Czy niedoubezpieczenie może powodować zmniejszenie odszkodowania?

Przyjęcie do ubezpieczenia zaniżonej albo zawyżonej wartości nieruchomości, w świetle przepisów prawa, powinno skutkować odpowiednio zmniejszeniem albo zwiększeniem odpowiedzialności ubezpieczyciela związanej z przesunięciem (obniżeniem albo podniesieniem) jej górnej granicy.

Niedoubezpieczenie mienia objętego ubezpieczeniem stanowi jedynie niebezpieczeństwo dla osoby ubezpieczonej, gdyż wiąże się z możliwością wyczerpania sumy ubezpieczenia, w przypadku szkody przewyższającej sumę ubezpieczenia. W tym też rozumowaniu stosowana przez ubezpieczyciela przy wyliczeniu odszkodowania zasada proporcji jest niezgodna z prawem. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż prawu ubezpieczeniowemu zasada taka w ogóle nie jest w ogóle znana. Przepisy kodeksu cywilnego oraz ustaw ubezpieczeniowych nie regulują wpływu zaniżonej wartości ubezpieczanego mienia (sumy ubezpieczenia) na wysokość odszkodowania.

Zobacz serwis: Odszkodowania

Suma ubezpieczenia

Na podstawie art. 824 § 1 Kodeksu cywilnego suma ubezpieczenia ustalona w umowie stanowi górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń. W przypadku więc, gdy suma ubezpieczenia jest niższa od wartości mienia odszkodowanie ubezpieczeniowe, w przypadku szkody całkowitej, będzie równe wartości sumy ubezpieczenia, zaś w odwrotnym przypadku (suma ubezpieczenia jest wyższa niż wartość ubezpieczonego mienia) ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie w wysokości wartości ubezpieczeniowej.

Z powyższego wynika następujący wniosek, iż w ubezpieczeniach majątkowych obowiązuje zasada odszkodowania, tzn. ubezpieczony nie może otrzymać więcej niż to wynika z przepisów kodeksu cywilnego regulujących materię odszkodowań. Stąd też ubezpieczony nie może żądać odszkodowania przewyższającego wartość sumy ubezpieczenia.

Ubezpieczony nie może żądać odszkodowania przewyższającego wartość sumy ubezpieczenia

Brak zapisu o proporcjonalności w prawie ubezpieczeń oznacza, że zapisy o.w.u. wprowadzające zasadę proporcji lub postępowanie ubezpieczyciela stosującego taki tryb ustalania wysokości odszkodowania, należy ocenić jako niezgodne z istotą umowy ubezpieczenia, a tym samym niezgodne z prawem.

Zobacz: Zadośćuczynienie jako rodzaj odszkodowania