Tematy - Prawo - Postępowanie spadkowe, Dział spadku - INFOR.PL

Zapisz się na newsletter

Wpisz poprawny e-mail

Nabycie spadku to zdarzenie, które wiąże się często z koniecznością rozstrzygnięcia złożonych problemów i wątpliwości prawnych. Problemy takie mogą powstawać zwłaszcza w sytuacji, gdy spadek po zmarłej osobie dziedziczy wielu spadkobierców. Prawo spadkowe to dziedzina, w której wykształciło się bogate orzecznictwo sądowe, ułatwiające rozstrzyganie w praktyce problemów dotyczących praw do spadku.

Zasiedzenie nieruchomości, należącej do spadku przez jednego ze spadkobierców, nastąpić może po upływie okresu 10, 20 albo 30 lat samoistnego posiadania. Długość okresu potrzebnego do zasiedzenia zależy od tego, czy spadkobierca, będąc samoistnym posiadaczem nieruchomości, pozostawał w dobrej, bądź złej wierze oraz od tego, kiedy upłynął okres zasiedzenia.

Europejskie Poświadczenie Spadkowe ma ułatwić wykazywanie praw do spadku we wszystkich państwach członkowskich Unii.

W dniu 2 grudnia 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny (dalej „NSA”) wydał wyrok istotny dla wszystkich spadkobierców, którzy odziedziczyli jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych (dalej „wyrok”). NSA uznał bowiem, że w przypadku odkupienia jednostki uczestnictwa przez fundusz inwestycyjny, podstawę opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym stanowi wypłacona spadkobiercy uczestnika funduszu kwota odkupienia jednostki uczestnictwa bez pomniejszenia o wydatki na jej nabycie poniesione przez spadkodawcę (sygn. II FSK 2557/10).

REKLAMA

Gdy oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, możliwe jest uchylenie się od jego skutków prawnych. Dotyczy to również osób, które nie złożyły w terminie wymaganego oświadczenia.

Podział spadku może nastąpić poprzez zawarcie umowy między spadkobiercami bądź przez orzeczenie sądu. Każda z osób uprawnionych do spadku może dochodzić działu spadku przed sądem, jeżeli spadkobiercy nie są zgodni co do jego dokonania.

Jakie są warunki dziedziczenia dzieci poczętych lecz jeszcze nie narodzonych? Czy dziecko poczęte dziedziczy długi spadkodawcy?

Po śmierci spadkodawcy należy doprowadzić do nabycia spadku przez spadkobierców zmarłego. Jednym ze sposobów na dokonanie tego jest złożenie wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Do jakiego sądu należy wnieść taki wniosek?

REKLAMA

Wniosek o stwierdzenie nabycia podlega określonej opłacie sądowej. Uczestnikami postępowania sądowego w sprawie stwierdzenia nabycia spadku nie tylko spadkobiercy, ale także każda inna osoba, które prawa będzie dotyczył wynik postępowania.

W jaki sposób przeprowadzić postępowanie spadkowe? Jak napisać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku? Kiedy przyjąć, a kiedy odrzucić spadek? Odpowiedzi w naszym krótkim poradniku.

Jaki rodzaj testamentu wybrać, jak wykorzystać polecenie, zapis i podstawienie oraz jak go skutecznie odwołać.

Komu przysługuje zachowek, czym jest niegodność dziedziczenia i jak przeprowadzić umowny dział spadku? W poradniku wszystko o zachowku i dziale spadku.

Małżonek i inne osoby bliskie spadkodawcy, które mieszkały z nim do dnia jego śmierci, są uprawnione do korzystania w dotychczasowym zakresie z mieszkania i urządzenia domowego. Jest to możliwe przez okres trzech miesięcy od otwarcia spadku, czyli chwili śmierci spadkodawcy.

Do działu spadku nie jest konieczne postanowienie sądu. Gdy spadkobiercy są zgodni co do sposobu podziału, mogą sporządzić odpowiednią umowę - umowę o dział spadku.

Sejm pracuje nad nowelizacją kodeksu cywilnego. Zmiany mają dotknąć również przepisów prawa spadkowego. Jak regulowana jest kwestia dziedziczenia testamentowego aktualnie, a co przyniosą zmiany?

Spadkobiercy mogą potwierdzić swoje prawa do spadku w sądzie (prawomocnym postanowieniem sądu stwierdzającym nabycie spadku) lub u notariusza (zarejestrowanym akt poświadczenia dziedziczenia). Są jednak pewne sytuacje, kiedy notariusz nie sporządzi tego aktu. Jakie to sytuacje?

Dział spadku polega na określeniu wartości całego majątku i jego podziale pomiędzy poszczególnych spadkobierców.

Spadkobiercy mogą dokonać działu spadku umownie lub w sądzie. W przypadku działu gospodarstwa rolnego sąd bada czy podział nie jest sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej.

Mediacja ma swoje szczególne zastosowanie w rozwiązywaniu spraw majątkowych. Wchodzi ona w zakres tzw. mediacji cywilnych - sprawy kierowane do mediacji przez wydziały cywilne sądów lub na wniosek stron.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 czerwca 2010 r. stwierdził, że wierzyciel może zaskarżyć zgodny wniosek dłużnika oraz pozostałych uczestników postępowania o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności, jeżeli w wyniku uwzględnienia tego wniosku przedmioty majątkowe objęte podziałem zostały nabyte przez uczestników niebędących dłużnikami.

Gdy spadkobierców jest kilku, muszą podzielić się majątkiem otrzymanym w spadku. Podziału można dokonać przed notariuszem lub gdy dochodzi do sporów - na drodze sądowej.

Niezależnie od tego czy dziedziczenie odbywa się na podstawie ustawy czy na podstawie testamentu, aby spadkobierca mógł udowodnić, że ma prawo do określonej części spadku, konieczne jest postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku. Uzyskanie takiego postanowienia wiąże się z pewnymi kosztami.

W wypadku śmierci bliskiej osoby, jej prawa i obowiązki przechodzą automatycznie na spadkobierców. Ale aby mogli oni udowodnić swoje prawa potrzebne jest postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym określa on, kto i co dziedziczy po zmarłym.

Po złożeniu oświadczenia o odrzuceniu lub przyjęciu spadku można je zmienić, ale... jak to zwykle bywa, problem nie jest tak jednoznaczny.

W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku za dowód pewnych okoliczności może zostać przyjęte zapewnienie złożone przez spadkobiercę. Takie oświadczenie spadkobierca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Po śmierci kredytobiorcy pozostają obowiązki majątkowe, które nie wygasają wraz z jego śmiercią i przechodząc na spadkobierców. Oznacza to, że kredyty będą musieli spłacić spadkobiercy.

Ustalania sched spadkowych dokonuje sąd w przypadku działu spadku, gdy nie ma zgodnego wniosku uczestników co do sposobu podziału majątku spadkowego.

Artykuł ten jest kontynuacją innego artykułu w zakresie złożenia oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku, ale z opóźnieniem (w przypadku dziedziczenia ustawowego). Będę się starała tu nie powtarzać się, ale poruszyć również inne problemy związane ze złożeniem oświadczeniem w zakresie trybu i sposobu przyjęcia spadku, ale w przypadku dziedziczenia z testamentu.

Jeśli w trakcie toczącego się postępowania cywilnego strona umrze, sąd z urzędu zawiesi postępowanie w sprawie. Jest to czynność obligatoryjna, to znaczy musi zostać wykonana.

Dzięki projektowi nowelizacji kodeksu cywilnego przygotowanemu przez Ministerstwo Sprawiedliwości spadkodawca będzie mógł przekazać dziedziczącemu konkretne przedmioty na mocy zapisu windykacyjnego. Z chwilą śmierci staną się jego własnością i spowodują odpowiedzialność za długi spadkowe w takim samym stopniu jak pozostali spadkobiercy.

Rzecznik Praw Obywatelskich może wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu – w tym także o dział spadku. Przysługują mu w nim takie same prawa jak Prokuratorowi.

Prokurato r jest organem prawnym, który ma pośredni interes prawny w postępowaniu o dział spadku. Może jednak m.in. obok spadkobiercy, nabywcy spadku, czy Rzecznika Praw Obywatelskich wziąć w tym postępowaniu bezpośredni udział.

W sprawach spadkowych często spotykamy się z pojęciem przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Co w praktyce oznacza ten zwrot?

Ustawa o podatku od spadków i darowizn zawiera przepisy dotyczące opodatkowania rzeczy i praw otrzymanych zarówno w drodze umowy i jak i dziedziczenia (a także m.in. zapisów i zachowku) - w tym również kwestię zwolnień od podatku (m.in. zupełnego zwolnienia dla najbliższej rodziny). Tekst ujednolicony, stan prawny na 27 października 2020 r.

Dnia 18.09.2009 r. odbyło się spotkanie prasowe Krajowej Rady Notarialnej, na której głównym tematem była budowa systemu umożliwiającego odszukanie sporządzonych notarialnie testamentów w całej Europie. W Polsce niestety nie istnieje jeszcze system rejestracji testamentów, lecz Krajowa Rada już poczyniła duże kroki ku zmianie obecnej sytuacji. Do Polski przybyli założyciele i członkowie stowarzyszenia ARERT, którzy przybliżyli ideę stworzenia systemu dla całej Unii Europejskiej.

Spadkobiercy przysługuje zawsze 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Termin ten liczony jest od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu do dziedziczenia.

Spadkobierca posiadający postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie dziedziczenia może dokonywać czynności prawnych dotyczących przedmiotów spadkowych.

Notarialne poświadczenie dziedziczenia, podobnie jak sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku nie jest niepodważalne i w zależności od okoliczności może być zmienione lub uchylone.

Ustawodawca przewidział dwie stawki zachowku – 1/2 i 2/3 wartości udziału w czystej wartości spadku. Stawka zależy od sytuacji uprawnionego do zachowku.

Mimo znacznego rozszerzenia katalogu spadkobierców ustawowych, ustawodawca postanowił pozostawić grono uprawnionych do zachowku bez zmiany. Jedyne co może ulec zmianie to wysokość zachowku.

Po uprawomocnieniu się postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku może zaistnieć sytuacja, że nie wszystkie osoby zostały wymienione albo okazało się, że osoba uznana za spadkobiercę nim nie jest. Wtedy konieczna jest zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie zawsze chroni spadkobiercę przed ponoszeniem pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe.

Postępowanie spadkowe przeprowadzane przed notariuszem może być trochę droższe niż sądowe- na pewno jest jednak szybsze. Notariusz ponadto poinstruuje nas dokładnie jakie dokumenty musimy przygotować.

Do grona osób, które mogą wnieść o stwierdzenie nabycia spadku nie należą tylko spadkobiercy zmarłego – ale także osoby mające w tym interes prawny – m.in. jego wierzyciele.

Jeśli spadkodawca był posiadaczem samoistnym nieruchomości i był w trakcie jej zasiedzenia, jego spadkobiercy mogą kontynuować ten proces.

Sporządzenie spisu inwentarza to pierwszy etap procedury wyjawiania przedmiotów spadkowych. Jeśli któryś ze spadkobierców lub wierzyciel spadku ma wątpliwości co do spisu inwentarza – powinien zobowiązać sporządzającego inwentarz do złożenia odpowiedniego oświadczenia.

Z dniem 28 czerwca zmianie ulega kodeks cywilny w zakresie dziedziczenie ustawowego, znacząco rozszerzając krąg spadkobierców. Kto jednak może skorzystać na tej zmianie?