REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Hajduk
Magdalena Hajduk
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC
Prawo spadkowe do zmiany, czyli zapowiadana nowelizacja KC
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego przewiduje ważne zmiany w prawie spadkowym. Mają one przeciwdziałać niektórym przeszkodom, które występują w postępowaniach spadkowych.

Zmiany w prawie spadkowym

Postępowania sądowe zmierzające do nabycia spadku po zmarłym, należą do jednych z najbardziej przedłużających się postępowań. Przyczyniają się do tego zarówno rozbudowana regulacja ustawowa dotycząca kolejności spadkobrania, jak i trudności związane ze składaniem oświadczeń dotyczących przyjęcia lub odrzucenia spadku przez rodziców małoletnich dzieci. Zapowiadana nowelizacja kodeksu cywilnego ma przeciwdziałać niektórym, najczęściej występującym przeszkodom w postępowaniach spadkowych.

REKLAMA

Niegodność dziedziczenia

Pierwsza ze zmian dotyczy instytucji niegodności dziedziczenia (obecny art. 928 KC). Przepis ten wymienia przypadki, kiedy spadkobierca może zostać uznany przez sąd za niegodnego. Aktualnie są to sytuacje, w których spadkobierca:

  • dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy;
  • podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności;
  • umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

W ocenie projektodawcy zasadne jest dodanie kolejnej przesłanki niegodności dziedziczenia w postaci uporczywego niewykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy lub uporczywego uchylania się od sprawowania opieki nad spadkodawcą. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, system prawny powinien bowiem reagować na etycznie niewłaściwe zachowania osób, które mogą osiągnąć korzyści ze spadku.

Ograniczenie kręgu dalszych spadkobierców ustawowych

REKLAMA

W obecnym stanie prawnym (art. 934 KC), w przypadku braku zstępnych, a więc osób należących do grona potomków zmarłego (np. dzieci, wnuków, prawnuków), małżonka oraz rodziców i rodzeństwa, a także potomków rodzeństwa spadkodawcy – cały spadek przypada w częściach równych dziadkom spadkodawcy. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy przypada jego zstępnym, czyli jego potomkom. Sąd ma wówczas za zadanie poszukiwać dalekich krewnych spadkodawcy, a w związku z tym koniecznym staje się długotrwałe i często kosztowne poszukiwanie takich spadkobierców (najczęściej prawnuków czy praprawnuków dziadków).

Nowelizacja kodeksu cywilnego przewiduje ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych w przypadku, gdy do dziedziczenia dochodzą potomkowie dziadków, którzy nie dożyli otwarcia spadku. Nabycie spadku ogranicza się zatem do rodzeństwa rodziców spadkodawcy oraz ich dzieci (czyli rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy). Wyłączeni od dziedziczenia zostaną natomiast dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsze pokolenia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i bieg terminu

REKLAMA

Zgodnie z art. 1015 KC oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak takiego oświadczenia lub złożenie go z uchybieniem terminu jest równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Dodatkowa komplikacja występuje w przypadku osób małoletnich, ponieważ względem dzieci, ich przedstawiciele ustawowi mogą wystąpić do sądu o udzielenie zezwolenia na złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku wprost lub odrzuceniu spadku, od której uzyskania uzależniona jest skuteczność złożonego oświadczenia w ich imieniu. Zgodnie bowiem z art. 101 § 3 k.r.o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na wykonywanie takich czynności przez dziecko. Wskazany wyżej 6 miesięczny termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku ma charakter zawity, a zatem jego upływ powoduje utratę uprawnienia do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Rodzice małoletniego dziecka mogą zatem „nie zdążyć” uzyskać zezwolenia sądu opiekuńczego w tym terminie.

W ramach proponowanej nowelizacji, wprowadzona ma zostać wyraźna regulacja wskazująca, że dla zachowania ustawowego terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku, określonego w art. 1015 § 1 KC wystarczające jest złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Wyrażenie przez spadkobiercę wobec sądu woli co do zamiaru złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, traktowane będzie jako zachowanie tego terminu w przypadku następczego złożenia oświadczenia już po jego upływie.

Dodatkowo proponuje się rozpoznawanie wniosków o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka lub osoby pozostającej pod opieką w postaci przyjęcia lub odrzucenia spadku przez sąd spadku, nie natomiast sąd opiekuńczy.

Nowelizacja przepisów dotyczących dziedziczenia spadków przez gminę lub Skarb Państwa

Obecnie w sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił małżonka ani krewnych należących do kręgu spadkobierców ustawowych albo gdy żadna z tych osób nie chce lub nie może dziedziczyć, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Gdy nie da się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej, bądź, gdy ostatnie miejsce zamieszkania znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa. Do dziedziczenia przez gminę lub Skarb Państwa dochodzi z dobrodziejstwem inwentarza, jednak rozwiązanie to nie zapewnia gminom oraz Skarbowi Państwa pełnej ochrony publicznego majątku przed roszczeniami wierzycieli spadkodawców.

Odpowiedzialność ta nie jest bowiem ograniczona do składników majątku spadkowego, czyli rzeczy lub praw wchodzących do spadku, a jedynie do stanu czynnego spadku, co nie jest pojęciem tożsamym. Stan czynny spadku jest to wartość należących do spadku aktywów. Zdarza się bowiem, że gmina na przykład dziedziczy udział w nieruchomości, trudny do sprzedaży, a wierzyciele spadkodawcy mogą nawet w razie trudności ze sprzedażą zaspokajać się z rachunku gminy, do wartości tego składnika majątku spadku. Podnosi się, że odpowiedzialność gmin za długi spadkowe stanowi od wielu lat stanowi poważny problem. W projekcie nowelizacji wprowadzono regulację, zgodnie z którą spadkobiercy ustawowi nie mogący odrzucić spadku mieliby odpowiadać za długi spadkowe tylko ze spadku, a zatem składników wchodzących w skład spadku, zamieszczonych w spisie inwentarza lub ujawnionego w wykazie inwentarza i do jego wartości.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dodatek mieszkaniowy 2025: dla kogo, ile, kryteria dochodowe i normatywy

W trakcie pierwszych miesięcy bieżącego roku, koszty mieszkaniowe nie rosły już tak dynamicznie jak wcześniej. Musimy jednak pamiętać o skali wcześniejszych zmian. Przykładowo, w lipcu 2024 r. prąd dla gospodarstw domowych podrożał o około 20%. Główny Urząd Statystyczny podaje, że przez rok (od maja 2024 r.) użytkowanie mieszkania lub domu razem z nośnikami energii zdrożało o około 11%. Trudno się więc dziwić, że użytkownicy mieszkań i domów narzekają na koszty. Mamy jednak dla nich pewną dobrą wiadomość. Mianowicie, niedawno wzrosły kryteria dochodowe dotyczące dodatku mieszkaniowego. Warto przypomnieć na czym polega taka forma pomocy mieszkaniowej.

Waloryzacja emerytur i rent 2026: Projekt rozporządzenia Rady Ministrów już gotowy [RD216]

Rząd przygotował projekt rozporządzenia ws. waloryzacji emerytur i rent w 2026 roku [RD216]. Zgodnie z propozycją, świadczenia wzrosną jedynie o ustawowe minimum – 20% realnego wzrostu płac. Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego sprawił, że decyzję podjęła sama Rada Ministrów.

UE szykuje nowy wspólny dług i nowe podatki. Anna Bryłka alarmuje: to finansowa pułapka dla Polski i krok w stronę federalizacji Unii Europejskiej

Komisja Europejska chce wprowadzić nowe źródła dochodów budżetowych i zaciągnąć kolejny wspólny dług. posłanka do Parlamentu Europejskiego Anna Bryłka przestrzega: to zagrożenie dla suwerenności i budżetu Polski.

Który prezydent ułaskawił najwięcej osób?

Ile ułaskawień w ciągu swoich dwóch kadencji wydał Andrzej Duda? Który prezydent ułaskawił najwięcej osób? Ile było odmów ułaskawienia? Dane z kancelarii prezydenta.

REKLAMA

Równa płaca dla kobiet i mężczyzn – nowe obowiązki, nowe możliwości dla controllingu

Nadchodzące zmiany prawne, wynikające z unijnej Dyrektywy o jawności wynagrodzeń (2023/970), wymuszają na firmach nie tylko zwiększenie przejrzystości w polityce płacowej, ale również wprowadzenie zupełnie nowych standardów raportowania i analizy danych personalnych. Eksperci firmy Controlling Systems wskazują, że to zadanie wymaga ścisłej współpracy działów HR, IT oraz controllingu, który coraz częściej wychodzi poza swoją tradycyjną rolę finansową i staje się strategicznym partnerem w zarządzaniu kapitałem ludzkim.

Czy UE zakaże faktycznie używania kominków na drewno? Eksperci ostrzegają przed skutkami zmian w Ekoprojekcie

W Brukseli odbyło się 25 czerwca 2025 r. forum konsultacyjne Komisji Europejskiej poświęcone rewizji tzw. rozporządzenia ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (MOP), czyli m.in. kominków, pieców i wkładów opalanych drewnem. Nowe propozycje zmian wzbudzają poważne kontrowersje i obawy wśród producentów, przedstawicieli organizacji branżowych oraz ekspertów, a przede wszystkim wśród użytkowników takich urządzeń. W opinii wielu uczestników spotkania, w tym reprezentantów polskiej branży, propozycje Komisji mogą w praktyce doprowadzić do likwidacji legalnego rynku urządzeń grzewczych na drewno w całej Unii Europejskiej.

Podwyżka minimalnej stawki godzinowej o zaledwie 90 groszy w 2026 roku wywołała burzę. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu

Zaledwie 90 groszy więcej za godzinę pracy – tyle wynosi rządowa propozycja podwyżki stawki minimalnej na 2026 rok. „To wstyd, nie podwyżka” – grzmią związkowcy i ostrzegają: taka decyzja to cios w usługi publiczne i dalsze spłaszczanie płac. Nawet pracodawcy są przeciwko propozycji rządu.

Koniec z przerwą na papierosa (i e-papierosa) w miejscu pracy (nawet na takiego, który nie zawiera w swoim składzie nikotyny). Nowe przepisy, eliminujące nadużywaną przez pracowników lukę prawną, już obowiązują

W dniu 5 lipca 2025 r. weszły w życie przepisy, które zmieniły definicję papierosów elektronicznych (potocznie zwanych e-papierosami), obejmując nią również wyroby niezawierające w swoim składzie nikotyny. Tym samym – niemożliwym stało się „obchodzenie” przez pracowników zakazu palenia w pomieszczeniach zakładu pracy, zasłaniając się tym, że używane jest urządzenie z płynem beznikotynowym, czego – w praktyce – pracodawca nie mógł w żaden sposób zweryfikować.

REKLAMA

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Nowy rodzaj oszustwa

Uwaga seniorzy: już nie na wnuczka, a na: reklamację w banku. Na rynku pojawił się nowy rodzaj oszustwa. Polega ono na tym, że przestępcy oferują pomoc w próbie wyłudzenia środków od banku z tytułu rzekomych luk w jego systemach. W rzeczywistości żadnych luk nie ma, a osoba składająca wniosek reklamacyjny, oparty na nieistniejących podstawach, może zostać pociągnięta nawet do odpowiedzialności karnej.

Koszty budowy domu jednorodzinnego 2025-2026. Jak zmieniają się ceny działek, materiałów budowlanych? Na czym można zaoszczędzić?

Czy w 2020 roku można było przewidzieć, że budowa domu w Polsce zdrożeje o blisko połowę w ciągu zaledwie pięciu kolejnych lat? Eksperci Extradom.pl przedstawili prognozy na najbliższą przyszłość, oparte o analizę kosztów budowy domu od 2021 do 2025 roku.

REKLAMA