Jak obliczyć wysokość podatku od spadku lub darowizny?

Podstawa opodatkowania

Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadku i darowizn. (tekst jednolity z dnia 6 marca 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 644, ze zm.): „Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego”.

Jeżeli spadkobierca lub obdarowany, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku lub darowizny. Zatem wartość zapisów i poleceń (jeśli polecenia zostały wykonane) należy odliczyć od wartości spadku lub darowizny.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Do długów i ciężarów zalicza się koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku. Również koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie.

Od wartości spadku należy odliczyć także koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

Zatem co do zasady podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa przedmiotu darowizny lub spadku, po odjęciu wartości poleceń, zapisów zwykłych oraz długów i ciężarów wskazanych we właściwych przepisach.

Grupy podatkowe

Wysokość podatku ustalana jest się w zależności od grupy podatkowej, do której należy nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn wyróżniamy następujące grupy podatkowe:

• Grupa I, do której zaliczamy: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki itd.), wstępnych (rodzice, dziadkowie itd.), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
• Grupa II, do której zaliczamy: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
• Grupy III, do której zaliczamy: innych nabywców.

Należy pamiętać, że za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się również przysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.