REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Hajduk
Magdalena Hajduk
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC
Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego przewiduje ważne zmiany w prawie spadkowym. Mają one przeciwdziałać niektórym przeszkodom, które występują w postępowaniach spadkowych.

Zmiany w prawie spadkowym

Postępowania sądowe zmierzające do nabycia spadku po zmarłym, należą do jednych z najbardziej przedłużających się postępowań. Przyczyniają się do tego zarówno rozbudowana regulacja ustawowa dotycząca kolejności spadkobrania, jak i trudności związane ze składaniem oświadczeń dotyczących przyjęcia lub odrzucenia spadku przez rodziców małoletnich dzieci. Zapowiadana nowelizacja kodeksu cywilnego ma przeciwdziałać niektórym, najczęściej występującym przeszkodom w postępowaniach spadkowych.

REKLAMA

Niegodność dziedziczenia

Pierwsza ze zmian dotyczy instytucji niegodności dziedziczenia (obecny art. 928 KC). Przepis ten wymienia przypadki, kiedy spadkobierca może zostać uznany przez sąd za niegodnego. Aktualnie są to sytuacje, w których spadkobierca:

  • dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
  • podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
  • umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

W ocenie projektodawcy zasadne jest dodanie kolejnej przesłanki niegodności dziedziczenia w postaci uporczywego niewykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy lub uporczywego uchylania się od sprawowania opieki nad spadkodawcą. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, system prawny powinien bowiem reagować na etycznie niewłaściwe zachowania osób, które mogą osiągnąć korzyści ze spadku.

Ograniczenie kręgu dalszych spadkobierców ustawowych

REKLAMA

W obecnym stanie prawnym (art. 934 KC), w przypadku braku zstępnych, a więc osób należących do grona potomków zmarłego (np. dzieci, wnuków, prawnuków), małżonka oraz rodziców i rodzeństwa, a także potomków rodzeństwa spadkodawcy – cały spadek przypada w częściach równych dziadkom spadkodawcy. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy przypada jego zstępnym, czyli jego potomkom. Sąd ma wówczas za zadanie poszukiwać dalekich krewnych spadkodawcy, a w związku z tym koniecznym staje się długotrwałe i często kosztowne poszukiwanie takich spadkobierców (najczęściej prawnuków czy praprawnuków dziadków).

Nowelizacja kodeksu cywilnego przewiduje ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych w przypadku, gdy do dziedziczenia dochodzą potomkowie dziadków, którzy nie dożyli otwarcia spadku. Nabycie spadku ogranicza się zatem do rodzeństwa rodziców spadkodawcy oraz ich dzieci (czyli rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy). Wyłączeni od dziedziczenia zostaną natomiast dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i bieg terminu

REKLAMA

Zgodnie z art. 1015 KC oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak takiego oświadczenia lub złożenie go z uchybieniem terminu jest równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Dodatkowa komplikacja występuje w przypadku osób małoletnich, ponieważ względem dzieci, ich przedstawiciele ustawowi mogą wystąpić do sądu o udzielenie zezwolenia na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku wprost lub odrzuceniu spadku, od której uzyskania uzależniona jest skuteczność złożonego oświadczenia w ich imieniu. Zgodnie bowiem z art. 101 § 3 k.r.o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na wykonywanie takich czynności przez dziecko. Wskazany wyżej 6 miesięczny termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku ma charakter zawity, a zatem jego upływ powoduje utratę uprawnienia do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Rodzice małoletniego dziecka mogą zatem „nie zdążyć” uzyskać zezwolenia sądu opiekuńczego w tym terminie.

W ramach proponowanej nowelizacji, wprowadzona ma zostać wyraźna regulacja wskazująca, że dla zachowania ustawowego terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku, określonego w art. 1015 § 1 KC wystarczające jest złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Wyrażenie przez spadkobiercę wobec sądu woli co do zamiaru złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, traktowane będzie jako zachowanie tego terminu w przypadku następczego złożenia oświadczenia już po jego upływie.

Dodatkowo proponuje się rozpoznawanie wniosków o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub osoby pozostającej pod opieką w postaci przyjęcia lub odrzucenia spadku przez sąd spadku, nie natomiast sąd opiekuńczy.

Nowelizacja przepisów dotyczących dziedziczenia spadków przez gminę lub Skarb Państwa

Obecnie w sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił małżonka ani krewnych należących do kręgu spadkobierców ustawowych albo gdy żadna z tych osób nie chce lub nie może dziedziczyć, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Gdy nie da się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej, bądź, gdy ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa. Do dziedziczenia przez gminę lub Skarb Państwa dochodzi z dobrodziejstwem inwentarza, jednak rozwiązanie to nie zapewnia gminom oraz Skarbowi Państwa pełnej ochrony publicznego majątku przed roszczeniami wierzycieli spadkodawców.

Odpowiedzialność ta nie jest bowiem ograniczona do składników majątku spadkowego, czyli rzeczy lub praw wchodzących do spadku, a jedynie do stanu czynnego spadku, co nie jest pojęciem tożsamym. Stan czynny spadku jest to wartość należących do spadku aktywów. Zdarza się bowiem, że gmina na przykład dziedziczy udział w nieruchomości, trudny do sprzedaży, a wierzyciele spadkodawcy mogą nawet w razie trudności ze sprzedażą zaspokajać się z rachunku gminy, do wartości tego składnika majątku spadku. Podnosi się, że odpowiedzialność gmin za długi spadkowe stanowi od wielu lat stanowi poważny problem. W projekcie nowelizacji wprowadzono regulację, zgodnie z którą spadkobiercy ustawowi nie mogący odrzucić spadku mieliby odpowiadać za długi spadkowe tylko ze spadku, a zatem składników wchodzących w skład spadku, zamieszczonych w spisie inwentarza lub ujawnionego w wykazie inwentarza i do jego wartości.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Palenie gałęzi na własnej posesji 2025 - czy można palić gałęzie na własnej posesji? Kiedy można palić gałęzie na działce?

Palenie gałęzi i liści, nawet na własnej posesji, może skończyć się mandatem. Zakaz obowiązuje nie tylko w miastach, ale też na wsiach i działkach rekreacyjnych. Sprawdź, co grozi za spalanie gałęzi w 2025 roku i gdzie zgłosić uciążliwego sąsiada, który zadymia okolicę.

Afera z dofinansowaniami z KPO. PARP zapowiada kontrole, opozycja mówi o gigantycznym skandalu i podaje kolejne przykłady

Wiele kontrowersji wzbudziła interaktywna mapa projektów, które uzyskały dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, którą opublikowano na kpo.gov.pl. Co ciekawe od rana 8 sierpnia 2025 r. cała strona kpo.gov.pl nie jest dostępna (występują problemy techniczne z jej wyświetleniem). Szeroko krytykuje się zasadność wydatkowania tych środków zwłaszcza w branży HoReCa. PARP zapowiedział kontrolę w tym sektorze. Premier Tusk powiedział, że nie zaakceptuje żadnego marnotrawienia środków z KPO. Prezes PiS Jarosław Kaczyński nazwał całą sprawę gigantycznym skandalem a inni politycy PiS mówią o największej aferze obecnego rządu

Seniorzy nie muszą płacić za wywóz śmieci. Wystarczy, że spełnią ten jeden warunek. Jaki?

W ostatnim czasie w wielu miastach podniesiono opłaty za odbiór śmieci, co szczególnie dotyka polskich emerytów. Częściowe lub całkowite zwolnienie z tych opłat to duża ulga dla ich domowych budżetów. Kto może skorzystać z takiej pomocy? Oto szczegóły.

Darowizna spółdzielczego prawa z majątku wspólnego bez podatku? Oto bezpieczna ścieżka przekazania nieruchomości w rodzinie

Planujesz przekazać mieszkanie bliskim i boisz się podatku? Najnowsza interpretacja skarbówki pokazuje, jak zrobić to legalnie, bez żadnej daniny. Sprawdź, jak darowizna z majątku wspólnego w rodzinie może być całkowicie zwolniona z podatku.

REKLAMA

TSUE zmienia zasady gry dla frankowiczów. Koniec z teorią dwóch kondykcji?

Wyrok TSUE z 19 czerwca 2025 r. może zrewolucjonizować sposób rozliczania nieważnych umów „frankowych”. Sąd unijny opowiedział się za prostszą i tańszą dla konsumentów teorią salda, podważając dominującą dotąd teorię dwóch kondykcji. Dlaczego część prawników bije na alarm i czy naprawdę chodzi o interes kredytobiorców? Oddzielamy fakty od mitów.

Nie zaparkujesz już pod swoim blokiem – koniec z wymogiem 1,5 miejsca postojowego na każde mieszkanie, „na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego”. Prezydent podpisał ustawę popierającą „patodeweloperkę”

W dniu 21 sierpnia 2025 r. wchodzi w życie ustawa, która znosi obowiązujący dotychczas – na szczeblu krajowym – wymóg co najmniej 1,5 miejsca postojowego (a w przypadku zabudowy śródmiejskiej – co najmniej 1 miejsca postojowego) na każde mieszkanie w ramach realizowanej inwestycji mieszkaniowej. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy, którą zmiana ta została wprowadzona – „jest ona spójna z wprowadzanymi przez gminy rozwiązaniami na rzecz zwiększania ruchu pieszego i rowerowego, w tym w obszarach śródmiejskich”, a także ma na celu umożliwienie uwzględniania przy realizacji inwestycji mieszkaniowej m.in. – „lokalizacji terenu inwestycji, stopnia rozwoju transportu publicznego, czy sieci dróg rowerowych”.

ZUS przeliczy świadczenia (osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach czerwcowych) z urzędu – bez wniosków. Wypłaty w nowej wysokości od 2026 roku. Senat za

Od 2026 roku ZUS przeliczy świadczenia osobom pobierającym emerytury i renty rodzinne po emerytach, którzy przeszli na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019. Chodzi o wyrównanie strat wynikających z dawnych przepisów, które nie uwzględniały waloryzacji kwartalnych. Ustawa została przyjęta przez Senat bez poprawek i czeka teraz na podpis prezydenta.

Projekt ustawy dla frankowiczów 2025. Jakie zmiany w sporach z bankami?

Projekt ustawy z 30 czerwca 2025 r. dotyczący spraw frankowych to dokument, który może radykalnie zmienić krajobraz procesów dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego. Regulacja przedstawia rozwiązania procesowe i materialne, które mają wspierać konsumentów, ale także – co mniej zauważalne –usystematyzować obecność spraw frankowych w przestrzeni prawnej.

REKLAMA

Emerytura bez lat pracy. Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Czy jest to możliwe?

Czy można otrzymać emeryturę bez lat pracy? Zazwyczaj prawo do emerytury nabywa się po osiągnięciu wymaganego wieku i udokumentowaniu odpowiedniego stażu pracy, jednak istnieją pewne wyjątki od tej reguły. W wyjątkowych sytuacjach przepisy dopuszczają możliwość uzyskania takiej emerytury. Kto może liczyć na emeryturę bez lat pracy i jakie kryteria musi spełnić? Oto szczegóły.

Nowy prezydent, stare napięcia: Polityczny start Karola Nawrockiego i reakcja rządu [Gość Infor.pl]

„Nie będę podejmował decyzji w zgodzie z podziałami politycznymi, będę podejmował decyzje wbrew podziałom politycznym, a w zgodzie z interesem państwa polskiego” – zadeklarował Karol Nawrocki tuż po zaprzysiężeniu. Brzmi dobrze, ale co to oznacza w praktyce?

REKLAMA