywny Rodzic. Jak nowe przepisy ocenia Rzecznik MŚP Agnieszka Majewska?

REKLAMA

Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA

Komu ZUS nie przyzna renty wdowiej. Najczęstsze przyczyny decyzji odmownych

ZUS i inne organy emeryalno-rentowe rozpoczęły już wypłaty renty wdowiej. Organy te wysyłają też do seniorów decyzje w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. W jakich przypadkach wdowa lub wdowiec na pewno nie dostanie nowego świadczenia? ZUS wymienił najczęstsze przyczyny decyzji odmownych.

Min. Pełczyńska-Nałęcz: to przekręt! deweloperzy sprzedają "pseudometry" - tj. powierzchnię pod ścianami działowymi. Jak być powinno wyjaśnia PKN

W dniu 30 czerwca 2025 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz napisała na platformie X: "Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom za ciężkie pieniądze pseudometry, czyli metry pod ścianami działowymi. A kolejne rządy pozostają zaskakująco bezsilnej w tej kwestii. Ofiarą tych nieuczciwych praktyk padło nawet setki tysięcy konsumentów, którzy stracili w sumie miliardy zł na rzeczy deweloperów." Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań. Zasady uwzględniania ścian działowych przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, w świetle normy PN-ISO 9836 wyjaśnił Andrzej Pogorzelski, Przewodniczący Komitetu Technicznego 232 ds. Zasad Sporządzania Dokumentacji Projektowej w Budownictwie w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

REKLAMA